Morgunblaðið - 02.12.1990, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MENNINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 2. DESEMBER 1990
C 25
'BLXS/Hvar stendur íslenskur blús?
Esa, Aija oglsmo
ÞAÐ hefur mikið gengið á í islenska blúsheiminum síðustu vikur. Stutt
er síðan haldin var alþjóðleg blúshátíð á Tveimur vinum, þar sem fram
kom íslenska blúslandsliðið og tvær erlendar sveitir, ein dönsk og ein
þýsk, og fyrir viku var hér á ferð finnska blúsrokktríóið Honey B. and
the T-Bones.
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
Honey B. and the T-Bones Esa, Ismo og Aija í Tveimur vinum.
vakti yfir öllum gerðum þegnanna,
og í stað hefðbundinna refsinga
gekk allt út á að fá þá sem gengu
gegn vilja „Stóra Bróður“ til að
leiðrétta sín mistök, sjá hversu
gott þjóðfélagið væri fyrir alla og
aðlagast því af fúsum vilja. Þetta
eru í raun sömu skilaboðin og
bandarískir listamenn fá nú frá
National Endowment for the Arts.
Þeir eiga eftirleiðis að ritskoða sín
verk sjálfir, og sjá til að þau særi
örugglega engar sómatilfinningar;
þá mun þeim launað ríkulega, en
að öðrum kosti kann að bíða þeirra
umtalsvert fjárhagstjón. — Hvar
ætli myndskreyting þessa pistils,
sem er eftir frægan breskan lista-
málara, mundi lenda í slíkri flokk-
un?
Ef listamenn fara almennt eftir
þessum skilaboðum, er hætta á að
hin nýja ritskoðun á myndlist verði
mun áhrifameiri en eldri aðferðir,
því að hún beinist að því að kæfa
alla ögrun á frumstigi, áður en
listamaðurinn hefur sett hana á
léreft.
Þetta mál varðar ekki aðeins
bandaríska listamenn, heldur lista-
fólk og listunnendur alls staðar.
Það verður áhugavert að fylgjast
með viðbrögðum listamanna, og sjá
hver örlög þessara reglna verða. —
Það er heldur engin ástæða fyrir
menn að hrósa happi yfir því að
svona nokkuð gerist bara erlendis.
Hér er í gildi ein fornfálegasta lög-
gjöf á þessu sviði sem fyrirfinnst
á norðurhveli jarðar; ekki er langt
síðan sjónvarpsstjóri var dæmdur
fyrir sýningar á tuttugu ára göml-
um grínmyndum, og í vor var rætt
um að loka ætti sýningu á erót-
ískri list í miðborginni vegna svip-
aðra viðhorfa. Sá dagur kann því
að koma fyrr en menn vænta að
áhrifahópar vilji spyrða saman fjár-
veitingar til listrænnar starfsemi
og einhvern ákveðinn siðgæðis-
staðal — og þá fyrst kemur í ljós
umburðarlyndi íslendinga á
myndlistarsviðinu.
ótal spurninga, sem Pina Bausch
svarar alls ekki, því hún setur sig
ekki í neitt dómarasæti. Verk hennar
fjalla öðru fremur um einsemd og
vanmatt manneskjunnar, þrá hennar
eftir félagsskap og ást og um eirðar-
leysið og vonbrigðin sem eru oft sam-
fara leitinni. Þessi þrá umbreytist
oft í örvæntingu, sjálfsafneitun og
grimmd. Viðleitni manneskjunnar í
þessum efnum er stundum svo sterk,
að hún gerir öðrum rangt. Samt
hættir hún aldrei að reyna, vonin er
alltaf til staðar.
Við samningu sjálfra sýningarat-
riðanna beitir Pina ákveðnu spurn-
ingakerfi, sem hún hefur þróað með
sér og dönsurum sínum undanfarin
15 ár. A æfingatímanum þurfa dans-
aramir að svara spurningum og sýn-
ingarnar verða síðan til úr svömm
þeirra. Sem dæmi, þar sem þessu
spurningakerfí var beitt, má nefna
sýninguna „Nellikur" frá 1982, þar
sem aðalþemað var ástin svo og
„Valsar" frá sama ári. í þeirri syn-
ingu var einn úr hópnum látinn leika
einhverskonar „leikstjóra", sem
stndur við hljóðnema og segir: Dag
einn spurði Pina Bausch: „Hvað ger-
ir maður við blóm? Og þá gerði ég
svona“ — og um leið tekur hann
blómvönd og notar hann eins og t.d.
flugnaspaða eða bankara.
