Morgunblaðið - 03.09.1989, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3; SEPTEMBER 1989
C 7
RA6NAR BJARNASON SÖNGVARI: HELENA EYJÓLFSDÖTTIR SÖNGKONA: BJÖRGVIN HALLDÓRSSON SÖNGVARI:
Ég hef sungið óhemju mikið af lögum
og textum eftir Jón. Það hefur verið
gott að vinna með honum, hann hefur
ávallt samið í þeim anda sem hugmynd-
ir okkar hinna voru. Þá eru textarnir
hans fyrir venjulegt fólk, auðlærðir og
skemmtilegir.
Jón samdi flesta af textunum sem ég
söng í gamla daga og mér þótti þeír
með betri textum. Aðalkostur þeirra
var hvað þeir lágu vel að laglínunum,
sem tónlistarmaður hafði hann skilning
á hvernig átti að syngja. Enda þurftum
við sjaldnast að breyta neinu.
Jón hefur í gegnum árin verið einn
fremsti textahöfundur okkar og verið
ljúfur að vinna með. Hann hefur sa-
mið ótal texta fyrir mig og alltaf skil-
að mjög góðu verki, ekki síst ef hann
fær góð lög að moða úr. Best finnst
mér honum hafa tekist upp í textum
við lög í rólegri kantinum.
Ekki bóndi
En Jón undi sér ekki í sveitinni,
segist hefðu orðið slæmur bóndi,
auk þess sem engir atvinnumögu-
leikar hefðu verið fyrir hendi. Um
tvítugt flutti hann til Reykjavíkur
og hóf fljótlega nám í kennarahá-
skóla. „Eg varð ekki kennari, guði
sé lof fyrir hönd barnanna. Ég
hefði ekki haft neina þolinmæði í
kennsluna, ekki einu sinni sem
tónlistarkennari. Ég hætti því í
námi og fór að vinna í Viðtækja-
verslun ríkisins. Þar var ég í sex
ár, keyrði út og setti saman útvörp
og hafði því kjörið tækifæri til að
hlusta á erlendar stöðvar; BBC
þótti mér bera af. Síðan tók við
lausavinna í rúmt ár, áður en ég
hóf störf í Búnaðarbankanum. Þar
var ég þar til í hitteðfyrra, fyrst
sem bankaritari og endaði í inn-
heimtudeildinni. Ég hafði þá verið
útibússtjóri í Seljaútibúi, raunar
unnið flest þau störf sem gáfust
innan bankans.“
Jón hafði ekki verið lengi í
Reykjavík þegar hann komst í
kynni við tónlistarmenn. Hann lék
aðallega á harmóniku, bæði einn
og með öðrum. Þá var hæstmóðins
að tveir harmónikuleikarar og einn
trommari léku fyrir dansi. Síðar
tóku við stærri hljómsveitir.
„Fyrsta „alvöruhljómsveitin" sem
ég var í, var hljómsveit Tage Möll-
ers en ég hef enga tölu á þeim sem
ég hef leikið með, ekki frekar en
ég viti hversu marga texta ég er
búinn að setja saman eða muni
nein ártöl úr spilamennskunni,“
segir Jón og er kannski engin
furða. Hann hefur stjórnað eigin
hljómsveit í allnokkur ár og leikið
á Hótel Borg, í Hreyfilshúsinu og
í Glæsibæ. „Skemmtanamenningin
hefur ekki breyst mikið á þessum
tíma. Hún er þó aðeins skikkan-
legri, núorðið er lítið um slagsmál.
En í þá daga skemmtu allir aldurs-
flokkar sér saman, kynslóðabilið
er eitt það versta sem hefur verið
fundið upp. Ég hef séð mörg dæmi
þess að ungir og gamlir geta
skemmt sér saman, ef þeir hrein-
lega vilja.“
Og eins og unga kynslóðin getur
dansað við undirleik Jóns, hlustar
hann á nýjustu dægurlögin. „Ég
hlusta á allt mögulegt íslenskt,
ekki síður yngri hljómsveitirnar.
Ég hef til dæmis mjög gaman af
Mezzoforte, finnst hún geysilega
góð.“ Hvað um jassinn?
„Ég hef ekki komið nálægt hon-
um, alltaf haldið mig við „atvinnu-
músikina".
