Morgunblaðið - 06.09.1987, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. SEPTEMBER 1987
29
Það ber margt fallegt fyrir augun, t.d. húsandarflotar
Glímt við 3 punda fisk
annan veiðiskap en fluguveiði."
Hvers vegna hefur þú ekkert
rennt síðustu tvö sumrin? Hólm-
fríður segir: „Það er eins og hver
önnur vitleysa, ég hef talið mér trú
um að ég megi ekkert vera að því
að veiða sjálf, það myndi óhjá-
kvæmilega vera komin löng biðröð
af viðskiptavinum heima þegar ég
kæmi úr veiðinni. Auðvitað ætti ég
að fara oftar út með stöngina, ég
hef nefnilega virkilega gaman af
því.“
Hver var þín skemmtilegasta
veiði? „Ætli það hafi ekki verið
þegar ég fór með KK (Kristjáni
Kristjánssyni í Litlu flugunni) niður
á Hamar. Við vorum búin að fara
niður að Hrafnsstaðaey og ég hafði
ekkert fengið. Þegar við komum
upp eftir aftur, fór ég í Hólkots-
flóann og fékk þar þijá stóra urriða
í beit, 3 punda flska. Þetta var
mjög skemmtileg veiði."
Hvemig gekk hjá KK? „Það man
ég ekki, ég meðtók bara mína fiska
í þetta skiptið!"
Er þetta alltaf jafn vinsælt veiði-
svæði? „Já, það er óhætt að segja
það og nýtingin hefur farið upp á
við frá því sem áður var, hefur
verið þetta 95 til 99 prósent, til
dæmis í sumar. Þá á ég við pöntuð
leyfl. Stundum hafa verið brögð af
því að menn hafa ekki nýtt pöntuð
veiðileyfi og þá hef ég oft getað
selt ferðamönnum dag og dag, en
oft líka orðið að vísa þeim frá. Þetta
fer eftir því hvemig veiðin er hveiju
sinni og ef hún dettur eitthvað nið-
ur, þá fara menn að hugsa sig um
og þá er það ekkert launungarmál,
að ég læt menn jafnvel vita fyrir-
fram. Það má segja að það lýsu
litlum sölumanni, en ég vil að hlut-
imir séu á hreinu, þá er ekkert
hægt að segja eftir á. Þess vegna
vil ég frekar mála skrattann svolít-
ið á vegginn til þess að menn reikni
ekki með of miklu. Þetta er jú löng
leið að fara fyrir marga, sérstaklega
ef veiðin er svo lítil í þokkabót."
En nú flýgur sú fískisaga að
urriðinn í Laxá smækki ár frá ári
og nú vanti að mestu 4—6 punda
fískinn og fáir flskar séu í kring
um 3 pund, yfírmálsstofninn sé
borinn uppi af 1—2 punda fiskum
og það sé afar mikið af undirmáls-
silungi í ánni. „Það er margt til í
þessu. Síðustu sumrin hefur mönn-
um þótt það góðs viti hversu mikið
hefur verið af undirmálsfiskinum í
ánni, menn hafa reiknað með því
að hann myndi vaxa skjótt og veið-
ast rokvænn að ári. Þetta hefur
ekki gerst, obbinn af fiskinum er
smár og algengasti yfírmálsflskur-
inn er þetta frá 35 sentimetrum og
upp í 45 sentimetra, æ stijálli úr
því. Um er að ræða svona 1—2
punda fiska, en 2—3 punda fiskur
var fýrrum mest áberandi yfirmáls-
stærðin."
Og hvað þá með hugmyndir
manna um að hin aukna aðsókn
hafí valdið ofveiði á urriðanum?
„Ja, það gæti svo sem hafa skeð,
að stærri fiskurinn hafi verið of-
veiddur og ekki ástæðulaust að
gruna það þar sem smáfiskinum er
öllum sleppt en þeim stóru fargað.
