Morgunblaðið - 01.10.1989, Qupperneq 2

11/113
2 FRÉTTIR/INNLEIMT
esei íiaeörao .1 euDAaunMus aiGAjevíuoHOM
MÖKGUNBLAÐID SUNNUDAGUK 1. OKTÖBEK 1989
Birtingur
selur í
Cuxhaven
Fyrsta skipið sem
selur afla sinn þar
á þessu ári
TOGARINN Birtingur frá Nes-
kaupstað selur afla sinn í Cux-
haven næstkomandi miðviku-
dag. Birtingur er fyrsta íslenzka
fiskiskipið, sem selur afla sinn
í Cuxhaven á þessu ári. A
síðasta ári seldu 10 íslenzk skip
afla sinn þar en 95 í Bremer-
haven.
Vilhjálmur Vilhjálmsson,
starfsmaður LÍÚ, segist
ánægður með þá ákvörðun að láta
Birting selja i Cuxhaven. Land-
sambandið hafi ætíð litið svo á að
hagsmunum útvegsmanna væri
best borgið með því að tveir virkir
markaðir væru á hveiju sölu-
svæði. Svo væri í Bretlandi, þar
sem íslenzki fískurinn væri að
langmestu leyti seldur í Hull og
Grimsby. Til skamms tíma hefðu
báðir þýzku markaðimir verið
mjög virkir. Árið 1985 hefðu til
dæmis 54 skip selt í Cuxhaven og
51 í Bremerhaven. Umsvif með
ferskan fisk hefðu að undanförnu
farið mjög vaxandi í Bremerhaven
á kostnað Cuxhaven og væru
ástæður þess margar. Hann væri
því ánægður að skipin skyldu á
ný vera farin að sigla á Cuxhaven
og vonandi skapaðist aukið jafn-
vægi á milli þessara markaða.
Eftir sem áður léti LÍÚ útgerðar-
menn sjálfa ráða því á hyorum
markaðnum þeir seldu fiskinn.
Rikisendurskoðun;
Fundur með
yfirskoðun-
armönnum
á mánudag
„YFIRSKOÐUNARMENN og
ríkisendurskoðandi hittast á
mánudag til að ræða bréf ut-
anríkisráðherra," sagði Geir H.
Haarde alþingismaður og einn
yfirskoðunarmanna rikisreikn-
ings.
Fyrr en að loknum þeim fundi
vil ég ekkert um málið segja,“
sagði hann aðspurður um álit á
stöðu í áfengiskaupamáh Jóns
Baldvins Hannibalssonar utanrík-
isráðherra. Geir vildi ekki tjá sig
um málið að öðru leyti.
Lögregla fann
12 grömrn af
amfetamíni
FÍKNIEFNALÖGREGLAN
lagði á fimmtudagskvöld hald á
12 grömm af amfetamíni við
húsleit í Reykjavík og voru þrír
menn handteknir vegna máls-
ins.
Mennimir voru stöðvaðir í bíl
í Langholtshverfi og hand-
teknir. Síðar var gerð húsleit á
heimili eins þeirra. Þar fannst efn-
ið. Menn þessir hafa allir oftsinnis
áður komið við sögu fíkniefna-
mála.
Atvinnuleysi á næsta ári;
Verða 4.100 manns að
jafiiaði atvinnulausir?
REYNIST spá Félags íslenskra iðnrekenda um 3% atvinnuleysi á
næsta ári rétt, má gera ráð fyrir því að um 4.100 manns verði að
jafnaði atvinnulausir út árið, samkvæmt því sem Hallgrímur Snorra-
son, Hagstofustjóri upplýsti í samtali við Morgunblaðið.
Hallgrímur sagði að atvinnu-
leysistalning miðaðist við árs-
verk, og samkvæmt þessu yrðu
verklausir um 4.100 á næsta ári
að jafnaði, en þegar atvinnuleysi-
stopparnir yrðu, eins og í janúar-
mánuði, sem ávallt væri slæmur
mánuður, mætti gera sér í hugar-
lund að tala atvinnulausra yrði á
bilinu 6 til 7 þúsund manns á
landinu öllu.
