Morgunblaðið - 28.11.1986, Page 41

-'MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28.' NÓVEMBER 1986
41
Dagvistarmál
Svar til Guðbjargar Ellertsdóttur
eftir Elínborgu
Jónsdóttur
Svo má biýna að bíti segir þú,
Guðbjörg. Það á ekki síður við um
mig. Annars vil ég byija á að þakka
þér fyrir innlegg þitt í þessar um-
ræður í Velvakanda þann 15.
nóvember síðastliðinn.
Mér þykir hins vegar miður, að
þú skulir í upphafí greinar þinnar
tala um niðurrifsskrif. Ég tel, að
grein mín, „Dagvist-dagmæður“,
sem birtist í Morgunblaðinu þann
28. október síðastliðinn, flokkist
ekki undir það.
Gagnrýni og umræða eru alltaf
gagnleg. Ég tel, að starfsemi dag-
mæðra sé ekki yfír gagnrýni hafín
né eigi að láta hana afskiptalausa.
Grein mín fjallaði aðallega um
starfsemi dagmæðra og gjaldskrá
þeirra. Það voru einkum fjögur at-
riði sem ég gagnrýndi.
RÁÐUNEYTIÐ hefur skipað eftir-
talda aðila í manneldisráð sam-
kvæmt lögum nr. 45/1978 frá og
með 1. ágúst 1986 til jafnlengdar
1990: Snorra P. Snorrason, prófess-
or og yfírlækni, sem jafnframt er
formaður, Laufeyju Steingríms-
dóttur, dósent, samkvæmt tilnefn-
ingu Raunvísindadeildar Háskóla
íslands, Hrafn Tulinius, prófessor,
samkvæmt tilnefningu læknadeild-
Ég gagnrýndi ekki launakröfur
dagmæðra almennt. Ég vona að þú
hafír tekið eftir því. Ég sagði hins-
vegar, að greiðsla til dagmæðra
fyrir gæslu, fæði og annan kostn-
aði væri ansi þungur útgjaldaliður
fyrir almennan launþega.
Ég gagnrýndi tekjutryggingar-
kröfur dagmæðra og færði rök fyrir
því. Ég gagnrýndi eftirfarandi at-
riði:
1. að greiða dagmóður tekjutrygg-
ingu fyrir lengri tma en einn
mánuð í senn,
2. að greiða fæði og annan kostnað
þegar bamið er Qarverandi, -
3. að greiða dagmóður full laun
fyrir skólaböm á meðan þau em
í skólanum,
4. að greiða dagmóður laun áður
en barnið byijar hjá henni.
Þetta em allt kröfur sem hafa
verið gerðar af dagmæðmm og
verið studdar af meðlimum úr stjóm
".amtaka dagmæðra. Gjaldskráin
ar Háskóla íslands, Brynhildi
Briem, lyfjafræðing, og Elísabetu
S. Magnúsdóttur, fæðisráðgjafa.
Hlutverk manneldisráðs er að
vinna að samræmingu rannsókna á
fræðslu á sviði manneldisfræði,
vinna að nánara samstarfi milli
framleiðenda og neytenda og við
heilbrigðisyfírvöld til ráðuneytis um
manneldismál.
og túlkun hennar er alfarið í hönd-
um Samtaka dagmæðra, svo ekki
þýðir að kvarta við umsjónarfóstrur
um gjaldskráratriði. Það ættir þú
að vita.
Ég tel, að flestar þessar kröfur
fái ekki staðist ef farið væri eftir
þeim leiðbeiningum sem fylgja
gjaldskránni. Þess vegna er ekki
óraunhæft að ætla, að dagmæður
hafí komið sér saman um annað
en stendur í gjaldskránni.
Foreldrum er gert að greiða fyr-
ir ónýttan gæslutíma til þess að
halda plássinu. Ég benti á hvað
pláss hjá dagmóður er ótryggt og
því geta foreldrar ekki „tryggt“ sér
það. Það er alveg sama hvað mikið
foreldrar greiða í tekjutryggingu
fyrir ónýttan gæslutíma, þeir geta
aldrei tryggt sér plássið fyrir lengri
tíma en einn mánuð í senn. Upp-
sagnarfrestur dagmóður er einn
mánuður.
