Morgunblaðið - 31.08.1991, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST1991
11
Teiknimyndahátíð
Myndlist
Bragi Asgeirsson
Um síðustu helgi var opnuð
sýning á teiknimyndum í hinum
svonefnda Sverrissal Hafnarborg-
ar í Hafnarfírði, og jafnframt voru
sýndar nokkrar hreyfímyndir í
Bæjarbíói.
Er hér um að ræða samvinnu
Norðurlanda annarsvegar og Eist-
lands, Lettlands og Litháen hins-
vegar, og er framkvæmdin liður
í árlegu þingi þessara þjóða.
Á árum áður var mikill sam-
gangur á milli Norðurlanda og
Eystrasaltslandanna þriggja, og
þá einnig á listasviði, og er vel
að menn bregðist svona skjótt við
og taki þráðinn upp aftur, nú er
löndin þtjú beijast fyrir frelsi sínu.
Teiknimyndin er ríkur þáttur í
daglegu lífi nútímamannsins og
verður æ meira áberandi með
hveiju ári sem líður. Fyrir hið
fyrsta þá er um mjög mannlegan
tjámiðil að ræða og svo má nota
teiknimyndina í svo mörgum til-
gangi í daglegu lífí.
Hver einasti maður kannast við
ótal teiknimyndafígúrur og flestir
eiga sér uppáhald og skiptir þá
ekki máli á hvaða aldri viðkom-
andi er, því að teiknimyndir eru
fyrir alla aldursflokka.
Að vísu voru lengi gerðar teikn-
imyndir er höfðuðu helst til barna
og unglinga, því að þær voru vel
fallnar til þess að túlka ævintýri
og hetjurómantík, en seinna komu
fram teiknimyndir er höfða til
allra aldurshópa.
Það er hin græskulausa kímni
Tungumál, hugsun, atferli
Hollenski myndlistarmaðurinn
Douwe Jan Bakker er mörgum
íslendingnum vel kunnur.
Hann hefur komið hingað
nokkrum sinnum og ferðast um
landið, haldið sýningar í sölum
SÚM og Nýlistasafnsins, auk þess
að taka þátt í ýmsum hérlendum
framkvæmdum á nýlistasviði.
Hann hefur verið félagi SÚM-
manna allt frá árinu 1970, eða í
21 ár og heimili hans í Haarlem
hefur verið opið íslenskum tónlist-
armönnum svo að ætla mætti að
sú vinátta teljist nú fullveðja!
Af athyglisverðum sýningum
hans hér heima er mér langsam-
legast minnisstæðust sýningin
„Ornefnaskúlptúrar í íslensku
landslagi" (A Vocabulary Sculp-
ture in the Icelandic Landscape),
en það verk hefði menntamálaráð
átt að festa kaup á, eins og ég
raunar benti þá á og hef ekki
breytt um skoðun.
En einnig skal minnst á ljós-
myndaröð af gömlum íslenskum
sveitabæjum og landslagi, sem
m.a. var birt í hollenska arkitekt-
úrtímaritinu Forum.
Það er slíkar grunnrannsóknir,
sem frekar öðru geta orðið til að
vekja áhuga ungmenna á ís-
lenskri tungu og mikilvægi fomr-
ar formhefðar í byggingarlist,
sem svo aftur tengdist landslag-
inu og ö!lu sem íslenskt er.
Eftir þessu taka útlendir jafn-
vel betur en við sjálfír og láta
hrífast af, á meðan við með þenn-
an mikla arf á milli handanna og
stórbrotna náttúru hlaupum á eft-
ir erlendum tískufyrirbærum í
húsagerðarlist.
Hollendingar hafa sína ríku
arfleifð í byggingarlist, sem með
öllum sínum margbreytileika og
krúsídúllum bæta upp hið flata
landslag.
Holland væri með sanni skrýtið
og létti söguþráður, sem svo miklu
máli skiptir við gerð teiknimynd-
anna og stundum meginmáli, því
ekki eru allar teiknimyndir ýkja
mikil listaverk í sjálfu sér. Ein-
hæfnin kannski jafn mikil og hug-
myndaauðgi textans er fijó.
í Sverrissal gefst mönnum fram
að næstu helgi kostur á að fylgjst
með gerð teiknimynda og jafn-
framt eru sýndar teiknimyndir á
veggjunum. Held ég að þetta sé
í fyrsta skipti sem slíkt er gert
hér á landi og ætti það að gera
framkvæmdina æði forvitnilega,
en um leið er vikutími alltof
skammur fyrir slíka kynningu.
Er inn í salinn er komið blasa
við til hægji ísmeygilegar þurm-
álsteikningar Piriit Parn. Það eru
skemmtilega útfærðar myndir,
með öðrum áherslum en annað á
veggjunum og hafa um leið sér-
stöðu um listræn vinnubrögð. Em
nær myndlist en sígildri teikni-
myndagerð.
land, ef þar hefðu einungis verið
byggðir eins konar skókassar í
stíl við hinar beinu línur sjóndeild-
arhringsins!
Þeir þurftu á fjölbreytni að
halda til að bæta upp einhæfnina,
en við þurfum hins vegar að gæta
okkar á því að skemma ekki hinn
stórbrotna sjónhring sem hvar-
vetna blasir við.
Sýning Douwe Jan Bakker í
efri sölum Nýlistasafnsins um
þessar mundir er allt annars eðlis
en fyrri sýningar hans, og skarar
ekki íslenskt svið svo séð verði.
Hann nefnir sýninguna „Glós-
ur, frummyndir, teiknibrot" (not-
es, prototypes, fragmentary
drawings) og er hætta á að hún
komi mörgum spánskt fyrir sjónir
og geri skoðandanum erfítt um
vik við að fylgja listamanninum.
