Morgunblaðið - 02.12.1990, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. DESEMBER 1990
21
urn tíma og fyrirhöfn að ná sam-
bandi við þá framámenn í sjónvarps-
heiminum sem okkur fýsti mest að
hitta. Það voru þeir Ted Turner frá
Bandaríkjunum og Richard Dunn frá
Bretlandi. Satt að segja kom það
okkur á óvart að þeir þekktust báð-
ir boðið.
Ted Turner var raunar engum lík-
ur nema sjálfum sér. Öfugt við Ric-
hard átti hann sjálfur þau fyrirtæki
sem hann stýrði, meðal annars hina
þekktu CNN-fréttastöð sem sendir
um gervihnött um allar jarðir, sjón-
varpsstöð í Atlanta, og fyrirtæki sem
á sýningarrétt á stórum hluta af
gullaldarmyndum MGM-kvikmynda-
versins í Hollywood, svo eitthvað sé
nefnt.
Annars var Ted nákvæmlega eins
og ég átti von á, hinn dæmigerði,
alþýðlegi ameríski peninga- og hug-
sjónamaður af yngri kynslóð, maður
sem kom til dyranna eins og hann
var klæddur. Að vísu er það ekki
alveg rétt, vegna þess að taskan
hans varð eftir úti og hann þurfti
því að fá lánaðan sportgalla af Elfu,
sem hann klæddist mestan hluta
túrsins. Með honum var þáverandi
kærasta hans, gullfalleg kona og
fyrrum kappaksturshetja, sem nefnd
var JJ, en nú er hann trúlofaður
leikkonunni Jane Fonda.
Ted hafði aldrei veitt áður og við
Páll í Pólaris fórum með honum í
aðalhylinn í Haffjarðará, Kvömina.
Og viti menn. Ekki var Páll fýrr
búinn að kenna honum til verka en
hann óð út í á, — kastaði nokkrum
sinnum og hann var á. Braust út
fögnuður þegar hann landaði sínum
fýrsta físki, líflegum 12 punda laxi.
Að því loknu missti hann áhugann.
Veiðar stríddu í rauninni gegn hug-
sjónum hans og þegar hann var
búinn að prófa var honum mest í
mun að laxinn væri étinn svo hann
þyrfti ekki að hafa óþarfa skepnu-
dráp á samviskunni.
Raunar varð minna um veiðar í
ferðinni en ella vegna brælu, sem
breyttist í óveður þann 17. júní.
Leituðu þá flestir athvarfs í skálan-
um og biðu þess að veðrinu slotaði,
en Ted fannst þetta kjörið tækifæri
til að skoða sig um á Snæfellsnesi.
Fórum við því í langan ökutúr um
nesið og gengum síðan með storminn
í fangið um fjörurnar fyrir neðan
Búðir.
Við vorum fjögur á ferð í græna
Volvóinum mínum, Ted, JJ, Elfa og
ég. Þegar við vorum á heimleið var
veðurofsinn enn að færast í aukana.
Mér fannst eitthvað ekki vera með
felldu og ók því eilítið hægar en ella.
Það var mikið happ, því að ég vissi
ekki af fyrr en bíllinn stakkst hastar-
lega niður að framan og munaði
engu að hann hafnaði úti í skurði.
Ted og JJ var mjög brugðið við
þessa uppákomu, enda minnti þetta
okkur öll á að það er skammt á
milli feigs og ófeigs. Þarna munaði
litlu að Island kæmist í heimsfrétt-
imar á heldur nöturlegan hátt, og
oft hef ég hugsað til þess hvað hefði
gerst ef ég hefði ekið ögn hraðar.
Þegar við fórum að skoða verks-
ummerki kom í ljós að annað fram-
hjólið hafði dottið undan bílnum.
Eftir langa mæðu tókst okkur Ted
að finna þrjár rær á löngum spotta
á veginum. Samstarfsmönnum Teds
í alþjóðaviðskiptum hefði sjálfsagt
komið á óvart að sjá hann bograndi
yfír drullupollunum á malarvegum
Snæfellsness í gallanum af Elfu.
Ekki lögðum við þó í viðgerð,
heldur skildum bílinn eftir og feng-
um far með aðvífandi bíl. Þegar við
komum aftur heim í veiðihúsið var
þar glatt á hjalla, enda voru allir
löngu hættir veiðum. Fjórði útlend-
ingurinn að þessu sinni var amerísk-
ur auðkýfingur að nafni Marshall
Coyne, gamall vinur Páls í Pólaris.
Átti þessi áttræði gyðingur, sem
rekur eitt fínasta hótel Washington-
borgar, Madison-hótelið, eftir að
koma við sögu Stöðvar 2 áður en
lauk. Auk útlendinganna voru þama
þau Steingrímur Hermannsson og
Edda kona hans.
