Morgunblaðið - 01.11.1991, Side 37

37
í dag kveðjum við elskulegan
vin og frænda Þórodd Hreinsson.
Hann var fæddur í Kvíarholti í
Holtum, sonur hjónanna Hreins
Þorsteinssonar bónda þar, frá
Steinmóðarbæ og Þórunnar Sig-
urðardóttur frá Brúnum undir
Eyjaijöllum. Þóroddur fæddist 27.
maí aldamótaárið og var því af
þeirri kynslóð sem er óðum að
hverfa frá okkur.
Þóroddur ólst upp við kröpp kjör
en ástríki foreldra sinna og systk-
ina. Systkinin voru einstaklega
samrýmd alla tíð og einkenni þeirra
allra ljúfmennska, glaðværð og
æðruleysi.
Katrín er elst systkinanna. Hún
lifir nú í hárri elli á Hrafnistu í
Reykjavík. Hennar maður var
Ágúst Guðmundsson bílstjóri sem
látinn er fyrir mörgum árum. Sig-
urður var vörður í Sundhöllinni í
mörg ár og lést fyrir ári síðan.
Kona hans var Halldóra Árnadótt-
ir og er hún einnig látin. Næstur
kom Þóroddur. Kona hans var Frið-
semd Guðlaugsdóttir. Guðríður býr
ásamt Frímanni Jónssyni manni
sínum í Seljahlíð í Reykjavík.
Yngst var Margrét. Hún bjó lengst
af á Hvolsvelli og lést fyrir nokkr-
um árum. Maður hennar var Sigur-
jón Sigurjónsson og býr hann á
Hvolsvelli. Auk þessara systkina
var Guðjón bókbindari í Kaup-
mannahöfn sem Hreinn átti fyrir
hjónaband sitt.
Þrátt fyrir fátækt í uppvextinum
höfðu þau margs skemmtilegs að
minnast frá Kvíarholti. Þar var
tvíbýli og í hinum bænum bjó einn-
ig barnmörg fjölskylda með kát
og söngelsk böm. Þóroddur hafði
eignast litla harmonikku og var
oft sungið og leikið þegar færi
gafst.
Þóroddur hafði snemma áhuga
á öllu sem viðkom smiðum og fór
tvítugur suður til Hafnarfjarðar til
að læra það fag. Hann lærði í Tré-
smiðjunni Dverg, og tók sveinspróf
árið 1924.
Meðan Þóroddur hafði heilsu til
gaf hann sér alltaf tíma á hveiju
sumri til að skreppa austur í sveit-
ina sína til að hitta vini og vanda-
menn.
Hann kvæntist Friðsemd korn-
ungri. Hún var fínleg og ljúf kona.
Það var uppáhald okkar systranna
að fara í heimsókn til Fríðu, eins
og hún var ávallt kölluð og Þórodd-
ar og var þá vel þegið þegar þau
buðu okkur gistingu. Við eigum
því margar ljúfar endurminningar
frá heimili þeirra fyrst á Hverfis-
götu og síðan á Suðurgötu 19.
Fríða átti við mikið heilsuleysi
að stríða í mörg ár. Þódoddur sýndi
henni alla tíð einstaka ást og um-
hyggju enda mat hún hann mikils.
Þeim varð ekki barna auðið. Fríða
lést á besta aldri farin að heilsu.
Þóroddur hefur alla tíð búið í „firð-
inum sínum” síðan hann flutti
þangað fyrir rúmum 70 árum og
viljað veg hans sem mestan og
bestan. Hann hafði ánægju af fé-
lagsmálum og vann ötullega að því
sem hann tók að sér.
Þóroddur fór nokkrum sinnum
eftir 1950 til Kaupmannahafnar
til að hitta Guðjón bróður sinn á
meðan hann lifði og dvaldi þá
nokkrar vikur, þeim báðum til mik-
illar ánægju.
