Morgunblaðið - 31.03.1989, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 31.03.1989, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MARZ 1989 I I I > Forsetinn, hlutleysið og miskunnsemin TTl Velvakanda. í febrúarmánuði sl. sendu íslensk . stjómvöld allnokkur klögubréf til þýskra stjórnvalda vegna baráttu þarlendra hvalavina gegn ólögleg- um hvalveiðum okkar íslendinga. Einhverra óskiljanlegra hluta vegna dróst íslenski forsetinn inn í þetta ljóta mál okkar og hóf klögunar- bréfaskriftir líka með ráðherra- genginu. Og bættist þar með í hóp þeirra örfáu stjómmálamanna í heimi hér sem drepa vilja hvalina í höfunum fyrir alla muni, hvað sem það kostar. Og það er líka farið að kosta okkur Islendinga ansi mikið reyndar. Ég minnist þess ekki fyrr að for- setaembættið hér á landi hafí verið notað svona í pólitískum tilgangi, —í dægurþrasi flokkspólitískra og vondra mála sem við íslendingar eram komnir inn í með þessari makalausu þjóðarnauðsyn að drepa Sidney J. Holt sjávarlíflræðingur og fulltrúi Sameinuðu þjóðanna hjá Alþjóðahvalveiðiráðinu 1959-1979 skrifar: Ritstjóri tímaritsins Modem Ice- Iand og fleiri hafa hvatt mig til að senda íslenskum dagblöðum skila- boð til íslendinga varðandi hval- veiðideiluna. Ég nota þetta tæki- færi til að tjá mig um greinar sem birst hafa nýlega í Morgunblaðinu, en vinir mínir á íslandi sendu mér þær, þýddar á ensku, og geng ég út frá því að þýðingarnar séu ná- kvæmar. í grein um Japansferð Dr. W. Evans, yfirmanns NOAA, eftir Bjöm Bjamason, sem birtist 17. desember árið 1988, segir: „Hval- veiðibannið, sem Alþjóðahvalveiðir- áðið samþykkti árið 1982, gildir til ársins 1990.“ Þetta er ekki rétt. Bannið við hvalveiðum í viðskipta- skyni verður áfram í gildi þar til því verður aflétt, annaðhvort með tveimur þriðja hluta atkvæða elleg- ar með samþykki flestra eða allra sem hlut eiga að máli. Mikilvægt er að hafa þetta í huga. alla hvali hvar sem til þeirra næst. Menn skyldu gera sér grein fyrir því hvað sem þeim annars finnst um þetta undarlega hvalamál, sem virðist vera orðið mál allra mála hér á landi, að hér er um eðlis- breytingu á notkun forsetaembætt- isins að ræða. Embætti sem hingað til hefur ekki lagst á sveif með ein- um pólitíska aðilanum gegn öðram hér innanlands, ef undan er skilin hin illskiljanlega hegðan hr. Sveins Bjömssonar fyrsta forseta Islands í herstöðvaerindrekstri Bandaríkja- manna hér á fyrstu áram lýðveldis- ins, sem sagnfræðingar enn í dag eiga erfítt með að útskýra hverra erinda maðurinn hafi eiginlega ver- ið að ganga. En það er aftur önnur saga sem seinni tíma forsetar lýð- veldsins hafa sem betur fer ekki lent í af neinu tagi þar til nú. Af lestri gagna og af frásögnum Ennfremur vil ég benda á annað atriði, sem er svo áberandi í íslensk- um fjölmiðlum, þegar látin er í ljós vanþóknun á aðgerðum Grænfrið- unga, en það er sú staðreynd að algjörlega er þagað yfír því að for- dæmingin á „vísindahvalveiðar" ís- lendinga á rætur að rekja til þeirra viðhorfa, sem hafa nokkram sinn- um komið fram hjá vísindanefnd Alþjóðahvalveiðiráðsins, að slíkar hvalveiðar muni ekki veita nein svör við því hvemig stjóma eigi hvalveiðunum í framtíðinni. Um þetta hefur nefndin, aldrei þessu vant, verið næstum algjörlega sam- mála. Vísindamenn, sem