Morgunblaðið - 08.11.1989, Síða 1

40 SIÐUR B
255. tbl. 77. árg. MIÐVIKUDAGUR 8. NÓVEMBER 1989 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Mitterrand ánægður með fundinn
Morgunblaðið/Sverrir
„Fundurinn á íslandi tókst mjög vel,“ sagði Francois Mitterrand Frakk-
landsforseti við blaðamann Morgunblaðsins um leið og hann steig upp
í bíl sinn eftir að hafa kvatt Vigdísi Finnbogadóttur forseta íslands
síðdegis í gær. Myndin er tekin er Frakklandsforseti kom frá viðræð-
um sínum við Steingrím Hermannsson forsætisráðherra og Jón Bald-
vin Hannibalsson utanríkisráðherra í Ráðherrabústaðnum. Veifar for-
setinn brosandi til frönskunema úr Kvennaskólanum sem fögnuðu
honum sérstaklega. Islenskir viðmælendur Mitterrands lýstu sérstakri
ánægju sinni með viðræðurnar.
Sjá fréttir á baksíðu og miðopnu.
Byltingarafmælið í Sovétríkjunum:
Hersýningu aflýst vegria
mótmæla þjóðernissinna
Moskvu. Reuter.
AFLÝSA varð hersýningu í Sov-
Svíþjóð:
Verulegar
skattkerfis-
breytingar
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fréttaritara
Morgunblaðsins.
EFTIR margra mánaða samn-
ingaviðræður er nú loksins
Ijóst, að verulegar breytingar
verða á sænska skattkerfinu á
næsta ári. Náðist um þær sam-
komulag milli Jafhaðarmanna-
flokksins, Þjóðarflokksins og
Miðflokksins en Hægriflokkur-
inn kom hvergi nærri þar sein
honuni þótti ekki nógu langt
gengið.
Meginbreytingin er sú, að
hæsta skattþrepið verður 50% í
stað 72% áður og af tekjum upp
að rúmlega 1,7 milljónum ísl. kr.
verður aðeins greitt útsvar, eng-
inn tekjuskattur.
Er tekjutap ríkisins af þeim
sökum áætlað 572,3 milljarðar
ísl. kr. Ætla stjórnvöld að bæta
sér það upp að hluta með hækkun
annarra skatta, til dæmis eignar-
skatta og skatta á hótel- og veit-
ingarekstur, en þó aðallega með
verulegri hækkun bensínverðs.
Hækkar bensínlítrinn um rúm-
lega 14 kr. ísl. og mun þá kosta
i'úmar 58 kr., sem verður eitt
hæsta bensínverð í Evrópu.
Að auki verður virðisaukaskatt-
ur af öðrum orkugjöfum hækkað-
ur og hafa forsvarsmenn fyrir-
tækja gagnrýnt það harðlega.
Segjast sumir tilbúnir til að flytja
reksturinn til íslands eða Frakk-
lands þar sem líklegt er, að raf-
magnsverð verði skaplegt í framt-
íðinni.
Stjórnvöld hafa hins vegar til-
kynnt, að á næsta ári verði hafist
handa við að lækka skatta á fyrir-
tækjum úr 52% í 40%.
Sænskir hagfræðingar fögnuðu
skattabreytingunum í gær og
sögðu að með þeim færðust Svíar
nær ríkjum Evrópubandalagsins,
sem þeir eru þó ekki aðilar að, í
skattamálum. Nokkrir hagfræð-
ingar létu þó í ljós ugg um að
tekjuskattslækkun gæti haft í för
með sér verðbólgu.
Austur-þýska stjórnin hefur í
raun verið valdalítil og fyrst og
fremst haft það hlutverk að hrinda
í framkvæmd ákvörðunum valda-
stofnana kommúnistaflokks lands-
ins. Umbótasinnar höfðu krafist
afsagnar stjórnarinnar á mótmæla-
fundum að undanförnu. Fjöldi
stjórnmálamanna hefur tekið undir
kröfur þeirra en ekki var búist við
étlýðveldinu Moldavíu í tilefni af
72 ára afmæli byltingar bolsévíka
í gær er moldavískir þjóðernis-
sinnar áttu í átökum við lögreglu
og klifruðu upp á skriðdreka.
Róttækir uinbótasinnar efndu til
sjálfstæðrar göngu um Moskvu
afsögn fyrr en í fyrsta lagi eftir
fund miðstjórnar flokksins, sem
hefst í dag. Þar verður fjallað um
þá pólitísku og efnahagslegu
kreppu sem_ nú ríkir í Austur-
Þýskalandi. Á fundinum verður að
líkindum gengið frá meiriháttar
breytingum á stjórnmálaráði
flokksins.
