Morgunblaðið - 11.12.1987, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 1987
Hvað er dómsmála-
ráðherrann að segja?
eftirÞorgeir
Þorgeirsson
Motto:
Margt er það í mannheimum
sem miður fer.
Fólin vefja fíflunum
um fingur sér.
Fár veit sína æfí u n
fyren öll er.
Hryðjuverk
Einn drungamorgi n í nóvember
árið 1986 vaknaði þj< ðin við fregn-
ir af því að tveim h' alveiðiskipum
hefði verið sökt hér- Reykjavíkur-
höfn nóttina áður. Þ gar á daginn
leið bættust við fref nir af því að
gengið hefði verið m ð sleggjur og
barefli á tækjabún; ð og innan-
stokksmuni Hvalveiðistöðvarinnar í
Hvalfirði. Þessar fregnir komu eins-
og harðleiknir timburmenn' ofaní
vímuna eftir fundi stórveldaleið-
toganna Reagans og Gorbatsjoffs,
en lögreglunni hafði tekist að
vemda þá báða svo rækilega fyrir
illum straumum heimsins að þeir
urðu ekki einusinni varir við hús-
drauginn í „Hoefdi House" hvað þá
annað háskalegra.
Fumlaus lögregluransókn á
skemmdarverkunum við Reykjavík-
urhöfn leiddi það í ljós að vakthaf-
andi lögreglumenn höfðu þá um
nóttina vísað tveim erlendum mönn-
um, blautum af sjó og ötuðum
olíusora, veginn suðurtil Keflavíkur.
Var talið víst að þetta hefðu verið
ódæðismennimir á leið burt úr
landinu.
Ekki munu hafa fundist nein vitni
að nokkmm þætti þessa afbrots eða
hryðjuverks, ef frá em taldir fyr-
nefndir lögregluþjónar sem annað-
hvort vom tveir eða þrír saman.
En skömmu síðar lýsti hvala-
vemdunarfélagið Sea-Shepherd
ódæðinu á hendur sér.
Málið var að vonum í kastljósi
fjölmiðla svo utandagskrámmræð-
ur á Alþingi vom óumflýjanlegar.
Steingrímur Hermannsson, þáver-
andi forsætisráðherra, tilkynti
þama í miðju fjölmiðlaljósinu að
hann hefði þegar falið dómsmála-
ráðherra (Jóni Helgasyni) að
undirbúa nauðsynlega málshöfðun.
Eða málskot til þjóða sem þuifa
ntundi að leita til svo réttvisin næði
fram að ganga. Sea-Sheperd-menn
vom kallaðir hryðjuverkasamtök og
því staðfastlega lofað að framtíð
slíkra manna yrði héðanífrá í ösku.
Enda varla neinn bilbug að heyra
á nokkmm pólitíkusi varðandi þetta
meðan enn logaði á köstumm fjöl-
miðlanna í námunda við svona
eindregið þjóðþrifamál. Nú skyldi
heimurinn loks fá að sjá hvernig
taka bæri á alþjóðlegum hryðju-
verkablesum.
Leið nú og beið.
Watson meldar sig
Líklega hefur það verið nálægt
ársafmæli viðburðanna í Reykjavík-
urhöfn sem Paul Watson, forvígis-
maður Sea-Shepherd samtakanna,
lét enn til skarar skríða og ritaði
Forseta íslands bréf „þar sem hann
býður íslenskum yfirvöldum að
senda sér kvaðningu fyrir íslenskan
rétt til að svara til saka vegna
skemmdarverka á hvalstöðinni og
tveimur hvalbátum fyrir réttu ári,
en að öðmm kosti biðjist stjómvöld
afsökunar á ásökunum um að sam-
tökin stundi hryðjuverkastarfsemi„,
einsog segir í frétt Morgunblaðsins
fullveldisdaginn 1. desember.
„í meira en ár höfum við beðið
eftir að heyra um þessar ákæmr.
Við getum ekki beðið lengur. Ef
íslendingar vilja ekki kveðja okkur
fyrir rétt til að hlusta á þessar
kæmr höfum við enga aðra úrkosti
en að fara til Islands og sjá til þess
að réttlætinu verði fullnægt,“ segir
síðar í bréfinu (þýðing blm. MU.).
I framhaldið af þessu hefur enn
sem komið er ekki kviknað á mjög
skæmm kastljósum fjölmiðla hér.
