Morgunblaðið - 13.02.1992, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1992
*
Frumvarp Olafs Þ. Þórðarsonar:
Skattfrelsi forseta
Islands verði afnumið
ÓLAFUR Þ. Þórðarson, alþingismaður Framsóknarflokksins, vill
afnema skattfrelsi forseta Islands og hefur lagt fram frumvarp á
Alþingi um breytingu á sérákvæði um þetta efni í lögum um laun
forseta íslands.
Ólafur telur að það fyrirkomulag
að forseti lýðveldisins njóti þeirra
sérréttinda að vera undanþeginn
opinberum gjöldum og sköttum sé
ekki í anda ákvæða 78. gr. stjórnar-
skrárinnar, þar sem segir að ekki
megi leiða í lög nein sérréttindi sem
bundin séu við aðal, nafnbætur eða
lögtign. Telur hann í greinargerð
frumvarpsins að slíkt skattfrelsi
samræmist ekki lýðræðisþróun, sé
tímaskekkja og andstætt jafnréttis-
hugmyndum þorra landsmanna.
Hafi það víðast hvar verið afnumið
þegar frelsishreyfmgar tóku að
móta þjóðfélagsskipan á síðari hluta
18. aldar og bendir Ólafur á, máli
sínu til stuðnings, að Bandaríkjafor-
seti greiði skatta og skyldur líkt
og samlandar hans.
Vill þingmaðurinn að afnám
sérákvæðis um skattfrelsi forseta
taki gildi 1. ágúst næstkomandi.
Sjá þingsíðu á bls. 31.
Ferðaskrifstofurekstur Flugleiða hf.:
Rekstrartap um 191
milljón kr. á sex árum
TAP af ferðaskrifstofurekstri Flugleiða hf. á árunum 1985-1990
nam alls um 191 milljón króna á núgildandi verðlagi og kom lang-
Morgunblaðið/KGA
A rölti við sjóinn
Kettir þurfa á útiveru að halda, en þeir eru ekki allir jafn hlýðnir
og hún Tanja Björk sem röltir jafnan á eftir Siggu, eiganda sínum,
þegar hún fer í gönguferðir. Þær stöllur stilltu sér upp fyrir ljósmynd-
arann á Sæbrautinni á dögunum.
Fárviðri
í Eyjum
Vestmannaeyjum.
Vindhraði fór upp í 115 hnúta
á Stórhöfða í Vestmannaeyjum í
fárviðri sem gekk yfir Eyjar í
gær. Skólahald í grunnskólunum
féll niður og rafmagnslaust var
í bænum i eina klukkustund.
Óskar Sigurðsson, vitavörður á
Stórhöfða, sagði að meðalvindhraði
hefði mælst 70 hnútar kl. 6 um
morguninn, 88 hnútar kl. 9 og 89
hnútar rétt fyrir hádegi þegar veðr-
ið náði hámarki. Vindhraði var 115
hnútar í verstu kviðunum. Eftir
hádegi dró úr veðrinu og úrkoma
tók við af vikurfoki.
Um kl. 18 fór rafmagn af bænum
en varaaflstöð var komin í gang
klukkustund síðar. Nokkru seinna
var rafstrengur 2 settur inn. Líklegt
er talið að selta á endamúffu raf-
strengs 1 á Landaeyjarsandi hafí
valdið rafmagnsleysinu.
Ekki var flogið til Vestmannaeyja
og ferð Herjólfs féll niður í fyrsta
skipti í vetur. Tilkynnt var um þijú
smávægileg óhöpp vegna jámplötu-
foks.
Grímur
stærstur hluti þess til á árinu 1990. Gert er ráð fyrir að lítið tap
verði af rekstri Ferðaskrifstofunnar Úrvals-Útsýnar hf. árið 1991
og að tekist hafi að snúa honum við frá því sem var árið 1990
með afgerandi hætti. Ferðaskrifstofan hefur keypt önnur fyrir-
tæki í ferðaþjónustu sem komin voru í þrot og yfirtekið 164 millj-
óna tap frá þeim þannig að samtals nemur uppreiknað tap skrif-
stofunnar um 355 milljónum.
Sigurður Helgason, forstjóri
Flugleiða, vísar því algjörlega á
bug að félagið hafi niðurgreitt
ferðaskrifstofureksturinn með því
að greiða upp tap af honum. „Hér
er ekki um stórar tölur að ræða
yfír allan þennan tíma. Ástæðan
fyrir tapinu er fyrst og fremst sú
að stærð skrifstofunnar hefur ver-
ið óhagkvæm en nú hefur umfang
hennar verið aukið verulega. Mér
sýnist líka að meginástæðan fyrir
því að illa hefur gengið hjá mörg-
um öðrum ferðaskrifstofum sé
fyrst og fremst sú að þær hafa
verið mjög smáar. Þetta er meginá-
stæðan fyrir grisjuninni á ferða-
skrifstofumarkaðnum en ekki að
Flugleiðir hafí orðið þeim að fjör-
tjóni með því að taka á sig tapið
af ferðaskrifstofurekstri sínum. En
ávinningurinn af því að eiga ítök
í ferðaskrifstofurekstri með því
öryggi sem það þýðir fyrir leigu-
flugsstarfsemi félagsins er mun
meiri en nemur tapinu á þessum
rekstri. Það er rétt að undirstrika
að það er stefna Flugleiða að allar
rekstrareiningar skili hagnaði. Það
sama á við um ferðaskrifstofuna,“
segir Sigurður Helgason.
