Morgunblaðið - 29.12.1989, Page 17

MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 29. DESEMBER 1989
17
fæðing og móðir mín kom óvenju
hart niður, þó hún nyti frábærrar
umönnunar móður sinnar, Elínborg-
ar, sem tók á móti mér. Mamma var
svo mikill sjúklingur eftir fæðinguna
að Guðmundur móðurbróðir minn í
Skarðstöð og ráðskona hans Stef-
anía Þórðardóttir, frænka mín í föð-
urætt, buðust til að taka mig í fóst-
ur. A hinu umsvifamikla heimili
þeirra ólst ég upp til ellefu ára ald-
urs. Fóstra mín var ströng eins og
þá tíðkaðist en líka afskaplega
blíðlynd. Mér þótti mjög vænt um
hana. Það var þvi erfitt fyrir mig
að fara frá henni þegar brann í
Skarðstöð og þau urðu að koma sér
fyrir í Frakkanesi og héldu ekki
heimili upp frá því. Foreldrar mínir
létu Guðrúnu systur mína sækja mig
á hestum og ég man að við gistum
á Kleifum í Gilsfirði á leiðinni frá
Frakkanesi að Stað í Steingríms-
firði. Ég þekkti fólkið mitt harla lítið
þegar ég kom þangað vestur. Föður
minn hafði ég þó stundum séð og
einnig Jónas bróður minn. Hann var
elstur okkar systkinanna og var orð-
inn uppkominn þegar þarna var
komið sögu, hafði gefið út ljóðabók.
Hann var afskaplega fallegur og
myndarlegur maður og við systumar
vorum mjög stoltar af honum. Þegar
ég kom að Stað voru eldri systur
mínar enn heima og ég kynntist nú
þeim og yngri bömunum, bræðumir
Guðmundur og Kristján voru yngst-
ir, Ólöf var heldur yngri en ég, en
Kristín, sem fæddist á eftir henni,
hafði dáið í bamæsku. En fljótlega
voru höggvin enn stærri skörð í
systkinahópinn. Tvær eldri systur
mínar, Elínborg og Þórdís, dóu árið
1912. Ingibjörg, sem var næst á
undan mér, dó sumarið 1914 og
Jónas bróðir minn árið 1916. Öll
vom þau falleg og myndarleg og í
blóma síns aldurs. Harmur foreldra
minna var sár. Faðir minn orti ljóð
um látin böm sín, þetta m.a. um
Jónas:
Tíðum flýgur muni minn
marga nótt og daga
svalgeims stígu, sorgþrunginn,
suður á Vendilskaga.
Ég tel að heildarkvótanum eigi
að skipta þannig ef á annað borð
er verið að skipta honum, en það
er nú annað mál:
Kvótanum sé skipt niður á ákveð-
in tímabil á árinu. Við gætum skipt
árinu í 2 eða 3 tímabil. Togaraflot-
inn fengi ákveðinn hundraðshlutá
og bátaflotinn hinn. 80% væri skipt
á milli skipa, en 20% yrðu fijáls og
mætti veiða úr ef viðkomandi skip
hefur lokið við úthlutaðan kvóta.
Ef skip nær ekki að veiða úthlutað-
an kvóta yrði hann afturkallaður
og endurúthlutaður eftir fyrri reglu
og þá fyrir greiðslu sem rynni til
markaðsleitar, hafrannsókna og al-
mennrar fiskileitar eða til styrktar
tilraunaveiðum.
Greinargerð.
Það er ekki nema eðlilegt að
greint sé á milli togaraflotans og
bátaflotans. Besta veiðivon bátaflot-
ans er vertíðin janúar-maí, en hjá
togaraflotanum er veiðitímabilið
breytilegt.
20% eru frjáls. Hér er ætlast til
að góðir fiskimenn og vel útbúin
skip fái að njóta sín. Það stuðlar
að því að útgerðarmenn haldi skip-
um sínum við og búi þau vel að
tækjum og veiðarfærum. Að lokum
vil ég banna allt framsal á óveiddum
fiski nema það sé í skiptum fyrir,
annan fisk.
Er flotinn of stór?
Oft hefur verið rætt um að flotinn
sé of stór. Ég er engan veginn sam-
mála því. Hann er kannski of stór,
þegar tekið er mið af hinum hefð-
bundnu veiðum, en ekki þegar við
lítum út fyrir þann ramma. Skulum
við staldra við og skoða -nokkur
dæmi.
Tilraunaveiðar hjá togurum á út-
hafskarfa lofa góðu, og er nauðsyn-
legt að við tökum þátt í þeim í
rikari mæli.
Lúðuveiðar áhafnar mb. Binna í
Gröf VE benda okkur á verkefni
fyrir 10-15 báta, ef Norðmönnum
og Færeyingum verður meinað að
stunda þær veiðar.
Kolmunnaveiði er ekki sinnt sök-
um þess að við höfum ekki átt nógu
öflug skip til að stunda þær með
Minn þar sonur sefur á
svæfli grafarinnar.
