Morgunblaðið - 15.03.1991, Blaðsíða 26

MORGUNBLAÐIÐ
mm

..M

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
ÁrniJörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Venjuleg
vinstri sljórn
Eftir því sem nær dregur þing-
kosningum kemur betur í
Ijós, að ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar hefur sama yfir-
bragð og aðrar vinstri stjórnir
sem hér hafa setið. Tekist er á
um stórt og smátt. Vandamálum
er annað hvort ýtt á undan sér
eða varpað yfír á skattgreiðendur
með auknum álögum eða lántöku
erlendis og innanlands.
Stjórnleysið hefur náð há-
marki í Alþingi síðustu sólar-
hringa. Þar er hver höndin uppi
á móti annarra meðal stjómar-
sinna. Jón Sigurðsson iðnaðar-
ráðherra hefur til dæmis hrakist
úr einu víginu í annað með álmál-
ið. Fyrir nokkrum vikum lét hann
eins og ekkert væri sjálfsagðara
en hann fiytti frumvarp til heim-
ildarlaga til að tryggja eðlilegan
framgang málsins. Hann hætti
við það, ekki vegna andstöðu
stjómarandstöðunnar heldur
vegna ágreinings innan ríkis-
stjórnarinnar. Þá ákvað ráðherr-
ann að flytja tillögu til þings-
ályktunar um málið. Sú ráðstöf-
un breytir engu til eða frá en
virðist eiga að þjóna þeim til-
gangi ráðherrans að auka hans
eigið pólitíska vægi og líklega
treysta hann í framboði í Reykja-
neskjördæmi, þar sem hann
keppir meðal annars við Ólaf
Ragnar Grímsson fjármálaráð-
herra sem hefur farið háðulegum
orðum um iðnaðarráðherrann og
meðferð hans á álmálinu. Allt
er óvíst um örlög þingsályktun-
artillögu iðnaðarráðherra.
Ráðherrarnir deila um vaxta-
mál en lántaka ríkissjóðs á inn-
lendum markaði og annarra op-
inberra aðila auk vandræðanna
við að fjármagna opinbera hús-
næðiskerfið ráða mestu um það,
hve vextir em háir, þvert á yfir-
lýsta stefnu ríkisstjórnarinnar.
Þegar Seðlabankinn lætur í ljós
þessa skoðun segir Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra
að bréf hans um málið sé
„hneyksli", fjármálaráðherra
segir bankann „kosningavél
Sjálfstæðisflokksins“ en við-
skiptaráðherra segist hins vegar
í meginatriðum sammála skoð-
unum bankans. Er unnt að vænta
þess að ríkisstjórn þar sem ráð-
herrar deila innbyrðis og ræða
um hin alvarlegustu viðfangsefni
á þennan veg fái brautargengi í
komandi þingkosningum? Það er
þó æðsti draumur að minnsta
kosti forsætisráðherra að hann
fái umboð til að leiða þjóðina
með þessum sömu flokkum að
kosningum Ioknum.
Ráðherrarnir eru ekki hinir
einu sem deila. Vegna ágreinings
um hin ólíklegustu mál hindra
þingmenn stjórnarflokkanna að
frumvörp ráðherra nái fram.
Þannig stendur Jón Sæmundur
Siguijónsson, þingmaður Al-
þýðuflokksins í Norðurlandskjör-
dæmi vestra, i vegi fyrir því að
frumvarp sjávarútvegsráðherra
vegna loðnubrests nái fram með-
al annars vegna deilu við Pál
Pétursson, þingmann Framsókn-
arflokksins í Norðurlandskjör-
dæmi vestra, um hafnarfram-
kvæmdir í kjördæminu. Þessi
deila þingmannanna ýtir enn
undir þá skoðun að brestirimir í
stjórnarliðinu séu orðnir svo
magnaðir, að ekki sé lengur unnt
að berja í þá.
Kosningavíxlarnir sem stjórn-
arliðar samþykkja á lokadögum
þingsins verða því fleiri sem
þingið situr lengur. Fyrir skatt-
greiðendur er þess vegna best
að sem fyrst verði bundinn endi
á deilurnar milli stjórnarflokk-
anna á þingi með því' að slíta því
og ganga síðan til kosninga und-
ir þeim merkjum að umboð
vinstri flokkanna til stjórnarsam-
starfs verði ekki endurnýjað.
