Morgunblaðið - 03.12.1989, Page 30

Ekki allir
rúm- lega
hjálplegir
Hafi ég einhverntímann sagt eitt-
hvað miður um íslenskan karl-
mann þá segi ég nú líkt og ráðher-
rann forðum: „Æ, æ, þetta voru bara
mannleg mistök,"
Á íslandi búa
slikir höfðingjar að
það hálfa teldist
frambærilegt á er-
lendum mörkuð-
um. Þessir sem nú
verður fjallað um
heita Guðmundur
og Ólafur.
Eins og lömuð
settist ég inn í rút-
una á leið minni frá
Helsingborg til Kastrupflugvallar.
Handtaskan mín varð eftir i bílnum
sem ók mér niður að rútunni, og i
henni peningar, vegabréf og allt sem
tilheyrði ungbarninu. Flugvélin átti
að fara eftir tvo klukkutíma.
Best að tala við Svíann sem ók
rútunni. „Má ég fá far og borga
seinna?“ Þetta gera Svíar alls ekki
svo að hann varð að hafa samband
við yfirvöldin. Þetta stúss tók um 25
mínútur. Almáttugur minn, augna-
ráð farþeganna meðan beðið var
nálgaðist mannréttindabrot. Ég var
þó að minnsta kosti með ungbarn.
Nú grét sonur minn hærra og meira
en nokkru sinni áður síðan hann
fæddist. Hún er að minnsta kosti
ekki sænsk, hugsuðu farþegarnir,
því sænskar konur reyna ekki að
komast neitt ókeypis, og fara því litið
og sjaldan. Jæja, yfirvöldin aumkuðu
sig yfir konuna með barnið og þau
fengu að fljóta með. Ég klöngraðist
með barnið framhjá óþolinmóðum
farþegum og settist í fyrsta lausa
sætið sem ég sá. Maðurinn við hlið-
ina á mér var eins önugur og karl-
menn geta verið þegar þeir eru
hvorki ríkir né sexý. Hann sýndi
hvorki mér né barninu minnsta
áhuga. Skitt veri með mig, en fólk
scrn brosir ekki til ungbarna þarf á
verulegum stuðningi að halda.
Hinum megin við ganginn sat
maður sem brosti til barnsins svo
að ég bað hann að halda á barna-
stólnum meðan ég klæddi mig úr
kápunni. Ég settist síðan hjá nátt-
úruleysingjanum við hliðina á mér
og tók við organdi barninu. Svona,
svona, láttu nú ekki svona. Mamma
er svo hræðilega stressuð núna, hún
þarf að komast til íslands í dag og
er ekki með krónu. „Ertu ekki
Jónína?" Orðin komu frá manninum
hinum megin við ganginn. Var mig
að dreyma eða gat þetta verið? Sat
ég við hliðina á íslendingum? Ó já,
og það ekki af verri endanum. Þarna
voru á ferð Guðmundur og Ólafur í
viðskiptaferð. Nú var Svensyni öllum
lokið, Guðmundur bauðst til þess að
borga fyrir mig ferðina og fór til
bílstjórans. Augnaráð fólksins
breyttist úr hneykslanlegu í synd-
samlegt; jæja, daman bara búin að
redda sér strax!
Þar sem eru íslenskir karlmenn
er konan aldrei ein. Þessir höfðingjar
báru mig á örmum sér alla leiðina.
Ólafur hélt á barninu í feijunni yfir
sundið og Guðmundur bauð í kaffi.
Þú þarft að hafa einhverja peninga,
sögðu þeir og létu mig fá íslenska og
danska seðla. Nú var fólkinu öllu
lokið,.þetta var of mikið af því góða.
„Hvað var konan eiginlega að selja?“
Var hún ef til vill í leyniþjón-
ustunni? Hverjir voru mennirnir sem
svo auðmjúkir tíndu í hana pentnga?
Við komum öll út á völl. Jú, auð-
vitað var enginn í Flugleiðabásnum
til að láta mig hafa miðann. Guð-
mundur kom með mér. Loksins kom
strákurinn í básinn. „Borga trygg-
ingu fyrir barnið." Guðmundur borg-
aði en á meðan beið Ólafur með
barnið og ferðatöskurnar. „Hann er
nú afalegur," sagði Guðmundur og
brosti. Sennilega er vandræðaminna
að vera fósturafi en fósturfaðir barns
sem þú hefur aldrei séð áður og það
með auralausri, vegabréfalausri
konu á ferðalagi.
Þó var bara eftir að hiaupa með
barnið út í vélina. Þeir sýndu ekki á
sér neitt brottfararsnið. „Til hvers
komuð þið út á völl?“ spyr ég. „Við!
Jú, konurnar okkar komu með flug-
vélinni áðan (fyrir klukkutíma) og
við ætluðum að ná í þær.“ „Fyrirgef-
ið, þær hafa þá þurft að bíða í óra-
tíma?"
