Morgunblaðið - 13.02.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1992
Morgunblaðið/Þorkell
Aðstandendur uppfærslu Óperusmiðjunnar og Borgarleikhússins á
La Bohéme.
Skekkja í áætlun
enn fráleitari vegna
minnkunar ráðhússins
- segir í bókun sem Kristín A. Olafs-
dóttir lagði fram í borgarráði
KRISTÍN Á. Ólafsdóttir, borgarfulltrúi Nýs vettvangs, segir að
skekkja við kostnaðaráætlun vegna byggingar ráðhúss sé enn
fráleitari en ella, þar sem húsið í heild sé 3.000 fermetrum minna
en upphaflega hafi verið samþykkt. Muni þar mest um minnkun
bílakjallara.
Þetta kom fram í bókun Kristín-
ar á borgarráðsfundi á fimmtudag.
Tilefni bókunarinnar var greinar-
gerð aðstoðarborgarverkfræðings,
sem lögð var fram á fundi borgar-
ráðs 28. janúar. í bókun Kristínar
Óperusmiðjan og Borgarleik-
húsið frumsýna La Bohéme
ÓPERUSMIÐJAN og Borgarleikhúsið hafa tekið höndum saman
og vinna í sameiningu að uppfærslu óperunnar La Bohéme eftir
Puccini sem er ein vinsælasta ópera óperuheimsins. Þetta er í
fyrsta sinn sem ópera er sett upp í Borgarleikhúsinu, sem sérstak-
lega er hannað með hljómburð í huga auk þess sem þar er mjög
fullkomið leiksvið.
Fjöldi tónlistarfólks stendur að
sýningunni. Hljóðfæraleikarar
verða flestir úr röðum Sinfóníu-
hljómsveitar íslands. Hljómsveit-
arstjóri verður Guðmundur Óli
Gunnarsson sem verið hefur í
framhaldsnámi í Finnlandi. Með
helstu hlutverk fara Þorgeir Andr-
ésson, Inga Backman, Ásdís Krist-
mundsdóttir, Ingibjörg Guðjóns-
dóttir, Jóhanna Linnet, Keith Re-
ed, Sigurður Bragason, Stefán
Arngrímsson, Jóhann Smári Sæv-
arsson, Sigurður Steingrímsson og
Ragnar Davíðsson.
Auk þess mun Ójafur Bjarnason
sem hefur verið í Óperunni í Reg-
ensburg í Þýskalandi syngja J
nokkrum sýningum í byijun maí.
í sýningunni er þrjátíu manna
blandaður kór auk tuttugu barna
sem Árni Harðarson hefur æft.
Leikstjóri er Bríet Héðinsdóttir og
leikmyndahöfundur er Messíana
Tómasdóttir. Frumýning verður í
Borgarleikhúsinu 28. mars 1992.
(Fréttatilkynning)
segir að í greinargerðinni sé kostn-
aður við ráðhúsbyggingu sagður
hafa farið tæp 32% fram úr áætl-
un og þá miðað við kostnaðaráætl-
un í janúar 1989, talsvert eftir að
framkvæmdir hófust.
Þá segir í bókuninni: „Fyrsta
skóflustungan var tekin 14. apríl
1988. Á fundi 1. október 1987
ákvað meirihluti borgarstjórnar að
fara út í þessa framkvæmd. Þá
var áætlað að byggingin kostaði
750 milljón krónur, eða framreikn-
að til núvirðis (byggingarvisitala
184,8 stig, sbr. greinargerðina)
1354 milljónir. Kostnaðurinn virð-
ist hins vegar ætla að verða rúm-
um 1739 milljón krónum meiri,
eða nær 130% hærri en áætlað
var þegar ákvörðun var tekin um
bygginguna. Skekkjan verður enn
fráleitari þegar tekið er tillit til
þess að húsið í heild er 3.000 ferm.
minna en upphaflega var sam-
þykkt. Munar þar mest um minnk-
un bílakjallara. Ævintýraleg „skot
út í loftið“ ætla að reynast Reyk-
víkingum dýrt spaug.“
Sigurður Tómas Björgvinsson
Nýr ritstjóri
Alþýðublaðsins
SIGURÐUR Tómas Björgvins-
son, framkvæmdastjóri Alþýðu-
flokksins, hefur verið ráðinn rit-
stjóri Alþýðublaðsins í stað Ing-
ólfs Margeirssonar er látið hefur
af störfum við blaðið að öðru
leyti en því að hann mun annast
leiðaraskrif.