Sjá nánar viðskiptablað 6-7b.
Verð á nijöli lækkar um
7 -10% og lýsi um 18%
VERÐ á loðnumjöli hefur lækkað frá áramótum úr 350-360 sterlings-
pundum fyrir tonnið í 325 pund, eða 33.800 krónur, sem er 7-10%
lækkun. Þá hefur verð á loðnulýsi lækkað frá áramótum úr 380. Banda-
ríkjadölum fyrir tonnið í 310 dali (17.900 krónur) en það er 18% lækk-
un. í vetur hafa verksmiðjur hér greitt 3.500-4.600 krónur fyrir loðnu-
tonnið en vertíðina 1990-91 greiddu þær rúmar 4.000 kr. fyrir tonn-
ið, 1989-90 3.000-4.000 kr., 1988-89 4.000 kr. og 1987-88 2.300-
2.400 kr. Á Seyðisfírði hefur mest verið brætt af loðnu í vetur, eða
42 þúsund tonn. Bræla var á miðunum í fyrrinótt og engin loðnuveiði.
íslensk skip höfðu veitt samtals
um 253.000 tonn af loðnu í gær,
þar af 196.000 tonn eftir áramótin,
samkvæmt upplýsingum frá Félagi
íslenskra fiskimjölsframleiðenda.
Þau eiga því eftir 324 þúsund tonn
af kvóta sínum en við þennan kvóta
bætast trúlega 37.800 tonn af
loðnukvóta Norðmanna og 81.400
tonna loðnukvóti Grænlendinga, sem
ekki hefur náðst að veiða.
Landakotsspítali:
Starfsmenn boða til fundar
um stuðning við Jósefssystur
Norsk loðnuskip eru farin héðan
og erlend skip mega ekki veiða loðnu
hér eftir 15. febrúar. Því eiga okkar
skip að öllum líkindum samtals 443
þúsund tonna kvóta óveiddan en
grænlenski kvótinn og afgangurinn
af norska kvótanum bætist við kvóta
íslensku skipanna í hlutfalli við þann
kvóta, sem þeim hefur verið úthlut-
aður.
ALLT starfsfólk Landakotsspítala hefur verið boðað til fundar kl.
13.30 í dag þar sem lögð verður fram tillaga frá trúnaðarmönnum
spítalans um að starfsfólk spítalans lýsi yfir stuðningi við sjónar-
mið St. Jósefssystra vegna fyrirhugaðra breytinga á starfsemi
Landakots. Sif Knudsen, trúnaðarmaður sjúkraliða, sagði í samtali
við Morgunblaðið að ekki væri verið að mótmæla þeim viðræðum
sem hafnar eru um sameiningu Landakots og Borgarspítala heldur
því að Landakot verði gert að öldrunarheimili.
í gær fór fram fyrsti viðræðu-
fundur fulltrúa ríkisins, Reykja-
víkurborgar og Landakots um
sameininguna. Yfírlýsing St. Jó-
sefssystra, sem birt var í Morgun-
blaðinu í gær, var rædd á fundinum
að sögn Þorkels Helgasonar, að-
stoðarmanns heilbrigðisráðherra.
„Það þarf að fá betur úr því
skorið með hvaða hætti St. Jósefs-
systur telja að samningar séu
viðunandi. Ég held ég geti fullyrt
fyrir hönd Reykjavíkurborgar að
við höfum ekki áhuga á að vinna
að sameiningu sjúkrahúsanna ef
það er í andstöðu við systumar.
Það hefur hins vegar ekki komið
skýrt fram að þær séu andvígar
samningaviðræðum, heldur hafa
þær lýst yfir andstöðu við ákveðn-
ar hugmyndir sem voru lagðar
fram um áramótin. Því höfum við
formenn stjórna beggja spítalanna
lagt áherslu á að það verði leitað
leiða við sameininguna sem taki
tillit til ábendinga systranna,“
sagði Ámi Sigfússon, form. stjórn-
ar Sjúkrastofnana Reykjavíkur.
Þorkell Helgason sagði að það
væri margyfíriýst stefna heil-
brigðisráðherra að ekki yrði gengið
gegn eindregnum vilja systranna.
„Við í ráðuneytinu höfum talið
eðlilegt að samskiptin við nunnum-
ar fari fram í gegnum forsvars-
menn Landakots og höfum ekki
viljað fara á bak við þá með því
að tala beint við þær. Það getur
þó vel farið svo að menn telji það
æskilegt," sagði hann.
