Morgunblaðið - 27.01.1990, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 1990
3
Frumvarp að nýjum Þjóðleikhúslögnm:
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Sætur er sjaldfenginn matur
Þorraborð landsmanna svigna nú undan alls konar krásum, sem bera
matargerðarhefð íslendinga fagurt vitni, þótt ekki séu þær lengur
hversdagsmatur á öllum heimilum. Þar eru súrsaðir hrútspungar, sviða-
sulta, slátur, lundabaggar, hangikjöt og harðfiskur — og síðast en
ekki sízt blessaður hákarlinn, svo dæmi séu tekin. Hér fá þau Jakob
Júlíusson og Sigrún Ása Ásmundsdóttir í fiskbúðinni Sæbjörgu sér
bita af ilmandi hákarli og er ekki annað að sjá en þeim þyki sætt
sjaldmetið.
Listrænt og ijárhags-
legt sjálfstæði aukið
SAMKVÆMT lagafrumvarpi um Þjóðleikhúsið, sem menntamálaráð-
herra hefur kynnt í ríkissijórn, verður fjárhagslegt og listrænt sjálf-
stæði stofiiunarinnar aukið verulega. Meðal annars er afnumin kvöð
um að Þjóðleikhúsið færi upp eina óperu og eina ballettsýningu árlega.
Guðrún Ágústsdóttir aðstoðar-
maður menntamálaráðherra sagði
við Morgunblaðið, að helstu breyt-
ingar frá núgildandi lögum væru
þær að þjóðleikhúsráð verði innan-
hússtofnun, en ekki skipað sam-
kvæmt tilnefningu stjórnmála-
flokka. Sérstakt ráð verði skipað til
að fjalla um fjármál hússins og gert
væri ráð fyrir að laun starfsmanna
yrðu ekki lengur greidd af launa-
skrifstofu fjármálaráðuneytisins,
heldur af árlegri fjárveitingu til
Þjóðleikhússins.
Guðrún sagði, að með þessu væri
verið að tryggja að saman færi fjár-
hagsleg og fagleg ábyrgð, sem
menntamálaráðuneytið teldi mjög
mikilvægt.
Nefnd, undir forustu Stefáns
Baldurssonar fyrrum leikhússtjóra
Leikfélags Reykjavíkur, vann að
samningu frumvarpsins.
Bresku fiskmarkaðirnir:
Ottó Wathne með metverð
OTTÓ Wathne NS fékk hæsta
meðalverð, sem íslenskt skip
*
Islandslax
boðinn til
sölu erlendis
ÞROTABÚ íslandslax hf. helur
auglýst fiskeldisstöðina í
Grindavík til sölu erlendis. Aug-
lýsing var nýlega birt í alþjóðlegu
fískeldistímariti en enginn hefur
svarað auglýsingunni, að sögn
Sigurmars K. Albertssonar, ann-
ars bústjóra þrotabúsins.
Ekki hefur tekist að selja stöðina
hér innanlands, en Samband
íslenskra samvinnufélaga, sem var
aðaleigandi fyrirtækisins, lýsti áhuga
á kaupum eftir gjaldþrotið en hefur
ekki gert tilboð.
Þrotabúið hefur rekið fiskeldis-
stöðina síðan bú íslandslax var tekið
til gjaldþrotameðferðar og hefur
reksturinn gengið vel að sögn Sig-
urmars. Landsbankinn á veð í fiskin-
um og hefur fjármagnað reksturinn.
Kröfulýsingarfrestur rennur út 7.
febrúar og fyrsti skiptafundurinn
verður í mars.
hefúr fengið á bresku mörkuð-
unum, þegar seld voru 100,6
tonn úr skipinu fyrir 1,66 punda,
eða 166,36 króna, meðalverð í
Grimsby á fimmtudag og föstu-
dag. Gamla metið áttu Haukur
GK, sem fékk 1,46 punda meðal-
verð fyrir 113,7 tonn í Grimsby
á mánudag, og Hoffell SU, sem
fékk sama meðalverð í pundum
fyrir 165,9 tonn í Hull 4. maí
1988.
Ástæðan fyrir háu verði á
brésku fiskmörkuðunum að und-
anförnu er lítið framboð þar vegna
brælu í Norðursjónum, að sögn
Vilhjálms Vilhjálmssonar hjá
Landssambandi íslenskra útvegs-
manna.
Á mánudag voru meðal annars
seld í Grimsby 99,8 tonn af þorski
úr Hauki GK fyrir 144 króna með-
alverð, 3,8 tonn af ýsu fyrir 246,33
króna meðalverð og 7,5 tonn af
grálúðu fyrir 141,44 króna meðal-
verð. Á fimmtudag og föstudag
voru meðal annars seld þar úr
Ottó Wathne NS 90 tonn af þorski
fyrir 162,20 króna meðalverð og
7,6 tonn af ýsu fyrir 213,25 króna
meðalverð.