starfa fyr- ir íslensk stjórnvöld, era einangrað- ir og njóta í raun aðeins stuðnings starfsbræðra sinna í Japan. Hörð gagnrýni vísindanefndarinnar byggist eingöngu á tæknilegum sjónarmiðum, annars hefðu „um- hverfísvemdarsinnar" ekki getað taiið svo marga fulltrúa aðildarríkja Alþjóðahvalveiðráðsins á að sam- þykkja áskoran til íslendinga um að hætta hvalveiðum. Sú einfalda staðreynd að um- höfunda að stofnun forsetaembætt- isins frá 1944 þá vakti mjög greini- lega fyrir mönnum að gera embætt- ið sem allra_ lausast við dægurmál hvers tíma. íslenski þjóðhöfðinginn átti umfram allt að vera hlutlaus sameiningaraðili sem sameinaði þjóðina hátt yfír flugumálum flokk- spólitískra mála. Af fyrrgreindu dæmi er ljóst að hér hefur verið stigið hliðarspor. Að skrifa klögu- bréf fyrir persónulegan hvalveiði- metnað sjávarútvegsráðherrans er ekki samboðið embætti forsetans fyrir nokkurn mun. Og þó að svo hefði verið að allir íslendingar væra trylltir hvalaslátrarar og hér á landi fyndist enginn hvalavinur, sem alls ekki er sem betur fer. Mér er spum. Er frú Vigdís Finn- bogadóttir ekki forseti okkar hvala- vinanna líka? Allmargir aðilar hafa haft samband við okkur hvalavinina fjöllun fjölmiðla einkennist, ein- hverra hluta vegna, af látlausum hleypidómum og umtalsverðri van- þekkingu, veldur því að sjónarmið þeirra, sem vonast til þess að hval- veiðar verði að lokum hafnar á ný samkvæmt reglum, sem tryggja að hvölum verði ekki útrýmt, verða undir í umræðunni um hvali. Ég tel að íslenska þjóðin eigi einnig að fá vitneskju um þann skaða sem ímynd hennar verður fyrir þegar útflytjendur hvalkjöts era staðnir að því að reyna að flytja út hvalkjöt í gegnum lönd, svo sem Finnland og Vestur-Þýskaland, sem hafa undirritað sáttmála varðandi alþjóðleg viðskipti með dýr í útrým- ingarhættu, þar sem viðskipti með kjöt langreyða og sandreyða era bönnuð. Þetta verður til þess að viðkomandi ríki gerast samsek um brot á alþjóðalögum án þess að vita af því. Sú staðhæfing, sern oft kem- ur fram í flölmiðlum, að íslendingar hafí staðið sig með eindæmum vel í náttúruvemd, hlýtur að hljóma ankannalega í eyram þeirra sem vita að íslendingar era í hópi ör- fárra þjóða heims sem ekki hafa séð ástæðu til þess að fara eftir alþóðasáttmálanum um viðskipti með dýr í útrýmingarhættu. og spurt okkur þessarar spuming- ar. Hjá okkur er fátt um svör. Það verður líka að segjast eins og er því miður að frú Vigdís hefur áður tekið afstöðu gegn okkur hvalavinum. Ég minni m.a. á viðtal Morgunblaðsins við forsetann sunnudaginn 4. desember sl. þar sem hún segir orðrétt um samdrátt viðskipta þýskra aðila við okkur vegna hvalafársins hér heima; „að þýsk fyrirtæki reyni nú að beita okkur viðskiptaþvingunum vegna geðshrærínga og misskilnings varðandi hvalveiðar okkar“. (Mbl. 4. des. 1988, bls. 11. - Let- urbr. undirr.) Hvað á forsetinn eiginlega við hér? Á hann ef til vill við það að gagmýni allrar heimsbyggðarinnar á hvalveiðistefnu íslenska sjávarút- vegsráðherrans sé á misskilningi byggð og allt tal alþjóðalögfræð- inga um skýlaus lagabrot okkar í þessu máli sé geðshræringartal eitt? Ég minni ennfremur á það að við hvalavinir höfum verið óþijótandi í að benda á hættumar af þessu vonda máli okkar í meira en þrjú ár, en allt kemur fyrir