Lítill munur
að munaði aðeins sex at-
kvæðum að Vöku félagi lýð-
ræðissinnaðra stúdenta tækist
að halda meirihluta sínum í Stúd-
entaráði Háskóia íslands en við
val á manni í Háskólaráð hlaut
Vaka 145 fleiri. atkvæði en
Röskva, samtök félagshyggju-
fólks.
Vaka hefur beitt sér fyrir því
síðastliðin ár, að kosningar til
Stúdentaráðs snúist fyrst og
fremst um hagsmunamál stúd-
enta en ekki um flokkapólitík.
Hefur þessi barátta Vöku meðal
annars borið þann árangur að
pólitíski svipurinn á framboði
Röskvu er mun mildari en áður.
Þess vegna kemur það nokkuð á
óvart, eftir að atkvæði hafa ver-
ið talin, að máigögn ríkisstjórn-
arinnar og ekki síst Þjóðviljinn
telja að niðurstaðan í Háskólan-
um sé sérstakt gleðiefni fyrir
Alþýðubandalagið.
Vaka stendur á gömlum merg
innan Háskólans og á sér ríkar
hefðir. Félagið er greinilega
öflugasta og samstæðasta hreyf-
ing stúdenta við Háskóla ís-
lands. Röskva var hins vegar
stofnuð 1988 og hefur lítið reynt
á innviði hennar. Það gerist nú
í samningum um nýjan meiri-
hluta í stúdentaráði.
Morgunblaðið/Árni Sæberg.
Frá aðalfundi Félags íslenskra iðnrekenda. Gunnar Friðriksson forsljóri er í ræðustól en við langborði
sitja frá hægri, Víglundur Þorsteinsson fráfarandi formaður FÍI, Jón Sigúrðsson iðnaðarráðherra, Olafur
Davíðsson framkvæmdastjóri FII, Gunnar Svavarsson nýkjörinn formaður FÍI og Bjarni Þór Jónsson skrif-
stofustjóri FÍI.
A
Arsþing Félags íslenskra iðnrekanda:
Lækkun skattbyrði fyri
nærtæk leið til að efla at
Víglundur Þorsteinsson segir að afnema þurfi forréttindi rík
gefa áhættufjármagni atvinnulífsins eðlilega umbun
ENDURSKOÐUN skattheimtunnar í heild með það fyrir augum að
lækka skattbyrði atvinnufyrirtækja er ein nærtækasta leiðin til efling-
ar á íslensku atvinnulífi. Sú endurskoðun rúmast vel innan ramma
núverandi skattkerfis og þarf fyrst og fremst að felast í því að lækka
verulega kostnaðarskatta á atvinnulíf á íslandi. Þá þarf að endur-
skoða það víðtæka millifærslu- og endurgreiðslukerfi sem nú einkenn-
ir skattheimtu opinberra aðila. Þetta kom fram í ræðu Víglundar
Þorsteinssonar, fráfarandi formanns, á 57. ársþingi Félags íslenskra
iðnrekenda í gær.
Í ræðu Víglundar kom fram að
endurskoða þyrfti skattheimtu fjár-
magnstekna þannig að forréttindi
ríkisskuldabréfa yrðu afnumin jafn-
framt því sem áhættufjármagn í at-
vinnulífinu fengi eðlilega umbun. Þá
þyrfti að lækka núverandi virðisauk-
askatt niður fyrir 20% m.a. með af-
námi niðurgreiðslna og undanþága
frá virðisaukaskattinum. Þá sagði
Víglundur að nauðsynlegt væri fyrir
ýmsar greinar iðnaðar að jafna til
lækkunar núverandi innheimtu vöru-
gjalda.
Víglundur talaði í ræðu sinni um
þörfina á því að auka atvinnutekjur
í landinu svo takast mætti að halda
stöðu íslands í lífskjörum miðað við
nágrannaþjóðirnar. Hann sagði að
nú væri tímabært að blása til nýrrar
sóknar í íslenskum atvinnumálum
með raunhæfum almennum aðgerð-
um til að örva atvinnulífið til vaxtar.
