Morgunblaðið - 25.09.1988, Síða 48

Morgunblaðið - 25.09.1988, Síða 48
48 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. SEPTEMBER 1988 Minning: Jón Bjarnason Fæddur 7. maí 1904 Dáinn 10. september 1988 Föðurafí minn, Jón Bjamason, andaðist aðfaranótt laugardagsins 10. september síðastliðinn, á Landakotsspítala, Reykjavík, á 85. aldursári. Hann fæddist 7. maí 1904, í Reykjavík, nánar tiltekið á Njáls- götu 37, sem var fyrsta húsið sem byggt var vð þá götu. Foreldrar hans voru Bjami Jónsson, trésmið- ur, ættaður úr Biskupstungum, og Ingveldur Sverrisdóttir, ættuð frá Sólheimum í Mýrdal. í þessu húsi ólst afi upp, ásamt systkinum sínum tveimur, Sverri og Kristrúnu, fram til fjórtán ára aldurs. Það ár, 1918, fluttist Qölskyldan frá Reylqavík að Hvammi í Skorradal, en langafí minn Bjami hafði þá átt þá jörð um ookkura ára skeið. f Hvammi átti afi heima næstu sex árin, eða þar til árið 1924 að hann hélt að nýju til Reykjavíkur til að heíja nám við Samvinnuskólann, enda hneigðist hugur hans lítt til bústarfa. Að því námi loknu lá leiðin til Danmerkur, þar sem hann dvaldi við nám og störf á vegum dönsku samvinnu- hreyfíngarinnar. Arið 1930 kvæntist hann ömmu minni, Dagmar Ólafsdóttur, sem lést þann 10. október fyrir aðeins tæpu ári. Þau hófú sinn búskap í Reykjavík og bjuggu þar æ síðan, fyrst á Njarðargötu 5, en það hús keyptu þau í félagi við langömmu mína og tengdamóður hans, Guðrúnu Guð- jónsdóttur. Þar bjuggu þau í mörg ár ásamt bömum sfnum þremur, Ólöfu, giftri Val Egilssyni, sem búsett hafa verið í Bandaríkjunum um langt árabil, Ingu Bimu, sem búsett er í Danmörku, og Gunnari, föður þeirrar sem þetta skrifar og sem kvæntur er móður minni, Helgu Erlu Hjartardóttur, og búa þau í Garðabæ. Nokkm eftir heimkomuna frá Danmörku, lærði afi símritun og hóf um líkt leyti störf hjá Landssíma íslands. Hann vann þar ámm sam- an, fyrst á ritsímanum en síðan á aðalskrifstofu hans. Um 1960 hætti afí störfum hjá Landssímanum og vann eftir það hjá Vátryggingaskrifstofu Sigfúsar Btömastofii Friófinm Suðurlandsbraut 10 108 Reykjavík. Sími 31099 0pi6 öll kvöid til Id. 22,- einnig um helgar. Skreytingar við öll tilefni. Gjafavörur. V- ** 'm I Sighvatssonar hf. Hann var einn af eigendum þess fyrirtækis og starfaði lengst af þar sem skrif- stofustjóri. Arið 1953 festu afí og amma kaup á íbúðinni á Hraunteig 13, þar sem þau bjuggu allt til dauða- dags og við þann stað era allar mínr minningar um þau bundnar. Nú þegar leiðir skilja og hugurinn reikar til liðins tíma fínnst mér að allt líf mitt sé á einhvem hátt tengt samvistum við afa og ömmu og heimili þeirra á Hraunteig. Þar bjó ég líka, ásamt foreldram mínum, fyrstu ár ævi minnar og eftir að ég og fjölskylda mín fluttum af heimilinu dvaldi ég þar áfram öllum stundum, enda var hvergi betra að vera. Því vora þær ófáar helgamar sem hófust á því að nauðsynlegustu hlutir vora settir í tösku og haldið til helgardvalar hjá afa og ömmu. Eins vora þeir ófáir sunnudagamir sem við afí fóram prúðbúin, hönd í hönd, niður í bæ til að gefa öndun- um á Tjöminni eða til að fara í þijúbíó, að sjá eitthvert teikni- myndasafnið og mátti þá oftast ekki á milli sjá hvort okkar skemmti sér betur yfír myndinni. Þær vora líka margar stundimar sem við áttum saman í stofunni heima