Morgunblaðið - 13.08.1986, Page 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 1986
Isafjarðarkaupstaður 200 ára:
Afmælisins verð-
ur minnst með
hátíðardagskrá
Þann 18. ágnst n.k. eru tvær
aldir liðnar frá því ísafjörður
fékk kaupstaðan-éttindi og hef-
ur bæjarstjórn ísafjarðar fengið
ýmis félagasamtök í kaupstaðn-
um til að sjá um hátiðardagskrá
í tilefni afmælisins.
Hinn 18. ágúst 1786 var gefín
út konungleg tilkynning um að ein-
okun Islandsverslunarinnar, sem
staðið hafði í tæpar tvær aldir,
skyldi aflétt. Jafnframt var sex
höfnum á íslandi: Reykjavík,
Grundarfírði, Akureyri, Eskifirði,
Vestmannaeyjum og ísafírði, veitt
kaupsstaðarréttindi.
Það var ekki fyrr en 80 árum
síðar sem fyrsta bæjarstjómin var
stofnuð á ísafírði og var þess
minnst árið 1966. Nú minnast fs-
firðingar þess að 200 ár eru liðin
frá stofnun kaupstaðar á Skutuls-
fjarðareyri, eins og ísafjarðarkaup-
staður hét þá. Afmælisins verður
minnst með hátíðardagskrá nú um
helgina, 16. og 17. ágúst.
Afmælisdagskráin hefst laugar-
daginn 16. ágúst kl. 17:00 með
hátíðartónleikum í Alþýðuhúsinu;
Kristinn Sigmundsson óperusöngv-
ar og Jónas Ingimundarson píanó-
leikari flytja tónlist eftir Schubert.
Sunnudaginn 17. ágúst kl. 13:00,
verður hátíðin síðan formlega sett
á Silfurtorgi með ávarpi Kristjáns
Jónassonar, bæjarstjóra. Litli Leik-
klúbburinn flytur samantekt um
stofnun kaupstaðarins og kórar
syngja. Hestamenn munu heim-
sækja hátíðarsvæðið kl. 14:00 og
bjóða bömum á hestbak og Sæfari
verður með hópsiglingu á Pollinum.
KI. 17:00 hefst svo grillveisla á
Silfurtorgi í umsjá Kiwanismanna.
Á sunnudagskvöldið kl. 20:30 hefst
skemmtidagskrá á Silfurtorgi þar
sem Litli leikklúbburinn, hljóm-
sveitir og fleiri kom fram. Að
dagskránni lokinni verður gengið
yfir í Neðstakaupstað þar sem
hátíðinni lýkur með dansleik og
flugeldasýningu á miðnætti.
Frá kl. 13:00-19:00 á sunnudag-
inn verða í gangi leikir fyrir böm
og veitingasala á hátíðarsvæðinu.
í tengslum við afmælið verður
málverkasýning í sal Frímúrara í
Hafnarhúsinu þar sem sýndar verða
andlitsmyndir eftir Jón Hróbjarts-
son og úrval mynda í eigu Lista-
safns Isafjarðar. Sýningin hefst 14.
ágúst og stendur til loka ágúst-
mánaðar.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Sjö umferðaróhöpp hafa orðið síðustu tvo mánuði á veginum frá Vegamótum í Miklaholtshreppi að
Olafsvik. Lögreglan í Ólafsvík kennir slæmu ástandi vegarins um. Þessi bifreið valt í Staðarsveit í
siðustu viku.
Vegamót - Ólafsvík:
„Slæmt ástand vegarins
hefur orsakað sjö slys
á tveimur mánuðum“
Fulltrúi Grænfrið-
unga til íslands
Holiandi, frá Etntert H. Kjartanssyni fréttaritara Morgunblaðaina.
NÚ ER orðið Ijóst að Grænfriðungar munu ekki senda skip til að
hindra hvalveiðar íslendinga í sumar. Þetta kom fram í samtali við
Lies Vedder á aðalskrifstofu Grænfriðunga í Amsterdam, en hún
sér um samhæfingu aðgerða Grænfriðunga í Evrógu gegn Islending-
um. Hins vegar inun fulltrúi Grænf riðunga fara til Islands á næstunni
segir Adolf Steinsson varðstjóri
til viðræðna við sljómvöld.
Það kom fram hjá Vedder að
Grænfriðungar eru mjög óhressir
með að Bandaríkjastjóm skyldi
hafa bakkað í hvaladeildunni við
íslendinga. Þeir eru nú mjög ugg-
andi um að aðrar þjóðir fylgi í
kjölfar íslendinga og he§i hvalveið-
ar undir yfírskini vísinda.