Dánar vonir honum hjá
hvíla æsku minnar.
Nú ðtu strengir hörpu hans
hrokknir af dauðans völdum,
en nafnið lengi listamanns
lifir á söguspjöldum.
En þrátt fyrir þung áföll hélt lífið
áfram sinn gang og smám saman
tók fjölskylda séra Guðlaugs og
Margrétar gleði sína. Systumar
fimm og bræðumir tveir sem eftir
lifðu hleyptu heimdraganum og fóru
suður til Reykjavíkur og jafnvel alla
leið til Danmerkur til að læra og
forframast, eins og það hét þá. Öll
giftust þau og tóku að eiga böm og
frá þeim Guðlaugi og Margréti er
stór ættbogi kominn. Öllu því fólki
er Theódóra Guðlaugsdóttir afar
hjartfólgin. Varla er haldin svo fjöl-
skyldusamkoma að hún skipi þar
ekki heiðurssæti og svo var einnig
um systur hennar Jóhönnu sem lést
í sumar sem leið 95 ára. Milli þeirra
systra var mikil og fögur vinátta sem
gladdi ekki aðeins þær sjálfar heldur
auðgaði líf okkar allra sem skyld
þeim eru eða tengd. Ef ég ætti mér
eina ósk til handa þessu fólki öllu
þá væri hún sú að við fengjum hvert
og eitt að eldast eins og þær. Halda
ævinlega fullri reisn og virðingu og
vera aldrei upp á aðra komin heldur
jafnan veitandi fremur en þiggjandi.
í dag klukkan 17 halda böm The-
ódóra og Óskars, þau Hulda og
Marinó, móður sinni samsæti á Hót-
el Loftleiðum. Þar tekur Theódóra á
móti gestum. Þriðja bam hennar,
Gréta, er illa fjarri góðu gamni, en
hún býr í Ohio í Bandaríkjunum
ásamt manni sínum og dótturinni
Lísu. En synir Huldu, Þorsteinn og
Óskar og dætur Marinós og konu
hans, Ingiríðar Ömólfsdóttur, þær
Ama og Theódóra, munu ugglaust
samfagna þar ömmu sinni ásamt
uppeldisbömum hennar, þeim Agn-
ari Breiðfjörð Kristjánssyni og Maríu
Krístjánsdóttur, svo og öðru skyldu-
liði.
Guðrún Guðlaugsdóttir
nokkrum árangri.
Norsk-íslenski síldarstofninn er á
uppleið. Við þurfum að taka á móti
honum ef hann skyldi sækja á ný
inn fyrir íslenska landhelgi.
Við skulum skoða ástand loðn-
unnar nú. Hvað veldur? segja menn.
Auðvitað er það vegna vissra skil-
yrða í hafinu. Þau skilyrði geta
valdið því að veiðin standi yfir miklu
skemmri tíma en undanfarin ár. Það
getur leitt til þess að loðnuflotinn
sé of lítill til að flytja þann kvóta,
sem úthlutað hefur verið, að landi.
Markaðsleit
Einhver sagði, að við íslendingar
værum svo uppteknir við að fiska
og framleiða, að við hefðum ekki
tíma til að kanna hvort við gætum
selt vöruna.
Þetta er satt. Við höldum okkur
við úreltar vinnsluaðferðir, og svo
er grátið yfir útflutningi á ferskum
fiski. Það gleymist að skoða vilja
neytenda, sem gera ríkari kröfur til
að fá ferskan fisk. Enda er verð á
ferskum fiski erlendis oft jafnhátt
og það verð sem við fáum fyrir
unna vöru út úr frystihúsi.
Við eigum auðlind sem okkur ber
að vernda.
Úr þessari auðlind megum við
ekki taka nema við séum vissir um
að geta selt á góðu verði. Allt það
sjófang, hveiju nafni sem það nefn-
ist, er best geymt í hafinu, þar til
við getum selt það.
í banka hafsins eru borgaðir
hærri vextir en í nokkrum öðrum
banka. Allt það sjófang sem tekið
er úr sjó áður en það selst safnar
á sig allskonar kostnaði, sem við
þurfum að greiða. T.d. geymslu-
kostnaði. Það er kostnaður sem
aldrei fæst til baka. Auk þess er
þá alltaf hætta á að selja þurfi vör-
una á útsöluverði.
Hér þarf að verða hugarfars-
breyting. Við þurfum að stofna eina
nefndina enn, sem eru bankastjórar
hafsins. Þeir eiga að meta markað-
inn og gefa síðan grænt ljós til veiða
þegar markaðurinn gefur tilefni til.
HOfundur er akipstjóri.
HEffiM
Stórir og kraftmiklir flugeldar
á sölustöðum hjálparsveitanna.
Æ
l.H.S
FLUGELDAMARKAÐIR
HJÁLPARSVEITA SKÁTA