Morgunblaðið - 08.03.1988, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. MARZ 1988
Jómfrúræða Kolbrúnar Jónsdóttur:
Reykjanesbrautin
verði tvöfölduð
Hér fer á eftir jómfrúræða Kol-
brúnar . Jónsdóttur (B/Rn):
Herra forseti.
Fyrir hönd þingmanna Borgara-
flokksins í Reykjaneskjördæmi mæli
ég hér fyrir tillögu til þingsályktun-
ar um að tvöfalda Reykjanesbraut-
- ina frá Hafnarfirði að Flugstöð Leifs
Eiríkssonar. Tillagan er svohljóð-
andi með leyfi hæstvirts forseta:
„Alþingi ályktar að fela sam-
gönguráðherra að láta hefja nú þeg-
ar undirbúning að tvöföldun Reykja-
nesbrautar frá Hafnarfirði að flug-
stöð Leifs Eiríkssonar. Skal geit ráð
fyrir því, að byggð verði önnur ak-
braut við hliðina á hinni gömlu,
þannig að fullkomin hraðbraut með
algerlega aðskildum akstursstefn-
um og tveimur akreinum í hvora
átt tengi saman þessa tvo staði.
Stefnt skal að því að ljúka verkinu
fyrir árslok 1990. Þetta verkefni
verði tekið út úr vegaáætlun og
meðhöndlað sem sjálfstætt verkefpi
óháð langtímaáætlun um vegagerð.
Leitað verði leiða til þess að afla
flár til verksins utan vegaáætlunar."
Reykjanesbrautin milli Hafnar-
fjarðar og Reykjavíkur er fyrsti
vegakafli þjóðvegakerfisins á ís-
landi með bundnu slitlagi. Lagning
vegarins á árunum 1963—65 mark-
aði tímamót í sögu vegagerðar á
íslandi. Ekki mátti draga það öllu
lengur að leggja fullkominn veg
milli höfuðborgarsvæðisins og
Keflavíkur. Þegar fyrir 20 árum var
v umferðin á milli Suðumesja og höf-
uðborgarsvæðisins orðin svo mikil,
að malarvegurinn gamli var að þrot-
um kominn. Með tilkomu nýja veg-
arins varð mikil breyting til batnað-
ar og stórt skref stigið til að bæta
samgöngur við Suðurnes.
Flutningsgeta jókst gífurlega og
öll umferð bíla milli Suðumesja og
höfuðborgarsvæðisins varð miklu
greiðfærari. Þetta olli straumhvörf-
um í öllum samskiptum milli íbúa
þessara svæða og átti sinn þátt í
því að efla atvinnulíf á Suðurnesj-
um. Um svipað leyti og nýi vegurinn
var tekinn í notkun var öllu milli-
landaflugi beint til Keflavíkurflug-
vallar. Hafa allir flugfarþegar, sem
koma og fara frá Islandi, átt leið
sína um Reykjanesbrautina allar
götur síðan. Reykjanesbrautin er
því þjóðvegur allra landsmanna.
Umferð um Reykjanesbrautina
hefur farið stöðugt vaxandi, bæði
fólksflutningar og vöruflutningar.
Mikil aukning hefur orðið á far-
þegaflugi til og frá landinu, en nær
allir flugfarþegar í millilandaflugi
fara um Reykjanesbraut fram og
til baka. Þá hefur einnig orðið mik-
il aukning á vöruflutningum með
flugvélum til og frá landinu um
Keflavíkurflugvöll.
Á árunum 1982 til 1987 vom
lendingar flugvéla á Keflavíkurflug-
velli og fjöldi aðkomu- og brott-
fararfarþega sem hér segir:
Ár Lend- Farþ. frá Farþ. til
ingar landi lands
1982 3580 150.887 152.411
1983 3269 145.557 144.628
1984 3460 165.276 168.470
1985 4045 182.393 183.469
1986 4337 213.254 211.539
1987 5377 265.254 260.192
Athyglisverð er hin mikla aukn-
ing á flugumferð, sem verður milli
áranna 1986 og 1987, nærri 25%,
og má þar greina áhrif af tilkomu
nýju flugstöðvarinnar.