Þó fer DV á stúfana og spyr núver-
andi dómsmálaráðherra, Jón Sig-
urðsson, um álit hans á bréfí
Watsons.
„Ég ætla ekki að segja margt
um þetta mál,“ svarar ráðherra.
Og bætir því við að það sé ekki í
verkahring Pauls Watsons að setja
íslenskum stjómvöldum skilyrði.
Hvað á ráðherrann
við með þessu?
Það skýrðist þegar málið kom á
dagskrá í fyrirspumatíma Alþingis
4. desembersiðastliðinn. Þá svaraði
dómsmálaráðherrann spurningum
Sólveigar Pétursdóttur um þessi
efni á þá leið m.a. „að samtök á
borð við Sea-Shepherd lifí á því að
halda sér í kastljósinu. Einungis
þannig tækist þeim að safna nógu
miklum fjármunum. Undanfarið
virðist hafa verið nokkur deyfð yfír
starfseminni og líklegt að eitthvað
hefði lækkað í kassanum. Því væri
nú reynt að ná athygli almennings
á ný sem tækist ef íslensk stjóm-
völd fæm að svara þessum kröfum
og af því yrði hasarleikur í fjölmiðl-
um. Dómsmálaráðherra sagðist
engan áhuga hafa á því að taka
þátt í þessum leik með Sea-Shep-
herd-samtökunum. Hann mundi
veita þingmönnum upplýsingar um
þessi mál eftir öðrum leiðum. Þessi
samtök settu íslenskum stjómvöld-
um engin skilyrði", er haft eftir
ráðherranum í þingfrétt Morgun-
blaðsins 5. desember sl.
Sé það nú rétt sem margir sveim-
hugar fullyrða að texti sé því betri
sem hann vekur fleiri spumingar
þá er svar Jóns Sigurðssonar við
fyrirspum Sólveigar Pétursdóttur
þjóðernisleg gullnáma. Fylla mætti
þetta blað í margar vikur með
spumingum sem upp vakna við
þessi orð ráðherrans. Ég nefni hér
sárafáar:
A ekki að vera neinn munur á
því annarsvegar að horfa á hafra-
grautinn sinn sjóðá og hinsvegar
að lesa um hugsanagang dóms-
málaráðherrans í þessu landi?
Hvetjum er ætlað að kyngja svona
hugsanagraut? Hvað koma fjármál
Sea-Shepherd þessu við? Er það
ekki fmmréttur bæði einstaklinga
Þorgeir Þorgeirsson
„Sé það nú rétt sem
margir sveimhugar
fullyrða að texti sé því
betri sem hann vekur
f leiri spurningar þá er
svar Jóns Sigurðssonar
við fyrirspurn Sólveig-
ar Pétursdóttur þjóð-
ernisleg gullnáma."
og samtaka að fá ásakanir á borð
vð þærsem hér um ræðir prófaðar
fyrir dómi? Er hægt að bera það á
borð fyrir heilvita fólk að það sé
peningaspursmál hvort slíkur
grundvallarréttur nær fram að
ganga? Eða spuming um það hvort
Jón Sigurðsson eða Paul Watson
horfir betur við kastljósti fjölmiðl-
anna? Heldur dómsmálaráðherra að
menn og félagasamtök verði sek
af því einu að yfirvöldin kalli þau
ónefnum? Er rétt að banna málsókn
vegna stórskemda á tveim skipum
og skrifstofuhúsi Hvals hf? Getur
þá hver sem er framvegis unnið
slík verk án þess að eiga réttvísina
yfir höfði sér? Eða gildir hér ein
réttvísi fyrir innlenda menn og önn-
ur fyrir útlend samtök? Er það
annars ekki saksóknari ríkisins sem
ákvarðar um það hveijir em sóttir
______________________CT 23
til saka og hveijir ekki? Er Paul
Watson kanski fjærskyldur ættingi
hans? Eða skyldi það vera satt þetta
sem hinir fróðustu menn em að
segja, að hætt muni hafa verið við
málsókn á hendur þessum skemmd-
arverkamönnum vegna þess eins
að ríkislögmaður hafi komist að
þeirri niðurstöðu að réttarfar býð-
veldisins íslands, hvort heldur em
vinnubrögð RLR, sakadóms eða
hæstaréttar standist ekki lág-
markskröfur alþjóðlegra dómstóla?
