Morgunblaðið - 11.08.1988, Blaðsíða 39
MÓRGUNBLABIÐ, FIMMTUDAGUR 11. ÁGÚST 1988
Þegar Hrefna Jóhannsdóttir
réðst til Hrafnistu í Reykjavík sem
hjúkrunarforstjóri hafði stjóm
heimilisins kynnt sér frábæran
náms- og starfsferil hennar og
fengið hin bestu meðmæli með
henni í starf þetta hvarvetna sem
eftir var leitað.
Eðlilegt ér að hafa slíkan hátt á
þegar um starf hjúkrunarforstjóra
á slíku heimili er að ræða, því það
er eitt hið ábyrgðamesta sem þar
er að fínna. í þessu starfí fer sam-
an varsla og umsjón efnislegra
verðmæta, stjómun mikils fjölda
starfsmanna auk eftirlits, umönn-
unar og hjúkmnar hinna öldruðu,
oft háaldraðra og mikið sjúkra. Þá
er að sjálfsögðu um að ræða þýðing-
armikil samskipti við lækna heimil-
isins, aðra daglega stjómendur. og
yfírstjóm, sem allt kallar á aðlögun-
arhæfni og sveigjanleika en líka
ákveðni og fylgni við skoðanir sínar.
í þessari upptalningu hefí ég drepið
á nokkra þætti þess starfs, sem
Hrefna gegndi á Hrafnistu og leysti
frábærlega vel af hendi meðan hún
gekk heil heilsu að starfí sínu og
reyndar löngu eftir að flestir hefðu
lagt árar í bát og gefíst upp fyrir
þeim sjúkdómi sem nú hefur lagt
hana að velli langt fyrir aldur fram.
Hrefna var fædd 31. október
1932 á Selfossi. Vom foreldrar
hennar Johann Kristinn Ólafsson
brúar- og trésmiður og kona hans
Kristín Guðnadóttir. Áttu þau hjón
átta böm og var Hrefna yngst
þeirra systkina.
Þegar Hreftia var sjö ára að aldri
fluttist hún til Reykjavíkur með
foreldmm sínum og þar átti hún
heimili sitt síðan þótt hún dveldi
oft erlendis um lengri eða skemmri
tíma í námi og við störf.
Hrefna lauk landsprófí frá Hér-
aðsskólanum á Núpi 1948 og fljót-
lega á eftir mun hún hafa ákveðið
að leggja fyrir sig hjúkmnamám
og prófí frá Hjúkmnarskóla íslands
lauk hún í mars 1954.
Samfara hjúkmnarstarfi hélt hún
áfram menntun sinni og lauk skurð-
stofunámi á Landspítalanum haust-
ið 1955. Hún stundaði framhalds-
nám í skurðstofuhjúkmn við Nor-
wegian American Hospital Chicago
frá haustdögum 1955 til vordaga
1957, en hóf þá störf að nýju við
skurðstofu Landspítalans og var
deildarstjóri skurðstofu fæðingar-
deildar á ámnum 1958-1961.
Næstu árin dvelst hún í Svíþjóð
með eiginmanni sínum, Sverri Har-
aldssyni lækni, en þau giftust 1961
en slitu samvistir 1971. Með Sverri
eignaðist Hrefna þijú böm en þau
em: Kristín f. 26. júlí 1963 og er
hún í háskólanámi við búvísinda-
deildina á Hvanneyri í Borgarfírði,
Ambjörg f. 9. október 1964, en hún
stundar nám í dýralækningum í
Noregi, Jóhann er yngstur f. 4. júnf
1971 og er í námi við Fjölbrauta-
skólann í Breiðholti.
Þótt Hrefna væri með böm sín
ung varð hún að hefja störf að
nýju og hún er deildarstjóri á hjarta-
þræðingadeild Landspítalans á ár-
unum 1971-1980. En þrátt fyrir
það leitar hún sér meiri menntunar
og samfara 50% til 100% starfí
stundar hún nám í kennslu- og
uppeldisfræði við Kennaraháskóla
íslands frá hausti 1977 til maí 1980
og samhliða, 1979-1980, stjómun-
amám við Nordiska Hálsovárds-
högskolan í Gautaborg.
Hrefna var ráðin hjúkmanrfram-
kvæmdastjóri Landspítala íslands
þann 1. marz 1980 og gegndi því
starfí fram í ágúst 1983 er hún var
ráðin hjúkmnarforstjóri á Hrafnistu
í Reykjavík. Því starfí gegndi hún
til dauðadags, en hún andaðist í
Landspítalanum 3. ágúst sl.