Brúðkaup Fígarós
Um vorið létum við Elfa verða
af því að ganga í hjónaband eftir
að hafa verið sundur og saman um
nærfellt sjö ára skeið. Stundum
stendur fólk í þeim sporum í lífínu
að það heldur að besta leiðin til að
bjarga vonlausu sambandi sé að
grípa til einhverra úrræða, ferðast,
byggja hús, eignast barn. Hjá okkur
var það brúðkaup sem átti að bjarga
öllu.
Upphaflega ætluðum við að gifta
okkur í kyrrþey, en komumst svo
að þeirri niðurstöðu að þeir sem em
áberandi í sjónvarpi fá sjaldnast
næði til eins eða neins og kannski
getur fjölmiðlafólk aldrei krafist
þess með sanngirni að það fái sjálft
að sleppa við sviðsljós fjölmiðlanna
við slíkar aðstæður. Við ákváðum
því að gera þetta með glans og
skemmtanasérfræðingurinn Ámundi
Ámundason benti mér á mann sem
væri snillingur í að skipuleggja slík-
ar uppákomur. Þetta var Kristinn
T. Haraldsson, einkabílstjóri Jóns
Baldvins Hannibalssonar og einn af
skemmtilegri kvistum íslensks sam-
félags.
Kristinn fékk þá ágætu hugmynd
að sviðsetja brúðkaupið uppi í Skíða-
skála og tókst að gera allt ævintýrið
að eins konar auglýsingaherferð fyr-
ir Stöð 2 í leiðinni. Óneitanlega var
þó þetta brúðkaup sem minnti að
sumu leyti á fjölskylduuppákomu í
sikileyskum stíi einn af hápunktum
ævi minnar. Elfa var fögur brúður
og ég gæti tárast þegar ég hugsa
um að við skyldum stíga þetta skref
til þess eins að láta gæfuna renna
okkur úr greipum. En það átti ekki
fyrir okkur að liggja að finna ham-
ingjuna saman.
Auðvitað vissu hvorki við Elfa né
gestirnir betur en að „brúðkaup ald-
arinnar", eins og þetta var kallað,
væri stökkpallur inn í ævilanga,
hárómantíska samvist, og ég sé ekki
eftir neinu.
Á eftir fórum við í brúðkaupsferð
til Karíbahafsins. Það var fyrsta og
eina raunverulega fríið sem ég átti
þessa rösklega þúsund daga sem
vera mín á Stöð 2 stóð. Við vorum
bæði vel að fríinu komin og ferðin
var eitt af stóru ævintýrunum í lífí
okkar beggja.
En það getur stundum verið vara-
samt að vera gestur á framandi slóð-
um og einu sinni fórum við Elfa í
ferð sem minnstu munaði að við
ættum ekki afturkvæmt úr. Það var
á Virgin Gorda, þar sem við leigðum
lítinn bát með utanborðsmótor og
fórum út að sigla og kafa. Við suður-
odda eyjarinnar var röst sem forvitn-
in dró okkur til að skoða. Sjógangur-
inn varð á örskömmum tíma slíkur
að ég þorði naumast að snúa bátnum
við af ótta við að hvolfa honum,
þótt ölduhæðin færi stöðugt vax-
andi. Loks lánaðist þó að snúa, en
þá fór mótorinn að hiksta og láta
illa og ég beið eftir að hann legði
upp laupana.
Kafbátar og kaupsýslumenn
Þar með var tíminn uppurinn og
komið að næturfundinum sögulega,
sem hófst klukkan 9 að kvöldi 30.
desember og stóð fram til sex um
sjálfan sig mestan hluta fundarins
og hagaði sér mjög sérkennilega.
Bankastjórarnir lögðu lítið til mál-
anna nema helst Tryggvi Pálsson.
Höskuldur þagði yfírleitt. Orra Vig-
fússon var ég að sjá í fyrsta skipti
á ævinni. Þorvaldur í Síld og físki
leit við á fundinum en lagði ekkert
til málanna. Guðmundur H. Garðars-
son var ijarri góðu gamni og lét
ekki sjá sig á þessari örlagastundu
fremur en öðrum slíkum. Sjálfír vor-
um við ekki aðeins úrvinda, heldur
komnir að fótum fram. Eftir nætur-
fundi með ráðgjöfum ríkisstjórnar-
innar með tilheyrandi talnaflóði og
taugaspennu var ekkert orðið eftir
af okkur. Ég var löngu hættur að
velta því fyrir mér á hvaða tima
sólarhringsins fundi og aðrar uppá-
komur bar að höndum. Ég var ein-
faldlega búinn.
