Morgunblaðið - 03.11.1991, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR SUNNUD/HíUR- 8: NÓVEMBER
1991
C 25
Minning:
Ingimar Finnbjöms-
son, Hnífsdal
Ingimar Finnbjömsson útgerðar-
maður var fæddur 4. janúar 1897
að Görðum í Aðalvík. Foreldrar
hans voru Finnbjörn Elíasson og
Halldóra Halldórsdóttir. Ingimar
var sjötti í röðinni af ellefu börnum
þeirra hjóna. Foreldrar hans fluttu
til Hnífsdals er hann var á barns-
aldri. Hnífsdalur varð síðan heimili
hans alla tíð og þar fékk hann út-
rás til athafna.
Frá Hnífsdal hefir verið sóttur
sjór um langa hríð. Þar hafa ávallt
verið dugandi menn í forsvari svo
eftir var tekið. Þegar Þoi'valdur
Thoroddsen ferðaðist um Vestfirði
árið 1887, skrifar hann í ferðabók
sína: „Hinn 25. júlí fór ég frá
ísafirði út í Bolungarvík til þess að
skoða surtarbrandmn í Stigahlíð.
Skammt utan við ísafjörð er dal-
verpið Hnífsdalur. Þar er útræði
mikið og snoturt fiskiþorp, eitt hið
laglegasta á íslandi. í Hnífsdal eru
efnaðir menn og duglegir.” Ingimar
ólst upp hjá foreldrum sínum og
stundaði nám við barnaskólann í
Hnífsdal. Strax að loknu barna-
skólanámi fór hann að stunda róðra
með föður sínum á árabáti, fjórtán
ára gamall. Sextán ára fór hann
að heiman og til sjós, er hann réð
sig í skiprúm á kútter Nordkaperen
sem gerður var út á veiðar með
handfærum. Þar kynntist Ingimar
þeim vettvangi sem hann síðar helg-
aði starfskrafta sína. Skútulífið átti
ekki við Ingimar og hugurinn
hvarflaði heim í dalverpið þar sem
hann sleit barnsskónum.
í Hnífsdal hóf hann það ævistarf
sem átti eftir að verða honum og
þorpinu örlagaríkt. Ingimar byrjaði
ungur formennsku á bát er hét Dan
og var í eigu Hálfdáns Hálfdánar-
sonar útvegsbónda í Búð í Hnífsd-
al. Á þeim útvegi var hann í nokk-
ur ár. Ingimar hafði margar sögur
að segja frá viðskiptum þeirra Hálf-
dáns. Hann var þá ungur og óreynd-
ur sem formaður, en fullur kapps
um að standa sig og verða ekki
eftirbátur annarra, þó að fleytan
væri ekki stór. Hálfdán kunni vel
að meta dugnað og útsjónarsemi
Ingimars og fór ávallt vel á með
þeim meðan þeir störfuðu saman.
Þó að á stundum yrði meiningar-
munur jafnaðist sá ágeiningur er
báðir höfðu hugsað málin til enda.
Ingimar sætti sig ekki við það að
vera til lengdar í annarra þjónustu
og tók þá ákvörðun að stofna til
eigin útgerðar. Varð sá draumur
að veruleika er hann eignaðist sex
rúmlesta bát sem hét Elliði. Útgerð-
in hjá Ingimar gekk ekki verr en
hjá öðrum og hugði hann fljótt að
kaupum á öðrum bát. Sá hét Njáll
og var svolítið stærri en Elliði. Og
enn hugði hann á stækkun er hann
keypti Sæborgu. Það var svo árið
1938 sem hann réðst í verulega
stækkun á skipakostinum. Marzell-
íus Bernharðsson hafði þá hafið
skipasmíði fyrir nokkru og átti full-
smíðaðan átján rúmlesta bát sem
var til sölu, en enginn hafði haft
efni á að kaupa, fyrr en Ingimar
lagði í fyrirtækið. .Ingimar var stór-
huga þá eins og oft síðar er hann
tók ákvörðun um að kaupa bátinn
af Marzellíusi. Eitthvað hafði hann
aurað saman með ráðdeild sinni,
en svo varð hann fyrir þeirri heppni
að fá álitlega fjárhæð í vinning í
Happdrætti Háskólans. Auðveldaði
það honum að fjármagna kaupin.