Samið eftir pöntun - og
fyrir ruslakistuna
Ellefu laga Jóns hafa verið gef-
in út, hin segir hann hafa hafnað
í ruslakistunni. Hann hefur samið
texta við öll lögin, segist ekki
treysta öðrum til þess, auk þess
sem þau verði yfirleitt til á eftir
I
textunum. En þegar hann semji
texta við lög annarra, verði þeir
undantekningarlaust til á eftir lag-
inu. „Þegar ég er beðinn um að
semja texta við lag, sest ég niður
þegar allir eru sofnaðir hér heima,
hlusta á lagið og reyni að finna
andann í því. Þegar ég tel mig
hafa skilið hvað höfundurinn er
að túlka, hefst ég handa við texta-
gerðina og hætti ekki fyrr en ég
er búinn. Ég hef oft lent í erfiðleik-
um með texta en hef þó aldrei
gefist upp. Ég vil ekki að það séu
samin lög við textana mína, heldur
öfugt, mig skiptir það mestu að lag
og texti eigi saman.“
Jón segist á stundum hafa sam-
ið meira en gott þykir og hann sé
hreint ekki ánægður með allt sem
hann hafi látið frá sér fara. Eitt
dæmið um það sé textinn um Nínu
og Geira, sem sé einn leiðinlegasti
texti sem hann hafi samið. Þrátt
fyrir þá skoðun Jóns var lagið um
.Nínu og Geira valið lag ársins á
Stjörnumessu auk þess sem út-
varpsmenn voru óþreytandi við að
spila það. Jón segir það hafa verið
erfitt tímabil. Annars taki hann
lítið eftir því þegar lögin hans og
textarnir séu leikin. „En svo eru
einnig textar sem ég er ánægður
með, ég nefni „Vor við flóann“ og
nokkra texta sem ég samdi fyrir
Björgvin Halldórsson, til dæmis,,-
Ég mun aldrei gleyma þér“.
Ekki hættur að semja
Semur þú alltaf jafnmikið?
„Nei, ég hef nú dregið töluvert
úr textagerðinni, ég hef hreinlega
ekki tíma í hana. Sama er að segja
um lögin, en ég er ekki hættur,
ég samdi lag í danslagakeppni
Hótel Borgar og á dægurlagahátíð-
inni verða flutt tvö lög sem hafa
ekki heyrst áður. Hugmyndina að
hátíðinni á Ólafur Laufdal og það
eru um tvö ár síðan hann færði
hana fyrst í tal við mig. Mér leist
vel á hana frá upphafi, ég hef
gaman af upprifjuninni. Það eru
þó ekki nema örfáar vikur síðan
æfingar hófust. Þess verður gætt
að lögin verði flutt í upprunalegum
útsetningum og að hávaðinn verði
ekki mikill, ég hef lagt mikla
áherslu á það.“
Þó að á þriðja hundrað lög og
textar Jóns hafi komið út á plötum,
hefur þann sáralítið leikið inn á
þær. „Ég hef aðeins cinu sinni leik-
ið lag eftir mig inn á plötu og álp-
aðist þá meira að segja til að
syngja. Það var á plötu sem var
gefin út með flytjendum úr Kópa-
voginum. Ég á ekki von á því að
það gerist aftur,“ segir Jón.
Hvarflaði aldrei að þér að hætta
í bankanum og helga þig tónlist-
inni?
„Nei, mér leið vel í bankanum
og hann var traustur bakhjarl. En
tónlistarmaðurinn hefur þó ævin-
lega verið bankamanninum yfir-
sterkari og það kom einstaka sinn-
um fyrir að ég skrifaði í bankan-
um.“
Með góðu fólki
Jón hefur unnið með ótölulegum
ijölda fólks um ævina; góðs fólks.
„Ég get varla nefnt nokkurn sér-
stakan,“ segir hann þegar hann
er spurður hvort hann hafi átt sér-
stakt samstarf við einhvern tónlist-
armann. „Ja, nema ef vera skyldi
Bjarni Böðvarsson. Ég lærði einna
mest af honum, ekki endilega sem
músíkanti, heldur sem manni. Ég
lék í hljómsveit hans, söng meira
að segja í nokkur ár. Þá var sonur
Bjarna, Ragnar, stálpaður ungl-
ingur, og lék á trommur með okk-
ur fimmtán ára gamall.
En það skipti miklu máli hvern-
ig menn völdust saman, hjá mér
hefur það verið regla að vin kemur
ekki upp á hljómsveitarpallinn, það
einfaldlega gengur ekki upp að
hljóðfæraleikarar séu drukknir. Ég
man þó eftir tveimur harmónikulei-
kurum sem gátu haldið ótrúlega
lengi út drukknir. Annar þeirra sat
ætíð þegar hann lék, því hann
varð sífellt drukknari eftir því sem
leið á kvöldin. Eitt sinn hafði hann
látið óvenju mikið ofan í sig og
rorraði á stólnum. Félagar hans
ráku því einfaldlega fírtommu
nagla í gegnum jakkann hans og
í þilið. Það nægði harmónikuleikar-
anum til að halda sér vakandi.
Hinn var eitt sinn að spila á balli
í Eyjum, þar sem hljómsveitin stóð
á eins og hálfsmetra háum palli
og þröngum og endi flygilsins stóð
út fyrir, með stoð niður á gólf.