í einni sjónhendingu sá ég barátt-
una um Stöð 2 eins og skák. Eftir
ríflega þúsund daga tafl höfðum við
nú skyndilega nokkra klukkutíma
til að ljúka henni. í skák sem stend-
ur í klukkutíma jafngildir það að
leika síðustu og örlagaríkustu leikina
á sekúndubrotum. Fyrir Viktor
Kortsjnoj hefði það ef til vill verið í
lagi. Ekki okkur. Engan okkar
Það var Helgi V. Jónsson, einka-
ráðgjafí Höskuldar Ólafssonar, sem
hafði haft veg og vanda af því að
semja þau drög sem lágu á borðinu
fyrir framan okkur þegar við sett-
umst, þótt hann væri jafnframt ráð-
gjafi okkar og endurskoðandi. Varla
hefur honum liðið vel, enda er erfítt
að fóta sig fdvergríki með samtvinn-
aða hagsmuni.
Drögin voru í stuttu máli þannig
að við Ólafur H. áttum að halda
óbreyttum stöðum í fyrirtækinu, en
Hans Kristján átti að vera ritari
stjórnar án atkvæðisréttar, alger-
lega valdalaus, en hafði áður verið
annar æðsti maður fyrirtækisins.
Varð þetta honum slík opinberun að
við skutum á skyndifundi frammi á
gangi. Ýmislegt hafði ég haft út á
Hans Kristján að setja í tíð fyrir-
tækisins, þrátt fyrir öll afrekin sem
hann var búinn að vinna, en í hjarta
mér hef ég aldrei dáðst að honum
meira en á þessum fundi. Hann vildi
ganga út.
Nú tel ég að það hefði verið hið
eina rétta. I ljósi þeirra atburða sem
gerðust á árinu 1990 er deginum
ljósara að við áttum að ganga inn
og segja við þessa mætu menn: Far-
PáU Baldvin, Goði, Michael J. Salomon og Nick Bingham fyrir I Moskvu hjá Tómasi Tómassyni sendiherra. Páll í Pólaris, Jón,
utan veiðihúsið við Haffjarðará tilbúnir í slaginn. Tómas, Hans, Oddný og Óli.
Á bak við
ævintýrið,
úrdráttur
úrsögu
Jóns
Óttars
Ragnars-
sonar af
Stöð2
Hans Kristján, Vala og Örn Árnason.
morguninn.
Rétt fyrir þann fund hringdi
Ólafur Ragnar Grímsson í Hans
Kristján og bað okkur að reyna að
draga samninginn fram yfir áramót.
Hefðum við betur farið að ráði Ólafs,
en hann og Svavar Gestsson stóðu
þétt við bakið á okkur í þessu máji,
ekki síður en Jón Sigurðsson og
Steingrímur Hermannsson. Ólafur
taldi að málinu mætti bjarga strax
eftir áramót.
Við komum þó ekki auga á annan
kost en ganga til fundarins, sem
haldinn var í litlum fundarsal á 3.
hæð í Verslunarbankanum. Þegar
við mættum voru allir bankastjór-
arnir þar fyrir auk Steinþórs Páls-
sonar yfírmanns lánasviðs, Helga
V. og þriggja af fimm bankaráðs-
mönnum: Gísla V., Orra Vigfússonar
og síðast en ekki síst Þorvarðar vara-
formanns.
Eitthvað var loftið lævi blandið,
því ég gat ekki betur séð þegar við
komum á staðinn en Þorvarður væri
taugaæstur mjög. Hann talaði við
ið þið allir í rass og rófu.
Én það var ekki auðvelt. Við viss-
um ekki betur á þessari stundu en
að þarna væri þrátt fyrir allt unnið
af heilindum. Til að ganga út á þessu
örlagaríka augnabliki hefði maður
þurft að muna og skilja allar þær
vísbendingar sem gáfu annað til
kynna. Þær voru að vísu margar og
hafa kyrfilega rifjast upp fyrir mér
síðan en þá var það ógerningur.
Skyggnið var ekkert, enda suðaust-
an kaldi og súld í hugskoti okkar
allra.
Við höfðum setið inni í hliðarher-
bergi og eldhúsi Verslunarbankans
til að ræða saman og við og við
skaut Þorvarður Elíasson upp kollin-
um. Stikaði hann um eins og hann
ætti lífið að leysa og tuldraði aftur
og aftur „innlausn“, og átti þá við
að bankinn ætti að taka hlutabréfin
eignarnámi og fleygja okkur út. Það
skýrðist ekki fyrr en mörgum
mánuðum síðar hvers vegna hann
var svona upptendraður. Helst grun-
aði okkur að Gísli og einhveijir aðr-
ir þarna inni hefðu borið Þorvarð
ofurliði og hann sætti sig ekki við
að hafa orðið undir.
