Morgunblaðið - 24.11.1987, Síða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. NÓVEMBER 1987
MÁLEFNI ALDRAÐRA/ Þórir S. Guðbergsson
Er stefna í húsnæðis - og vistun-
armálum aldraðra að breytast?
Umræður um málefni aldraðra
hafa ekki verið ofarlega á baugi
að undanfomu. Umræður hafa að
miklu leyti snúist um stjómmál,
formannskjör og fjárlagafrumvarp,
eilítið um sláturhús og mat á inn-
lendum kjötskrokkum og svo að
litlu leyti mat erlendis á alþjóða-
skrokkum að undanfömu. Víst er
að fegurð sköpunarverksins er mik-
il og aðdáunarverð, nauðsynlegt er
að slátra því fé sem rekið hefur
verið af fjalli áður en allt verður
um seinan og brýn nauðsyn er á
því að kafa djúpt í fjárlagafrum-
varpið svo að við getum þá að
einhveiju leyti gert okkur grein
fyrir því hvort þar er eitthvað sem
skiptir aldraða máli nú þegar og í
framtíðinni.
Til eru í Reykjavík og nágrenni
samtök aldraðra, í Reykjavík em
til tvö félög, Samtök aldraðra, sem
hafa einbeitt sér að byggingu hús-
næðis fyrir aldraða og Félag eldri
borgara í Reykjavík og nágrenni.
Sem telur um 5000 meðlimi, 60 ára
og eldri og hefur haft margt á
pijónunum frá upphafí stofnun
þess, m.a. félagsstarf ogopið hús.
Fjölmargir aldraðir hafa þó spurt
með réttu: Hverjir vinna fyrir þá
aldraða sem verst eru settir í þjóð-
félaginu? Hvaða félög einbeita sér
að því að leiðrétta kjör aldraðra
bæði þeirra sem em í heimahúsum
og eins þeirra sem búa á dvalar-
heimilum og stofnunum? Sam-
gönguráðherra setur lög um
niðurfellingu á ársfjórðungsgjaldi á
síma og menntamálaráðherra beitir
sér fyrir öðmm reglum um niður-
fellingu á sjónvarps- og útvarps-
gjöldum. Er nokkur sem hefur beitt
sér fyrir samræmingu á þessum
málum?
Aldraður einstaklingur sem er á
dvalarheimili og hefur notið lífeyris
eða eftirlaunaréttinda getur átt það
á hættu að þurfa að greiða öll eftir-
laun sín til heimilisins samkvæmt
lögum almanna trygginga. En flytj-
bók
\góð bók
ATLAS AB:
Glæsilegasta
og yíðtækasta
uppflettirit sem
komið hefur út
á íslensku um lönd
og lífheim
jarðarinnar.
'IM mmwiiiiww
ist sami einstaklingur á hjúkmnar-
deild/sjúkradeild heldur hann eftir
öllum eftirlaunum, óskertum — ein-
mitt þegar hann er orðinn svo
sjúkur að læknar og hjúkmnar-
fræðingar telja hann svo veikan að
hann geti ekki lengur notið dvalar
á vistdéild og verði að flytjast á
hjúkmnardeild þar sem umönnunin
og hjúkmnin ásamt vaktaþjónustu
er talsvert meiri en á almennri vist-
deild. Hefur nokkur tekið að sér
að reyna að leiðrétta þessi atriði?
Og hvað með pláss fyrir þá aldraða
sem veikastir em?
Þannig mætti lengi telja og
benda á atriði sem enn em á Tniður
góðum vegi í málefnum aldraðra.
Hinu skal þó ekki gleymt sem gert
hefur verið á undanfömum ámm
og þykir undmn sæta hversu ör
þróun hefur verið á ýmsum sviðum
innan málefna aldraðra og flest
þeirra á góðum vegi.
Þannig er einmitt með húsnæðis-
og vistunarmál aldraðra sem ætlun-
in var að ræða eilítið um með
fáeinum minnisatriðum. Víða em
þau mál á góðum vegi. En þó má
enn spyija: Tók sveitarfélagið tillit
til þeirrar starfsemi sem fyrir var
í sveitarfélaginu? Leitðu forsvars-
menn ráða hjá þeim sveitarfélögum
sem þegar hafa reynslu af upp-
byggingu þjónustu fyrir aldraða?
Hvað um samtengingu heimaþjón-
ustunnar, heimilisþjónustu, heima-
hjúkmnar, heimsendingu matar,
dagvistardeilda, félagsráðgjafar,
tengingu við aðalumferðaræðar og
atvinnumöguleika á staðnum? Get-
um við byggt hvar sem er og
hvemig sem okkur þóknast? Verða
kröfur aldraðra meiri eftir því sem
árin líða? Hvar vilja þeir búa og
hvemig vilja þeir búa?
Ollum mun það ljóst að aldraðir
em ólíkir að gerð og upplagi. Sum-
ir hafa alltaf búið í litlu húsnæði
og kunna ekki við sig í sölum
nútímafólks. Aðrir hafa alist upp
við sæmileg húsakynni, komið sér
allvel fyrir og vilja því helst hafa
örlítið rúmt í kringum sig, þó ekki
væri nema til að geta tekið á móti
bömum og bamabömum með
sæmilegu móti. Og svo heyrum við
þó oft sagt með mikilli hlýju: Þar
sem hjartarúm er — er alltaf nóg
pláss.
Sumir aldraðir em afar upptekn-
ir af ræktun, blómum, grænmeti
o.s.frv. og vilja því helst hafa mögu-
leika til þess að hafa ofurlítinn
garðskika á efri ámm þar sem þeir
geta komist í snertingu við móður
jörð, gróður jarðar o.s.frv.
Aðrir vilja helst komast á gott
og hlýlegt dvalarheimili þar sem
þeir fá þjónustu við hæfí og geta
verið innanum jafnaldra sem hafa
svipaða reynslu og þeir.
Og enn aðrir em þeir sem e.t.v.
búa í stóm húsnæði og vildu gjama
búa þar áfram og nýta húsnæðið
fyrir aðra aldraða sem gætu fengið
þjónustu inn á heimilið. Nýlega
gerðist það t.d. í Þórshöfn í Færeyj-
um að Heimilisþjónustu staðarins
barst gjöf, 3 hús aldraðra einstakl-
inga sem vom orðnir heilabilaðir
og mikil vandræði vom að veita
nnægilega þjónustu. Heimilishjálp
Þórshafnar tók að sér að skipu-
Plastvörur
til heimilisnota
Heildsölubirgöir