Yngvi Harðarson, hagfræðingur
hjá Þjóðhagsstofnun sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að ef atvinnu-
leysi á næsta ári yrði samkvæmt
spá FÍI, þ.e. 3%, þá væri allt eins
líklegt að atvinnulausir í mánuði
eins og janúar yrðu yfir 7 þúsund.
„Miðað við árstíðasveifluna eins og
hún hefur verið allt frá árinu 1972,
er allt eins líklegt að þessi tala fari
yfir 7 þúsund,“ sagði Yngvi.
Tæplega 132 þúsund ársverk
voru á boðstólunum á árinu 1987.
Hallgrímur segir að áætla megi að
ársverkum í boði á þessu ári hafi
fjölgað um 3% frá 1987. Því megi
áætla að í ár verði ársverkin á bil-
inu 135 til 136 þúsund og á næsta
ári verði þau um 137 til 138 þús-
und. Miðað við 3% spá um atvinnu-
leysi á næsta ári, segir Hallgrímur
að það jafngildi 4.100 til 4.200 árs-
verkum.
Á samdráttarárunum slæmu
1968 til 1969 var atvinnuleysi mik-
ið og landflótti í kjölfar þess, eink-
um iðnaðarmanna. í desember 1968
voru 1340 manns skráðir atvinnu-
lausir, en ári síðar í sama mánuði
voru þeir 2.500. Mest var atvinnu-
leysið í janúar 1969, en þá voru
5.475 atvinnulausir, sem jafngilti
7,1% atvinnuleysi. Að meðaltali það
ár voru 1.975 atvinnulausir á skrá,
sem jafngilti þá um 2,5% atvinnu-
leysi.
Fjalla- og
smalamynd-
ir á Kjar-
valsstöðum
Á Kjarvalsstöðum verður
í dag sýning á myndum og
eftii blaðamanna Morgun-
blaðsins, sem fóru i fjallferð
með Land- og Holtamönnum
í vikuleitir á Landmannaaf-
rétti um miðjan september.
I blaðinu í dag er grein um
fjallferðina eftir blaðamenn
blaðsins Árna Johnsen og
Ragnar Axelsson. „Hundrað
fjalla srnalar" heitir greinin.
*
Iefnisöflun blaðsins er oft
tekið mikið af ljósmyndum,
jafnvel þúsundir, en aðeins
örfáar er hægt að birta og oft
úr vöndu að ráða með val.
Nokkuð á annað hundrað
mynda úr smalaferðinni verða
sýndar á Kjarvalsstöðum í dag.
Sýnt er hvernig unnið er að
uppsetningu slíkra greina í til-
efni birtingar greinarinnar.
Kjarvalsstaðir eiu opnir frá
klukkan 11 árdegis til klukkan
22.
Morgunblaðið/Rax
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Garðbæingar vígja íþróttahús
Garðbæingar vígðu í gær nýtt íþróttahús í bænum. Húsið stenzt alþjóðlegar kröfur um aðbúnað
og rými vegna kappleikja í helztu íþróttum, sem stundaðar eru innan dyra. Húsið var vígt við
hátíðlega athöfn og sýndu íþróttamenn þar listir af ýmsu tagi. Fyrir slíka vígslu þarf að æfa sig
og ungmennin á myndinni voru í gærmorgun að slípa af alla hugsanlega vankanta á vígslusýning-
unni. I kvöld leikur 6VO meistaraflokkur karla Stjömunnar í handknattleik við sænska liðið Drott.
Leikurinn er liður í Evrópuképpni bikarhafa.
Bflar hafa hækkað allt að 105%
á sama tíma og kaup um 43%
BÍLAR hafa hækkað í verði um allt að 105%, samkvæmt athugun
Morgunblaðsins, á tímabilinu ágúst/september 1987 til sama tíma
á þessu ári. Yísitala greidds tímakaups hefúr hækkað um 43% á
sama tíma. Alls var athugað verð 43 bíltegunda, sem litlum eða
engum breytingum hafa tekið á þessum tíma. 27 tegundir höfðu
hækkað um mejra en 70%, 15 um meira en 80% og fimm um
meira en 90%. Á þessum tíma hefur sérstakt bifreiðagjald, sem
innheimt er við innflutning, hækkað úr 0-32% í 16-66% og gengi
yens um 55%, v-þýsks marks um 46% og dollars um 55%. Launa-
maður sem er á sama taxta nú og fyrir tveimur árum er um fjórð-
ungi lengur að vinna fyrir bílverði nú en 1987.