Hann varpaði fram þeirri hug-
mynd hvort ekki væri tími til þess
kominn að einkavæða íslenska orku-
iðnaðinn þar sem slík einkavæðing
myndi mjög líklega örva allt viðskipt-
alegt frumkvæði til markaðssetning-
ar á íslenskri orku. Jafnframt myndi
hún losa orkufyrirtækin undan þeim
pólitísku deilum sem jafnan hafa
fylgt ákvörðunum um uppbyggingu
orkufreks iðnaðar hér á landi og
stuðla að hraðari uppbyggingu þessa
iðnaðar { gegnum nokkur viðskipta-
lega sjálfstæð orkufyrirtæki. Þá léki
enginn vafi á því að afnám einokun-
ar á þessu sviði myndi jafna mjög
alla byggðaþróun í landinu og bein
og óbein samkeppni myndi hafa
lækkandi áhrif á orkuverð. Nánar
Búvörusamningiirinn sam-
þykktur nær samhljóða
Aukafundur Stettarsambands bænda:
NÝR búvörusamningur ríkisvaldsins og Stéttarsambands bænda var
samþykktur með 45 atkvæðum gegn tveim á aukafundi fulltrúa Stéttar-
sambandsins, sem lauk að Hótel Sögu í gær. Fimmtán fulltrúar a
fundinum sátu hjá við atkvæðagreiðslu og tveir voru fjarstaddir. Á
fundinum var samþykkt tillaga meirihluta starfsnefndar fundarins um
ýmis atriði varðandi nánari útfærslu og framkvæmd búvörusamnings-
ins, sem ætlast er til að verði höfð til hliðsjónar við gerð reglugerða
og nauðsynlegar lagabreytingar í kjölfar samningsins. Minnihluti
nefndarinnar ákvað að sitja hjá við afgreiðslu búvörusamningsins á
fundinum.
Aukafundur Stéttarsambandsins
leggur meðal annars áherslu á, að
við frágang samnings um mjólkur-
framleiðslu, og nánari útfærslu og
framkvæmd búvörusamningsins í
heild, verði leitað leiða til að ná fram
hliðstæðri aðstoð við aðlögun mjólk-
urframleiðslunnar að markaði og
sauðfjárframleiðslan á að njóta.
Fundurinn vill að við endanlega nið-
urfærslu á fullvirðisrétti haustið
1992 þurfí að skoða sérstaklega
stöðu þeirea svæða, sem samkvæmt
búvörusamningnum eiga að þola
minni skerðingu en önnur, og jafn-
framt verði leitað leiða til að aðgerð-
ir til mildunar nái til einstakra
bænda, sem hafa sauðfjárframleiðslu
að aðalatvinnu. Tryggt verði að
hagsmunir þeirra bænda verði í engu
rýrðir, sem gert hafa samninga um
fjárleysi í kjölfar niðurskurðar til
útrýmingar riðuveiki, og þeim
tryggðar beinar greiðslur. Einnig
verði tryggt að heildamiðurgreiðslur
lækki ekki við breytingu í beinar
greiðslur. Þá vill fundurinn að með
öllum tiltækum ráðum þurfí að
lækka verð á aðföngum og öðrum
útgjöldum í búrekstri, og tryggja að
öll sú kjaraskerðing, sem bændum
er ætlað að taka á sig, skili sér til
neytenda í lækkun búvöruverðs.
í bókun minnihluta starfsnefndar
aukafundarins, sem ákvað að sitja
hjá við afgreiðslu búvörusamnings-
ins, segir meðal annars að í.samn-
ingnum séu ýmis ákvæði, sem eftir
eigi að staðfesta með breytingum á
núgildandi lögum. Þær breytingar
verði ekki gerðar fyrr en á næsta
alþingi, en þá þurfi lagfæringar að
vera gerðar að teknu tilliti til mikil-
vægis hinna dreifðu byggða. Já-
kvætt sé að fijáls uppkaup fullvirðis-
réttar muni fá lagastoð á yfirstand-
andi þingi, en tilboðið þurfi að standa
með sömu kjörum til haustsins 1992.
Engin trygging sé fyrir því að fyrir-
huguð verðlækkun til bænda skili sér
til neytenda, og skattaleg meðferð á
sölu fullvirðisréttar sé óljós. Þá segir
í bókuninni að lengja þurfi aðlögun-
artíma sauðfjárframleiðslunnar um
eitt ár, eða til haustsins 1993.
Að lokinni atkvæðagreiðslu um
samninginn og tillögu starfsnefndar
sagði Haukur Halldórsson, formaður
Stéttarsambands bænda, að það
væri sannfæring sín að sú ákvörðun
fundarins að staðfesta búvörusamn-
inginn væri rétt. „Það er von mín
og trú að það skref sem stigið er
með honum mót framtíðinni eigi eft-
ir að verða íslenskum landbúnaði til
góðs, og þá sérstaklega sauðfjár-
ræktinni í þeim miklu erfiðleikum,
sem hún á við að stríða," sagði hann.