Þessi stangarflöldi sem leyfður er
Á nýju Lödunni_____
hefur ekkert breyst, en kannski að
aukin nýting þeirra hafi haft þetta
í för með sér. Hver svo sem skýring-
in er, þá blasir vandinn við og það
þarf að taka á honum."
Einhveijar hugmjmdir? „Ég hef
verið að hugsa þessi mál, þetta er
mér mjög hugleikið, og ég hef viðr-
að mínar hugmyndir við veiðiréttar-
eigendur hér í kring. Hef aðallega
verið að blaðra eitthvað svona til
þess að koma af stað einhverri
umræðu. Ein hugmyndin sem rætt
hefur verið um er að draga fyrir á
vorin áður en stangaveiðin hefst.
Sleppa þá stærri fiskinum, en farga
þeim smærri. Þetta myndi draga
úr samkeppninni um ætið á því
sumri sem síðan kæmi, stærri fisk-
urinn hefði nóg og smáfiskurinn
sem eftir væri hefði meira svigrúm
til að vaxa og dafna. Önnur hug-
mynd sem til greina kemur er að
setja kvöð á stangaveiðimenn að
sleppa stærri fiskinum, en hirða þá
smærri."
Heldurðu að það mælist vel fyrir
hjá stangveiðimönnum? „Ég hugsa
að vel flestir þeirra sem hér veiða
myndu sætta sig við svona aðgerð-
ir, enda tímabundnar. Því er ekki
að leyna að þetta myndi þó örugg-
lega fæla einhveija burtu, nokkrir
sem veiða héma hafa mikla þörf
fyrir að veiða kvótann, segja frá
því og sýna veiðina. Flestir Islend-
inganna sem hér veiða og allir
útlendingamir myndu samt ganga
að þessu ef ég met stöðuna rétt.“
Þessar ráðstafanir svipta menn
þó tveimur mikilvægum þáttum
veiðitúrsins, að raða saman stóm
silungunum og mynda þá eftir dag-
inn, svo og að aka með aflann í
Álftagerði til taðreykingar. Hefur
Hólmfriður ráð við þessu? Hún svar-
ar: „Þetta er rétt að vissu marki.
Hvað mjmdatökur varðar þá veit
ég að margur leggur mikið upp úr
þeim, enda gaman að skoða mjmdir
frá vel heppnuðum veiðiferðum.
Hins vegar hef ég marghorft á er-
lenda veiðimenn héma taka allar
þær myndir sem þá lystir af silung-
um sem þeir sleppa síðan. Þeir ljrfta
þeim upp í háfnum og einhver veiði-
félagi eða maki smellir af. Svoleiðis
hafði Art Lee það, hans starfi er
að rita um veiðiskap og starf konu
hans er að sitja á bakkanum nærri
kempunni og smella af honum í
tíma og ótíma. Þetta hlýtur að vera
Það leita fleiri til Hólmfríðar en veiðimenn, t.d. villtir húsandarungar.
dásamlegt ævistarf eða hitt þó held-
ur. Annars dáist égað eljunni í
henni. Hvað taðreykta silunginn
varðar, þá telja flestir og vona, að
veiðin í Mývatni fari nú að koma
upp aftur og þá verður enginn
skortur á taðreyktum silungi í sveit-
inni. Það væri einhver sárabót."
Það var búið að setja saman
stangimar og við höfðum fræðst
mikið um ána og umhverfi hennar
af vömm Hólmfríðar Jónsdóttur.
Næstu tvo daga var farið vítt og
breitt um, en Hólmfríður leit til
okkar annað veifíð. Veiðin gekk
svona og svona, enda hafði ekkert
okkar veitt þama fyrr. Fyrri dag-
inn, á Hamri og á Helluvaði veiddist
þó slatti af undirmálsfiski. í Geld-
ingey daginn eftir eitthvað lítið af
smáfiski, en á móti fimm fískar
yfírmáls í taðreykingu. Þótt Geld-
ingey reyndist okkur best sem
veiðistöð, má segja að hvar sem
maður kom að þessu mikla vatns-
falli var maður gersamlega gagn-
tekinn og hafði urriðaveiðin sjálf
minnst með það að gera. Þama
skiptust á beljandi hvítfyssandi
strengir og fossar, líðandi breiður
og kvamir í umgjörð gróinna hlíða
og iðjagrænna bakka þar sem
hvönn, víðir og fjalladalafífill réðu
ríkjum. Sjálf er áin skreytt ótal
hólmum piýddum sama gróðri og
iðandi fuglalífi.