Getur það verið að svarið við
seinustu spumingu sé einfaldlega:
Já? Væri þá ekki nær að segja þetta
já opinberlega og snúa sér að því
að gera hér þær réttarbætur að
dómar héðan stæðust alþjóðlegar
kröfur? Mundi það ekki vera fram-
tíðarlausnin? Eða vilja menn þurfa
að taka því endalaust með barasta
þögn og íjölmiðlamyrkvun þegjr
alþjóðleg skemdarverk em framin
hérlendis?
Og hlíta úrræðinu sem stjóm-
málaflokkurinn Stefán Valgeirsson
benti á með nokkmm þunga í lok
fyrirspurnatímans margnefnda á
Alþingi 4. desember? En að sögn
þingfréttaritara Morgunblaðsins
var Stefán mjög sammála Jóni Sig-
urðssyni dómsmálaráðherra um
flest sem hér var nefnt að ofan.
Og bætti því við að „ekki væri skyn-
samlegt að svara mikið svona
samtökum. Taldi ástæðu til að setja
ofan í við íjölmiðla vegna þess
hvemig þeir hefðu haldið á þessum
málum. Ástæða væri til að taka þá
í gegn og það væri ekki hægt að
gera nema fyrir luktum dyrum.u
Svo mælir ábúðarmesti stjóm-
málaflokkur landsins nokkm eftir
að bók Gorbatjoffs, „Perestrojka",
kom út á íslensku. Og tveim dögum
áður en sú fregn barst hingað —
höfð eftir forseta hæstaréttar Sov-
étríkjanna — að sovétréttarfarið
verði nú tekið til gagngerrar endur-
skoðunar í lgölfar þess að öll blöð
hafa þarlendis uppá síðkastið verði
sneisafull af gagnrýni bæði sér-
fræðinga og almennings á meðfíswt
dómsmálanna. En sovést réttarfar
hefur framtil þessa ekki þótt vera
til útflutnings sem kunnugt er.
Væri það ævintýramenska að
gera slíkt hið sama hér?
Vill nú ekki dómsmálaráðherrann
reyna að segja eitthvað um það?
Höfundur er rithöfundur.
Bók um Olympíu-
skákmótið í Dubai
Löggæsla verður
aukin fyrir jólin til að
greiða fyrir umferð
ÚT ER komin bókin Skákstríðið
við Persaflóa eftir Jón L. Áma-
son stórmeistara í skák. Bókin
fjallar um Ólympiuskákmótið í
Dubai og frammistöðu íslensku
skáksveitarinnar þar. Skáksam-
band íslands gefur bókina út.
í formála segir Þráinn Guð-
mundsson formaður Skáksam-
bandsins m.a.: „Líta má á útgáfu
bókarinnar sem lið i kynningar-
starfí SI en um leið viðleitni til að
varðveita á prenti frásögn af merk-
um atburði í íslenskri skáksögu,
ævintýrinu mikla við Persaflóa er
íslenska Ólympíuskáksveitin náði
5. sæti í keppni 108 þjóða um hinn
eftirsótta Olympíutitil. Ekki þarf
að fjölyrða um það, að þessi árang-
ur er sá besti sem íslensk skáksveit
hefur náð og staðfestir rækilega
að íslendingar eru meðal sterkustu
skákþjóða heims.
KVEIKT verður á jólatrénu sem
Reykjavíkurhöfn hefur fengið
sent frá Hamborg laugardaginn
12. desember nk. kl. 16.00.
Tréð er gjöf frá klúbbnum Wik-
ingerrunde sem er félagsskapur
fyrrverandi sjómanna, blaða- og
í fyrri hluta bókarinnar lýsir Jón
aðdraganda mótsins og undirbún-
ingi íslensku skáksveitarinnar. Þá
tekur við ferðalýsing og frásögn
af daglegu lífi á Olympíumóti í
ákaflega framandi umhverfí. Frá-
sögnin er krydduð gamansömum
lýsingum óvæntra atvika á þessum
ókunnu slóðum. I síðari hluta bókar-
innar er mótinu sjálfu ítarlega lýst
frá umferð til umferðar og skákir
íslenska liðsins birtar og margar
þeirra skýrðar af keppendum sjálf-
um.