Eftir að hann hætti að vinna
starfaði hann mikið fyrir bama-
stúkuna Daníelsher í Hafnarfirði
og það átti vel við hann svo ein-
staklega barngóður og ljúfur sem
hann var. Síðustu árin sín í Suður-
götu naut hann samvista við vini
sína Rósu og Jón sem keypt höfðu
neðri hæðina og bjuggu þar með
syni sínum Þóroddi Friðrik. Þau
reyndust honum vel fram á síðustu
stundu. Síðustu árin dvaldi Þórodd-
ur á Sólvangi við góða umönnun
starfsfólks þar. Fyrir u.þ.b. mánuði
var hann svo fluttur á St. Jósefs-
spítala þar sem hann lést og flytj-
um við hiúkrunarfólki þar innilegar
þakkir.
Systursynir biðja Þóroddi Guðs
blessunar. Friður Guðs sé með
honum og þökk fyrir allt
Inga og Unnur
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. NÓVEMBER 1991
I 'lil r— P*—iT... .T.,... | ---- ■> ■ ■ f"»"
Þann 22. október sl. lést í St.
Jósefsspítala í Hafnarfirði meistari
minn og samstarfsmaður í ára-
tugi, Þóroddur Hreinsson húsa- og
húsgagnasmíðameistari, Suður-
götu 19, Hafnarfirði. Utför hans
fer fram í dag, föstudaginn 1. nóv-
ember, frá Hafnarfjarðarkirju.
Þóroddur var fæddur í Kvíar-
holti í Holtahreppi. Foreldrar hans
voru hjónin Hreinn Þorleifsson og
Þórunn Sigurðardóttir sem þar
bjuggu. Þóroddur fluttist til Hafn-
arfjarðar árið 1920 og hóf nám í
trésmíðaiðn í trésmiðjunni Dverg.
Hann tók sveinspróf í húsgagna-
smíði 1924. Næstu 12 árin vann
hann í félagi við Árna Sigurjóns-
son, sem ættaður var úr nágrenni
Þóroddar í Holtahreppi, sem hafði
líka flutt til Hafnarfjarðar til að
læra trésmiðar, unnu þeir við húsa-
smíði í Hafnarfirði og víðar.
Árið 1936 stofnaði Þóroddur
húsgagnaverkstæði í hluta af húsi
sínu á Suðurgötu 19 í Hafnarfirði,
sem hann starfrækti yfir 30 ár.
Þóroddur var mjög góður smiður
og því eftirsótt að fá húsgögn frá
verkstæði hans, hafði hann því
ávallt næg verkefni. Hann útskrif-
aði nokkra nemendur í tréiðnum,
þar af tvo í húsasmíðaiðn í félagi
með starfsfélaga sínum Árna, þá
Sigurbjart Vilhjálmsson og Vigfús
Sigurðsson, og á þeim árum sem
hann starfrækti húsgagnaverk-
stæðið útskrifaði hann þijá nem-
endur í húsgagnaiðn, þá Jónas
Hallgrímsson, Stefán Rafn Þór-
oddsson og Olaf Magnússon.
Þóroddur var félagslega sinnað-
ur maður og kom víða við í félags-
málastarfi. í þessari minningar-
grein verður aðeins getið þess er
hann vann að félagsmálum iðn-
aðarmanna. Er þar fyrst til að
nefna, að hann var stofnandi að
Iðnaðarmannafélaginu í Hafnar-
firði á árinu 1928, hann var í stjórn
þess um árabil og fyrir frábær störf
í þeim félagsskap var hann kjörínn
heiðurfélagi 1968. Hann var einn
af þeim fimmtíu og einum iðnaðar-
manni, sem stofnuðu Landssam-
band iðnaðarmanna í sólmánuði
árið 1932, lifði hann lengst þeirra
heiðursmanna, sem þar mættu.
Hann var fulltrúi á mörgum Iðn-
þingum og í nefndum þeirra, enda
ávallt mjög virtur í þeim félags-
skap og sem vert var, var hann
sæmdur heiðursmerki iðnaðar-
manna úr gulli árið 1965 og á Iðn-
þingi 1982 var hann kjörinn heið-
ursfélagi Landssambands iðnaðar-
manna fyrir frábær störf í þágu
iðnaðarmanna. Þóroddur var lengi
í Iðnráði í Hafnarfirði, formaður
prófnefndar í húsgagnasmíði og í
fjölda ára iðnfulltrúi í Hafnarfirði.