Við vomm á þeim tíma sem allt
er að gerast, ungamir að skriða
úr eggjum, en maður varð óþyrmi-
lega var við nálægð dauðans í
kuldanum. Ósjaldan flutu fram hjá
okkur dánir litlir andamngar sem
orðið höfðu viðskila við mæður sínar
og systkin og þoldu ekki kulda hins
norðlæga sumars. En það bar sem
betur fer meira á lífi en dauða, ið-
andi fuglalíf gladdi augað og bar
mest á húsönd, straumönd, óðins-
Brosað í kuldanum.
hana og kríu, en of langt mál væri
nú að fara að telja upp allar tegund-
imar. Þá var maður svo lánsamur
að sjá þann fallegasta veiðistað sem
undirritaður hefur nokkm sinni
rennt í. Er það Hagatá í Geldingey.
Er kveðjustundin var mnnin upp
minnti Hólmfríður okkur á að hún
ætlaði að sýna okkur svolítið í
Geirastaðalandinu, eitthvað sem
átti að ánetja mann Laxá enn bet-
ur. Við stóðumst ekki freistinguna
og fylgdum veiðiverðinum eftir þar
sem hann ók í loftköstum á nýjum
Lödujeppanum og nam ekki staðar
fyrr en við svokallaðan Geirastaða-
skurð, nánar tiltekið við stíflumann-
virkið sem í honum er. Sjálfur
Geirastaðaskurðurinn er undir
venjulegum kringumstæðum einn
mesti veiðistaðurinn á þessum slóð-
um, en ofan af stíflunni blasti við
sú sjón sem Hólmfríður ætlaði okk-
ur. Þar gat að líta þijá urriða sem
lágu vægast sagt makindalega og
höfðu valið sér bæli sem tryggðu
þá fyrir flestu. Það var ekki hægt
að kasta á þá agni nema frá þann-
ig stað að það væri engin leið að
landa þeim ef þeir gleptust á agnið.
Til þess að nærast þurftu þeir ekki
annað en að opna og loka ginin og
taka þannig inn homsíli sem berast
niður til þeirra að ofan í ríkum
mæli. Sem sagt fullkomið letilíf og
áhyggjulaust að mestu. Enda bentu
líkamsburðir þessara þriggja fiska
til þess. Við steinrunnum gersam-
lega við þessa sýn. Það var eins
og maður væri að huga að stórlöx-
um, svo stórir voru þessir fiskar.
En þetta voru ekki laxar heldur
silungar og það gerði sjónina
áhrifaríkari. Hólmfríður áleit að 10
punda væri alger lágmarksspá fyrir
þessa fiska, því erfitt væri að meta
ummál þeirra með því að horfa
svona ofan á þá. Undirritaður hygg-
ur að 12—14 pund væri nær lagi,
en jafnvel of lágt áætlað. Því miður
er ólíklegt að vigt þessara físka
verði staðfest á vigtum stangveiði-
manna, til þess eru þetta allt of
slyngir karlar. En það var rétt hjá
Hólmfríði, þessir beljakar ásækja
mann í draumi og þeir settu punlrt-
inn yfir i-ið. Að vísu er ég ekki alveg
viss um að tílvist þeirra hafi gert
gæfumuninn að maður vilji heim-
sækja Laxá aftur sem fyrst. En
ekki sakar að vita af þeim__
- Kg-
Hagatá. Fiskurinn tók svarta púpu nr. 14.