Þessi bátur hlaut nafnið Mímir ÍS
30 og reyndist Ingimar mikil happa-
fleyta. Síðar áttu hann og félagar
hans eftir að eiga þrjá báta er allir
báru saman nafn. Þetta var fyrsti
báturinn sem Marzellíus byggði og
var sérlega vel vandað til hans að
öllu leyti sem og annarra skipa er
hann byggði síðar. Allir viðir í Mími
voru mun sverari en reglur sögðu
til um að vera ætti í bátum af þess-
ari stærð. Oft minntist Ingimar á
hve gott hefði verið að leita til Elías-
ar Halldórssonar er þá var forstjóri
Fiskveiðasjóðs íslands. Þaðan fór
hann aldrei bónleiður til búðar. Ingi-
mar var skipstjóri á Mími til ársins
1942 er hann hætti og lét yngri
mann taka við. Var það Karl Sig-
urðsson er lengi var skipstjóri hjá
Ingimar. Árið 1953 réðst Ingimar
í það að kaupa stærri bát og stofn-
aði hann þá, ásamt fleirum, fyrir-
tækið Mími hf,- Ingimar vár fram-
kvæmdastjóri þess þar til því var
slitið 1974. Þar með lauk farsælum
ferli Ingimars við stjórnun útgerð-
ar. Þá voru komin yfir fimmtíu ár
frá því hann fyrst hófst handa. Með
útsjónarsemi og dugnaði hafði hon-
um auðnast að stjórna fyrirtæki
sínu áfallalaust hvort sem hann var
á sjó eða í landi. Árið 1966 fengu
Hnífsdælingar nýtt skip, 236 rúm-
lestir. Það var smíðað í A-Þýska-
landi og bar nafnið Guðrún Guð-
laugsdóttir. Jóakim Pálmason var
skipstjóri á þessu skipi og hafði
hann ásamt Ingimar og fleirum
stofnað fyrirtækið Miðfell hf. Ingi-
mar var framkvæmdastjóri þess
fyrstu tvö árin. Miðfell er nú eig-
andi að skuttogaranum Páli Páls-
syni ÍS 101. Ingimar fór vel úr
hendi stjóm útgerðar. Hann hafði
auga með öllu og sparaði hvorki fé
né fyrirhöfn til þess að allt væri í
góðu lagi. Staðið var við allar skuld-
bindingar við lánastofnanir, enda
þess ávallt gætt að stofna ekki til
skulda umfram efni.
Á stríðsárunum var fundið upp
tæki sem gerði mögulegt að leita
uppi kafbáta er þeir vora neðansjáv-
ar. Þetta tæki hafði norska fyrir-
tækið Simrad þróað til notkunar
við síldveiðar. Þannig var hægt að
sjá síldartorfur neðansjávar, og því
voru möguleikar á því að veiða
hana án þess að hún kæmi upp á
yfirborðið í vaðandi torfum sem til
þessa hafði verið talið nauðsynlegt.
Þetta tæki lét Ingimar setja í Mími,
fyrst íslenskra skipa. Nú era síldar-
og loðnuveiðar án þessa tækis, sem
hefur tekið gífurlegum framföram,
óhugsandi. Árið 1941 var Hrað-
frystihúsið í Hnífsdal hf. stofnað.