Menntamenn kröfðust þess í gær
og hvöttu til þess að alræði
kommúnistaflokksins yrði af-
numið. Er þetta í fyrsta sinn sem
efnt hefur verið til slíkrar göngu
í tilefni af byltingarafmælinu í
Sovétríkjunum frá því Jósef
Stalín komst til valda í lok þriðja
áratugarins.
að miðstjórnin boðaði til auka
flokksþings fyrir áramót til þess áð
gera stórbreytingar á starfsháttum
og skipulagi flokksins. Sögðu þeir
leiðtoga hans vera fáfróða hroka-
gikki.
Nefnd austur-þýska þingsins
hafnaði í gær frumvarpsdrögum
ríkisstjórnarinnar um verulegar
slakanir á ferðahömlum til útlanda.
í tilkynningu nefndarinnar sagði
að frumvarpsdrögin stönguðust á
við stjórnarskrána. Frá því á laug-
ardag hafa rúmlega 31 þúsund
manns flúið frá Austur-Þýskalandi
og 194 þúsund á árinu.
Júrí Roshka, talsmaður Þjóð-
fylkingar Moldavíu, sagði að nokkr-
ar þúsundir Moldava hefðu átt í
átökum við lögreglu og klifrað upp
á skriðdreka sem voru á leiðinni á
Lenín-torgið í Kíshínjev, höfuðborg
Sovétlýðveldisins. Nokkrir hefðu
orðið fyrir meiðslum í átökunum.
Hersýningu, sem fyrirhuguð var á
torginu, var frestað og leiðtogar
kommúnistaflokks lýðveldisins fóru
í flýti af torginu.
Um 10.000 manns tóku þátt í
göngu, sem róttækir umbótasinnar
efndu til í Moskvu. Um leið fór fram
hersýning og skrúðganga með hefð-
bundnum hætti á Rauða torginu í
um þriggja km íjarlægð. „Afnemum
alræði Kommúnistaflokksins," „72
ár til einskis," „Október-valdaránið
- harmleikur Rússlands," og „Ör-
eigar allra landa - afsakið" stóð
meðal annars á . borðum göngu-
manna. Margir þeirra héldu á rauð-
um, hvítum og bláum fána Rúss-
lands frá því fyrir byltinguna.
Svartir borðar héngu á fánunum
og virtust þeir sorgartákn.
„Þetta er sögulegur dagur,“
sagði vísindamaðurinn og rithöf-
undurinn ígor Zotíkov. „Slíkt var
óhugsandi fyrir ári,“ bætti hann við.
Fremstir gengu nokkrir róttækir
I umbótasinnar, sem sæti eiga á full-
trúaþingi Sovétríkjanna. „Ný lýð-
ræðisalda er hafin,“ sagði einn
þeirra, Telman Gdljan, við þátttak-
endur fyrir utan ólympíuleikvang-
inn í Moskvu er gangan hafði stað-
ið í þijá tíma. „Hvers konar fjöl-
ræði er þetta hjá þeim á Rauða
torginu þegar þeir gefa okkur ekki
tækifæri til að tjá skoðanir okkar?
Þetta er ef til vill það lýðræði sem
hentar þeim en það hentar okkur
ekki,“ bætti hann við.
Margir göngumenn sögðu við
fréttamenn að engin ástæða væri
til að halda upp á byltingarafmælið
vegna vöruskorts, verkfalla og vax-
andi verðbólgu í landinu. Margir
gagnrýndu Míkhaíl Gorbatsjov og
þykir það endurspegla vaxandi
óvinsældir Sovétforsetans á meðal
landsmanna.
Náttúruverndarsinnar í Kaz-
akhstan tóku þátt í skrúðgöngu í
höfuðborg lýðveldisins, Alma Ata,
til að mótmæla kjarnorkutilraunum
stói'veldanna. Ungmenni í Vilnius í
Litháen reyndu að stöðva _ skrið-
dr'eka sem óku um borgina. I Arm-
eníu og Georgíu fóru hvorki fram
hersýningar né skrúðgöngur í til-
efni af byltingarafmælinu. Hópur
unginenna í Jerevan, höfuðborg
Armeníu, kveiktu í sovéska fánan-
um, að -sögn borgarbúa.
Austur-Þýskaland:
Stjórnin segir öll af sér
Austur-Berlín. Reuter.
RÍKISSTJÓRN Austur-Þýskalands sagði af sér í gærkvöltli en hún
mun sitja við völd þar til austur-þýska þingið hefur kosið nýja stjórn.
Talsmaður stjórnarinnar hvatti landsmenn til að sýna stillingu. Afar
illa horfir nú í austur-þýsku eíiiahagslífi þar sem starfsemi flestra
fyrirtækja og stofnana er Iöniuð vegna fólksflótta til Vestur-Þýska-
lands að undaníornu.