Morgunblaðið - 31.03.1989, Qupperneq 25

'Jt H5ÍA1A Ifc ífUOAŒJTRO'? QlQAJaWUDJíOM
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MARZ 1989
Málþing um
byggðasögu
Sagnfræðingafélag íslands
stendur fyrir almennu málþingi
um byggðasögu í Odda, húsi
félagsvísindadeildar Háskóla
íslands, laugardaginn 1. apríl.
Á málþinginu verða haldin er-
indi um ákveðna þætti í ritun
byggðasögu og að því búnu
verða umræður og fyrirspum-
um svarað.
Málþingið hefst klukkan 14.
Ásgeir Ásgeirsson, sem ritar sögu
Stykkishólms, flytur erindið:
Helstu einkenni byggðasögu
síðustu ára.
Eiríkur Guðmundsson, einn af
höfundum „Sjávarbyggð ■ undir
Jökli, Saga Fróðárhrepps 1“ talar
um samspil þjóðarsögu og byggða-
sögu.
Hrefna Róbertsdóttir, sem vinn-
ur fyrir Árbæjarsafn, talar um
þróun íbúðabyggðar í Skólavörðu-
holti. Halldór Bjarnason, höfundur
skrifa um fólksfjöldaþróun í
Reykjavík ræðir um byggðasögu,
manntöl og kirkjubækur, Þórhall-
ur Vilmundarson, forstöðumaður
Ömefnastofnunar flytur erindi,
sem nefnist: Hver er þáttur öm-
efna í byggðasögu? og Friðrik G.
Olgeirsson, sem ritar sögu Ólafs-
fjarðar, ræðir um, hvort markviss-
ir verksamningar geti tryggt betri
byggðasögu?
Aukasýning-
ar á Brestum
Leikritið Brestir eftir Valgeir
SkagQörð er komið aftur á Litla
svið Þjóðleikhússins og verða
aukasýningar á föstudags- og
laugardagskvöld.
Leikendur em Egill Ólafsson og
Pálmi Gestsson. Leikstjóri er Pétur
Einarsson, höfundur tónlistar og
áhrifahljóða er Pétur Hjaltested,
leikmynd og búninga teiknaði
Gunnar Bjamason og lýsingu
hannaði Ásmundur Karlsson.
Sigurvegari Söngvakeppni Sjónvarpsins:
Gaman að vinna, en höfum
fulla stj órn á sigurgleðinni
„Það er alltaf gaman að vinna en við höfum fiilla stjóm á sigur-
gleðinni," sagði tónlistarmaðurinn Valgeir Guðjónsson, en í gær-
kvöld sigraði hann í Söngvakeppni Sjónvarpsins í annað sinn með
laginu „Það sem enginn sér.“ Nítján ára nemandi úr Menntaskól-
anum í Reykjavík og söngvari hljómsveitarinnar Nýdönsk, Daníel
A. Haraldsson syngur lagið. Þeir félagar verða fulltrúar íslands
í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva, sem haldin verður í
Sviss þann 6. maí næstkomandi.
Valgeir og Daníel sögðust vart
vera búnir að átta sig á sigrinum
og allar ákvarðanir um endanlega
útsetningu lagsins biðu betri tíma.
„Ég átti ekkert frekar von á sigri.
Líkumar vora 20% og ég reiknaði
alveg eins með hinum 80 prósent-
unum. Það var miklu meira um-
stang í kringum keppnina í fyrra
skiptið, mér fannst fara full lítið
fyrir henni núna. Fólk hefur gam-
an af keppninni og núna vantar
stemmninguna. Með því að fá
menn út í bæ til að semja lögin
missir keppnin alþýðublæinn, en
það er alltaf gaman að vinna,“
sagði Valgeir.