Á seinni ámm hefur komið til
vaxandi samstarf atvinnufyrirtækja
á Suðurnesjum og á höfuðborgar-
svæðinu, sem hefur haft í för með
sér aukna umferð. Bættar samgöng-
ur em höfuðforsenda þess að tengja
atvinnulíf þessara tveggja lands-
svæða saman, þannig að Suðurnesin
og höfuðborgarsvæðið geti mnnið
saman í eitt og hið sama atvinnu-
svæði. Þetta skiptir höfuðmáli í
sambandi við byggðaþróun á Suður-
nesjum og möguleika til þess að
nýta til fullnustu þá kosti, sem hin
nýja Flugstöð Leifs Eiríkssonar hef-
ur upp á að bjóða. Hefur verið talað
um tollftjáls atvinnusvæði í nám-
unda við flugstöðina og eins um
byggingu miðstöðvar fyrir erlend
viðskipti. Atvinnulíf hefur átt erfitt
uppdráttar seinni árin á Suðurnesj-
um. Mikill samdráttur hefur verið í
útgerð og iðnaður og verzlun ekki
styrkzt að sama skapi. Tvöföldun
Reykjanesbrautarinnar myndi gjör-
breyta allri aðstöðu fyrir Suður-
nesjamenn og næg réttlæting fyrir
því að hraða þessari framkvæmd.
Reykjanesbrautin í núverandi
mynd fullnægir hvergi nærri þeim
kröfum, sem nú verður að gera til
höfuðsamgönguæðar milli Suður-
nesja og höfuðborgarsvæðisins. Með
vaxandi umferð hefur umferðarslys-
um farið fjölgandi. Akstursskilyrði
á Reykjanesbrautinni eru oft mjög
slæm. I rigningu og þoku eru um-
ferðaróhöpp tíð. Á vetuma myndast
oft mikil hálka á örfáum mínútum.
Umferðarslys orsakast þá af fra-
múrakstri og útafakstri vegna þess,
að vegurinn er með umferð í báðar
áttir. Allra síðustu árin hefur mikil
fjölgun bifreiða landsmanna sett
sinn svip á umferðina um Reykja-
nesbraut. Umferðaröryggi hefur
minnkað og slysum fjölgað. Reykja-
nesbrautin er nú að verða einn
hættulegasti vegarkafli landsins.
I töflu 1 í greinargerð með þings-
ályktunartillögunni er yfirlit yfir
þróun umferðar og slysatíðni á
Reykjanesbraut frá því að hún var
tekin í notkun í núverandi mynd.
Tafla 1. Umferð og slys
á Reykjanesbraut
Ár MDU ÁDU SDU Slys á ári
1965 1340
1966 1530
1967 1500
1968 1540
1969 1630
1975 2820 3220
1976 3310
1977 3250 3540
1978 3240 3710
1979 3240 3460
1980 3120 3530
1981 3130 3550
1982 4000 3070 3590 90
1983 3900 3010 3670 110
1984 4100 3180 3930 107
1985 5300 3610 4170 100
1986 5400 3660 4310 124
1987 7802 4663 5428 150 (áætl.)
Þar kemur fram, að umferð á
Reykjanesbraut fer greinilega ört
vaxandi eftir nokkra stöðnun á ár-
unum 1978—82. Það er stutt í það,
að mesta sólarhringsumferð um
brautina verði 8000 bílar, en það
er einmitt sú viðmiðun, sem er höfð
til þess að ákveða hvenær þar er
nauðsynlegt að aðskilja aksturs-
stefnur, það er hafa tvær aðskildar
brautir. Fyrir 20 árum var orðið
nauðsynlegt að leggja veg með
bundnu slitlagi milli Keflavíkur og
Reykjavíkur. Nú er orðið nauðsyn-
Kolbrún Jónsdóttir
legt að huga að lagningu full-
kominnar hraðbrautar með aðskild-
um akstursstefnum. Hið fyrsta þarf
að hefja undirbúning að þeirri fram-
kvæmd að fullgera aðra vegbraut
og gera nauðsynleg umferðarmann-
virki, þannig að nýja flugstöðin við
Keflavík og höfuðborgarsvæðið
tengist með hraðbraut samkvæmt
beztu erlendu fyrirmyndum. Hrað-
braut, sem þolir mikla umferð og
aksturshraða við hagstæð skilyrði.
