Morgunblaðið - 13.12.1987, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1987
Nýlega eru komin hingað til larids
ung hjón, íslensk kona og breskur
maður, eftir að hafa lært grasa-
lækningar í þrjú ár í viðurkenndum
breskum skóla. Þau hugsa sér nú
að leyfa landslýð að njóta kunnáttu
sinnar í grasalækningum. Æði
mörgum íslendingum er svo farið
að þeir líta á blóm og grös sem
augnayndi þegar best lætur. „Segðu
það með blómum“, segja auglýsing-
amar og það láta margir sér að
kenningu verða. Hvað grasið snertir
þá keppist sveitafólkið jafnan við
að ná sem mestu af því þurru inn
í hús fyrir veturinn fyrir „blessaðar
skepnumar", eins og það hét áður
en offramleiðsla mjólkur og kjöts
varð mál málanna í landbúnaðinum.
Önnur not af grasi hafa íslendingar
verið vantrúaðir á að hægt væri að
hafa og löngum litið svo til að gras
væri fyrir skepnur en ekki menn.
Grasalækningar hafa þó alltaf verið
fyrir hendi í einhveijum mæli, hér
á landi sem annars staðar. Við ís-
lendingar komumst þó varla með
tæmar þar sem sumar aðrar Evr-
ópuþjóðir hafa hælanna í þeim
efnum. Grasalækningar hafa fylgt
mannkyninu frá örófí alda sem
lækningaaðferð og eru í ýmsu und-
anfari nútírha læknisfræði. Náttúru-
meðul unnin úr jurtum hafa lengi
verið gefín mönnum sem te, mixtúr-
ur, löflur pg áburður, svo eitthvað
sé nefnt. Ýmis læknislyf, unnin úr
jurtum, sem nú eru mikið notuð
hafa verið þekkt mjög lengi af gra-
salæknum.
Ambjörg Linda Jóhannsdóttir og
John Smith heita ungu hjónin sem
numið hafa í Bretlandi þekkingu á
grösum sem á sér rætur aftur í
grárri fomeskju. Úr sumum þessara
grasa brugguðu seiðnomir og seið-
karlar hér áður fyrr seiði, sem ýmist
bættu mein manna eða urðu þeim
að aldurtila, allt eftir því hver ætlun-
in var. Það er langur vegur frá að
þau Ambjörg Linda og John Smith
minni á nokkum hátt á „ seiðfólk"
fyrri alda. Þau eru blátt áfram og
hreint ekki dularfull að sjá. Þau em
líka ómyrk í máli þegar þau lýsa
skoðunum sínum á grasalækningum
og tala um skólagöngu sína.
„Fyrsta árið lærðum við svotil ein-
göngu bókleg fræði, grasafræði,
efnafræði, líffræði og þess háttar",
segir Linda og greiðir hár sitt með
fingmnum. Inni í stofunni hjá þeim
að Hverfísgötu 34 er „gamalla
blómaangan", eins og segir í kvæði
eftir Jóhann Siguijónsson, það er
enda ekki að furða því inn af stof-
unni er herbergi þar sem allar hillur
em fullar af þurrkuðum jurtum af
ýmsu tagi frá rhörgum löndum og
beint á móti mér skin gullieitt
lampaljós ofan í hálf mulin rósarblöð
í gmnnri fléttaðri körfu. Þar bland-
ast þurr og skijáfandi blóm margra
jurta, sem öll hafa misst lífssafa
sinn og anda nú frá sér síðasta ilm-
inum.
„í skólanum var okkur fyrst
kennt hvemig á að þekkja og greina
plöntur og hvemig á að bera kennsl
á þær þegar farið er út að tína. Svo
var okkur kennt hvemig á að þekkja
þær þurrkaðar undir smásjá".
Það er Linda sem hefur orð fyrir
þeim hjónum en ber þó af og til
eitt og annað undir eiginmanninn
þannig að samtalið fer ýmist fram
á íslensku og ensku.„ Kennt var í
smáatriðum allt mögulegt um tvö
til þrjú hundmð jurtir. Hvaða efni
em í þeim, hvaða áhrif þau hafa á
líkamann. þessar upplýsingar em
samsuða úr kenningum sem varð-
veitst hafa meðal Evrópuþjóða,
Indíána og raunar fleiri þjóða. Mik-
ið af þessum upplýsingum er nú
komið inn í tölvubanka. Skólastjór-
ínn kenndi okkur grasalyfjafræði,
en hann er gamall grasalæknir.