Einmitt þess vegna hefði þurft
að fylgja sýningunni úr hlaði með
nokkrum rituðum línum og út-
Það er annars miklu hlaðið á
veggina og dálítið erfítt að átta
sig á stöðu mála, því að uppheng-
ingin skapar óróleika og rugling.
Sýningin hefði þannig þurft meira
Douwe Jan Bakker
skýra myndferlið, þá heimspeki
og þann boðskap sem að baki ligg-
ur.
Þessi sýning er nefnilega mjög
rými og mun betra skipulag auk
þess sem að ritaður texti á fram-
lagi hvers og eins hefði verið vel
þeginn til glöggvunar.
Það bætir upp, að út hefur ver-
ið gefín kynningarskrá með dá-
litlu sögulegu yfírliti yfir þróun
þessarar samvinnu auk þess sem
sagt er frá gerð teiknimynda. En
það vantar kynningu á sýnendum,
sem ætti að vera mál málanna
hveiju sinni.
Að sjálfsögðu má sjá margt
smellið á veggjunum og vafalítið
nær sýningin tilgangi sínum með
hinni sérstöku kynningu á teikni-
myndagerð, sem fram fer í saln-
um. En ég var hér óheppinn, því
að minna en ekkert var um hana
á meðan ég stóð við.
Óhætt er þó að mæla með inn-
liti á sýninguna og kannski vekur
hún áhuga einhvers, sem verður
meistari framtíðarinnar.
Þá er tilganginum náð . . .
hugmyndafræðilegs eðlis og sýnir
hlutverk tungumáls, hugsunar og
atferlis. Er hér um að ræða ótal
pappírssnifsi, sem listamaðurinn
hefur teiknað á og ritað ýmsar
athugasemdir með mjög smáu og
illlæsilegu letri. Verkin eiga að
forma ýmislegt, sem ekki er hægt
að tjá með tungunni, því að þau
ná lengra en orðaforði okkar.
Fyrir hinn almenna sýningar-
gest er þetta nokkuð flókið, en
vera má að það rynni ljós upp
fyrir honum, ef hann fengi ein-
hvem stúðning af hnitmiðuðum
útlistunurh á tilganginum. Við
sem skrifum í íslensk dagblöð
erum að sjálfsögðu fulltrúar hins
almenna sýningargests og því er
rétt að vekja athygli á þessu.
Sérstaða okkar hér í fámenninu
er sú, að svo til allt listlíf hér
byggist á hinum almenna sýning-
argesti, ólíkt því sem gerist í út-
löndum.
Hvað sem öðru líður, þá er
fengur áð heimsóknum manna
eins og Douwe Jan Bakker og þær
eru mikilsverðar fyrir íslenskt list-
líf.
Klífa kletta í
Bandaríkjunum
FJÓRIR félagar í íslenska Alpaklúbbnum héldu þann 28. ágúst til
Bandaríkjanna í þeim tilgangi að kífa þar kletta. Flogið var með
Flugleiðum til Baltimore, þaðan verður svo ekið yfir á vesturströnd-
ina og helstu klettaklifursvæði sótt heim. Má þar nefna Smith Rocks
í Oregon, Yosiinite og Joshua Tree í Kaliforníu.
Ekki er hér ætlunin að klífa fjöll æfingar undanfarna mánuði til þess
heldur lóðrétta og slútandi kletta-
veggi. Þeir geta verið frá öyfáum
metrum upp í nokkuð hundruð
metra. Klifur á þessum löngu ieið-
um getur tekið allt frá nokkrum
klukkustundum og upp í tvo til þrjá
daga, er þá sofið á miðjum veggn-
um.
Leiðangursmenn hafa stundað
að ná sem bestum árangri í ferð-
inni. Þeir eru allir reyndir kletta-
klifrarar og hafa stundað klettaklif-
ur undanfarin ár. Á þessum tíma
hafa þeir farið í nokkrar ferðir til
Evrópu í klettaklifur. Bandaríkja-
ferðin mun taka þijá og hálfan
mánuð.
Kaffisala í
Kaldárseli
UM þessar mundir er sumar-
starfi KFUM og KFUK í Hafnar-
firði að ljúka en félögin hafa
rekið sumarbúðir í Kaldárseli frá
árinu 1925. í sumar hafa dvalið
þar 300 börn í sex drengjaflokk-
um og þremur stúlknaflokkum
við margvísleg störf og leiki.
Á undanförnum árum hefur mik-
il uppbygging átt sér stað í Kaldár-
seli og er aðstaða orðin góð. En
margt er eftir ógert og má þar t.d.
nefna innréttingu efri hæðar ný-
byggingar og snyrtingu á um-
hverfi. Þessar framkvæmdir eru
fjárfrekar og þurfa félögin því að
vera með_ýmsa fjáröflun.
Nk. sunnudag, 1. september,
verður samkoma og kaffísala í
Kaldárseli tii styrktar starfínu.
Samkoman hefst kl. 14.30 en þar
talar Jónas Þórisson, framkvæmda-
stjóri Hjálparstofnunar kirkjunnar.
Að samkomunni lokinni hefst svo
kaffísalan og stendur til kl. 23.30.
Félagar í KFUK og KFUM í
Hafnarfirði vilja hvetja alla, unga
sem aldna, til að koma í Kaldársel
Myndir sem birtast í Morgunblaöinu,
teknar af Ijósmyndurum blaösins
fást keyptar, hvort sem er
til einkanota eða birtingar.
UÓSMYNDADEILD
„SALA MYNDA"
Aöalstrœti ó, sími 691150
101 Reykjavík
nk. sunnudag og njóta veitinga og
útivistar og styðja félögin í starfi.