Morgunblaðið - 02.10.1987, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. OKTÓBER 1987
11
Rögnvaldur Hannesson prófessor:
Hentugasta fiskveiðistefnan
að úthluta kvóta varanlega
RÖGNVALDUR Hannesson pró-
fessor er nú staddur hér á landi
í boði sjávarútveg'sráðuneytisins.
Rögnvaldur er prófessor við
Verslunarháskólann í Bergen
þar sem hann stundar kennslu í
auðlindahagfræði, almennri hag-
fræði og fiskihagfræði. Rögn-
valdur hefur átt hér samtöl við
kvótanefnd og aðila innan sjávar-
útvegsráðuneytisins um aðferðir
við stjórn fiskveiða og reynslu
annarra þjóða. Einnig hefur
hann flutt fyrirlestur við Há-
skóla íslands um þetta efni.
— Hverja telur þú vera reynsl-
una af núverandi kvótakerfi og
hvers konar fiskveiðistefna er að
þínu mati heppilegust til lengri tíma
litið?
Reynslan af núverandi kerfi er
jákvæð, að svo miklu leyti sem ég
fæ séð og hefur stuðlað að auknu
hagræði í fiskveiðum. Helsti gallinn
á kerfinu er að kvótamir eru til of
skamms tíma. Þá koma vankantar
kvótakerfisins greinilega í ljós en
helstu kostir fá ekki að njóta sín.
Ég held að sú stjórnunaraðferð
sé vænlegust til lengri tíma litið að
koma á varanlegum aflakvótum eða
kvótum til mjög langs tíma, s.s. 15
ára. Þessum kvótum yrði úthlutað
til útgerða og þyrftu að vera seljan-
legir, óháð skipum, svo að þeir er
hefðu hug á að skapa sér stærri
rekstrargrundvöll, gætu keypt
kvóta af öðrum útgerðarmönnum.
Þetta yrði til þess að kvótamir
myndu smám saman fara til þeirra
er hefðu bestu skipin. Sá afli sem
leyfílegt væri að veiða yrði því
veiddur með minnstum tilkostnaði.
— Hvaða breytingar telur þú að
þetta hefði í för með sér fyrir t.d.
útgerð og byggðaþróun?
Hallormsstaður:
Fólk kaupi ekki stríðs-
leikföng handa bömum
A AÐALFUNDI Foreldra- og
Kennarafélags Hallormsstaða-
skóla sem haldinn var 16. sept-
ember síðastliðinn var samþykkt
að skora á verslunareigendur,
kaupfélagsstjóra og aðra sem
annast innkaup verslana að
kaupa ekki stríðsleikföng fyrir
jólin. Einnig hvetur félagið alla
þá sem kaupa jólagjafir handa
börnum að velja jákvæð og upp-
byggileg leikföng.
í fréttatilkynningu frá félaginu
segir að við lifum í heimi þar sem
ófriður, ofbeldi og stríð sé daglegt
brauð í lífi milljóna manna. íslend-
ingar geti því þakkað fyrir að bömin
þeirra þurfi ekki að alast upp við
þessar aðstæður og hafi ekki hug-
mynd um allar þær andlegu
þrengingar og hörmungar sem fylgi
styrjöldum. Allir vilji að alger friður
skapist á jörðu og að jarðarbúar
taki höndum saman í leik og starfi
til að byggja upp jörðina svo allir
fái að njóta sín á jákvæðan hátt.
Þar af leiðandi sé mjög nauðsynlegt
að halda uppi öflugri friðarbaráttu
og fólk geti tekið þátt í henni til
dæmis á þann hátt að gefa bömum
aldrei drápstæki, hvorki á jólunum
né endranær.
(Úr fréttatilkynningu)
Ok á Ijósastaur
MAÐUR slasaðist nokkuð í and-
liti þegar bifreið hans lenti á
ljósastaur við Kleppsveg á mið-
vikudagsmorgun.
Slysið varð skömmu fyrir kl. 6.
Maðurinn ók austur Kleppsveg, en
á móts við hús númer 6 missti hann
stjóm á bifreiðinni, sem skall á
ljósastaur. Maðurinn hlaut áverka
í andliti og var fluttur á slysadeild.
Bifreið hans er mikið skemmd og
þurfti að fjarlægja hana með aðstoð
kranabifreiðar. Ljósastaurinn er
ónýtur.
Gamalt hús í Hafnarfirði
Nýkomið til sölu timburhús við Jófríðarstaðaveg 46 fm
að grunnfleti með 700 fm lóð. Á hæð og í risi eru 4
herb., eldhús og geymslupl. en kjallari óinnréttaður.
Húsið þarfnast standsetningar. Einkasala.
Árni Gunnlaugsson, hrl.,
Austurgötu 10, sími: 50764.
m
SVERRIR KRISTJÁNSSON
HÚS VERSLUNARINNAR 6.HÆÐ
LÖGM. HAFSTEINN BALDVINSSON HRlT

FASTEIGN ER FRAMTlO
HVASSALEITI - SÉRHÆÐ
Ca 150 fm efri sérh. Stórar stofur 3-4 svefnherb. í kj. þvotta-
herb. og geymslur. Bílsk. Laust fljótt.
HRAUNBÆR - ENDAÍBÚÐ
Góð ca 135 fm endaíb. á 3. hæð með 4 svefnherb. Ákv. sala.
Verð 4,6 millj.