Ragnar Kjartansson er formað-
ur viðræðunefndar ríkisins um
sameiningu sjúkrahúsanna en f
henni sitja auk hans, Páll Sigurðs-
son, ráðuneytisstjóri í heilbrigðis-
ráðuneytinu, og Halldór Árnason,
skrifstofustjóri í fjármálaráðuneyt-
Hjörleifur Kvaran, fram-
kvæmdastjóri lögfræði- og stjóm-
sýsludeildar Reykjavíkurborgar,
og Jóhannes Pálmason, fram-
kvæmdastjóri Borgarspítalans,
taka þátt í viðræðunum fyrir hönd
borgarinnar og Logi Guðbrandsson
framkvæmdastjóri og Baldur Guð-
laugsson hrl. fyrir Landakot. Næsti
fundur hópsins verður haldinn
næstkomandi laugardag.
í gær voru íslensk skip búin að
landa 8.603 tonnum af loðnu í
Grindavík í vetur, 3.493 í Reykjavík,
14.654 á Akranesi, 6.208 í
Bolungarvík, 1.295 á Siglufirði,
10.865 á Akureyri, 12.023 á Raufar-
höfn, 15.624 á Þórshöfn, 8.424 á
Vopnafirði, 8.309 hjá Hafsíld hf. á
Seyðisfirði, 34.011 hjá Sfldarverk-
smiðjum ríkisins á Seyðisfirði,
34.163 í Neskaupstað, 40.878 á
Eskifirði, 17.197 á Reyðarfirði,
1.955 á Höfn, 9.961 hjá FES í Eyj-
mu.
Báti bjargað við erfiðar aðstæður
Grundarfirði.
UM KL. 11 í gær barst hjálparbeiðni frá vélbátnum Grundfírð-
ingi SH 12. Hann var á hörpudiskveiðum undan Eyrarfjalli þegar
plógurinn fór í skrúfuna. Missti báturinn þegar afl og tók að
reka að landi, en hvöss norðaustanátt var og stóð vindurinn á
land. Togarinn Krossnes SH 308 var fyrstur á vettvang og eftir
talsverða erfiðleika tókst að koma línu í bátinn en þá var hann
einungis hálfa mílu frá landi.
Skipverjar á Grandfirðingi
köstuðu þegar út akkeri, en keðja
akkerisins slitnaði fijótlega og tók
þá bátinn að reka hratt upp í fjöra
við Eyrarfjall sem skilur að
Grundarfjörð og Kolgrafarfjörð.
Var þá kastað út öðra akkeri og
dróst það eftir botninum og hægði
mjög á ferð bátsins að landi.
Togarinn Krossness og vélbát-
urinn Farsæll vora nærstaddir og
brugðust skjótt við. Var togarinn
fyrstur á staðinn. Grundfirðingur
var þá kominn mjög nærri landi
og dýpið aðeins 5-10 metrar og
því var mjög hættulegt fyrir tog-
arann, sem er 300 tonn, að at-
hafna sig á þessu dýpi í hvassviðr-
inu. Var þá ekki ónýtt að hafa
um borð í togaranum nokkra grá-
sleppukarla sem þekkja botninn á
þessu svæði betur en stéttina fyr-
ir framan dymar heima hjá sér.
Línu var skotið úr línubyssu
um borð í Grundfirðing en línan
slitnaði þegar verið var að draga
kaðalinn um borð. Greip skipstjór-
inn á Krossnesinu, Kristján Guð-
mundsson, til þess ráðs að sigla
inn fyrir bátinn og upp að honum
og kasta línu og kaðli um borð.
Gekk þetta vel og var báturinn
þá dreginn í land í Grundarfirði.
Hallgrímur
í
í
Skýrslu um ís-
lenska aðalverk-
taka frestað

um og 20.885 hjá FIVE í Eyjum.
Þá hafa Hilmir SU, Grindvíkingur
GK, ísleifur VE og Gullberg VE
landað samtals 3.742 tonnum af
loðnu í Færeyjum.
í Færeyjum eru greiddar í mesta
lagi 5.600 íslenskar krónur fyrir
tonnið af loðnu en fítu- og þurrefnis-
innihald, svo og ferskleiki loðnunn-
ar, hafa áhrif á verðið, að sögn skip-
veija á Hilmi SU. „Að meðaltali
greiða íslensku verksmiðjumar ekki
lægra verð fyrir loðnuna núna en í
haust, þrátt fyrir að fituinnihald
hennar hafi lækkað úr 13-14% í tæp
9%,“ segir Jón Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Félags íslenskra fiski-
mjölsframleiðenda. „Norskar og
færeyskar verksmiðjur geta greitt
hærra hráefnisverð en við, því þær
hafa fengið ríkisstyrki og era auk
þess nær mörkuðunum. Auk þess fá
þær jafnara hráefni yfir árið og nú
er ekki lengri sigling af miðunum
hér til Færeyja en Siglufjarðar t.d.“
----------------------------
I
Fyrirhugað var að utanríkisráð-
herra flytti skýrslu um málefni ís-
lenskra aðalverktaka á Alþingi í
dag. Því hefur hins vegar verið
frestað um viku.