Hann var fulltrúi íslands í
keppninni fyrir tveimur árum, sem
þá fór fram í Belgíu. Aðspurður
sagði Valgeir að sú reynsla kæmi
sér lítt til góða, en hann byggist
við að farið yrði rólegar í sakimar
en í fyrra skiptið. Og jakkafötin
belgísku, sem hann hefði keypt
sér fyrir keppnina í fyrra sinnið,
yrðu væntanlega látin duga. Dan-
íel, sem tekur þátt í keppninni í
fyrsta sinn segir gott að hafa
vanan mann sér til fulltingis og
hann sé hvergi smeykur. „Fyrst
ég stend í þessum sporum, verð
ég að stíga skréfið til fulls. Þegar
ég samþykkti að syngja lagið,
leiddi ég hugann ekki að því hverj-
ar afleiðingar gætu orðið. Ég á
að taka stúdentspróf frá MR á
sama tíma og keppnin er og ég
veit ekki hvemig það fer.“
Lagið segist Valgeir hafa samið
áður en þátttaka hans í keppninni
kom til og það sé því alls ekki
samið með hana í huga. „En ég
var ánægður með lagið og fékk
Daníel til að syngja það. Ég valdi
hann fyrst og fremst vegna þess
að hann er góður söngvari en svo
er keppni sem þessi auðvitað kjör-
inn vettvangur til að koma nýju
fólki á framfæri."
Fjögur önnur lög tóku þátt í
forkeppninni að þessu sinni. Það
voru lögin „Þú leiddir mig í ljós“
eftir Sverri Stormsker, í flutningi
Jóhönnu Linnet, „Línudans" eftir
Magnús Eiríksson, flutt af Ellen
Krisljánsdóttur og hljómsveitinni
Mannakom, „Sóley", eftir Gunnar
Þórðarson og Toby Herman, í
flutningi Björgvins Halldórssonar
og Kötlu Maríu og „Alpatwist"
eftir Geirmund Valtýsson og
Hjálmar Jónsson, í flutningi Bítla-
vinafélagsins.
Borgar- nes ísa- fjörður Sauöár- krókur Akur- eyri Egils- staðir Hvols- völlur Hafnar- fjörður Reykja- vík Samtals Röð
1. „Það sem enginn sér“ Hðf.: Valgeir Guðjónss. Fl.: Daníel Ágúst Haraldsson 12 4 6 6 12 6 8 12 66 1
2. „Þú leiddir mig í ljós“ Höf.: Sverrir Stormskei Fl.: J óhanna Linnet 2 2 2 8 4 4 2 6 30 5
3. „Línudans“ Hðf.: Magnús Eiriksson Fl.: Ellen Kristjánsdóttii og Mannakorn 00 6 4 12 00 12 6 2 58 2-3
4. „Sóley“ Hðf.: Gunnar Þórðarson og Toby Herman Fl.: Björgvin Halldórs- son og Katla Maria 4 00 8 2 2 8 4 8 44 4
5. „Alpatwist" Höf.: Geirmundur Valtýsson og Hjálmar Jónsson Fl.: Bítiavinafélagið 6 12 12 4 6 2 12 4 58 2-3
t
Fiskverð á uppboðsmörkuðum 30. mars.
FISKMARKAÐUR hf. í Hafnarfirði
Hæsta Lægsta Meðal- Magn Heildar-
verð verð verð (lestir) verð (kr.)
Þorskur 49,00 44,50 45,52 89,537 4.075.677
Þorskur(ósl-) 41,00 39,00 39,79 8,878 353.268
Ýsa 70,00 48,00 50,83 37,539 1.908.132
Ýsa(ósl.) 31,00 31,00 31,00 0,025 775
Karfi 24,00 20,00 23,08 56,944 1.314.338
Ufsi 20,50 17,00 20,48 4,962 101.647
Langa 24,00 21,00 23,04 1,993 45.929
Lúða 205,00 90,00 149,39 0,396 59.225
Keila(óst) 14,00 14,00 14,00 0,990 13.860
Hrogn 150,00 140,00 144,79 2,533 366.780
Samtals 40,45 204,070 8.254.445
Selt var aðallega úr Víði HF. I dag verður meðal annars selt
óákveðiö magn, aðallega af þorski, úr Stakkavík ÁR.