á Hraunteig, við að hlusta á tónlist af ýmsu tagi og þar gilti einu hvort hlýtt var á fremstu tenór- raddir sögunnar eða harmónikku- snillinga því afí hafði hina mestu unun af flestri tónlist. Þá var gjaman hækkað vel í músíkinni, tekið sporið um stofuna og afí kenndi undirstöðuatriðin í polka og zha-zha-zha. Fannst ömmu þá stundum „unglingamir“ heldur háværir og reyndi að hafa hemil á gleðinni, en uppskar sjaldn- ast fyrir erfiði sitt, svo innilega skemmtun við okkur á þessum dansæfíngum. Síðar lá leið mín í gagnfræða- skóla og seinna í menntaskóla. Þá var gott að geta leitað til afa með • snúna dönsku- og enskustíla eða erfiðar mannkynssöguritgerðir og var þá víst að aldrei var komið að tómum kofanum þar. Leysti hann slík verkefíii jaftivel í gegnum símann, því ekki hafði sonardóttirin alltaf þá forsjálni til að bera að byija á slíku með góðum fyrirvara og vora því oft góð ráð dýr, þegar tíminn var naumur. Þá gat nú gamla manninum stundum ofboðið kæraleysið. En aldrei brást hann og alltaf fór maður með fullunnið verkið í skólann þó lítið væri sam- ræmið á getu í tímum og því snilld- armálfari sem var á þeim verkefn- um sem gerð vora heima fyrir. Ég minnist einnig allra Qörlegu umræðnanna við eldhúsborðið á Hraunteig 13, þar vora hin ólíkustu mál krafin til mergjar og ekki vora nú allir alltaf jafíi sammála þá, en aldrei fór það þó svo að ekki staeðu allir upp frá þeim umræðum með bros á vör og sem bestu vinir. Að lokum má ekki gleyma snilld- arlegri rithönd afa og hagmælsku. Margar era þær gestabækumar sem kvæði hans prýða, skrifuð með þeirri skrautskrift sem fáir léku eftir honum. Nú, þegar ég kveð afa minn hinsta sinni, er mér efst í huga þakklæti fyrir að hafa orðið þeirrar Legsteinar Framleiðum allar stærðir og gerðir af legsteinum. Veitum fúslega upplýsingar og ráðgjof _______um gerð og val legstema. ÍS S.HEUGASON HF ISTEINSMIÐJA SKEMMUVEGI 48 SiMt 76677 gæfu aðnjótandi að fá að kynnast slíkum manni sem hann var og fyr- ir allar þær minningar sem ég á um hann og mun alltaf varðveita innra með mér. í dag á ég lítinn Jón, sem bíður það erfíða verkefni að bera nafn langafa síns með þeim sóma sem hann átti svo sannarlega skilið og reyna að vera sú heilsteypta og heiðarlega manneskja sem hann alla tfð var. Við sem eftir lifum munum sakna hans sárt, en tíminn mun án efa lina sársauka og söknuð og eftir standa minningin um góðan föður, afa og langafa, en ekki síður traust- an vin og félaga. Blessuð sé minning hans. Dagmar Guðrún Gunnarsdóttir Jón ólst að mestu leyti upp í einni af fallegustu sveit íslands, Borgar- firði. Sem unglingur vann hann algeng sveitastörf og var talinn mjög hraustur og duglegur til allra verka. Jón var á unglingsáranum mjög góður íþróttamaður og sérstaklega góður í glímu. Seinna lá leiðin í Samvinnuskól- ann og skóla fyrir símritara. I mörg ár starfaði hann hjá Landssíma Ís- lands sem símritari og seinna á skrifstofunni þar. Árið 1958 fór Jón að starfa hjá Vátryggingaskrifstofu Sigfúsar Sighvatssonar hf., sem ég undirrit- uð þá veitti forstöðu. Ég er honum mjög þakklát fyrir dugnað hans og sérþekkingu í erfiðum trygginga- málum sem hann þurfti oft að leysa úr. Jón og kona hans, Dagmar Ólafs- dóttir (nú látin), reistu sitt fyrsta heimili við Njarðargötu í Reykjavík