Þá skal þess getið að hann var
lengi formaður í stjórn Byggingar-
félags alþýðu í Hafnarfirði, hann
sá um byggingu margra húsa fyr-
ir þau samtök og meðal annars var
hann byggingarstjóri við fyrstu
verkamannabústaðina, sem byggð-
ir voru í Hafnarfirði á árinu 1934.
Þóroddur kvæntist árið 1929,
Friðsemd Guðlaugsdóttur, fædd
15. júní 1907, dáin 13. ágúst 1958.
Hún var dóttir Guðlaugs Jónasson-
ar og konu hans, Halldóru
Magnúsdóttur. Voru þau búsett í
Hafnarfirði. Þeim hjónum varð
ekki barna auðið, en Þóroddur var
mikill barnavinur og hændust börn
mjög að honum. Heimili Þórodds
var lengst af á Suðurgötu 19 í
Hafnarfirði. Það hús byggði hann
á árinu 1931. Var það á þeim tíma
meðal allra stærstu og myndarle-
gustu íbúðarhúsum í Hafnarfírði.
Hann var lengst af heilsugóður og
bjó í húsi sínu allt þar til að síð-
ustu árin, að hann dvaidi í hjúkr-
unarheimilinu Sólvangi. Taldi hann
sig hafa haft þar góða aðhlynningu
og liðið þar vel. Hann var hress
og viðtalsgóður, þar til fyrir nokkr-
um vikum að heilsu hans hrakaði
verulega. Var hann þá fluttur á
St. Jósefsspítala í Hafnarfirði og
lést þar 22. október sl.
Fyrstu kynni mín af Þóroddi
Hreinssyni voru á árinu 1930.
Þannig vildi til að hann var þá í
forystu í hópi húsasmiða, sem þá
nýlega höfðu lokið við smíði Hót-
els Þrastarlundar við Sogið í
Grímsnesi. Þeir félagar byggðu á
þessu ári tvö lítil íbúðarhús á sam-
liggjandi lóðum við Nönnustíg í
Hafnarfirði. Annað þessara húsa
var byggt fyrir móður mína en
hitt fyrir vinafólk okkar. í fram-
haldi af kynnum við þessa húsa-
smiði varð það að ráði að Þóroddur
og félagi hans, Árni, tóku mig til
náms í húsasmíðaiðn þann 25.
ágúst 1930. Vinátta okkar Þórodds
hefur haldist allt frá fyrstu kynn-
um. Hann var mikill gæðamaður,
vildi öllum vel. Hann var sérstak-
lega skapgóður. Man ég ekki öll
þessi ár, að ég hafi merkt að hann
hafi skipt skapi, en því fór fjarri-^
að hann væri skaplaus. Hann var
ágætur ræðumaður. Talaði oft á
fundum. Hélt vel á málum og sagði
skoðanir sínar afdráttarlaust, en
hlustaði þó vel á rök annarra og
tók vissulega tillit til skoðana
þeirra. Ég tel mér það mikið happ
að hafa á unglingsárum kynnst
Þóroddi og að hafa verið nemandi
hans. Hann var ágætur stjórnandi
og góður og tillitssamur kennari.
Við Ásta sendum aðstandendum
samúðarkveðjur. Blessuð sé minn-
ing Þórodds Hreinssonar.
Vigfús Sigurðsson
Laufey Einars-
dóttir - Kveðjuorð
Fædd 4. júlí 1909
Dáin 9. október 1991
Láttu nú ljósið þitt
loga við rúmið mitt.
Hafðu þar sess og sæti,
signaði Jesús mæti.
(Sálmur)
Þetta er ein af kvöldbænunum
sem hún elsku amma kenndi okk-
ur. En nú er kveðjustundin runnin
upp og margs að minnast. Við
systurnar vorum mikið hjá ömmu
frá fæðingu. Margar yndislegar
stundir áttum við saman enda gaf
hún sér alltaf tíma fyrir okkur. í
sex ár áttum við skjól hjá henni í
Hólmgarðinum ásamt móður okk-
ar, þessi tími hjá henni varð til
þess að tengsl okkar urðu sterkari
fyrir vikið. Amma Laufey var haf-
sjór af fróðleik og kunni fjöldann
allan af kvæðum. Alltaf hafði hún
málshætti á takteinum sem féllu
að umræðuefninu. Þessum fróðleik
miðlaði hún til okkar systranna og
munum við alltaf búa að honum.