Okkur var líka kennt að búa til alls
kyns mismunandi lyf. Skólinn sem
við vomm í er rekinn af Menningar-
stofnun grasalækninga á Bretlandi
og er um tíu ára gamall. Hann var
stofnaður til að útbreiða grasalækn-
ingar og fá fleiri inn í stétt grasa-
lækna sem þegar samanstendur af
tvö til þijú hundmð grasalæknum.
Pyrst var námið tvö ár en svo var
það lengt um eitt ár til þess að fá
breska sjúkrasamlagið til að sam-
þykkja það. Þess vegna em kenndar
í skólanum námsgreinar sem kennd-
ar em í læknaháskólum. Fyrirmynd-
ir að þessum skóla em evrópskar
og amerískar grasalækningar og
hann er eini grasalækningaskólinn
sem viðurkenndur er í Bretlandi.
Til að komast inn í þennan skóla
þurfa nemendur að hafa lokið námi
í líffræði og lífeðlisfræði í mennta-
skóla."
Ég vildi fá að vita hvers vegna
þau hefðu valið þetta nám. John
sagði mér að hann hefði fylgst með
föður sínum beijast við krabbamein
og séð hann leita allra tiltækra ráða
í því sambandi, en án árangurs.
Þannig fékk John veður af grasa-
lækningunum og ákvað að læra að
beita þeim. í skólanum kynntist
hann Lindu. Hún sagðist í fyrstu
hafa ætlað sér að læra læknisfræði
en svo söðlað um eftir að hafa frétt
af þessum skóla í gegnum annan
breskan skóla sem kennir heim-
speki. Námslán fékk Linda ekki í
fyrstu en úr því rættist seinna fyrir
tilstuðlan góðra manna.
Grasalækningum er að sögn
Lindu heppilegt að beita í baráttu
við ýmiskonar vanlíðan í meltingar-
fæmm og einnig eiga þær mörg ráð
við ýmis konar húðkvillum. Hún
kveður grasalækningamar oft áhri-
faríkar þar sem „auðveldur aðgang-
ur er að“, eins og hún orðar það.
Arnbjörg Linda Jóhannsdóttir
Selgresi
En svo er það ótal margt annað sem
grasalækningamar hafa góð áhrif
á, svo sem kvensjúkdómar og horm-
ónakvillar o. fl. Grasalækningar
reynast bömum líka oft vel, t.d.þeim
sem þjást af eyfnabólgu og mörgu
fleira. Böm bregðast að sögn Lindu
yfírleitt vel við jurtaefnunum.
Ég spyr nánar út í meltingar-
kvilla og ráð við þeim og kemst að
því að teið, sem ég er að suppla,
er úr Kamillu og lakkrís og er talið
gott í baráttu við ýmislegan sjúk-
leika í meltingarvegi. Það er þó
ekki svo einfalt að allir fái þann
sama drykk sem slíka slæmsku
hafa. „Nei“, Linda segir mér að það
fari dálítið eftir manngerðinni
hvemig jurtir séu valdar. „Við vilj-
um hitta fólk og kynnast því aðeins
áður en við ákveðum hvaða jurtir
við gefum því, sjá hvort það er hald-
ið streitu og hvemig það bregst við
henni. Einnig viljum við vita hvem-
ig mataræði þess er háttað því það
skiptir miklu máli. í skólanuin var
John Smith
kennt mikið um næringarfræði sam-
fara lækningunum."
Það kom fram í máli Lindu að í
grasalækningum er mest notað
seyði og áhelling. Seyði er eins og
nafnið bendir til soð af jurtum, sem
stundum þurfa að sjóða lengi til
þess að úr þeim náist þau efni sem
leitað ör eftir. Áhelling er það aftur
á móti þegar hellt er sjóðandi vatni
á jurtir líkt og inenn gera við tilbún-
ing á tei. „Uti er töluvert um að
jurtir 3éu iátnar liggja í vínanda í
tvær vikur siðan eru þær síaðar frá
og sjúklingnum gefínn drykkurinn
sem af þeim myndast. Af slíku þarf
að taka miklu minna en af seyði
t.d. Þetta má hins vegar ekki gera
hér á landi. Þetta er hins vegar
ekki það sama og blómadropamir
sem sumir kannast við hér. Þeir til-
heyra fremur homeopathy eða
smáskammtalækningum, sem eru
gjörólíkar grasalækningum."