og var það eins konar miðstöð fyrir vini og fjölskyldur þeirra. Móðir frú Dagmar var þar einnig til húsa og setti það virðulegan svip á heimilið. Bömin, Ólöf, Bima og Gunnar, vora sólargeislar foreldranna. Seinna fluttist Qölskyldan á Hraunteig 13, og fáum dögum eftir flutninginn var frú Dagmar búin að koma öllu fyrir og tilbúin að taka á móti gestum. Ég og maður- inn minn, Sigfús heitinn Sighvats- son, ásamt dóttur okkar Agústu, voram daglegir gestir á heimili Jóns og Dagmar. Eftir lát frú Dagmar hrakaði heilsu Jóns og erfíður sjúkdómur lagði þennan hrausta glímukappa í valinn. Jón andaðist 10. september sl. á Landakotsspítala. Að ósk hans fór jarðarförin fram í kyrrþey. Við Ágústa biðjum flölskyldu Jóns og Dagmar að taka á móti okkar innilegustu samúðarkveðjum. Ellen Sighvatsson Þær era fallegar og skýrar mynd- imar sem ég geymi úr afahúsi. Afí Jón átti sinn stól við eldhús- borðið þar sem hann settist oft þeg- ar við komum í heimsókn, og fékk sér kaffibolla. Á þessum eldhúsfúndum var far- ið víða. Umræðuefnin vora marg- vísleg og oft var þétt setið í litla eldhúsinu á Hraunteignum. Frásagnarhæfíleikar afa komu kannski einna best í Ijós á þvf að snemma fékk hann okkur bama- bömin til að þegja og leggja við hlustir. Kímnigáfan var líka á sínum stað og oft glatt á hjalla þegar afí sagði sögur af fólki í fortíð og nútíð, hisp- urslausar frásagnir sem bára vott Próf. Júlíus Sigur- jónsson - Minning Fæddur 26. desember 1907 Dáinn 9. september 1988 Júlíus Siguijónsson prófessor í heilbrigðisfræði við læknadeild Há- skóla Islands var fæddur í Grenivík 26. desember 1907. Faðir hans, Siguijón Jónsson, var þá héraðs- læknir í Höfðahverfishéraði og bjó fjölskyldan í Grenivík. Júlíus lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjavík 18 ára gamall og kandidatsprófí í læknisfræði 1931, hvortveggja með háum einkunnum. Hann stundaði framhaldsnám í meinafræði og bakteríufræði og lauk prófí frá heilbrigðisfræðaskóla Lundúnaháskóla. Hann starfaði sem meinafræðingur í Reykjavík frá ársbytjun 1934 og kenndi oft með prófessor Níels Dungal eða í forföllum hans. Um haustið 1936 hóf hann að kenna heilbrigðisfræði við læknadeild Háskóla íslands og varð prófessor í þeirri grein í júlí 1945. Af þeim störfum lét hann 1976 vegna aldurs. Júlíus vann mikið að rannsóknar- störfum. Rit hans um skjaldkirtil íslendinga, sem hann varði sem doktorsritgerð, er mjög ýtarlegt rit og hefur sýnt að skjaldkirtill í ís- lendingum er um marga hluti sér- stæður. Annað stórvirki í rannsókn- um vann Júlíus þegar hann tók að sér að stýra manneldiskönnun þeirri sem sfðar hefúr verið kennd við Manneldisráð og fór fram á áranum 1939 og 1940. Um þetta kom út bókin „Matarræði og heilsufar á íslandi 1939—40“. Hann vann tals- vert að matvælarannsóknum, m.a. mikið af c-vítamínmælingum en á síðari hluta starfsferils hans fór hann að stunda meira rannsóknir í faraldsfræði. Hann gaf út mjög áhugaverðar greinar um dánaror- sakir aldraðra og vann mikið að rannsóknum á magakrabbameini í íslendingum og niðurstöður hans um þau efni hafa hlotið verðskuld- aða athygli. um næman og ríkan skilning á mannlegu eðli. Stjómmálin vora oft f brenni- depli á þessum fjölskyldufundum og afí leiddi þær umræður af mikl- um áhuga. Dómar vora felldir og