Hér hefur verið stiklað á því
helsta í lífshlaupi Hrefnu og getið
um náms- og starfsferil hennar.
Ljóst er að hún hefur haft ríka löng-
un til frekari menntunar vegna
starfa síns og tekist það með dugn-
aði og elju þrátt fyrir brauðstrit og
uppeldi bama sinna. Við samstarfs-
menn Hrefnu kynntumst fljótlega
fleiri eiginleikum í fari hennar sem
nutu sín í starfí, á ég þar við fram-
komu hennar við gamla fólkið,
starfsfólk og samstarfsmenn og bar
alltaf vitni um ljúfmennsku og kurt-
eisi. Og ekki skal sá þáttur gleym-
ast er varðaði starfsfólk undir henn-
ar stjóm en velfamað þess vildi hún
í hvívetna og fylgdist með sorgum
þess og gleði.
Stjómendur í öldmnarþjónustu,
sérstaklega á hjúkmnarsviði, hafa
búið við sérstakt álag hin síðari ár
vegna mikils skorts á sérhæfðu
starfsfólki. Oft verða þeir að axla
sjálfír aukinn vinnutíma vegna þess,
því starfíð verður að vinnast. í þessu
var Hrefna engin undantekning auk
þess sem ég veit að hún hljóp oft
í skarðið þegar starfsmenn hennar
þurftu á fríi að halda vegna fjöl-
skyldu sinnar og annars.
Enginn vafí er á að þeir eiginleik-
ar Hrefnu, sem ég hefí hér drepið
á, áttu m.a. sinn þátt í því að þeir
hjúkmnarfræðingar sem næstir
henni stóðu öxluðu fyrst hluta af
störfum hennar og síðan þau öll,
eftir að ljóst var að hveiju stefndi
í veikindum hennar og að' hún ætti
ekki afturkvæmt til starfa, en því
skýrði Hrefna fólki sínu sjálf frá.
Þetta gerðu þær m.a. til þess að
henni nýttust betur þeir mánuðir,
sem hún átti eftir ólifað, með böm-
um sínum.
Hrefna Jóhannsdóttir lést langt
um aldur fram. Hún skilur eftir í
huga okkar minningu um heil-
steyptan persónuleika, góða mann-
eskju sem mátti ekki vamm sitt
vita í starfí og var annt um fag
sitt og fræði. En hún skilur eftir
meira. Þijú mannvænleg böm
hennar eiga nú á bak að sjá mikil-
hæfri móður, leiðbeinanda og fé-
laga. Hún vildi sjá veg þeirra
tryggðan í framtíðinni. Þótt enginn
geti ráðið við slíkt geta margir að-
stoðað við það, þótt fyrst og síðast
sé það undir einstaklingunum sjálf-
um komið, sé líf og heilsa til staðar.
Ég og margir aðrir biðja í dag
Guð að styrkja böm Hrefnu og
standa með þeim á ógenginni götu
þessa lífs. Með þeim orðum kveð
ég Hefnu Jóhannsdóttur og þakka
henni það sem hún gaf mér og
öðmm sem hún hefur orðið sam-
ferða á lífsleiðinni.
Guð blessi minningu hennar.
Pétur Sigurðsson
Það er stundum óvænt og stutt
skrefíð yfír landamæri lífs og
dauða. Ósjaldan brennur spumingin
í huga, af hveiju þurfti þetta að
gerast, og núna, hvaða tilgangi
þjónaði það?
Já, það er oft auðveldara að
spyija en að svara og í þessum efn-
um verður oftast lítið um svör.
Lífsgátan er og verður löngum
torráðin dauðlegum mönnum, við
stöndum eftir höggdofa og undr-
andi. Okkur fannst að það hlyti að
vera svo langt þangað tl leiðir okk-
ar í þessum heimi skildu.
Hugrenningar af þessu tagi flugu
um huga minn þegar ég frétti af
•láti náins samstarfsmanns, Hrefnu
Jóhannsdóttur, þó ég vissi að hún
ætti í stríði við erfíðan sjúkdóm.
Slík var reisn þessarar elskulegu
konu, að við sem störfuðum með
________________ 39
henni dags daglega, trúðum því
varla að hún væri svona veik.