Nú var sest niður, kaflar umskrif-
aðir, skotið á leynifundum á báða
bóga, og haldið áfram. Varð þetta
gífurlega mikið verk og seinlegt og
tíminn bókstaflega flaug úr höndum
okkar. Eftir að við þremenningarnir
höfðum tekið þá ákvörðun að þrauka
áfram slakaði ég á og tók að draga
upp myndir í huganum af hópnum
sem sat andspænis okkur við fundar-
borðið langa. Þótti mér gott síðar
að eiga þær í hugskoti mínu.
Nýárskvöld
Það er nýárskvöld. Hótel Holt er
fullt út úr dyrum af gestum sem eru
að skemmta sér. Flestir sitja við
borð inni í matsal og snæða marg-
rétta krásir í hópi góðra vina. Aðrir
eru inni á bar og teyga dýr vín.
I matsalnum er glaumur og gleði,
enda er mannskapurinn í hátíðar-
skapi. Árið er liðið og enginn veit
hvað framtíðin ber í skauti sér.
Mungátin hefur hrifíð svo vel að
flestir eru búnir að gleyma stund
og stað.
Þjónarnir koma færandi hendi
með allt sem nöfnum tjáir að nefna,
gómsætar endur, svínahryggi, dýr-
indis ijómalagaðar súpur, vagna
með ljúffengum eftirréttum og for-
láta vín. Það er háreysti í salnum
eins og hæfír slíkum stundum. Borð-
in draga til sín athyglina á víxl.
Hlátrasköll úr einu horninu yfir-
gnæfa allt annað stutta stund, en
fjara svo út og aðrar raddir taka
við. Af og til teygja menn fram álk-
una og leggja við hlustir, en aðeins
til. málamynda, því enginn hugsar
út fyrir eigið borð. Allir hafa nóg
með sig og sína.
Þarna má þekkja marga af þekkt-
ustu mönnum og konum landsins.
Sumir koma á hveiju ári, aðrir pönt-
uðu borð fyrir tilviljun. Én allir eiga
það sameiginlegt að vita sem er, að
áramót eru tími gleðinnar, tími til
að lyfta glösum og skála, sólskins-
blettur í heiði þar sem allir gleyma
sorg og sút og vetrinum sem herðir
tökin fyrir utan.
Sumir eru orðnir örir, aðrir bein-
línis ölvaðir, og af og til sönglar ein-
hver stundarhátt, en finnur að það
er ekki viðeigandi og hættir. Aðrir
eru ekki enn búnir að varpa af sér
streituhamnum, heldur horfa alvar-
legir á' svip út í buskann. En
stemmningin er svo smitandi að áður
en varir eru jafnvel þeir alvörugefn-
ustu og kvíðnustu búnir að slá til,
opna gáttirnar að afkimum sálarinn-
ar og teknir að fljóta með straumn-
um út í víðáttur algleymisins. Flest-
ir eru hættir að reyna á hugann og
láta sér nægja að skjóta inn fyndnum
athugasemdum ef færi gefst. Við
og við hittir einhver í mark og hlátur-
rokurnar fylla salinn. Nýárskvöld á
glæsilegum veitingastað er stund
þegar allir hafa aðeins eitt markmið:
Að njóta þess að vera til í góðum
félagsskap. Þarna eru hjónin saman,
bljúg og hógvær eftir að hafa hlýtt
á boðskap jólanna, allir með þakk-
látt hjarta að reyna að gleyma því
að eftir áramótin tekur hversdags-
leikinn við. Við eitt borðið er vörpu-
legur maður og mikill á velli að lyfta
glasi í góðra vina hópi. „Eigum við
ekki að skála fyrir gamla árinu?“
„Nei, því nýja,“ segir einhver.
„Já, skál fyrir framtíðinni!"
Þessi glaðlegi maður kemur vel
fyrir. Hahn á auðvelt með að brosa
og auðvelt með að hlæja. Hann er
formaður Félags íslenskra stórkaup-
manna. Fóður og fiskimjöl hafa leik-
ið við hann og hann unir glaður við
sitt. Við borðið eru allir að ljúka við
eftirréttinn og búnir að panta kaffi.
En allt í einu vantar vörpulega
manninn eld í sígarinn sinn og hann
snýr sér í átt að næsta borði. „Er
nokkur hér sem á eld?“
„Já, ég er með eld,“ segir hávax-
inn og grannholda maður með dökkt
liðað hár og dökk gleraugu.
„Er ekki rétt að maður kynni sig.
Ég heiti Haraldur Haraldsson," seg-
ir vörpulegi maðurinn.
„Komdu sæll, ég heiti Jón Ólafs-
son.“
Jón tendrar í vindlinum fyrir Har-
ald sem segir eftir að hafa sogað
reykinn að sér með velþóknun:
„Gasalega ertu sjarmerandi. Viltu
kaupa sjónvarpsstöð?"