Það voru Hnífsdælingar heima og
burtfluttir sem stofnuðu þetta fyrir-
tæki og var Ingimar þeirra á með-
al. Þeir tímar höfðu þá farið í hönd
að hin hefðbundna saltfiskverkun
fór minnkandi en tekin var upp
hraðfrysting sjávarafurða. Er Ingi-
mar hætti skipstjórn tók hann upp
störf hjá Hraðfrystihúsinu. Fyrst
sem vélstjóri en síðar varð hann
verkstjóri og gegndi því starfi fram
til ársins 1960. Verkstjórastarfið
var í góðum höndum hjá Ingimar
og lét hann sér ávallt mjög annt
um fyrirtækið. Hann var ijúfur í
umgengni og kom vel að sér starfs-
fólki. Hraðfrystihús Hnífsdælinga
hf. hefur ávallt verið með traust-
ustu fyrirtækjum á þvi sviði. Það
hefur aldrei þurft að rétta við hag
þess sem aðstoð frá opinberam sjóð-
um. Fyrsti framkvæmdastjóri fyrir-
tækisins var Elías Ingimarsson. Síð-
ar tók Einar Steindórsson við því
starfi. Einar var einstæður persónu-
leiki. Heiðarlegur og traustur í öll-
um viðskiptum. Þegar Einar varð
áttgtíu ára, lét hann af fram-
kvæmdastjórninni, eftir þrjátíu ára
starf. Þeim Einari og Ingimar lét
vel að starfa saman og var fyrirtæk-
inu vel borgið í höndum þeirra,
enda var afkoman oftast góð.
Skömmu eftir að Ingimar hóf
störf hjá Hraðfrystihúsinu gerðist
það, að það varð sprenging í her-
bergi, er hann og fleiri voru stadd-
ir í. Állir sem voru inni slösuðust,
sumir mjög alvarlega. Ingimar varð
aldrei jafngóður til heilsunnar eftir
þetta slys.
Ingimar hafði afskipti af fleiru
en útgerðarmálum. Hann var mjög
féiágssinnaður og tók virkan þátt
í félagsstarfi í Hnífsdal. Hann var
langt á þriðja áratug í hreppsnefnd
Eyrarhrepps og starfaði í ýmsum
nefndum á vegum hreppsins. Hann
lét málefni Slysavarnafélagsins.
.ir ..i.r . ..r-1. r .... i .n. . ...... .. " — 1 "... ' "
ekki fara fram hjá sér og var einn
af stofnendum slysavarnasveitar í
Hnífsdal og formaður hennar í rúm
tuttugu ár og formaður Ungmenna-
félagsins í nokkur ár. Hann var
einn af stofnendum fiskideildarinn-
ar Tilraunar og formaður hennar
um tíma. Ingimar var kosinn full-
trúi á fiskiþing og sat hann á nokkr-
um þingum. Hann átti margar
minningar frá þeim samkomum sem
hann hafði gaman af að rifja upp
á seinni áram.
Ingimar hafði mikinn áhuga á
því að aðstaða til félagslífs yrði
bætt í Hnífsdal. Þar var gamalt
hús, Ungmennafélagshúsið, á sín-
um tímá byggt upp úr smíðaverk-
stæði, notað til félagsstarfa. Öll
starfandi félög í Hnífsdal lögðu
mikið á sig til þess að byggt yrði
nýtt félagsheimili og Ingimar lét
ekki sitt eftir liggja. Húsið var
byggt af miklum stórhug og ber
gott vitni dugnaði þeirra Hnífsdæl-
inga.
Ingimar var alinn upp í guðstrú
og góðum siðum. Hann tileinkaði
sér þá hugsun að Guð hjálpaði þeim
sem hjálpaði sér sjálfur. Hann gerði
ávallt mestar kröfur til sjálfs sín
og lagði allt í sölurnar til þess að
hann gæti staðið á eigin fótum og
þyrfti ekki að leita á náðir annarra.
Árið 1934 fékk hann Ólaf Andrés-
son byggingameistara í Hnífsdal til
þess að byggja fýrir sig íbúðarhús.
Þetta var mjög reisulegt hús á þeim
tíma og bjó hann fjölskyldu sinni
gott heimili er flutt var í húsið.
Ingimar gaf húsinu nafnið Spýtu-
húsið og gekk það oftast undir því
nafni. Ingimar kvæntist 23. des-
ember 1927 Sigríði Elísabetu Guð-
mundsdóttur, Jónssonar frá Fossum
í Engidal. Sigríður var glæsileg
kona svo að eftir henni var tekið.