Liðstjóri islenska liðsins, Kristján
Guðmundsson, kemur hér til liðs
við Jón L. og lýsir gangi mála á
skákstað, er spennan var í hámarki.
Loks eru valdar skákir annarra
en íslendinganna úr hverri umferð
skýrðar og skrár og fróðleikur um
fyrri Ólympíumót birtast í bókar-
lok.“
verslunarmanna í Hamborg og ná-
grenni.
Tveir af félögum klúbbsins þeir
Hans Hermann Schliinz og Ulfert
Kaltenstein blaðamenn frá Ham-
borg eru hingað komnir til að
aflienda tréð sem að venju verður
reist á hafnarbakkanum við Hafn-
Jón L. Árnason
Bókin er 143 bls. og í henni §öl-
margar myndir. Skákprent prent-
aði.
arbúðir. Afhendingin fer fram kl.
16.00 að viðstöddum borgarstjóran-
um í Reykjavík, sendihen-a Þýska
sambandslýðveldisins á íslandi og
öðrum gestum. Hafnarstjóri veitir
trénu móttöku.
Lúðrablásarar leika við Hafnar-
búðir frá kl. 15.45.
LÖGREGLAN í Reykjavík og
umferðarnefnd hafa undirbúið
ráðstafanir vegna hinnar miklu
umferðar bila og gangandi veg-
farenda fyrir jólin. I fréttatil-
kynningu frá þessum aðilum
segir m.a.:
1. Laugavegi verður lokað fyrir
umferð annarra ökutækja en stræt-
isvagna laugardaginn 19. desember
frá kl. 13 til kl. 22 og á Þorláks-
messu frá kl. 13 til kl. 23, þó með
þeirri undantekningu, að umferð er
heimiluð á tímabilinu frá kl. 19 til
kl. 20 vegna vörudreifingar í versl-
anir. Sömu undanþágu og strætis-
vagnar njóta leigubifreiðar, sem
erindi eiga að húsum við Laugaveg,
enda hafí þær uppi merki leigubif-
reiða. Ennfremur njóta undanþágu
bifreiðar með merki fatlaðra. Óku-
menn eru hvattir til að aka ekki
um Laugaveg að ástæðulausu.
2. Gjaldskylda verður í stöðu-
mæla fyrrgreinda daga á meðan
verslanir eru opnar. Einnig verður
gjaldskylda í stöðumæla laugardag-
inn 12. desember frá kl. 9 til kl.
18. Þá verða bifreiðastæði í Toll-
húsinu og á Bakkastæði (áður lóð
Hafskips) við Tryggvagötu og í
Kolaporti opin á sama tíma.
3. Á tímabilinu 19.—24. desem-
ber mun lögreglan takmarka
umferð inn á Laugaveg, ef þörf
krefur.
4. Athygli skal vakin á því, að
á tímabilinu 12. til 24. desember
verður almenningi heimilt að leggja
bifreiðum á lóð Völundar (nr. 1 við
Klapparstíg, ekið inn frá Klapp-
arstíg). Þar verða um 150 til 200
stæði.
5. Fólk er eindregið hvatt til að
notfæra sér strætisvagna dagana
fram að jólum t.il að létta á umferð
og spara sér tíma og erfiðleika við
leit að bifreiðastæðum. Þessu er
sérstaklega beint t.il starfsmaigia
verslana og annara fyrirtækjá' í
miðborginni.
6. Starfsmenn, sem koma á
einkabifreiðum, eru hvattir til að
leggja bifreiðum sínum fjær vinnu-
stað en venjulega fram að jólum.
Auk stæða á lóð Völundar, má í
þessu sambandi benda á bifreiða-
stæði milli Vatnsstígs og Frakka-
stígs á lóð Eimskips, sem
Reykjavíkurborg hefur á leigu.
7. Lögreglan verður með aukna
löggæslu þar sem hennar er þörf í
borginni fram að jólum og mun
greiða fyrir umferð og aðstoða f^lk
í þeirri miklu umferð, sem framund-
an er. Lögreglan mun hafa krana-
bifreiðir í sinni þjónustu og mun
fjarlægja þau ökutæki, sem er illa
lagt, skapa hættu og hindra eðlilega
umferð, bæði fyrir akandi og gang-
andi vegfarendur. Ökutæki þessi
verða fjarlægð á kostnað öku-
manna. Á
Reykjavíkurhöfn:
Kveikt á jólatrénu frá Hamborg