Það skref, sem yrði stigið með
því að tvöfalda Reykjanesbrautina,
er ekki endanlegt. Gera verður ráð
fyrir því, að stórauknar samgöngur
og vöruflutningar um flugstöð Leifs
Eiríkssonar muni eflaust áður en
langt um líður kalla á enn fullkomn-
ari samgöngur. Hugsanlega eigum
við eftir að sjá hraðlest á eintein-
ungi fara á milli flugstöðvarinnar
og höfuðborgarsvæðisins á 10—20
mínútum.
Samkvæmt upplýsingum Vega-
gerðar ríkisins er talið, að lagning
nýrrar akbrautar við hliðina á hinni
gömlu með nauðsynlegum lagfær-
ingum og ráðstöfunum vegna flokk-
unar vegarins sem hraðbrautar kosti
um 1 milljarð króna. Þetta kann
mörgum að virðast vera miklir fjár-
munir og meiri þörf fyrir þá annars
staðar. Það er þó athyglisvert, að
hér er um nokkum veginn sömu
fjárhæð að ræða og hvarf vegna
umframkostnaðar við byggingu
Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar. Ur-
tölumennimir munu að sjálfsögðu
finna þessari tillögu allt til foráttu
og telja, að ekki sé þörf fyrir tvöföld-
un Reykjanesbrautar í bráð. Þeir,
sem voru á ferðinni milli Keflavíkur
og Reykjavíkur síðla dags síðastlið-
inn sunnudag, í súld og blautu
veðri, eru áreiðanlega ekki sama
sinnis. Má segja, að bílalestin á leið-
inni til Reykjavíkur hafi verið sam-
felld alla leiðina frá Keflavík.
Flutningsmenn leggja áherzlu á
það, að leitað sé leiða til þess að
íjármagna þetta verkefni án þess
að ganga á annars takmarkað fé
til vegagerðar. Sjálfsagt er að bjóða
þetta verkefni út til stórra verktaka-
fyrirtækja og láta þau koma með
tillögur um fjármögnun. Þá má
varpa þeirri spurningu fram hvort
hér sé ekki um framkvæmd að ræða,
sem snertir öryggismál íslendinga.
Herra forseti, ég hef lokið máli
mínu.
í umræðum um tillöguna kom
fram í máli Júlíusar Sólnes, sem er
annar flutningsmaður hennar, að
sjálf tvöföldun akvegarins muni
kosta um 600 milljónir króna. Lýs-
ing með allri brautinni mun kosta
um 170—200 milljónir, en nauðsyn-
leg umferðarmannvirki, svo sem
afreinar og aðreinar og óháð gatna-
mót í samræmi við flokkun vegarins
sem hraðbrautar, muni kosta um
180—200 milljónir króna. Að áliti
sérfræðinga Vegagerðar ríkisins er
ekki óhugsandi, að fyrsti áfangi,
þ.e. tvöföldun vegarins, gæti fengizt
fyrir um 400 milljónir í frjálsu út-
boði meðal stórra verktakafyrir-
tækja.
ÞJÓNUSTUMIÐSTÖÐ í SUNDAHÖFN
Opið allan daginn!
Þjónustumiðstöð og vöruatgreiðslur
Eimskips í Sundahöfn er nú opnar
samfelltá virkum dögum, einnig í
matar- og kaffitímum.
Við treystum því að þessi tilhögun
henti sem flestum betur og erum sem
fyrr reiðubúin að greiða fljótt og vel úr
þínum málum í vöruafgreiðslunni.
EIMSKIP
SHARP
GEISLASPILARAR