Einnig kenndi hún okkur hannyrð-
ir enda var hún myndarleg í verk-
um sínum og vandvirk.
Amma var gegnheil og góðhjört-
uð kona og mun minning hennar
aldrei gleymast í hugum okkar.
Þegar amma Þórunn var að
minnast ömmu lét hún þau orð
falla að „hvert spor hennar var
gæfuspor”. Það er mikill sannleik-
ur í þessari setningu og teljum við
hana segja meira en 1.000 orð.
Að lokum færum við starfsfólki
Hátúni 10B þakkir fyrir góða
umönnun.
Elín, Elfa og Tinna.
Hún Laufey amma mín hefur
öðlast hvíldina góðu eftir langvar-
andi erfið veikindi. Ég á henni
ömmu minni mikið að þakka. Ég
vil minnast mestu mannkostakonu,
sem ég hef mætt á lífsleiðinni.
Laufey amma var fædd og
uppalin í sjávarplássinu Grindavík.
Oft sagði hún mér sögur frá þeirri
hörðu lífsbaráttu, sem þar var háð.
Hún sagði mér frá allri fátækt-
inni, hún sagði mér frá sjómönnun-
um, sem sóttu á hafið á opnum
bátum og öllum þeim vösku drengj-
um sem Ægir konungur tók. Og
oft horfðu ættingjar og vinir á slíka
atburði gerast, án þess að fá nokk-
uð að gert. Slíkar frásagnir voru
mikill lærdómur fyrir lítinn dreng
og oft ímyndaði ég mér þessa at-
burði, þar sem ég horfði á ógnvekj-
andi brimið fyrir utan Grindavík.
Ömmu Laufeyju þótti ákaflega
vænt um Iitla þorpið suður með
sjó. Það sá ég og fann þegar hún
breyttist í litla og glaða stúlku í
hvert sinn er leiðin lá til æsku-
stöðvanna í Grindavík. Þar hafði
hún átt góða bemsku í faðmi
ástríkra foreldra og þar kynntist
hún síðar sínum heittelskaða eigin-
manni Lofti Georg Jónssyni, sem
komið hafði alla leið frá bemsku-
stöðvum sínum við Breiðafjörð til
þess að stunda sjómennsku frá
Grindavík. Það hlýtur því að hafa
verið ákaflega sárt fyrir ömmu,
þegar örlögin neyddu hana til þess
að hverfa á brott frá Grindavík á
kreppuárunum og flytja til Reykja-
víkur með dætumar þijár og son
Lofts afa. Og ekki var veraldleg
auðlegð með í farteskinu, því
Laufey amma sagði mér að fímm-
tíu krónur hefðu legið í vasa afa.
Amma og afi bjuggu lengi við
þröngan húsakost á Lindargötunni
í Reykjavík. Dætumar urðu fimm
og sonur Lofts afa bjó einnig hjá
þeim. Þrátt fyrir þrengslin mun
þar oftast hafa verið fullt hús af
gestum. Lífið hélt áfram að vera
fískur, því Loftur afi gerðist fisk-
sali í Reykjavík. Og Laufey amma
hóf störf utan heimilis. Það var á
sjötta áratugnum, sem fjölskyldan
flutti í nýja íbúð í Bústaðahverf-
inu, nánar tiltekið við Hólmgarð.
Þar hófu mörg barnabörn ömmu
og afa lífið í bókstaflegum skiln-
ingi, því í hjónarúminu í Hólmgarð-
inum fæddust börnin. Þar fæddist
ég líka og bjó síðan með móður
minni og seinna Gunnari fóstra
mínum í fimmtán ár. í góðu og
hlýju íbúðinni í Hólmgarðinum á
ég mínar yndislegu æskuminning-
ar.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem)
Þar sem móðir mín var ein og
var nauðbeygð til þess að stunda
vinnu utan heimilisins, var Laufey
amma henni stoð og stytta í upp-
eldi mínu. Allt það sem hún Laufey
amma gaf mér verður aldrei full-
þakkað. Á kveðjustund hrannast
allar góðu og fallegu minningamar
upp í huga mér. Minningin um það
þegar ég skreið úr rúminu mínu
upp í hlýjuna milli ömmu og afa.