„Heyrðu, hafðu ekki áhyggjur af
því. Þetta reddast."
Umburðarlyndar konur, hugsa ég
og veifa tíl þeirra í rúllustiganum.
Ég gleymi aldrel Guðmundi og ÓI-
afi.
eftir Jónínu
Benediktsdóttur
IK<Ö'áÖÓÍÍÖÍÁfíÍílFÓLK Í FRÉ f ¥0R/flSÍNlD^yC1íbEBiMBER!,19SS

1 iti Ir.- ■■■ V'' ■' '&&&■%-„„ i
LEIKLIST
Glitrar á Perluna
Leikhópurinn Perlan hefúr starfað frá 1982 og eru síður en svo þreytumerki á honum. I leikhópnum eru 13 nemendur úr Brautarskóla í Fossvogi, en það er framhaldskóli fyrir þroskahefta, 18 ára og eldri. Skólann sækja um 190 nemendur. Nú er að ljúka einu tilþrifamesta leikári hópsins, en hópurinn er þegar farinn að æfa næsta verkefiii, sem vonir standa til um að sýningar hefjist á skömmu eftir áramót. Til þess að fregnast nánar um starf hópsins var rætt við Sigríði Eyþórsdóttur, leikstjóra og kennara, en hún leikstýrir hópnum.
1~> erlan hefur flutt tvö leikrit á skopmyndateiknarann James Thur- rT árinu, annars vegar Síðasta ber og hins vegar Sólina og vind- blómið eftir bandaríska skáldið og inn, sem byggt er á alkunnri dæmi-
UTVARP
Gat ekki sætt mig við að vera
annað en stjórnandi
„Það var mjög stór ákvörðun fyrir mig að taka að mér mannaforráð
á Aðalstöðinni og bera ábyrgð á rekstrinum, en ég fékk góðan
umþóttunartíma til að hugleiða þetta starf. Hinsvegar gaf ég ekki
færi á mér á Aðalstöðina öðruvísi en að fá einhverju ráðið þar. Ég
vildi ekki vera óbreyttur liðsmaður því ég hef svo ákveðna skoðun
á því hvernig á að reka útvarp. Ég gat því ekki sætt mig við að
vera annað en stjórnandi," sagði Bjarni Dagur Jónsson, útvarpsstjóri
Aðalstöðvarinnar, í samtali við Morgunblaðið.
Eg sá svo marga ágalla á Bylgj-
unni, Rás 2 og Stjörnunni sem
ég var viss um að mætti bæta. Ég
sá fyrir mér að ef ég færi að vinna
á Aðalstöðinni sem óbreyttur dag-
skrárgerðarmaður og hugmyndir
mínar um útvarp næðu ekki fram
að ganga, yrði ég bara óánægður
og ekki góður liðsmaður. Aðalstöðin
er núna næstum því nákvæmlega
eins og ég vil hafa hana. Hinsvegar
skortir okkur einfaldlega fé til að
vera stórtækari svo sem í ráðning-
um starfsmanna, auknum plötu-
kaupum, dagskrárgerð og fleira,"
sagði Bjarni Dagur.
„Við höfum fengið góðan meðbyr
frá hlustendum. Þegar auglýsendur
átta sig á því að fullorðið ábyrgt
fólk hlustar á okkur, hljótá þeir að
sjá að við erum þess verðir að vera
styrktir fjárhagslega. Það eina, sem
veldur mér hugarangri, er að ríkið
er einskonar baggi á okkur. Við
erum látnir borga menningarsjóðs-
gjald og söluskatt af auglýsingum
Sæfararnir Unnur og Þorbjörn.
SÆFARAR
Fimm ára hnattferð
og enn skal siglt
vSæfarar ársins“ voru kjörnir á sextánda þingi Siglingasambands
Islands fyrir skömmu. Titilinn hrepptu þau Unnur Jökulsdóttir og
Þorbjörn Magnússon, en fímm síðustu árin hafa þau verið í
ævintýralegri hnattsiglingu.
Farkostur þeirra er skútan Kría
sem þau smíðuðu sjálf og bíður
hún nú áhafnar sinnar í Sydney í
Astralíu, því að ferðinni er alls ekki
lokið þó löng sé orðin. Þau Unnur
og Þorbjörn eru hins vegar stödd
hér á landi vegna bókar um reisu
sína, „Kjölfar _ Kríunnar". Síðan
halda þau til Ástralíu, ferma fley
sitt og halda áfram.