Hún bjó manni sínum og fjölskyldu
gott heimili og stóð þar fyrir öllu
með reisn. Sjómannskonan þarf oft
að gegna hlutverki húsbóndans við
uppeldi bamanna og umsjá heimilis-
ins í fjarveru hans. Það hlutverk
fórst Sigríði vel úr hendi. Það var
söknuður kveðinn að Ingimar og
fjölskyldu þegar Sigríður lést 26.
maí 1985. Þau hjón eignuðust sex
böm. Halldóra Inga, fædd 12. júní
1924, dáin 1981. Giftist Halldóri
Pálssyni. Guðmundur, fæddur 11.
desember 1926, dáinn 1928. Guð-
mundur Sturla, fæddur 24. júlí
1928, dáinn 1988. Kvæntur Arn-
þrúði Guðmundsdóttur. Hrefna,
fædd 30. ágúst 1931. Gift Inga Þór
Stefánssyni. Hann er látinn. Bjöm
Elías, fæddur 12. apríl 1936.
Kvæntur Theodóru Kristjánsdóttur.
Margrét, fædd 29. apríl 1941. Gift
Ólafi Gunnlaugssyni. Barnabörnin
era nú orðin sextán og barnabarna-
börnin tuttugu og þrjú.
Ingimar andaðist á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á ísafirði laugardag-
inn 26. október sl. Um allmörg ár
var Ingimar farinn að heilsu, hann
var lengi vel í heimahúsum í umsjá
eiginkonu og barna, én varð þó er
aldurinn færðist yfir að leita á náð-
ir annarra og var hann lengst af á
Elliheimili ísafjarðar, eða í sjúkra-
húsinu ef svo bar til að hann þyrfti
á frekari aðhlynningu að halda.
Þó að Ingimar ætti oft í erfiðleik-
um vegna sjúkdóms, var hann
ávallt léttur í lund fram til þess
síðasta.
Á síðustu áratugum nítjándu ald-
ar gengu harðindin yfir ísland með
þeim afleiðingum að margir gripu
til þess að leita sér að lífsbrauði í
íjarlægri heimsálfu. Undir lok ald-
arinnar fóru vonir manna að vakna
um betri tíma. Það fór svo að þessi
von varð að veraleika. Ingimar varð
einn af vormönnum fslands, sem
áttu sinn þátt í því að leggja stein
í þá þjóðfélagsbyggingu, sem risið
hefir á íslandi frá því að vélvæðing
fiskiskipa hófst þá er sett var fyrst
vél í fiskibát á árinu 1902.
Að lokum skal Ingimar þökkuð
samfylgdin. Það var lærdómsríkt
að hlusta á hann rifja upp minning-
ar frá langri ævi. Ingimar féll frá
sáttur við þetta líf með þá vitund
í huga að ævistarfið hafði skilað
miklum arði til næstu kynslóðar.
Ég votta aðstandendum hans ein-
læga samúð. Blessuð sé minning
Ingimars Finnbjörnssonar.
Guðmundur Guðmundssou
í dag fer fram útför Ingimars
Finnbjörnssonar frá Hnífsdal, sem
lést sl. laugardag í sjúkrahúsinu á
ísafirði 94 ára gamall. Með Ingimar
er genginn mikill heiðursmaður,
sem með verkum sínum skilur eftir
sig mikil spor, en verður einnig
minnst fyrir glaðlyndi sitt og gott
viðmót.
Þegar ég flutti vestur til Bol-
ungarvíkur árið 1955 var ég svo
heppin að eiga þess kost að kynn-
ast þeim heiðurshjónum í Hnífsdal,
Ingimar Finnbjörnssyni og Sigríði
Guðmundsdóttur. Kom þar hvora
tveggja til; frændsemi Ingimars við
'eiginmann minn, Guðfinn Einars-
son, en einnig kynni mín af Hrefnu
dóttur hans.
Þessi kynni mín af Ingimar verða
mér ætíð ógleymanleg. Hann hafði
til að bera sérstaklega létta lund.
Hann var skjótur 'til svars og var
þá jafnan með gamanyrði ávörum.
Það var því ætíð gaman að koma
í „Spýtuhúsið”, en svo kallaði Ingi-
mar hús sitt í Hnífsdal. Nú seinni
árin sérstaklega, hringdi hann oft
í okkur Guðfinn og ræddi þá um
alla heima og geima. Þá skipti ekki
máli hvort talað var um aflabrögð
vestfirskra togara, eða stjómmál.