Hljóðneminn er mjög mikilvægur
þáttur og leikmunur í sýningum
danshópsins. Annað stíleinkenni er
búningarnir, sem eru yfirleitt og
gegnumgangandi veislufatnaður.
Konurnar klæðast kvöldkjólum og
skóm með háum hælum. Karlmenn-
irpir klæðast jakkafötum og/eða
kjölfötum eða jafnvel kvenmannsföt-
um. Tónlistin sem Pina Bausch notar
er brjálað samansafn af þýskum
dægurlögum og slögurum frá 3. og
4. áratugnum með aðaláherslu á
valsa og tangóa. Hér heima má sjá
greinileg áhrif þessa stíls í sýningum
þremenninganna Guðjóns Pedersen,
Hafliða Arngrímssonar og Grétars
Reynissonar, nú síðast í uppsetningu
þeirra í Borgarleikhúsinu á verðlaun-
aleikritinu „Ég er hættur, farinn".
ANorðurlöndum hefur blúsinn lif-
að einna bestu lífi í Svíþjóð,
enda er þar starfandi kraftmikill fé-
lagsskapur, Skandinavian Blues
Association, sem gefur út tímaritið
góða Jefferson.
Nágrannar Svía,
Finnar, hafa ekki
verið eins áberandi
á blúsvettvangin-
um, en þó hefur
borið nokkuð á
eftir Árna finnskum blús hér
Matthíasson á landi, því Honey
B and the T-Bones
voru í sinni þriðju heimsókn hingað,
auk þess sem plötur sveitarinnar
hafa sumar fengist hér á landi.
Honey B. og t-beinin leika ekki
tæran blús, enda segja þau ekki í
sínum verkahring að varðveita form-
ið. I því var gaman að bera saman
Vini Dóra og Honey B., en sveitirnar
léku saman í Hótel Borg. Ekki fór á
milli mála að Vinir Dóra er meiri
blússveit og sem slík í fremstu röð.
Honey B. byggir aftur á móti mikið
á að spila eftir eyranu og gítarkafl-
ar, sem voru stuttir á Borginni, þar
sem frekar fátt var, teygðust í það
óendanlega á Tveimur vinum á föstu-
dagskvöld og á sunnudagskvöld, þar
sem margt var og meiri stemmning.
Tónlist sveitarinnar er ekki ýkja
frumleg og lagasmíðar þeirra sjáífra
minna meira á popprokk en blús, en
það skipti ekki svo miklu máli, enda
sveitin geysiþétt og lífleg. Gítarleik-
arinn, Esa Kuloniemi, er enginn
virtúós, en smekklegur og hæfilega
lipur. Rytmaparið, systkinin Aija og
Ismo Puurtinen, er þétt og allar
skiptingar öruggar.
Esa, Aija og Ismo eru skemmtileg
sveit að horfa á og hlusta á tónleik-
um og ekki úr vegi að heimsóknir
þeirra yrðu árlegur viðburðir, en ljóst
að íslenskar sveitir þurfa ekki að
óttast samanburð, a.m.k. við skand-
inavískar blús- eða rokkblússveitir.
AEG
OORNIIMG
mm
*
ZWILLING
J.A.HENCKELS
Kaffivélar.
Eldföst mót í settum.
Stálpottar, 10 ára ábyrgð.
Hnífar, stakir.
Brauðristar.
Eldfösl mót, stök.
Steikarpönnur, 10 ára ábyrgð.
Hnífasett.
HEPPILEGAR GJAFIR HJA ORMSSON!
• Það er alltaf skemmtilegt að gefa gjafir. Ekki síst ef þær sameina
notagildi og smekkvísi. Það ergóðurvitnisburðurum þann sem gefur.
• í verslun okkar að Lágmúla 9 er úrval af glæsilegri gjafavöru til
heimilisins. Allt skínandi gæðamerki.
• Þar finnurðu áreiðanlega gjöf sem hæfir tilefninu.
Bræðurnir ORMSSON - hagsýni í heimilishaldi!
BRÆÐURNIR
DJORMSSONHF
Lágmúla 9, simi 38820
L