Þú segir, að ég fari ekki rétt
með eða misskilji bara, þegar ég
§alla um gjaldskrána. Þú segist
ekki þekkja persónulega til þess að
eftirvinnukaup sé tekið fyrir ums-
aminn gæslutíma. í gjaldskránni
stendur orðrétt: „eftirvinna er tekin
fyrir óumsaminn tíma og tíma eftir
klukkan 17 og fyrir klukkan 8“.
Þú segir, að breytingin um end-
urgreiðslu fæðis ef bam er veikt í
langan tíma, hafi komið inn í gjald-
skrána löngu fyrir 1. september
’86, en þú segir ekki hve löngu
áður. Rétt mun vera, að það gerð-
ist 1. júní ’86.
Þú segist ekki skilja flutnings-
dæmið, sem ég setti upp, og það
er augljóst af viðbrögðum þínum.
Þetta dæmi var búið til og lagt
fyrir meðlimi úr stjórn Samtaka
Elínborg Jónsdóttir
„Ef tryg-gja á stöðu
dagmæðra verður að
tryggja stöðu foreldra
að sama skapi. Réttindi
og skyldur þurfa að
vera gagukvæmar, svo
allir geti vel við unað.“
dagmæðra til þess að fá fram ótví-
ræða afstöðu þeirra. Við skulum
því láta grunnhyggni mína liggja
milli hluta.
Þú segir, að dagmæður séu í
sífelldri vörn gegn neikvæðum
skrifum og þjóðfélagsálitinu. Ég
spyr, hafa þessir gagnrýnendur allt-
ajf rangt fyrir sér?
Þú veltir því fyrir þér, hvort þeir
foreldrar séu ekki til sem eru
ánægðir með vistina hjá dagmæð-
rum. Mér fyndist vel þess virði, að
það yrði kannað nánar.
Þú segir: „Þó eiga þessar konur
að taka við þar sem borgin bregst."
Hver segir, að þið eigið að gera það
aðrir en þið sjálfar?
Þú segir: „ .. . borgin er í raun
versti óvinur dagmæðra". Þið eruð
ódýr lausn fyrir borgina. Því í
ósköpunum eru þið að gera ykkar
versta óvini þennan greiða?
Þú segir: „Við þurfum jú ein-
hveija tekjutryggingu.“ Víst væri
það æskilegt, en með því að sækja
hana beint í vasa foreldranna kom-
ist þið hjá þeim skyldum, sem fylgja
slíkum réttindum. Það er ekki sann-
gjamt gagnvart foreldrum. Ef
tryggja á stöðu dagmæðra verður
að tryggja stöðu foreldra að sama
skapi. Réttindi og skyldur þurfa að
vera gagnkvæmar, svo allir geti vel
við unað.
Markmiðið er, að það fari vel um
börnin, og til að svo megi verða
þurfa allir að vera sáttir við fyrir-
komulagið.
Hafa dagmæður barist fyrir því
að verða ráðnar hjá borginni?
Finnst dagmæðrum það fysilegur
kostur?
Foreldrar, sem þurfa á dagvistar-
rými að halda fyrir bömin sín, hafa
ekkert val. Þeir verða að taka það
sem býðst á þeim kjörum sem upp
eru sett. Dagmæður standa saman
gegnum samtökin og eru því nán-
ast í einokunaraðstöðu gagnvart
foreldmm. Við slíkar aðstæður get-
ur andrúmsloftið aldrei orðið gott.
Þetta ástand er algjörlega óvið-
unandi fyrir alla aðila. Skjótra
úrbóta er þörf, ekki síst vegna dag-
mæðranna sjálfra.
Reykjavík, 22.11. 1986.
Höfundur er fjósmóáir.
Skipað í manneldisráð
imaII/m
■x^irvwa
MEIRA EN AUGAÐ GREINIR
VINSÆLASTI HERRAFATNAÐUR í EVRÓPU