FAXAMARKAÐUR hf. í Reykjavík
Þorskur 46,00 43,00 44,85 26,212 1.130.868
Þorsk(ósl.l.bl.) 38,00 38,00 38,00 0,149 5.662
Þorsk(ósl.1n.) 45,00 37,00 40,06 4,082 163.533
Ýsa 45,00 33,00 38,51 36,530 1.406.852
Ýsa(ósL) 60,00 52,00 59,73 1,906 113.848
Karfi 21,00 19,00 19,98 25,215 503.865
Ufsi 20,00 20,00 20,00 3,211 64.220
Blálanga 26,00 18,00 20,06 7,043 141.258
Lifur 25,00 25,00 25,00 0,015 375
Hrogn 50,00 50,00 50,00 0,009 450
Samtals 34,97 105,340 3.683.230
Selt var úr Jóni Vídalín ÁR og bátum. i dag verður selt frá
Heimaskaga, úr Fönix og bátum.
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA hf.
Þorskur 58,50 40,00 44,15 22,530 994.645
Ýsa 65,00 30,00 45,92 14,956 686.772
Karfi 22,50 12,00 20,84 7,495 156.246
Ufsi 20,50 15,00 19,29 18,458 356.078
Langa 9,00 9,00 9,00 0,102 918
Lúöa 210,00 1Q0.00 124,44 0,064 6.720
Steinbítur 9,00 5,00 8,23 0,146 ■ 1.202
Skarkoli 40,00 29,00 33,69 1,052 35.440
Keila 10,00 10,00 10,00 0,600 6.000
Rauðmagi 61,00 6 i,00 61,00 0,061 3.721
Samtals 34,30 65,627 2.250.696
Selt var aðall. úr Hörpu GK, Eldeyjar-Boða GK, Sæljóni RE og
Margréti HF.-Í dag verður selt úr dagróðrabátum ef á sjó gefur.
Grænmetisverð á uppboðsmörkuðum 30. mars.
SÖLUFÉLAG GARÐYRKJUMANNA
Gúrkur 121,00 1,240 150.040
Smágúrkur 125,00 0,010 1.250
Steinselja 38,00 900búnt 34.200
Grænkál 39,00 170búnt 6.630
Baunaspírur 70,67 216bakk. 15.264
Samtals 207.384
BHMR:
Ólögmætt að greiða
ekki laun fyrirfram
HÉR BIRTIST í heild fréttatilkynning Bandalags háskólamenntaðra
ríkisstarfsmanna vegna þeirrar ákvörðunar Qármálaráðherra að
greiða ekki laun fyrirfram til þeirra félaga sem boðað hafa verkfiill
nema til þess dags að verkfell hefst.
Hinn 26. október 1984 hefur í>jóð-
viljinn eftir Svavari Gestssyni um
starfshætti ríkisstjómar Steingríms
Hermannssonar í samningamálum
BSBR:
„[Ríkisstjórnin] hefur klúðrað öll-
um möguleikum til samkomulags
fram að þessum tíma — og geng-
ið enn lengra með ruddaskap eins
og löglausum launasviptingum
og fádæma óbilgimi í garð opin-
berra starfsmanna." (Undirstrik-
un BHMR.)
Hinn 29. mars 1989 kveður fjár-
málaráðherra, Ólafur Ragnar
Grímsson, sér hljóðs og segir sér
skylt að svipta launum þá félags-
menn BHMR sem áforma verkfall í
apríl 1989 hafi samningar ekki tek-
ist. Árið 1984 var þessi launasvipt-
ing dæmd lögmætt frávik frá megin-
skyldu ríkisins að greiða full mánað-
arlaun fyrirfram. Nú hefur lögum
verið breytt þannig að slíkt frávik
er ólögmætt.