Nokkru munar á verðhækkun-
um eftir tegundum og er
skýringin einkum fólgin í, að mjög
mismunandi er hvort nýjar ár-
gerðir, 1990, eru komnar í sölu.
Þar sem svo er, hefur hækkunin
yfirleitt orðið
um og yfir
80%. Bomir
voru saman
verðlistar bif-
reiðaumboð-
anna frá þess-
um tíma bæði árin, 1987 og 1989.
Vísitala greidds tímakaups var
1.122 stig á þriðja ársfjórðungi
1987 og 1.529 stig á fyrsta árs-
fjórðungi 1989. Sú hækkun er
36%. Síðan hefur kaupið hækkað
um 7%, þannig að heildarhækkun-
in er 43%.
Það tekur því venjulegan launa-
mann á óbreyttum launataxta
tæplega fjórðungi lengri tíma að
vinna fyrir jafnvirði bíls nú, held-
ur en á sama
árstíma árið
1987, miðað
við sambæri-
iegan bíl. Hafi
maðurinn haft
80 þúsund
króna mánaðarlaun á þriðja árs-
íjórðungi 1987 var hann, miðað
við verðlag þá, fimm mánuði að
vinna fyrir 400 þúsund krónum.
Bíll sem þá kostaði 400 þúsund
krónur og hefur hækkað um 75%,
eins og algengt er, kostar í dag
700 þúsund krónur. Laun manns-
ins hafa hins vegar hækkað í
114.400 krónur og hann er nú sex
mánuði og fjóra daga að vinna
fyrir sömu upphæð og bíllinn kost-
ar. Hann er því heilum mánuði
og fjórum dögum lengur að vinna
inn jafnvirði bílsins nú en fyrir
tveimur árum.
Tvennt veldur öðru fremur
hækkun bílverðsins. Annars vegar
hækkun bifreiðagjalds, hins vegar
gengisfall íslensku krónunnar.
1. mars 1986 snarféll bílverð
þegar innflutningsgjöld voru
lækkuð. Þá var sett á sérstakt
bifreiðagjald á bilinu 0-32%, ekk-
ert á minnstu bílana með minnstu
vélamar, mest á stærstu bílana
með stórar vélar og fór stig-
hækkandi með vélarstærð. í októ-
ber 1987 var gjaldið hækkað í
5-55% og í byijun þessa árs var
það enn hækkað og er nú 16-66%.
Gjaldið á stærstu bílana hefur því
hækkað um nálægt 106%. Enn
meiri hefur hækkunin orðið, hlut-
fallslega, á millistærðunum, bílar
með 1.300 til 1.600 rúmsenti-
metra vélar voru í 9% gjaldflokki
og em nú í 31% gjaldflokki. Gjald-
ið hefur hækkað um 244%.
Gengislækkun krónunnar hefur
haft sín áhrif á innkaupsverð og
um leið á þau gjöld sem leggjast
á bílverðið og em hlutfall af inn-
kaupsverði. Japanska yenið hefur
hækkað frá 1. september 1987 til
1. september 1989 úr 0,27310 kr.
í 0,42304 kr., eða um 54,9%. V-
þýskt mark hækkaði á sama tíma
úr 21,4077 kr. í 31,2050 kr., eða
um 45,8% og dollarinn hækkaði
úr 38,84 kr. í 60,14 kr., eða um
54,8%.
Ein áhrif þessara hækkana em,
að bílainnflutningur hefur dregist
vemlega saman, úr 18 þúsundum
1987 í 12 þúsund í fyrra og stefnir
í að nái ekki 6 þúsundum í ár.
Svo virðist því sem almenningur
láti sér nú nægja „gamla“ bílinn
eitthvað lengur en áður. Víst er
að ekki hefur fólk hætt að nota
þá bíla sem fyrir em, því að
bensínsala á landinu jókst nær
því um 2% fyrstu átta mánuði
þessa árs frá sama tíma í fyrra.
BAKSVIÐ
eflirÞórhall Jósepsson