Ibúðir á Flateyri rýmdar
vegna hættu á snjóflóðum
HVASST var á Vesturlandi,
Vestfjörðum og Norðurlandi í
gær. Allir vegir voru ófærir,
að sunnan norður um land allt
til Akureyrar og á Vestfjörð-
um. Hætta var talin á snjóflóð-
um á Flateyri og fluttu íbúar
níu húsa þar af heimilum sínum
á fimmtudagskvöld. Stórt snjó-
flóð féll fyrir innan bæinn á
fimmtudag, en olli ekki neinum
skemindum. Þá var i gær talin
hætta á snjóflóðum í Hnífsdal,
en vegna veðurofsans komust
menn ekki upp í fjall til mæl-
inga.
Á hádegi í gær var norðaustan-
átt, 7-9 vindstig norðvestanlands,
en annars staðar 5-7 vindstig.
Fært var um Hellisheiði og
Þrengslin, en þó var færð þar
slæm vegna skafrennings. Fært
var um Árnessýslu og allt austur
á firði. Hvalfjörður var hættuleg-
ur fólki á minni fólksbílum vegna
hvassra vindhviða. Fært var um
Snæfellsnes norðanvert, en þegar
kom upp úr Norðurárdal var veð-
rið orðið kolvitlaust og ófært allt
til Akureyrar. Reyna á að ryðja
vegi í dag, ef veður lægir. Állir
fjallvegir á Vestfjörðum voru lok-
aðir. Þángað hefur heldur ekki
verið hægt að fljúga vegna veð-
urs undanfama daga. Til dæmis
gátu Flugleiðir aðeins farið eina
ferð til ísafjarðar á þriðjudag, en
síðan hefur allt f lug þangað legið
niðri.
Lögreglumaður í Búðardal
sagði í samtali við Morgunblaðið
í gær að leiðindaveður hefði verið
þar síðan í fyrrinótt og hvöss
norðaustanátt. Vegir væru þar í
sveit snjólausir að mestu, en mik-
il hálka. Vegurinn suður um
Heydal væri fær, en ófært vestur
yfir Svínadal og um Gilsfjörð.
Umferð væri lítil, því fólk í sveit-
inni héldi sig heima og biði veð-
rið af sér.
Lögreglan á Isafirði sagði að
þar væri veður „kolvitlaust" og
sæi ekki út um glugga fyrir kaf-
aldsfjúki. Þó hefðu menn ekki
lent í neinum vandræðum vegna
veðursins. Allar aðalgötur bæjar-
ins hefðu verið ruddar, en fólk
væri ekki mikið á ferli.
Níu hús rýmd á Flateyri
Vegna snjóflóðahættu yfirgáfu
þijátíu íbúar níu húsa við Ólafst-
ún á Flateyri heimili sín seinni-
part fimmtudags. Snjóflóð féll í
norðanverðu Eyrarfjalli, innan-
vert við Sólvelli, um klukkan 14
á fimmtudag. Flóðið var um 100
metrar þar sem það var breiðast
og fór langleiðina niður að sjó.
Það lokaði þjóðveginum um tíma.
Tvö minni flóð féllu úr Skolla-
hvilft ofan við byggðina og einnig
nokkur utanvert við Flateyri. I
gær ríkti enn hættuástand á Flat-
eyri vegna snjóalaga í Bæjargili
ofan við byggðina. Almanna-
varnanefnd ákvað að enginn íbú-
anna þrjátíu færi heim til sín fyrr
en eftir að nefndin hefur fundað
um ástandið í dag. Þá hafa íbúar
húsa við Hjallaveg, sem liggur
niður af Ólafstúni, verið varaðir
við hættunni.
Fyrir ofan byggðina hafa verið
gerðir snjóflóðavarnargarðar, en
áætlað hefur verið að auka þá
og bæta. Að sögn Kristjáns Jó-
hannessonar, sveitarstjóra, er nú
verið að vinna svokallað hættu-
mat og fer því bráðum að ljúka.
„Það er forsenda þess að hægt
sé að halda áfram gerð varnar-
virkja og er vonandi að eitthvað
verði hægt að gera í ár,“ sagði
Kristján.
Rafmagnstruflanir voru á
Vestfjörðum vegna veðursins og
hefur verið rafmagnslaust á fimm ■
bæjum á Ingjaldssandi síðan á
fimmtudag. Viðgerð bíður betra
veðurs.
Rútan fauk út af veginum
Afspyrnurok og skafbylur var
í gær á sunnanverðu Snæfellsnesi
í Hnífsdal var ekki ekki hægt
að kanna aðstæður i fjallinu
vegna veðursofsa, en talin var
hætta á snjóflóðum þar í gær.
og hafði verið frá því í fyrrinótt.
Snjó festi ekki vegna storms, en
vegir voru hættulegir vegna
ísingar. Áætlunarbíllinn frá
Reykjavík var nokkuð á eftir
áætlun. Mjög misvindasamt er í
slíku veðri undir Hafursfelli.