Fyrir tæpu ári átti ég þess kost
að skoða öldrunarheimili á Norður-
löndum, ásamt Hrefnu og fleiri
stjómendum Hrafnistu. í þeirri ferð
komu sérstaklega fram skipulags-
gáfur hennar og menntun á sviði
hjúkmnar. Hún var næm fyrir öllum
nýjungum og var fljót að heimfæra
þær og tileinka sér til nýtingar í
starfí sínu á Hrafnistu.
Hrefna Jóhannsdóttir var fædd á
Selfossi 30. október 1932, dóttir
hjónanna Jóhanns Kr. Ólafssonar
og Kristínar Guðnadóttur og ólst
upp í átta systkina hópi.
Hrefna hóf störf á Hrafnistu
Reykjavík í ágúst 1983 sem hjúkr-
unarforstjóri, en áður hafí hún
starfað um árabil á Landspítalan-
um. Þessi fimm ár, sem Hrefna
starfaði á Hrafnistu Reykjavík,
verða okkur ætíð minnisstæð fyrir
sérstakan dugnað hennar við að
endurskipuleggja þetta góða og hlý-
lega heimili. Einstök skipulags-
hæfni og dugnaður gerði það að
fólk hreifst með hlýju hennar og
hógværð, og samstarfsfólk bar
mikla virðingu fyrir henni sem
stjómanda. Þó Hrefna hafí látist
langt um aldur fram, þá hafði hún
áorkað miklu í þessu lífí. Það var
þroskandi og fræðandi að starfa í
hennar návist, og ég veit að hún
var fólki sínu umhyggjusöm og góð
móðir.
Ég sendi bömum hennar mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Góðar minningar að leiðarlokum
em meira en allt annað.
Rafn Sigurðsson
Hrefna, mágkona mín, er dáin
langt um aldur fram, án þess. að
fá að ljúka því dagsverki, sem hún
T~
émmS, > / V.
WBKW.-r vS
4. ^
w >v
T* T/áSÍ'
'
Mueller’s pasta er gott með sunnlensku lambakjöti.
norðlensku grænmeti, ítölskum osti eða ýsu frá
Eskifirði. Og auðvitað eitt sér
Það er góð tilbreyting í Mueller’s pasta.
Hugsaðu þér íslenskt lambakjöt með
Mueller’s eggjanúðlum. Góð samsetn-
ing. Eða ýsuflök og macaroni, Mueller’s
spaghetti með rifnum osti, nýju græn-
meti, nautahakki og mauksoðnum
íslenskum tómötum. Það er næstum því
sama hvað þú ætlar að hafa í matinn,
Mueller’s pasta á alltaf vel við.
Hugsaðu þér Mueller’s pasta ef þú vilt
tilbreytingu á matarbprðið. Góða til-
breytingu.
Það er góð hugmynd að fá sér Mueller’s
pasta (borið fram Mullers).
* Uppskriftin er fengin úr bókinni Pastaréttir í bóka-
flokknum Hjálparkokkurinn frá Almenna bókafélaginu.
Svínalundir með pasta og osti *
Handa fjórum.
Undirbúningur: Um 20 mín.
Steiking/suða: Alls um 20 mín.
Svínalundir (500-600 g) Salt, pipar
Um 200 g rifinn ostur 125 g soðin skinka
2-3 msk smjör 250 g ferskir sveppir
250-300 g pasta Ferskt eða þurrkað
1 laukur, 3-4 tómatar timían
1. Skerið kjötið í jafnar sneiðar. Stráið þær salti
og pipar og veltið þeim í rifnum osti. Brúnið 1
msk af smjöri á pönnu og steikið sneiðarnar í 3-4
mín á hvorri hlið. Takið þær úr og haldið heitum.
2. Sjóðið pastað skv. leiðarvísi. Grófsaxið laukinn
og tómatana.
3. Látið meira smjör á pönnuna. Steikið tómatana
og laukinn þar til hann er glær. Stráið salti og
pipar og blandið varlega við pastað. Haldið heitu.
4. Skerið skinkuna og sveppina í sneiðar og létt-
steikið á pönnu. Látið kjötsneiðar, skinku, sveppi
og pasta á heitt fat. Berið fram strax ásamt fersku,
grænu salati.
MnPíiers
frills
^iVluellers.
NETWT. 12 OZ./340g
KARL K. KARLSSON & CO.
Skúlatúni 4, Reykjavík, sími 62 32 32
Mueller’s