Morgunblaðið - 17.06.1986, Qupperneq 1

72 SÍÐUR B
STOFNAÐ 1913
132. tbl. 72. árg.___________________________________ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚNI1986________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
17. júní
Reagan synjar
skæruliðum
Washington, AP.
REAGAN Bandaríkjaforseti neitaði að veita afg'önskum skæruliðum
diplómatíska viðurkenningu er fjórir skæruliðaleiðtogar áttu fund
með háttsettum Bandaríkjamönnum í gær. Skæruliðar vonast eftir
stórauknum stuðningi við skæruhemað sinn gegn sovézka innrásar-
liðinu og stjómarher Afganistan.
Reagan hét skæruliðum hins
vegar stuðningi í baráttu sinni.
Þeirra takmark væri hið sama og
Bandaríkjamanna; frelsi afgönsku
þjóðarinnar. Auk Reagans sátu
fundinn með skæruliðum George
Shultz, utanríkisráðherra, John
Poindexter aðmíráll, sem er örygg-
ismálaráðgjafi forsetans, og Don
Regan, starfsmannastjóri.
Fjórmenningamir hittu Shultz og
Michael Armacost aðstoðarráðherra
fyrr um daginn og síðar var fyrir-
hugaður fundur með Robert Byrd,
leiðtoga minnihlutans í öldunga-
deild Bandaríkjaþings.
Reagan kvaðst ekki vilja ræða
við blaðamenn eftir fundinn og
hefur það verið venja stjómarinnar
að ræða ekki aðstoð við afganska
skæruliða opinberlega. Talið er að
aðstoðin nemi jafnvirði hundruð
milljóna dollara frá innrás Sovét-
manna í árslok 1979. Hermt er að
skæruliða skorti nú tilfinnanlega
loftvamarvopn.
SDI frestað gegn
fækkun eldflauga
UacUi, ap
Moskvu, AP.
MIKHAIL Gorbachev skýrði í dag
frá tillögu að nýju samkomulagi
stórveldanna um takmörkun vig-
búnaðar. Tillagan felur i sér að
Bandarikjamenn hætti við tíl-
raunir með geimvopn (SDI) í 15
ár í skiptum fyrir fækkun kjarna-
vopna.
Gorbachev skýrði frá tillögunni á
fundi miðstjómar sovézka kommún-
Óeirðanna í Soweto
minnst með verkfalli
Jóhannesarborg, AP.
MILLJÓNIR blakkra Suður-
Afríkumanna fóru i verkfall i
gær til að minnast þess að 10 ár
eru liðin frá blóðugum óeirðum
í Soweto. Lamaðist allt athafna-
lif af þessum sökum og voru
aðgerðimar víðtækar. Víða kom
til uppþota, en fregnir voru óljós-
ar af ástandinu i landinu, þar sem
fjölmiðlum vora settar enn
þrengri skorður i fréttaflutningi
og blaðamönnum m.a. bannað að
fara inn i hverfi svartra.
Utanríkisráðherrum ríkja Evr-
ópubandalagsins (EB) mistókst að
ná samkomulagi um viðskipta-
þvinganir gegn Suður-Afríku.
Hermt er að Vestur-Þjóðveijar og
Bretar hafi lagst gegn víðtækum
aðgerðum og einnig að ríkin yrðu
skylduð til aðgerða, sem þau teldu
ekki vænlegar til árangurs. Niður-
staðan var sú að embættismenn
geri tillögu um aðgerðir til leið-
togafundar EB í næstu viku.
Hermt er að blökkumenn hafí
reist vegartálma á götum í mörgum
hverfum svartra, m.a. í Soweto.
Köstuðu þeir gijóti í átt til her- og
lögreglumanna. Blaðamönnum var
bannað að skýra frá viðbrögðum
öryggissveita við aðgerðum blakkra
íbúa. Þá var símalínum til blökku-
mannahverfa lokað svo fréttabann
var nánast algjört. Af hálfu ríkis-
stjómarinnar var því haldið fram
að hvergi hefði komið til uppþota,
sem orð væri á gerandi.