Áætlunarbíllinn fékk á sig mikinn
rokhnút og lenti utan vegar, en
fyrir snarræði bílstjórans tókst
honum að halda bílnum á hjólun-
um. Bíllinn skemmdist lítið,
fjaðrablöð munu þó hafa brotnað,
en engan farþega sakaði. Kerl-
ingarskarð var mokað í gærmorg-
un, en um Staðarsveit var ekki
fært vegna veðurs. Klukkan 8
voru tíu vindstig í Görðum, en
eftir það herti vind nokkuð. Nem-
endur Laugagerðisskóla tókst að
keyra heim, nema börnin úr Stað-
arsveit og Breiðvík; þau dvöldu í
skólanum. Ekki var viðlit að kom-
ast í gripahús til gegninga nema
á traustum bíl eða dráttarvélum.
Ekki er kunnugt um tjón á mann-
virkjum.
Súgfirðingar einangraðir
Miklum snjó hefur kyngt niður
á Vestfjörðum undanfarna daga
og veður verið rysjótt. Botnsheiði
til Súgandafjarðar var rudd
mánudaginn 22. janúar en þá
strax um kvöldið gerði blindhríð
og tepptist þá heiðin aftur eftir
að nokkrir jeppar höfðu lent í
hrakningum við að komast yfir
hana. Síðan hefur verið nærri
látlaus snjókoma og norðanátt á
Suðureyri og er nú svo komið að
illfært er orðið um aðalgötur
bæjarins vegna fannfergis. Ekki
hefur tekist að fljúga til Suður-
eyrar í vikunni og höfðu Súgfirð-
ingar í gær verið einangraðir í
fjóra daga nema hvað skátarnir
á ísafirði brutust yfir heiði á
snjóbíl á fimmtudag með lækni,
mjólk og póst.
Mjólkurbíllinn
veðurtepptur
Vont veður var í Reykhólasveit
og nágrenni og tepptist mjólk-
urbíllinn, sem kom vestur á
fimmtudag, í Garpsdal. Veðurhæð
var mikil í Gilsfirði og fannfergi
mikið. Þar hafa fallið snjóflóð,
sem lítt eru könnuð.
Þorrablót á að vera á Reyk-
hólum í kvöld, og er þorrablóts-
nefndin á milli vonar og ótta um
að veður batni, þannig að vegir
opnist svo að fólk komist á bló-
tið. Einnig er beðið eftir því að
rútan komist vestur yf ir Gilsfjörð.
Hættumat fyrir staði þar
sem snjóflóð eru líklegust
„ÞAÐ hefur verið unnið mikið að snjóflóðavörnum að undan-
förnu, meðal annars með hættumati fyrir þær byggðir, þar sem
snjóflóð eru líklegust,“ sagði Guðjón Petersen, framkvæmda-
stjóri Almannavarna ríkisins. „Núna höfum við kannað ástandið
á Vestfjörðum og Norðurlandi og eini staður í byggð, þar sem
nú er snjóflóðahætta, er á Flateyri. Menn hafa vara á sér í
Hnífsdal, eii þar hefiir ekki verið vogandi að senda inenn upp í
fjall til mælinga vegna veðurs.“
Guðjón sagði að þegar unnið
væri hættumat vegna snjóflóða,
væru reiknaðar út líkur á snjó-
f lóðum, hversu hratt og langt þau
gætu farið og hve breið þau yrðu.
„Nú er búið að ljúka hættumati
fyrir Súðavík og hönnun snjó-
flóðavarnarmannvirkja þar að
hefjast," sagði hann. „Hættumat
fyrir Siglufjörð, Seyðisfjörð og
Flateyri er á lokastigi og undir-
búningskönnun er að ljúka á
ísafirði og Patreksfirði. Þá var
byggður varnargarður á ísafirði
síðastliðið sumar.“
Guðjón sagði að ýmist yrðu
gerðir varnargarðar, settar upp
keilur sem brytu snjóflóð upp eða
settar grindur í fjallshlíðarnar.
Grindur væru settar þar sem und-
irlendi væri lítið. „Á Flateyri hafa
bæjarbúar sjálfir sett keilur í
fjallshlíðina, en þær eru fremur
litlar og óvíst hversu vel þær
duga ef snjóflóð fellur,“ sagði
hann. „Keilurnar þar verða end-
urskoðaðar þegar hættumati er
lokið.“
Guðjón sagði að snjóf lóðahætt-
an á Flateyri væri vegna þess,
að byggðin væri hlémegin undir
fjallshlíðinni. Annars staðar á
Vestfjörðum skæfi jafnóðum úr
fjöllum fyrir ofan bæina, en á
Flateyri væri því öfugt farið. Þá
hefði verið hjarn í hlíðinni áður
en tók að snjóa mikið í vikunni,
svo meiri líkur væru á að snjórinn
skriði af stað.
Guðjón sagði að á Siglufirði
væri ástandið ágætt, enda væri
Siglufjörður opinn fyrir norðanátt
og skafrenningurinn kæmi í veg
fyrir að snjóhengjur söfnuðust í
fjallið fyrir ofan bæinn.