Það var aldrei komið að tómum
kofunum.
Ingimar var athafnamaður af lífi
og sál. Annálaður og frækinn skip-
stjóri, en síðar útgerðarmaður og
fískverkandi. Alls staðar var hann
hamhleypa til verka, duglegur og
ákafur og ekki kæmi mér á óvart
að hressilegt lundarfar hans hafi
átt ríkan þátt í að örva fólk til sam-
starfs með honum.
Ingimar Finnbjörnsson setti mik-
inn svip á Hnífsdal á sinni tíð. Þar
voru líka eftirminnilegir menn á
þeim tíma svo sem Páll Pálsson og
Einar Steindórsson. Saman mynd-
uðu þessir menn ásamt fleiram eft-
irtektarvert samfélag sem aldrei
gleymist.
Samhliða umsvifamiklum at-
vinnurekstri var Ingimar ötull fé-
lagsmálamaður. Hann var um 40
ár í hreppsnefnd Eyrarhrepps, hafði
foiystu í slysavarnamálum og vann
að margvíslegum félagsmálum fyrir
hönd sjávarútvegsins um langt ára-
bil.
Árið 1923 kvæntist hann eigin-
konu sinni Sigríði Guðmundsdóttur,
en hún lést fyrir nokkram áram.
Þau eignuðust 6 börn og komust 5
til fullorðinsára.
Allt til hinstu stundar var Ingi-
mar ótrúlega ern. Hann fylgdist vel
með atburðum líðandi stundar.
Hafði einarðar skoðanir á flestum
málum og setti þær ófeiminn fram.
Síðustu árin eftir að hann hafði
misst konu sína og heilsan bilaði
var hann á elliheimilinu á ísafirði
og nú upp á síðkastið á sjúkrahús-
inu þar. Þangað fékk hann heim-
sóknir ættingja, afkomenda og
vina, sem nutu þess að hitta þennan
einstæða öldung.
Mér verða kynnin við Ingimar
Finnbjörnsson ógleymanleg og fyrir
þau vil ég þakka og bið honum og
ættingjum hans allrar Guðs bless-
unar.
María Haraldsdóttir
Fleiri greinar um Ingimar
Finnbjörnsson bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
Birting afmælis-
og minningargreina
Morgunblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til birting-
ar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á ritstjórn blaðsins á
2. hæð í Aðalstræti 6, Reylqavík og á skrifstofu blaðsins í Hafn-
arstræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að greinar verða að berast með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í miðvikudagsblaði að
berast síðdegis á mánudegi og hliðstætt er með greinar aðra daga.
í minningargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Ekki era tek-
in til birtingar frumort ljóð um hinn látna. Leyfilegt er að birta til-
vitnanir í Ijóð, tvö erindi, eftir þekkt skáld, og skal þá höfundar
getið. Sama gildir ef sálmur er birtur. Meginregla er sú, að minning-
argreinar birtist undir fullu nafni höfundar.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins era birtar
greinar um fólk sem er 70 ára eða eldra. Hins vegar eru birtar afmæl-
isfréttir með mynd í dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er á það lögð að handrit séu vel frá gengin, vélrituð"
og með góðu línubili.
t
SIGURGEIR E. ÁGÚSTSSON,
Lyngholti 16, Akureyri,
lést á Fjórðungssjúkrahúsi Akureyrar þann 29. október.
Auður Eyþórsdóttir,
Þórir Sigurgeirsson, Ósk Geirsdóttir,
Rakel Sigurgeirsdóttir,
Sturla Sigurgeirsson,
Konráð Sigurgeirsson
og barnabörn.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
UIMNUR TRYGGVADÓTTIR,
verður jarðsett frá Kópavogskirkju mánudaginn 4. nóvember kl.
13.30.
Lillý Jónsdóttir, Erlendur Guðmundsson,
Margrét Björnsdóttir, Kristján Leífsson,
Sigríður Björnsdóttir, Reynir Pálsson,
Hanna Björnsdóttir, Sighvatur Elefsen,
barnabörn og barnabarnabarn.