þjóðarskútunni margoft bjargað frá strandi við eldhúsborðið hjá afa. En það var ekki alltaf talað á Hraunteig 13, og oft hljómuðu sin- fóníur og óperatónlist alla leiðina út á götu. Þá var afí að taka upp, hlusta á nýja plötu eða bara prófa hljómtækin. Lífsgleði var það sem einkenndi allt hans fas. Afí var alltaf að læra og ef skóla- námið þyngdist var oft leitað til hans því þar var öll svör að fínna. Þeir vora ófáir dönskustílamir sem afí átti heiðurinn af á mínum menntaskólaáram. Árið 1984 stundaðj ég nám í spænsku við Háskóla íslands, og á sama tíma var afí að læra spænsku við skrifborðið heima hjá sér. Oft báram við saman bækur okkar og ráðfærðum okkur hvort við annað í náminu. Löng símtöl á síðkvöldum þar sem framburður og beygingar vora aðalumræðuefnið vora tíð á spænskuáram okkar afa. Fyrir nokkram áram fór fjöl- skyldan saman til Spánar. Eftir að búið var að koma sér fyrir á hótel- inu uppgötvuðum við að afí var horfínn. Eftir nokkra leit fannst hann þó þar sem hann var búinn að koma sér fyrir hjá starfsfólkinu í móttöku hótelsins og var í hróka- samræðum að æfa spænskuna sína. Hann hafði brennandi áhuga á öllu sem var framandi og krafðist einbeitni, og ekki er langt síðan hann hafði hug á að setjast á skóla- bekk í Háskólanum og sinna spænskunáminu, þrátt fyrir að meira en hálf öld væri liðin frá því hann sótti skóla síðast. Af því varð þó ekki, en námið var honum alltaf hugleikið og hann sinnti því heima fyrir af miklum áhuga. Þær verða ekki fleiri heimsókn- imar á Hraunteiginn, en minning- amar era hlýjar og fylgja manni um ókomna tíð. Afí er farinn, en skilnaðargjöf hans er lífsgleði, elja og festa, ómetanlegt veganesti. Kristín Helga Gunnarsdóttir Sem kennari f heilbrigðisfræði við læknadeild Háskóla Íslands lagði prófessor Júlíus grandvöll að þeirri þekkingu í heilbrigðisfræði sem meirihluti íslenskra lækna í dag býr að. Margvísleg trúnaðarstörf tók hann að sér. Hann var ráðunautur landlæknis um heilbrigðisfræðileg eftii alla tíð sem hann kenndi það fag og kom á stofti og sfjómaði rannsóknastofu í heilbrigðisfræði. Hann var mjög oft fulltrúi íslands á þingum Alþjóðaheilbrigðismála- stofnunarinnar og var aðalfulltrúi íslands þar samfleytt í 12 ár. Leiðir okkar Júlfusar lágu fyrst saman þegar við störfuðum báðir í stjóm Lánasjóðs stúdenta, en síðar naut ég kennslu hans í heilbrigðis- fræði í sfðasta hluta námi í lækna- deild. Júlíus var ákaflega viðfelldinn maður, skarpgreindur en Iftillátur. Ég tel það lán, að hafa kynnst hon- um á þessum tíma og einnig síðar er ég tók við störfúm hans við iæknadeild Háskólans og rann- sóknastofu í heilbrigðisfræði. íslensk læknisfræði á á bak að sjá einum af sínum hæfustu starfs- mönnum. Rannsóknastörf hans munu halda minningu hans á lofti, en á því sviði var hann brautryðj- andi með því að taka að sér stór og viðamikil verkefni og skila þeim af sér með prýði. Rannsóknir hans frá síðari áram starfsævinnar vora einkum um faraldsfræði hæg- gengra sjúkdóma s.s. krabbameina. Vísindagreinar hans allar bera vott um mjög agaðan'vísindamann, sem lét ekkert frá sér fara nema það væri í hæsta gæðaflokki. Um leið og ég votta ástvinum hans samúð mína þakka ég sam- fylgd og leiðsögn. Hrafii Tulinius

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.