GRUNDARTANGI - MOSFELLSBÆ
2JA OG 3JA HERB. SÉRÍBÚÐIR
Til sölu mjög vönduð 64 fm 2ja herb. ib. i parhúsi. Allt sér. Og
3ja herb. 85 fm íb. í raðhúsi. Allt sór. Ákv. sala. íbúðirnar eru
lausar fyrir nk. áramót.
Það er erfitt að segja nákvæm-
lega til um það. Hugsanlegt er að
útgerð togara myndi reynast hag-
kvæmari en bátaútgerð og myndi
kvótinn þá væntanlega safnast á
togarana. Einnig er mögulegt að
kvótinn safnist á fáar hendur eða
færist út úr vissum landshlutum.
Ef stjómvöldum líkar ekki slíkar
afleiðingar mætti setja þessu vissar
skorður, til dæmis þær að eitt fyrir-
tæki megi einungis eiga vissa
prósentu af heildarkvóta eða að
kvóti yrði bundinn landshlutum.
— En kæmu slíkar skorður ekki
í veg fyrir þá þróun sem seljanlegur
kvóti á að stuðla að?
Vissulega hefðu allar skorður
sem settar væru neikvæð áhrif. En
þetta er alltaf spuming um það
hveiju við viljum fórna til þess að
ná arðbæmm rekstri. Það er líklegt
að það kosti eitthvað að halda uppi
dreifðri byggð á íslandi. Ef svo er
verða menn að borga þann kostnað.
— Hvernig ætti að byggja þenn-
an kvóta upp? Hvaða viðmiðun er
heppilegust?
Það er hægt að byggja upp kerf-
ið með tvennum hætti. Annar
kosturinn er að ákveða fastan árs-
afla og ákveða síðan kvóta sem
hlutfall af honum. Síðari kosturinn,
sem ég tel að sé einfaldari, er að
ákveða þetta út frá reynslu síðustu
2-3 ára. Síðan gætu menn selt kvót-
ana sem þeir fá úthlutað eins og
þeim þykir best henta.
— Hvert yrði svigrúmið innan
Morgunblaðið/Júlíus
Prófessor Rögnvaldur Hannes-
kvótakerfisins samkvæmt þínum
hugmyndum?
Helst sem minnst. Það verður þó
í raun alltaf að vera eitthvað svig-
rúm til staðar. Ég held að það sé,
svo dæmi sé tekið, rétt að veiðar á
minni bátum, sem menn stunda sem
tómstundagaman, verði undan-
þegnar kvótakerfínu. Það þyrfti þó
að setja eitthvert hámark á það
hversu miklu þeir mættu landa. í
núverandi kerfi eru allir bátar und-
ir tíu tonnum undanþegnir kvóta
og hefur það leitt til stóraukinna
veiða smábáta í atvinnuskyni. Þess-
ar undanþágur þyrfti að stöðva.
— Hvernig er jarðvegurinn hér
á landi fyrir hugmyndir um varan-
legan kvóta eða kvóta til mjög langs
tíma?
Ég held að mönnum finnist ein-
um of langt gengið þegar talað er
um varanlegan kvóta. Það yrði þó
líklega auðveldara fyrir fólk að fall-
ast á þessar hugmyndir ef um-
framarður, þ.e. arður umfram
íj'ármagnskostnað og afskriftir, yrði
skattlagður líkt og gert er með olí-
una í Norðursjó. Fiskurinn og olían
eru hvorttveggja auðlindir sem skila
umframarði í krafti þess eins að
þær eru takmarkaðar. Þó við teljum
rétt að einkaaðilar sjái um hagnýt-
ingu fiskimiðanna þá eru líka
margir sem líta á þessar auðlindir
sem sameiginlega eign þjóðarinnar
og vilja ekki láta einkaaðila eignast
þær. Skattur á umframarð ætti að
sætta þessi tvö sjónarmið. Það eru
hagkvæmnirök sem liggja að baki
því að hagnýting sé í höndum einka-
aðila. Ríkið á ekki að vera að vasast
í útgerð þar sem útgerðarmenn
kunna þar best til verka.
— Myndu hagsmunaaðilar sætta
sig við aukaskattlagningu af þessu
tag}?
Ástandið ( dag er þannig að út-
gerðin skilar ekki miklum umfram-
arði og útgerðarmenn halda því
reyndar fram að’þeir borgi nú þeg-
ar aukaskatt í formi of hás gengis
krónunnar.
Virk stjórnun leiðir til lækkaðs
tilkostnaðar meðan verðmæti fram-
leiðslu breytist ekki eða eykst.
Mismuninn milli tekna og kostnaðar
má líta á sem umframarðsemi nátt-
úruauðlindarinnar, þ.e. fiskimið-
anna. Þetta eru auðlindir sem
enginn á eða selur. Enginn er auð-
vitað hrifinn af því að borga skatt
en meðan útgerðirnar fá eðlilegan
arð af fjárfestingum sínum ættu
þær að vera ánægðar með þetta.
Svo við víkjum aftur að olíunni
í Norðursjó þá tekur norska ríkið
80% af öllum umframarði í skatt
og svipaða sögu er að segja af
breska ríkinu. Olíufélögin virðast
samt ekki vera mjög óhress með
að halda olíuvinnslu sinni áfram.

Klassískt kvöld
í Óperu í kviild
Leikið á píanó og fiðlu fyrir matargesti.
RESTAURANT
LÆKJARGÖTU 2, II HÆÐ
Borðapantanir í síma 29499.