ekki. Rök vinna ekki á okkur íslendingum í þessu máli frekar en svo mörgum öðram. Og rökstuðningur okkar hvalavina er síðan kallaður geðs- hræring. Ekki annað takk fyrir. Sorglegt er að forseti lýðveldisins skuli taka undir orðbragð ráðherra gegn okkur hvalavinum hér heima. og erlendis. Hér fer að verða utn eðlisbreytingu á forsetaembættinu að ræða sem menn skyldu að mínu mati fara sér hægt í að umtuma, hvað sem þeim annars fínnst um hvalamálið vonda. Ekki get ég heldur slitið mig frá þeirri hugsun hve dapurleg afstaða forsetans sjálfs er í þessu máli. Hér er deilt um að vemda líf. Að hlífa varnarlausum. Að þyrma lífí. Ekki neinu venjulegu lífí. Mjög líklega gáfuðustu dýrum jarðarinnar að okkur meðtöldum. Dýram sem virð- ast hafa fundið hamingjuna, á með- an við mennimir virðumst ekki hafa gert það. Þessi afstaða forsetans er mörgum sárari en flest annað í málinu af hans hálfu. Lítilmagnar heimsins verða greinilega að halla sér eitthvað annað en upp að hlut- lausum þjóðhöfðingjum norðursins. Það segir sína sögu um stöðu mann- úðarinnar í heimi hér. Svo mikið er líka víst því miður. Magnús H. Skarphéðinsson FRÍKIRKJUSÖFN- * * Til söiu BMW318Í1988 Blásanseraður, ekinn 11 þús. km., 4ra dyra, sportfelg- ur, spoilerar, þokuljós, vökvastýri, 5 gíra, hnakkapúðar, sportstýri og ýmislegt fleira. Til sýnis hjá Bílaumboðinu hf, Krókhálsi 1, sími 686633. Hleypidómar flölmiðla varðandi hvalamálið UÐURINNIRUST Til Velvakanda. Þegar sr. Gunnar Bjömsson tók við starfi Fríkirkjuprests var dauf- leg starfsemi þar. í barnamessum vora sex til sjö börn ásamt fullorðn- um og ekki sóttu mjög margir al- mennar guðsþjónustur. Með mark- vissu starfí var messusókn komin upp i 75 til 130 manns að jafnaði, þegar Berta Kristinsdóttir Bem- burg og félagar hennar náðu „völd- um“ í safnaðarstjórn og ráku sr. Gunnar á dyr. Og nú stendur kirkj- an tóm. Tvö böm mættu með stjórn- armönnum í bamamessu 26. febrú- ar síðastliðinn og á Æskulýðsdegi þjóðkirlqunnar mætti enginn. Ein kona settist inn í kirkjuna en gekk út kl. 11.15 þegar enginn gerði sig líklegan til að heíja athöfnina. Kl. 14 sama dag vora innan við 10 manns mættir til guðsþjónustu, en ef til vill hafa einhveijir fleiri kom- ið seinna. Hversu lengi á þetta ástand að vara? Nú er stjórnin búin að losa sig við bæði prestinn og söfnuðinn og eftir standa kirlq'an og safnaðar- heimilið mannlaus, þessi hús sem stór söfnuður réðst í að koma sér upp af miklum myndarskap. Jú, og eitt er eftir enn, kirkjugjöldin, nær 2.400 kr. á ári fyrir hvem fulltíða safnaðarmann. Kannski hefur stjómin ekki áhuga á öðra en þessu. Hún áttar sig bara ekki á því að með þessari framgöngu sinni er hún að leggja 6.000 manna söfnuð í rúst! Kirlqugestur! Viðtalstími borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins i Reykjavík Borgarfulhrúar Sjálfstæðisflokksins verða til viðtals fValhöll, Háalertisbraut 1, á laugardögum í vetur frá kl. 10-12. Er þá tekið á móti hvers kyns fyrirspurn- um og ábendingum. Atlir borgarbúar eru velkomnir. Laugardaginn 1. apríl verða til viðtals Páll Gíslason, formaður byggingarnefndar aldraðra, sjúkrastofnanna og veitustofnanna og Hulda Valtýsdóttir, formaður menningarmálanefndar. W W w W Kd W W W w t y y y y

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.