Að sögn Ámunda Ámundasonar,
framkvæmdastjóra útgáfufélags
Alþýðublaðsins, er stefnt að því að
stækka blaðið á næstunni. Áhersla
verður lögð á fréttaskýringar og
pólitísk skrif, en dregið verður úr
innlendum fréttaskrifum og engar
erlendar fréttir verða birtar. Sagði
hann að ýmsir utanaðkomandi aðil-
ar yrðu fengnir til að skrifa í blað-
ið, en á ritstjórninni starfa tveír
blaðamenn auk ritstjóra.
AF INNLENDUM
VETTVANGI
EFTIR GUÐMUND SV. HERMANNSSON
Hernaðarmannvirki á Islandi:
NATO hefur greitt á 14. milljarð
króna til hernaðarframkvæmda
Hernaðarframkvæmdir 1983-1996 kosta 64 milljarða króna
Atlantshafsbandalagið (NATO) hefur greitt rúma 13 ’milljarða króna
á núvirði til byggingar varanlegra hernaðarmannvirkja á síðustu
40 árum. Af því hafa rúmir 7 milljarðar króna verið greiddir eftir
1983 en frá því ári hafa staðið yfir umfangsmiklar framkvæmdir
á vegum Bandaríkjahers á Keflavíkurflugvelli og víðar.
Samkvæmt upplýsingum frá
NATO hefur bandalagið lagt fram
57,767 milljónir svonefndra mann-
virkjareikningseininga til varan-
legra mannvirkja á Islandi frá
1950. Hver mannvirkjakostnaðar-
eining jafngildir nú 3,951 Banda-
ríkjadal og þessi upphæð svarar
því til 13,4 milljarða króna á núver-
andi gengi.
Frá 1983 hefur bandalagið lagt
fram 31,69 milljónir mannvirkja-
reikningseininga eða 7,25 milljarða
króna í mannvirkji á íslandi. Tals-
verður kostnaður á enn eftir að
koma að koma fram vegna þessara
mannvirkja. Samkvæmt upplýsing-
um frá vamarliðinu er áætlað að
hernaðarmannvirkjaframkvæmdir
árin 1983-1996 kosti 1,1 milljarð
Bandaríkjadala, eða 64 milljarða
íslenskra króna á núverandi gegni.
Af því er áætlað að NATO greiði
60%, eða rúma 38 milljarða króna,
en Bandaríkin 40% eða um 26 millj-
arða króna. Inni í þeirri tölu eru
framkvæmdir vegna Flugstöðvar
Leifs Eiríkssonar.
Innan Atlantshafsbandalagsins
er löng hefð að aðildarþjóðimar
deili með sér kostnaði við að reisa
varanleg hemaðarmannvirki sem
nýtast bandalaginu sameiginlega.
Aðildarríki NATO geta einnig reist
slík mannvirki eingöngu til nota
fyrir eigin her og þá greiða þau
allan kostnað við framkvæmdina.
En teljist mannvirkin til sameigin-
legra NATO-mannvirkja er greitt
fyrir þau sameiginlega af aðildar-
ríkjum bandalagsins. Þótt hér á
landi sé jafnan talað um mannvirkj-
asjóð NATO er sá sjóður ekki til í
raun heldur er um að ræða einskon-
ar greiðslumiðlun. Þær þjóðir sem
standa fyrir framkvæmdum, svo-
nefndar gestgjafaþjóðir, fá milli-
liðalaus framlög frá öðmm aðildar-
þjóðum sem reiknuð eru út eftir
ákveðnum reglum.
ísland hefur ekki tekið þátt í
þessari kostnaðardreifíngu heldur
hafa Bandaríkin verið gestgjafa-
þjóð gagnvart NATO þegar um er
að ræða hernaðarmannvirki á Is-
landi. Samkvæmt upplýsingum frá
NATO hafa öll hernaðarmannvirki
á íslandi verið reist á grundvelli
vamarsamnings íslands og Banda-
ríkjanna, hvort sem um er að ræða
mannvirki sem Bandaríkjastjórn
eða NATO hefur greitt fyrir.
Til varanlegra hernaðarmann-
virkja teljast meðal annars flugvell-
ir, stjómstöðvar, ratsjárstöðvar,
olíutankar og leiðslur, hafnir, eld-
flaugaskotpallar, birgðageymslur
og fleira í þeim dúr sem nauðsyn-
leg er til heræfinga á friðartímum
og hemaðar á ófriðartímum.
Samkvæmt upplýsingum frá
Vamarmálaskrifstofu utanríkis-
ráðuneytis hefur NATO meðal ann-
ars greitt kostnað vegna fram-
kvæmda í Hvalfirði og flugbrauta-
gerðar á Keflavíkurflugvelli, og
eftir 1983 hefur bandalagið greitt
stóran hluta af kostnaði við bygg-
ingu ratsjárstöðva, olíuhafnar í
Helguvík, akstursbrautar á flug-
vellinum, styrktra flugskýla, elds-
neytiskerfa og stjórnstöðvar svo
eitthvað sé nefnt. Sem gestgjafa-
þjóð greiða Bandaríkjamenn
reksturskostnað og kostnað við
framkvæmdir sem eru umfram
staðlaða hönnun NATO.