Harmónikuleikarinn, sem stóð
fremst á pallinum, gerðist æ
drukknari og á endanum steyptist
hann fram af. En hann snerist ein-
hvern veginn í loftinu og kom nið-
ur á bakinu og rann undir flygil-
inn. Þegar komið var að honum,
lá hann þar sofandi og var ekki
nokkur leið að vekja hann. En
þessir menn áttu fáa sína líka. Ég
hef séð marga fara illa út úr áfeng-
inu.“
Verstog best
Þau eru ófá atvikin sem maður
á borð við Jón Sigurðsson man
eftir og þegar ég bið hann að rifja
fleiri upp, breiðist dálítið leyndar-
dómsfullt bros yfir andlitið og hann
þegir góða stund. „Ég veit ekki
hvort ég á að vera að segja frá
svona löguðu... Ja, ég get sagt
þér hvenær ég skammaðist mín
mest á ævinni. Við vorum að spila
í Borgarfirði á héraðsmóti Sjálf-
stæðismanna og Bjarni Benedikts-
son, sem þá var utanríkisráðherra,
var í pontu. Við biðum neðan sviðs
og þar sem það var gisið, heyrðum
við óminn af ræðunni. Ég fór að
gantast og herma eftir Bjarna og
þarna stóð ég og bullaði þegar
fundarstjórinn þaut skyndilega inn
og spurði hvað væri eiginlega að
gerast hér, fólkið í salnum heyrði
orðið í tveimur ráðherrum. Ég
skammaðist mín alveg óskaplega
en Bjarni tók gríninu vel og hló
að öllu saman.
Við lentum oft í erfiðum ferða-
lögum, vorum eitt sinn sólarhring
á leiðinni frá Vík og í bæinn. En
hræddastur varð ég eitt sinn á leið-
inni frá Höfn til Reykjavíkur. Við
fórum með flugi og það var ekkr
fyrr en við vorum komnir í loftið
að við uppgötvuðum að flugmaður-
inn var drukkinn enda hafði hann
verið að drekka fram undir rauðan
morgun. Þegar við vorum komnir
yfir Vatnajökul, fór vélin að sveifl-
ast til og frá, enda flugmaðurinn
að sofna. Við lömdum hann og
börðum alla leiðina til Reykjavíkur
til að sleppa lifandi úr þessari för
en flugmaðurinn hefur ekkert flog-
ið síðan.“
Hefur þú alltaf haft ánægju af
þínu starfi?
„Já, í spilamennskunni haldast
þær alltaf í hendur, ánægjan og
vinnan, öðruvísi gengur þetta
ekki.“
Hvað hefur verið ánægjulegast?
„Að spila fyrir fólkið á Kópa-
vogshæli, og í rauninni alla sjúkl-
inga. Þeir eru þakklátustu áhorf-
endurnir."
Hljóti að hafa tíma til alls
Jón hefur ekki tekið sér neitt
hlé frá tónlistinni, segist varla hafa
átt frí eina einustu helgi og stöku
sinnum getað stolist í örstutt sum- •
arfrí. En hann segir frítímann
knappan, ekki síst nú, þegar hann
hafi látið af störfum fyrir aldurs
sakir. „Mér finnst að nú hljóti ég
að hafa tíma til alls og neita því
nær engu viðviki sem ég er beðinn
um,“ segir Jón, sem dundar sér
nú við að skera út þegar hann
getur. Húsbygging fjölskyldunnar
í Kópavogi tók einnig mikinn tíma,
en hana byggði fjölskyldan að
mestu leyti sjálf. Og langur vinnu-
dagur Jóns hefur bitnað á fjöl-
skyldunni en Jón segir hana hafa
sætt sig við hann enda þekki hún
ekkert annað. Kona Jóns er Helga
Helgadóttir. Þau eiga fjögur börn,
sjö barnabömin og eitt barna-
barnabarn, sem fæddist sama dag
og eitt barnabarnið. Afkomendurn-
ir hafa ekki lagt tónlist fyrir sig,
nema sonurinn Trausti, sem leikur
á trommur í hljómsveit föður síns.
Það er kominn tími til að kveðja
Jón, hann er, upptekinn maður.
Félagarnar og nikkan bíða í Broad-
way, tíminn er naumur sem þeir
hafa til að ljúka æfingum á lögun-
um hans Jóns í bankanum.
Kennslustaðir: Auðbrekka 17, Kópavogi og
„Hallarsel“ við Þarabakka 3 í Mjódd.
Kennum alla samkvæmisdansa: suðurameríska,
standard og gömlu dansana. Einnig barnadansa
fyrir yngstu kynslóðina. Laugardagskennsla á
báðum stöðum. Einkatímar eftir samkomulagi.
Innritun og upplýsingar dagana 1.-12. september
kl. 10 - 19 í síma: 64 11 11.
Kennsluönnin er 15 vikur og hefst fimmtudaginn
14. september og lýkur með jólaballi.
FID Betri kennsla - betri árangur.
Dansskóli Sigurðar Hákonarsonar