Morgunblaðið - 13.12.1987, Page 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1987
ÞINGBRÉF
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
UMHVERFIFÓLKS
OG HEILBRIGÐI
1987. - 1057 ár frá stofnun AI> ps.
110. löggjaforþing. - 132. mál.
Sþ. 137. Tillaga til þingsályktunar
um vcrndun ósonlagsins.
1987. - 1057 ár frá stofnun Alþingis.
110. löggjaíárþing. - 7. mái.
Sþ. 7. Tillaga til þingsályktunar
um undirbúning notkunar á Nýlausu bcnsíni hér á landi.
1987. - 1057 ár frá stofnun Alþingis.
110. löggjafarþing. - 10. mál.
Sþ. 10. Tillaga til þingsályktunar
um umhverfisfræðslu.
1987. - 1057 ár frá stofnun Alþingis.
110. löggjafarþing. - 111. mál.
Sþ. 115. Tillaga til þingsályktunar
um mælingar á geislavirkni í sjávarafuröum og umhverfi.
Flm Ragnhildur Hclgadóttir.
Alþingi ályktar að skora á rflusstjórnina ad gera hid fyrsTa ráöstafamr til aö unnt vcrði
að gcra mælingar á gcislavirkm. m.a. í sjávarafurðum og umhvcrfi. mcð tækjum sem
Alþjóöakjarnorkumálastofnunin lætur Geislavörnum ríkisins t tc samkvarmt samningi viö
ríkisstjóm íslands.
Greinargerö.
Eftir kjarnorkuslywd í Tsjernóbfl í Sovctríkjuinim varð fleirum cn aður Ijosi h'.aða
þvðingu það hcfur fvrir öryggi manna og hcilsu að unnt sc aö fvlgjast reglubundið mcð
gcislavirkni í urahvcrfinu svo og í neysluvörum. Um þetta lcyti fóru kaupcndur sjávaraíuröa
okkar erlendis að krefjast vottorða um geislavirk efni í afuröunum svo aö tríggjandi \«ii að
gcislavirkni væri ekki yfir lcyfilcgu magni. Ljóst var því aö þær afurðir væru verömein ct
freons. Þá er segir að „sársauka-
í önnum AJþingis síðustu
starfsdaga fyrir jól, þegar mál
hrannast upp á borðum þing-
manna, beinast kastljós fjöl-
miðla einkum og sér í lagi að
fáeinum „stórum" málum: fjár-
lagafrumvarpi, skattlagabreyt-
ingum (staðgreiðslu skatta,
uppstokkun tolla), fiskveiði-
stefnu, húsnæðislánakerfi og
svo framvegis. En hvaða mæli-
kvarði mælir og metur þingmál
i „stór“ mál eða „smá“?
Fyrir þinginu liggja ófá mál
er varða umhverfi okkar,
rammann utan um mannlífið
og samfélagið. Þessi mál fjalla
ekki siður um almennt heil-
brigðL Umhverfismengun
hverskonar hefur áhrif á heil-
brigði fólks. Og heilbrigði fólks
og lifrikisins, sem það deilir
jörðinni með, telst naumast
„smámál“?
Hér verður litillega drepið á
fjögur slík þingmál, sem eiga
það sameiginlegt að fyrstu
flutningsmenn eru konur.
I
Ragnhildur Helgadóttir, fyrr-
verandi heilbrigðisráðherra, flytur
tillögu til þingsályktunar um
mælingar á geislavirkni í sjávaraf-
urðum og umhverfi. Tillagan felur
ríkisstjóminni, verði hún sam-
þykkt, að „gera ráðstafanir til að
unnt verði að gera mælingar á
geislavirkni, m.a. í sjávarafurðum
og umhverfi, með tækjum sem
Alþjóðakjamorkumálastofnunin
lætur Geislavömum rikisins í té,
samkvæmt samningi við ríkis-
stjóm íslands".
í greinargerð segir að kjam-
orkuslysið í Tsjemóbfl í Sovétríkj-
unum hafi opnað augu þjóðanna
fyrir því, hvaða þýðingu það hefur
fýrir öryggi manna og heilsu að
unnt sé að fylgjast reglubundið
með geislavirkni í umhverfinu, svo
og í neyzluvörum.
Eftir Tsjemóbíl-slysið fóru
kaupendur íslenzkrar sjávarvöru
að krefjast vottorða um geislavirk
efni í afurðum. Málið var að hluta
til og um stundar sakir leyst með
lánstækjum erlendis frá og ráðn-
ingu eðlisfræðings til Geislavama
rfldsins. Samningur var gerður
við Alþjóðakjamorkumálastofti-
unina um tækjabúnað til mælinga.