Desmond Tutu, biskup, gagn-
rýndi stjómvöld harðlega í stólræðu
og sagði það með öllu óþolandi að
jafnvel nánustu skyldmenni þeirra
er biðu bana í Soweto 1976 fengju
ekki að minnast hinna látnu með
þeim hætt sem þau sjálf kysu.
í gær hófst í París ráðstefna á
vegum Sameinuðu þjóðanna um
viðskiptaþvinganir gegn Suður-
Afríku til þess að knýja stjóm hvíta
minnihlutans til viðræðna við full-
trúa blökkumanna um enda á óeirð-
um og afnám aðskilnaðarstefnunn-
ar. Sjá ennf remur bls. 29
istaflokksins í gær og kom þar fram
að hún hefði verið afhent bandarísku
samningamönnunum í Genfarvið-
ræðum stórveldanna.
Leggja Sovétmenn til að nýtt
samkomulag heimili hvoru ríki að
eiga allt að 1.600 langdræg kjama-
vopn og að flöldi kjamaodda fari
ekki yfir 8.000.
Svo virðist sem tillagan nái ekki
til meðaldrægra kjamavopna stór-
veldanna í Evrópu og er hermt að
Gorbachev hafi sagt að um fækkun
þeirrayrði að semja sérstaklega.
Samkvæmt ágizkan Bandaríkja-
manna voru í kjamorkuvopnabúri
Sovétmanna 2.832 skotkerfi og
8.900 kjamaoddar í september sl.,
miðað við 1.893 eigin skotkerfi og
7.500 kjamaodda.
TASS skýrði frá því að Reagan
Bandaríkjaforseti hefði ritað Gor-
bachev bréf og lagt til að hafinn
yrði undirbúningur að fundi leið-
toganna I sumar eða haust. í ræðu
sinni sagði Gorbachev að slikur
fundur væri mögulegur en TASS
sagði gerðir Bandaríkjastjómar að
undanfomu valda því að menn efist
um hvort Bandaríkjamenn hafi í
raun áhuga á fundi af þessu tagi.
Arrabal vegna láts Borges:
„Sorgarár fyrir bókavini“
París, Buenos Aires, AP.
„BORGES var án efa sá höfundur, sem skrifaði á spánska tungu,
sem mestan orðstír gat sér. í senn var hann mikill og sannur
ættjarðarvinur og heimsborgari. Þetta er mikið sorgarár fyrir
bókavini — Simone de Beauvoir, Jean Genet og nu Jorge Luis
Borges, öll faUin frá á fáeinum mánuðum," sagði spánska leik-
skáldið Fernando Arrabal vegna láts Jorge Luis Borges í Genf
á laugardag.
Borges hafði verið sjúkur af
krabbameini undanfama mánuði
og vildi flytja til Genf í Sviss til
að deyja, að sögn náinna vina
hans.
„Ég mun mæta dauðanum
með þá einlægu von, að ekkert
taki við að loknu þessu lífí," sagði
hann margsinnis á efri ámm.
Arrabal sagði um þau orð hans:
„Nú hefur hann alténd fengið að
leysa gátuna um dauðann — þessa
gátu sem var honum hugleikinn
alla tíð, þrátt fyrir að hann segð-
ist vera trúleysingi."
Borges sendi frá sér sín fyrstu
verk um miðjan fjórða áratuginn
og framan af fékkst hann einkum
við ljóðagerð. Hann sneri sér síðar
að ritun smásagna og ritgerða.
Borges var án efa virtasti og
þekktasti rithöfundur samtímans
og var viðurkenndur og dáður vítt
um veröld. Verk hans voru þýdd
á margar tungur.
„Meginþema verka hans, allar
stundir, túlkað á ótrúlega blæ-
brigðaríkan hátt var maðurinn,
villtur í völundarhúsi tímans.
Skilningur hans, næmi og leikni
með orð gerði að verkum, að les-
andanum fannst hann fá hugljóm-
un að af sökkva sér í verk hans,“
sagði Mario Vargas Llosa frá
Perú er hann minntist Borges.
Sjá nánar um Borges
á bls. 10 og 30.
Jorge Luis Borges