Minningin um allar gönguferðirnar
með ömmu í fiskbúðina hans afa
og glóðheit vínarbrauðin, sem
strákurinn fékk að narta í á meðan
amma og_ afí sinntu viðskipta-
vinunum. Óteljandi minningar. En
umfram allt lifir minningin um
yndislegu konuna, sem alltaf var
tilbúin að slnna þörfum lítils
drengs, hvað sem á ’bjátaði. Kon-
una sem kenndi mér að trúa á hið
góða í lífinu.
Gestrisin, hugljúf, gjafafús
góðkvendis merki öll hún bar,
opið lét standa hjarta og hús
hveijum sem þörf á greiða var.
(Bólu-Hjálmar)
Hún amma Laufey var finleg,
falleg og tilfinninganæm kona. En
ekki bar hún sorgir sínar og erfið-
leika á torg. Missir einkasonar á
öðru ári var henni þungur í skauti.
Ég man alltaf eftir myndinni af
fallega drengnum í stofunni henn- .
ar ömmu. Myndin var sannkallaður
helgidómur heimilisins. Loftur afi
féll síðan frá fyrir 22 árum og
missir og söknuður ömmu var mik-
ill. Þá þótti mér vænt um að fá
að hugga ömmu og láta hana finna
hversu mikið ég elskaði hana. Enn
einn sorgaratburðurinn varð fimm
árum seinna, þegar'tengdasonur
Laufeyjar ömmu lést kornungur
af slysförum. Þá bauð hún Hrefnu
dóttur sinni að búa með okkur í
Hólmgarðinum. Og þar ólust upp .
undir mildum verndarvæng ömmu
Laufeyjar stúlkurnar hennar
Hrefnu.
Ég átti ákaflega erfitt með að
flytja frá ömmu og æskustöðvun-
um, þegar móðir mín og fóstri festu
kaup á eigin íbúð í Reykjavík. Mér
fannst að ég gæti hvergi átt heima
nema í Hólmgarðinum. Ég reyndi
því að venja komur mínar þangað
sem allra oftast. Þar gekk maður
vís að úbreiddum faðmi Laufeyjar
ömmu.
En tímarnir breyttust. Fólkið
varð uppteknara af kapphlaupinu
um lífsins gæði. Og heimsóknunum
í Hólmgarðinn fækkaði. Fjöl-
skyldufundir lögðust nær af. -
Eflaust hafa minningar um iðandi
mannlífið í Hólmgarðinum verið
ömmu Laufeyju einhver huggun í
veikindum seinni árin. En kannski
hefðum við mátt vera óeigingjarn-
ari og duglegri við að gefa ömmu
þann tíma og þá ást, sem hún svo
sannarlega átti inni hjá svo mörg-
um.
Mitt í allri sorginni, þá er það
gleðilegt að Guð hefur nú bundið
enda á þjáningai; ömmu Laufeyjar.
Tími endurfunda er upprunninn.
Laufey amma mun nú hitta á ný
horfna ástvini sína í faðmi Drott-
ins. Ég endurtek þakkir mínar til
ömmu Laufeyjar fyrir allt sem hún
gaf mér. Minning hennar lifir í
hjarta allra þeirra, sem voru svo
lánsamir að kynnast henni. Guð
varðveiti minninguna um ömmu
Laufeyju.
Róbert Birgir Agnarsson
Birting afmælis-
og minningargreina
Morgunblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til birting-
ar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á ritstjórn blaðsins á
2. hæð í Aðalstræti 6, Reykjavík og á skrifstofu blaðsins í Hafn-
arstræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að greinar verða að berast með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í miðvikudagsblaði að
berast síðdegis á mánudegi og hliðstætt er með greinar aðra daga.