En tiyggja þarf framhaldið. Til-
lagan er „hvatning til fyrirhyggju
sem annars vegar varðar heil-
brigði landsmanna og hins vegar
verðmæti útflutningsafurða okk-
ar“.
n
Kristín Halldórsdóttir, þingmaður
Reykjaneskjördæmis, flytur
ásamt fleiri samflokksmönnum
sínum tillögu til þingsályktunar
um umhverfísfræðslu. Tillagan
felur menntamálaráðherra að
„efla og samræma fræðslu um
umhverfismál í grunnskólum og
framhaldsskólum landsins og
meðal almennings".
I greinargerð segir að „marg-
háttaðar rannsóknir og mælingar
upplýsi okkur um jarðvegs- og
gróðureyðingu, ofnýtingu auð-
linda og mengun í lofti, vatni og
sjó, sem stefni öllu lífi í
voða . . .“. Greinargerðin leggur
áherzlu á að „stóraukin þekking
og skilningur á náttúrunni" sé
forsenda þess að manninum takizt
að lifa i sátt við umhverfí sitt.
Vitnað er til ráðstefhu á vegum
UNESCO í Tbflísi árið 1977 þar
sem skilgreind eru markmið um-
hverfisfræðslu.
Hér er hreyft máli sem á æ
brýnna erindi við almenning.
m
Guðrún Helgadóttir, þingmaður
Reykvíkinga, flytur ásamt fleiri
þingmönnum tillögu til þings-
ályktunar um undirbúning notk-
tmar á blýlausu benzini hér á
landi. Tillagan gerir ráð fyrir því
að ríkisstjómin skipi nefiid er
vinni að þessu verkefiii. í nefnd-
inni eigi sæti fulltrúar hagsmuna-
aðila, notenda og seljenda, svo og
kunnáttumenn um umhverfismál.
Nefndin geri tillögur um leiðir að
þessu marki, „en jafnframt skal
hún benda á vamir gegn því að
önnur og ekki síður hættuleg eit-
urefni taki við af útblæstri farar-
tækja sem ganga fyrir blýbættu
benzíni“.
í greinargerð segir að langf-
lestar Evrópuþjóðir hafí hafíð sölu
á blýlausu eldsneyti. Hér gegni
öðm máli. „Ein ástæðan er vafa-
laust sú,“ segja flutningsmenn,
„að benzín er keypt frá Sovétríkj-
unum en þar er sala blýlauss
benzíns ekki hafin . . .“
í greinargerð segir og að loft-
mengun frá umferð sé vaxandi
vandamál f stórborgum heims.
Tímabært sé að huga að þessum
málum hér áður en í óefrii sé kom-
ið.
rv
Alfheiður Ingadóttir, þingmað-
ur Reykvíkinga, flytur ásamt fleiri
þingmönnum tillögu til þings-
ályktunar um vemdun ósonlags-
ins. Tillagan felur ríkisstjóminni
að gera ráðstafanir til að draga
úr notkun óson-eyðandi efna hér
á landi og hefja þátttöku f sameig-
inlegu átaki Norðurlandaþjóða,
sem sett hafi sér það markmið
að minnka notkun ósoneyðandi
efiia um 25% fyrir árið 1991 og
um a.m.k. 50% fyrir árið 1999.
Tillagan kveður og á um samstarf
opinberra stofnana og sérfræð-
inga í viðkomandi iðngreinum um
þessa viðleitni.
í greinargerð segir að „nú liggi
fyrir vísindalegar sannanir, sem
ýmsir hafa talið skorta, um eyð-
ingarmátt svonefndra freona og
halona á ósonlagið". Ennfremur
segir „að vart hafi orðið árstí-
ðabundins „gats“ á ósonlaginu
undanfarin ár“ yfir Suðurskautsl-
andinu. Vitnað er til visinda-
manna, sem telja að „ósonmagnið
yfir Suðurskautslandinu hafi
minnkað um helming eða um 50%
frá árinu 1979“.
Flutningsmenn segja að það
þurfi að þróa notkun annarra efna
á kælikerfi (m.a. f fiskiðnaði) en
laust sé með öllu að banna inn-
flutning og framleiðslu úðabrúsa,
sem innihalda frean sem úðaefrii,
enda hafa framleiðendur víða um
heim hætt notkun freons til að
geta boðið vöru sína á markaði í
Bandaríkjunum, Kanada, Noregi
og Svíþjóð, sem þegar hafa bann-
að notkun slíkra brúsa“.
Brids
Arnór Ragnarsson
Bridsfélag Reykjavíkur
Nú er lokið þremur umferðum í
úrslitakeppninni og eru línur að
byrja að skýrast.