Röksemdir fjármálaráðherra fyrir
launasviptingunni voru þrjár:
(1) Dómur Bæjarþings 1984
hafí staðfest hliðstæða aðgerð
þáverandi fjármálaráðherra; .
(2) Venja á almennum vinnu-
markaði að greiða ekki laun fyrir-
fram þegar verkfall er yfirvofandi;
(3) Fulltrúar BHMR hafi ekki
hreyft andmælum við hugmynd
ráðherra um launasviptingu.
Þetta eru falsrök: í fyrsta lagi
byggðist dómurinn í málinu frá 1984
á lagaforsendum sem nú era ekki
fyrir hendi. Fulltrúar BHMR gengu
út frá því að ráðherra hefði kynnt
sér lagarök og dómsforsendur frá
1984 og gerðu ekki athugasemdir
við þessar röksemdir ráðherra á
fundi með honum. Athugun BHMR
eftir fund með ráðherra sýnir að
ráðherra er skylt að greiða launin
fyrirfram. Fullyrðingar hans um hið
gagnstæða eiga sér ekki stoð í lög-
um. í öðru lagi er ekki venja að
greiða laun fyrirfram á almennum
markaði, hvorki í verkfalli eða á
öðram tíma. í þriðja lagi gengu full-
trúar BHMR út frá því að fjármála-
ráðherra færi að lögum en skv. 1.
mgr. 20. greinar laga nr. 38/1954
er fjármálaráðherra skylt að greiða
föst laun starfsmanna fyrirfram.
BHMR mótmælir þess vegna með
sérstökum áherslum „fádæma óbil-
girni“ fjármálaráðherra og „löglaus-
um launasviptingum“.
Stutt greinargerð:
Skv 20. gr. laga um réttindi og
skyldur starfsmanna ríkisins nr.
38/1954 ber að greiða föst laun fyr-
irfram mánaðarlega fyrsta starfsdag
hvers mánaðar. I verkfalli BSRB í
október 1984 ákvað fjármálaráð-
herra að greiða einungis laun fyrir
fyrstu daga októbermánaðar áður
en boðað verkfall skyldi hefjast.
Höfðað var mál fyrir Bæjarþingi
Reykjavíkur gegn fjármálaráðherra
til að hnekkja þessari ákvörðun.
Niðurstaða dómsins var synjun á
þessari kröfu og byggðist hún á túlk-
un á 14. gr. laga nr. 29/1976 er þá
gilti um kjarasamninga BSRB. Þar
stóð:
„Nú rennur lqarasamningur út
vegna uppsagnar og skal þó eftir
honum farið uns nýr kjarasamn-
ingur hefur verið gerður eða
vinnustöðvun hefst.“
Dómurinn byggði á þvi að „yfir-
gnæfandi líkur" væru á að verkfall
skylli á 4. október 1984 og sam-
kvæmt 14. gr. næði greiðsluskylda
ríkisins ekki lengur en til þess dags.
í þessum dómi sagði jafnframt að
fjármálaráðherra hefði verið heimilt
að greiða laun til þeirra starfsmanna
sem boðað höfðu verkfall í október-
mánuði 1984.
31. desember 1986 tóku ný lög
gildi um kjarasamninga opinberra
starfsmanna, lög nr. 94/1986, og
féllu þá áðumefnd lög frá 1976 .úr
gildi. í 12. gr. þessara laga segir:
„Nú rennur kjarasamningur út
vegna uppsagnar og skai þó eftir
honum farið uns nýr kjarasamn-
ingur hefur verið gerður."
Samkvæmt gildandi lagaákvæði
eru þess vegna ekki lengur fyrir
hendi þær forsendur sem dæmt var-.
eftir 1984.
Reylqavík, 30. mars 1989.