Árið 1954 var gert samkomulag
milli íslands og Bandaríkjanna um
að íslenskir verktakar, sem ríkis-
stjórn íslands samþykki, skuli inna
af hendi allar framkvæmdir sem
þeir séu færir um fyrir varnarliðið
á Keflavíkurflugvelli. Síðan hafa
íslenskir aðalverktakar haft einka-
rétt á þessari verktöku, hvort sem
Bandaríkin ein, eða NATO, hafa
greitt fyrir verkin. NATO gerir
samt ráð fyrir að framkvæmdir við
sameiginleg hernaðarmannvirki
séu boðnar út á almennum mark-
aði og þeir - sem bjóði lægst fái
verkin. Hægt er þó að hafa annan
hátt á verktökunni ef svonefnd
greiðslu- og framkvæmdanefnd
NATO samþykkir.
Nokkur umræða hefur orðið hér-
lendis hvort ísland eigi að taka
þátt í þessum sameiginlegu útgjöld-
um ef það gæti orðið til að bijóta
upp það kerfi sem byggst hefur
upp varðandi verktöku á Keflavík-
urflugvelli. Ekki er ljóst hvaða út-
gjöld væru þessu samfara þar sem
reiknireglumar eru nokkuð á reiki.
í stórum dráttum greinist
greiðsluskiptingarkerfi NATO í
ákveðna sérsviðskafla. Einn kaflinn
er um flugvelli, annar um eldsneyt-
iskerfí, sá þriðji um loftvarnarkerfí
og fjórði um fjarskiptakerfi. Á sex
mánaða fresti leggja gestgjafa-
löndin fram fjárhagsskýrslur sem
sýna útgjöld sex undanfarinna
mánaða og kostnaðaráætlun næstu
sex máiiaða. Á grundvelli þessara
skýrelna ákveður yfirstjórn NATO
framlög, sem aðildarríkin ýmist fá
í sinn hlut eða greiða til sameigin-
legra framkvæmda.
Tvær nefndir hafa yfimmsjón
með þessum málum. Annars vegar
er svonefnd mannvirkjanefnd og
hins vegar greiðslu- og fram-
kvæmdanefnd. Mannvirkjanefndin
tekur við tillögum frá þremur
æðstu yfirmönnum herafla NATO,
en þeir leggja mat á verkefni sem
aðildarríkin vilja láta vinna og raða
þeim verkefnunum í forgangsröð.
Mannvirkjanefndin sér um að
raða verkefnum niður í svonefndar
sneiðar eftir því á hvaða árabili
verkin eiga að vinnast, og áætlar
hvað sneiðin muni kosta. Þegar
samkomulag hefur náðst um heild-
arupphæð sneiðarinnar er tillaga
lögð fram í Atlantshafsráðinu. Sé
hún samþykkt þar er komin fram
formleg áætlun og á grundvelli
hennar hefja einstök ríki undirbún-
ing að því að bjóða verkin út.
Gestgjafaríkin sjá um teikning-
ar, úttektir og nánari kostnaðar-
áætlanir, en hver framkvæmd er
síðan samþykkt af greiðslu- og
framkvæmdanefnd. Eftir það sjá
þau um útboð verksins og fram-
kvæmdimar og bera síðan kostnað
af rekstri mannvirkjanna.
Til að reikna út hlut aðildarríkj-
anna í framkvæmdakostnaði hverr-
ar sneiðar er stuðst lauslega við
formúlu sem ákveðin var árið 1950.
Þegar leitað var upplýsinga hjá
NATO um hvað framlag Islands
yrði, tæki landið þátt í þessari
áætlun, var svarið að um það væri
ómögulegt að segja. Framlag hvers
lands væri ákveðið eftir
samningaviðræður við, og með
samhljóða samþykki hinna aðild-
arlandanna. í samningaviðræðun-
um væri venjulega tekið tillit til
þjóðartekna viðkomandi lands,
hvaða kostnað það þarf að bera sem
gestgjafaland vegna sameiginlegra
NATO framkvæmda, í hve miklum
mæli landið sjálft muni nota við-
komandi hernaðarmannvirki, og
hvaða tekjum framkvæmdirnar
muni skila innlendum iðnaði.
En í grein eftir Björn Bjarnason
þingmann Sjálfstæðisflokksins í
Morgunblaðinu í janúar sl. kom
fram, að samkvæmt athugun
flokksins yrði hlutfall íslands af
árlegu heildarframlagi væntanlega
um 0,185% eða um 40 milljónir
árlega miðað við framkvæmdir
1985-1990.