I A-riðli eru 4—5 sveitir sem
berjast um efsta sætið og stendur
sveit flugleiða bezt að vfgi. í B-riðli
virðist sem sveit Pólaris ætli að
taka öll völd og i C-riðli eru sveitir
Jóns Páls Siguijónssonar og Þor-
jáks Jónssonar efstar.
ÁHEIT
TIL HJÁLPAR
Gírónúmer
6210 05
KRÝSUVfKURSAMTÖKIN
ÞVERHOLTI 20'105 REYKJAVlK
» 62 10 05 OG 62 35 50
Bridsdeild Hún-
vetningfaf élag-sins
Nú stendur yflr tveggja kvölda
einmenningur. Spilað er í tveimur
16 manna riðlum og er staða efstu
spilara þessi:
A-riðiU:
Ester Valdimarsdóttir 258
Lárus Pétursson 239
Þórarinn Ámason 236
Kristfn Jónsdóttir 231
Þorsteinn Erlingsson 223
B-riðiU:
Sigurþór Þorgrímsson 280
Hermann Jónsson ' 255
Skúli Hartmannsson 242
Jóhann Lúthersson 240
Magnús S verrisson 211
Keppninni lýkur nk. miðvikudag.
Spilað er í Ford-húsinu í Skeifunni.
Bridsfélag
Breiðfirðing-a
Þremur umferðum er ólokið í
aðalsveitakeppninni og er staðan
þessi:
HansNielsen 362
Ingibjörg Halldórsdóttir 328
Guðlaugur Sveinsson 328
Hulda Steingrímsdóttir 312
ÓlafurTýrGuðjónsson 306
Helgi Nielsen 305
Elís R. Helgason 305
Jakob Ragnarsson 301
Næstu tvær umferðir verða spil-
aðar á fímmtudaginn kl. 19.30 í
húsi Bridssambandsins. Síðasta
umferðin verður svo spiluð eftir
áramót.
Bridsfélag Breiðholts
Sl. þriðjudag var spilaður eins
kvölds tvimenningur í tveimur riðl-
um. Röð efstu para varð þessi:
A-riðill 14 para.
Jón Ingi Ragnarsson —
Burkni Dómaldsson 198
Siguijón Bjömsson —
Sigurpáll Ingibergsson 177
María Ásmundsdóttir —
Steindór Ingimundarson 173
Óskar Friðþjófsson —
Gísli Tryggvason 170
Anton R. Gunnarsson —
Hjördís Eyþórsdóttir 169
B-riðill 12 para
Þorvaldur Valdimarsson —
Bjöm Svavarsson 137
Jón Sigurðsson —
Jens 127
Guðmundur Baldursson —
Jóhann Stefánsson 122
Haukur Ámason —
Skúli Skúlason 118
Næsta þriðjudag verður verð-
launaafhending fyrir aðalkeppnir
haustsins og eru væntanlegir verð-
launahafar minntir á að mæta.
Einnig verður spilað létt jólarúberta
með monrad-fyrirkomulagi. Spilað
er í Gerðubergi kl. 19.30 stundvís-
lega.
Flugleiðamót Bridsfélags Reykjavíkur 1987—1988
A-RIÐILL: 1 2 3 4 5 6 7 8
1. Jón Þorvarðarson 14 23 10 47
2. Detta 16 15 24 55
3. EstherJakobsdóttir 7 13 5 25
4. Bragi Hauksson 4 4 13 21
5, Flugleiðir 25 16 21 62
6. Samvinnuf.-Landsýn 17 25 14 56
7. Veróbr.m. Iðnaðarb. 15 25 17 57
8. Guðmundur Sveinss. 20 6 9 35
B-RIÐILL: 1 2 3 4 5 6 7 8
1. Eiríkur Hjaltason 17 12 17 46
2. Bragi Erlendsson 13 | 11 8 32
3. Georg Sverrisson 18 18 10 46
4. Pólaris 25 25 22 72
5. HallgrímurHallgr. 0 7 6 13
6. Björn Theódórsson 12 3 23 38
7. Atlantik 19 20 8 37
8. Fataland 13 22 24 59
C-RIÐILL: 1 2 3 4 5 6 7 8
1. Magnús Eymundss. | 13 13 18 44
2. Kristófer Magnúss. 17 10 25 52
3. Snasbjörn Friðrikss. 17 16 15 48
4. Ragnar Jónsson 3 25 5 33
5. Jón Páll Sigurjónss. 25 17 24 66
6. LúðvíkWdowiak 14 4 13 31
7. Þorlákur Jónsson 20 15 25 60
8. Guðm. Þóroddss. 12 5 6 23