Ég spyr með hvaða jurtum húð-
kvillar séu meðhöndlaðir og kemst
að því að það er ekki einfalt mál.
Linda segir mér að oft séu húðkvill-
ar afleiðing af slæmu matarræði og
lífsvenjum og því sé lækningin
kannski fyrst- ög fremst fólgin í
baráttu sjúklings við að breyta mat-
arvenjum og lífsháttum og losa sig
sem mest undan streitu. „Við teljum
að margir kvillarnir komi innan að
og reynum því að meðhöndla þá
einnig innan frá“, segir Linda. „í
skólanum var kennt útfrá sérstakri
heimspeki þar sem gengið er útfrá
að jafnvægi verði að vera á milli
allra líffæra og hugarins líka. Sé
ekki um slíkt jafnvægi að ræða verð-
ur fólk veikt og þá helst og fremst
þar sem það hefur minnsta mót-
stöðu. Reynt er að styrkja mótstöðu
líkamans svo hann geti sjálfur unn-
ið bug á veikindunum. Komi einhver
með sýkingu t.d. inflúensu þá er
honum kannski gefínn hvítlaukur
með jurtunum, hann hefur svipaða
verkan og pencilín nema hann er
veikari. Margir forðast hvítlauk út
af lyktinni en það er hægt að deyfa
með því að borða á eftir sellerí eða
steinselju. Jurtimar vinna mikið
þannig að þau styrkja líffærin svo
þau ráði við þann vanda sem að
þeim kann að steðja. Það er oft
gott að taka jurtalyf ef fólk þarf
að vera á sterkum lyfjum. Jurtalyfín
styrkja þá líkamann og vinna gegn
aukaverkunum lyfjanna. „Við vor-
um þjálfuð í því úti að greina
hættulega sjúkdóma og senda þá
sem eru alvarlega veikir umsvifa-
laust til læknisj' segir Linda. „Ef
við teljum að eitthvað það sé að
fólki sem einhver annar geti betur
meðhöndlað þá sendum við þá auð-
vitað þangað. Ýmislegt er ððruvisi
úti en hér. Þar koma menn oft til
grasalæknis án þess að hafa leitað
annarra lækninga fyrst, en hér kem-
ur hins vegar mjög oft fólk til
grasalæknis sem hefur gengið á
milli lækna og ekki fengið bót en
er kannski með nákvæma sjukdóms-
greiningu."
Það kemur fram f máii Lindu að
gerðar hafa verið tilraunir í Kína
með að ráða bót á eyðni með grasa-
læknisaðferðum. Ilún kvað þær
hafa gefíð góða raun. Notaðar hafa
verið ákveðnar tegundir af jurtum
og þær eru taldar hafa orðið Ijess
valdandi að fólk rneð eyðni fær ekki
sjúkdómseinkenni, a.m.k. hefur
þeim verið haldið niðri í nokkur ár,
eða fram á þennan dag. Við eigum
til þær jurtir sem hafa verið notaðar
í þessu skyni í Kína.“
Næst gerði ég gigt að umtals-
efni. Sá sjúkdómur hefur að því að
talið er lengi verið landlægur hér á
landi og hrjáð margan manninn.
Um það efni sagði Linda: „’A gigt-
ina ráðumst við með matarræðinu
og útiiokum allt sem getur valdið
þvf að úrgangsefni setjist að í lfkam-
anum. Það er skoðun grasalækna
að gigtin stafí af úrgangsefnum sem
safnist í liðina og vöðvana af því
að líkaminn þarf einhversstaðar að
leggja frá sér úrgangsefni sem hann
ekki getur losnað við. Fyrst þarf
að stöðva það að slíkt gerist og svo
þarf að hjálpa til að losa úrgangs-
efnin út úr líkamanum. Það eru
margar góðar jurtir sem geta hjálp-
að til við slíka hreinsun, en það er
mjög erfítt að eiga við gigt. Oft er
það fullorðið fólk sem þjáist af gigt
og það á mjög erfítt með að breyta
matarvenjum sínum. Gigtarsjúkl-
ingar eiga að forðast svínakjöt og
aliann skelfisk eins og heitan eld-
inn. Þeir eiga einnig að varast að
borða of mikið af jarðarbeijum og
tómötum. Sleppa öllu sælgæti og
gosdrykkjum og öllu sem litarefni
og rotvamarefni eru f. Allt slíkt er
ákaflega óhollt. Gigtarsjúklingar
eiga ekki að nota kaffí. Ef fólk með