Þau hafa víða komið á siglingu
sinni. Til dæmis lá leiðin suður með
strönd Evrópu til Kanaríeyja,
Grænhöfðaeyja og upp Casamanec-
fljót í Senegal. Síðan tók við þriggja
vikna úthafssigling með staðvind-
um yfir Atlantshaf til Karíbahafs
og óbyggðra eyja við strönd Ve-
nesúela. Þaðan gegn um Panama-
skurð með viðkomu hjá Kúna- indj-
ánum og á Galapagoseyjum. Síðan
áfram yfir Kyrrahaf til Marquesa-
eyja, Tahiti, Tonga og Fiji svo eitt-
hvað sé nefnt.
og háa leigu fyrir afnot af tækni-
búnaði Pósts og síma. Við veitum
fólki vinnu og borgum opinber
gjöld. Aftur á móti ef við tökum
Álþýðublaðið sem dæmi. Þá fær það
ríkisstyrki og gífurlega mikið af
auglýsingum frá hinu opinbera sem
enginn sér.“
Hvað menntun varðar státar
Bjarni Dagur .af unglingaprófi frá
unglingaskóla. Síðan lá leiðin í
Myndlista- og handíðaskólann þar
sem hann lærði auglýsingateiknun
og myndlist. Svo hefur hann verið
í lífsins skóla og lært þar vel, að
eigin sögn. Áður en Bjarni Dagur
Bjarni Dagur Jónsson
TONLIST

Einn þeirra tónlistarmanna sem senda frá sér plötu fyrir þessi jól
er Hafnfirðingurinn Jón Rafti. Hann er vel þekktur í sínum heimabæ
var unglingur, í skólahljómsveitum Lækjarskóla, Víðistaðaskóla og
Flensborg. Jón Rafn átti lag í sönglagakeppni sjónvarpsins árið 1981,
lagið „Ég syng fyrir þig“, og gaf það síðan út á hljómplötu, sem
náði talsverðum vinsældum, A seinni árum hefur hann hefur hann
aðallega verið einn á ferð með gítarinn og í tvö og hálft ár söng
hann fyrir gesti veitingahússins A. Hansen í Hafnarfirði. Þar fæddist
hugmyndin að þessari hljómplötu sem nú er komin út undir nafninu
„Lög fyrirþig".
T ón Rafn segir að fyrrum eigandi
A. Hansen, Sigurður Óii Sig-
urðsson, hafi hvatt sig til að leggja
út. í plötugerðina. „Þetta var hans
hugmynd upphaflega og hann lagði
fram fé í fyrirtækið, en ég efnivið-
inn og vinnuna," sagði Jón Rafn.
Sjálfur semur hann öll lög og texta,
syngur og leikur svolítið líka ásamt
hópi valinkunnra hljómlistarmanna.
Auk þess annaðist hann sjálfur út-
setningar og upptökustjórn og
hljóðblöndun ásamt Gunnari Smára
hjá Hljóðrita. Síðan hannaði hann
sjálfur plötuumslagið og eftir að
platan kom út hefur hann sjálfur
staðið í kynningu og dreifingu.
Jón Rafn sagði að það væri erf-
itt að standa í svona útgáfu einn á
báti því stóru hljómplötufyrirtækin
litu slíka sjálfsbjargarviðleitni hom-
auga, en þau nánast einokuðu
hljómplötuverslanir á höfuðborgar-
svæðinu og dreifingarkerfin. „Stóru
hljómplötufyrirtækin eiga flestar
verslanir á þessu svæði og í útstill-
ingum sínum eru þau ékkert að flíka
þeim tónlistarmönnum sem eru ein-
ir á báti og ekki gefa út á vegum
viðkomandi fyrirtækis. Ég hef sjálf-
ur staðið í þvi að dreifa plötunni
og það hefur í sjálfu sér gengið
ágætlega. Ég á hins vegar ekki von
á að platan verði á mest áberandi
stað í búðunum hér á höfuðborgar-
svæðinu," sagði Jón Rafn.
En þar með er sagan ekki öll
sögð. Eftir áramótin mun væntan-
lega koma út tveggja laga plata í
Bandarikjunum, með lögum og
enskum textum eftir Jón Rafn.
„Tildrögin voru þau að ég var að
syngja suður á Keflavíkurflugvelli
við góðar undirtektir. í framhaldi
af þvi komst ég í samband við dreif-
ingaraðila í Bandaríkjunum og
sendi þeim spólu með tveimur lög-
um, sem þeim leist vel á. Það var
svo ákveðið að drífa í þessu og í
sjálfu sér hef ég engu að tapa.
Þetta eru tvö lög af plötunni minni
og upptökurnar eru því til. Það
þurfti því ekki annað en að setja
enska texta á lögin og pressa svo
út tveggja laga skífu sem þessir
aðilar í Bandaríkjunum munu svo
dreifa í verslanir þar og útvarps-
stöðvar,“ sagði Jón Rafn, sem verð-
ur nefndur John Raven á listabraut-
inni í hinni stóru Ameríku.