SJÖ umferðarslys hafa orðið á
veginum frá Vegamótum i Mikla-
holtshreppi að Olafsvík á síðustu
tveimur mánuðum. I öllum tilfell-
unum hefur verið um útafakstur
eða bifreiðaveltur að ræða.
Adolf Steinsson, varðstjóri í lög-
reglunni á Ólafsvík, sagði að orsök
þessara óhappa væri slæmt ástand
vegarins á þessum kafla. „Þama
er oft ekið of hratt miðað við að-
stæður, en vegurinn er mjög
holóttur og mikil lausamöl á hon-
um“, sagði Adolf. „Um þriðjungur
þeirra sem lent hafa í slysum á
þessum kafla undanfarna tvo mán-
uði em útlendingar, sem vara sig
síður á slæmum vegum en íslend-
ingar. Það hafa ekki orðið árekstrar
þama, heldur er eingöngu um það
að ræða að ökumenn hafa misst
stjóm á bifreiðum sínum vegna
ástands vegarins. Nýlega var veg-
urinn heflaður, en í mikilli vætutíð
sækir allt fljótlega í fyrra horf“.
Af þessum sjö slysum hefur orð-
ið eitt banaslys. „Það er mikilli
notkun bílbelta að þakka að ekki
hafa orðið fleiri slys á mönnum, en
okkur í lögreglunni hér þykir
ástandið vera mjög slæmt. Þetta
eru allt of mörg slys á svo skömm-
um tíma,“ sagði Adolf Steinsson,
varðstjóri.
Gullaug’-
að lækk-
ar í dag
ÁGÆTI, dreifingarmiðstöð mat-
jurta, lækkar í dag heildsöluverð
á gullauga- og bintjé-kartöflum,
úr 75 i 67 krónur kílóið, eða um
rúm 10%. Má búast við að útsölu-
verð verði á bilinu 77-84 krónur.
Áður var Ágæti búið að lækka
verð á premier-kartöflum úr 63
i 50 krónur, eða um rúm 20%.
Algengt útsöluverð á premier er
á bilinu 57-62 krónur kílóið.
Fleiri heildsöluaðilar hafa einiiig
lækkað verð á kartöflum. For-
ráðamenn Ágætis stefna svo að
frekari lækkun kartaflna siðar i
mánuðinum.
Gestur Einarsson forstjóri Ágæt-
is sagði að verð kartaflna væri
fijálst og réðist það því af fram-
boði og eftirspum. Hann sagði að
til þess að fá bændur til að taka
kartöflumar snemma upp og þar
með ekki fullvaxnar þyrfti að greiða
þeim mjög gott verð fyrir.
Neytendasamtökin hafa gagn-
rýnt verðlagningu kartaflna að
undanfömu og birt samanburð við
fyrra ár og var þar m.a. rætt um
tvöföldun kartöfluverðs. Gestur
sagði að þessi samanburður gæfí
ranga mynd af þróun kartöfluverðs-
ins. Nefndi hann sem dæmi að þann
6. ágúst í fyrra hefði skráð heild-
söluverð á premier verið 48,50, en
6. ágúst í ár 63 kr. og hefði því
hækkað um 30% á milli ára. Gull-
auga hefði hækkað úr 54,07 kr. í
75, eða um 39%. Hann sagði að ef
heildsöluverðið í gær væri borið
saman við sama dag í fyrra kæmi
það í ljós að premier hefði hækkað
úr 48,50 í 50 krónur, eða aðeins
um 3%, en gullauga úr 48,50 í 75
krónur, eða um 55%. Eftir lækkun
kartaflnanna nú væri meðalverð á
premier og gullauga 58,50 og hefði
hækkað um 21% frá fyrra ári.
„ Annars er verðsamanburður á milli
ára varasamur þar sem verð ræðst
algerlega af því hve mikið magn
berst á markað og hversu snemma,"
sagði Gestur.
Umframhækkun framfærsluvísitölu að mestu vegna hækkunar á kartöfluverði;
Hækka laun 1. sept
aukalega um 0,38?
Launanefnd ASI og VSI kemur saman
í dag til að ræða viðbrögð
EKKI ER útilokað að almenn laun í landinu hækki nokkru meira
en ráð var fyrir gert 1. september næstkomandi. Ástæðan er sú,
að framfærsluvísitalan hefur hækkað síðan í maí um 0,38% um-
fram það, sem lagt var til grundvallar við gerð kjarasamninganna
í febrúar. Þegar laun hækkuðu síðast samkvæmt samningum 1.
júni sl., hafði framfærsluvisitala hækkað um 0,56% umfram við-
miðun febrúarsamninganna og hækkuðu laun því um 3,06% í stað
2,5%, eins og samningamir gerðu ráð fyrir.
Sú hækkun var ákveðin ein-
róma af fjögurra manna launa-
nefnd ASI og samtaka atvinnu-
rekenda en samkvæmt
samningnum skal oddaatkvæði
nefndarinnar færast á milli aðila.
ASÍ átti oddaatkvæðið í júní en
þar sem samkomulag varð í
nefndinni kom ekki til beitingar
þess. Því hefur ASÍ áfram oddaat-
kvæði í launanefndinni. Láklegt
var talið í gær, að nefndin myndi
koma saman til fyrsta fundar síns
í dag til að ræða hvemig bregð-
ast eigi við þessari umfram
hækkun vísitölunnar.
Samkvæmt því sem segir í
fréttatilkynningu frá Hagstofu
íslands í gær reyndist fram-
færsluvísitalan 1. ágúst vera
172,82 stig (miðað við 100 stig í
febrúar 1984), eða 1,13% hærri
en 1. júlí. Síðan segir í tilkynning-
unni: „Af þessari 1,13% hækkun
stafa 0,3% af hækkun á verði
matvöru, sem rekja má til 71,5%
verðhækkunar á kartöflum. 0,1%
stafa af hækkun á verði fatnaðar,
0,2% af hækkun húsnæðisliðs,
0,2% af hækkun á verði nýrra
bifreiða, nær 0,4% vegna verð-
hækkunar orlofsferða til útlanda
frá því í fyrra og um 0,6% vegna
hækkunar á verði ýmissa vöm-
og þjónustuliða. Þessu til frádrátt-
ar kemur verðlækkun á kindalgöti
og smjöri vegna aukinnar niður-
greiðslu ríkissjóðs, sem olli um
0,5% lækkun vísitölunnar og verð-
lækkun á bensíni um 3,9%, sem
olli 0,14% lækkun vísitölunnar.
Hækkun vísitölunnar um 2,24%
frá maí-ágúst er 0,38% meiri en
lagt var til grundvallar við gerð
kjarasamninga í febrúar í vetur.
Síðastliðna tólf mánuði hefur
vísitala framfærslukostnaðar
hækkað um 19,3%. Hækkun vísi-
tölunnar um 1,13% á einum
mánuði frá júlí til ágúst svarar
til 14,4% árshækkunar. Undan-
fama þijá mánuði hefur vísitalan
hækkað um 2,2% og jaftigildir sú
hækkun 9,3% verðbólgu á heilu
ári,“ segir í fréttatilkynningu
Hagstofunnar um útreikning
Kauplagsnefndar á vísitölu fram-
færslukostnaðar.
Verðbólguhraðinn, miðað við
tólf mánaða tímabil, hefur ekki
verið minni síðan í ágúst 1984,
þá mældist hann 18,8% fyrir
síðustu tólf mánuði þar á undan.
Ef miðað er við síðustu sex mán-
uði er hraði verðbólgunnar 6,1%
og ef miðað er við siðustu tólf
mánuði er hraðinn 19,3%.
Bjöm Bjömsson, hagfræðingur
Alþýðusambands ístands, sagði í
samtali við blm. Morgunblaðsins
í gær, að þær forsendur, sem
launanefndin hefði lagt til gmnd-
vallar umframhækkuninni 1. júní,
væm margar lítt eða ekki breytt-
ar. „Gengisþróun er enn óhagstæð
- innflutningsmyntimar halda
áfram að lækka og það segir til
sín þótt meðalgengi hækki," sagði
hann.
Hann sagði það vekja sérstak-
lega athygli sína, að hækkun á
kartöfluverði ylli 0,3% hækkun
vísitölunnar milli júlí og ágúst.
„Þetta sýnir okkur að kartöflu-
skatturinn veldur ekki aðeins
hækkun á innfluttum kartöflum
heldur hækka innlendar kartöflur
og f skjóli skattsins," sagði hann.
„Þetta er þeim mun athyglisverð-
ara fyrir það, að í byijun júlí sögðu
þeir Jón Helgason landbúnaðar-
ráðherra og Þorsteinn Pálsson
fjármálaráðherra í viðtali við
Morgunblaðið, að kartöfluskattur-
inn myndi ekki valda hækkun á
framfærsluvísitölu. Þorsteinn
hafði að vísu eftir Jóni, að svo
yrði ekki,“ sagði Bjöm Bjömsson.