Morgunblaðið - 09.05.1992, Síða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. MAÍ 1992

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen. ,
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstraeti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1200 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 110 kr. eintakið.
Stefnumörkun í
fangelsismálum
••
Ollum, sem þekkja til fram-
vindu íslenzkra fangelsis-
mála síðustu áratugi og stöðu
þeirra í dag, ber saman um, að
brýn þörf sé á markvissri stefnu-
mörkun í þessum viðkvæma
málaflokki sem og skjótum úr-
bótum á ýmsum sviðum, einkum
að því er varðar húsakost og
starfsaðstöðu í fangelsiskerfmu.
Þorsteinn Pálsson, dóms-
málaráðherra, hefur í öllum
meginatriðum fallist á tillögur
fangelsismálanefndar um úr-
bætur í þessum málaflokki og
verða tillögur nefndarinnar
væntanlega grundvöllur að
stefnumörkun í fangelsismálum
á næstu árum. Tillögur þessar
eru fram settar í skýrslu nefnd-
arinnar til dómsmálaráðherra. í
skýrslunni og afstöðu ráðherr-
ans er varðaður vegur til nauð-
synlegra úrbóta.
í fréttaskýringu um þetta efni
hér í blaðinu síðastliðinn
fimmtudag segir m.a.:
„í skýrslunni kemur fram að
síðastliðin þrettán ár hefur af-
plánunardögum í fangelsum á
Islandi ijölgað um 50%, eða um
35 fanga að jafnaði. Á sama
tíma hafa bætzt við 22 ný fanga-
pláss, með nýrri álmu fyrir 10
fanga á Litlá-Hrauni árið 1980
og 12 plássum í fangelsi á Kópa-
vogsbraut árið 1989. Á móti
kemur að fækkað hefur samtals
um átta pláss í eldri álmu Litla-
Hrauns og í Hegningarhúsinu,
meðal annars vegna ítrekaðra
aðvarana heilbrigðiseftirlitsins".
Aðeins eitt þeirra sex fang-
elsa, sem starfrækt eru hér á
landi, var upphaflega byggt til
að hýsa fanga, Hegningarhúsið
við, Skólavörðustíg, sem tekið
var í notkun fyrir 118 árum. „Á
þeim tíma höfðu menn aðrar
hugmyndir um refsifullnustu en
í dag,“ segir í skýrslu fangels-
ismálanefndar. I þessu meir en
aldargamla fangelsi uppfyllir
enginn klefi skilyrði líðandi
stundar um aðbúnað og holl-
ustuhætti í fangelsum. Og á
þessari öld hefur ekkert nýtt,
sérhannað eða viðunandi fang-
elsi verið byggt í landinu. Síðu-
múlafangelsið var, svo dæmi sé
tekið um önnur fangelsi, upp-
haflega byggt sem bflageymslu-
og þvottastöð fyrir lögregluna
og ber öll aðstaða þar því upp-
hafí vitni.
Fangelsismálanefndin telur
það brýnast að bæta úr húsa-
kosti íslenzkra fangelsa, það er
að hafíst verði handa um bygg-
ingu nýs fangelsis á höfuðborg-
arsvæðinu. Nefndin vill að því
verki verði lokið fyrir 1996 og
að þá verði lögð niður þijú af
þeim fangelsum sem nú eru
starfrækt og að hinu ijórða,
Litla-Hrauni, verði breytt. I til-
lögum nefndarinnar felst að
fangaplássum verði íjölgað úr
117 i 139 og að fangelsum verði
skipt í deildir.
Nefndin leggur ekki síður
áherzlu á aðra þætti í tillögum
sínum um úrbætur, en hús-
næðismálin eru beinlínis talin
þröskuldur í vegi ýmissa úrbóta.
Nefndin nefnir sérstaklega
„vinnu fanga og nám, bæði inn-
an fangelsa og utan“ og að „tek-
in verði upp skipulögð fræðsla
og vímuefnameðferð fýrir
fanga“, m.a. til að búa þá undir
þátttöku í heilbrigðu borgara-
legu lífí.
Tillögur nefndarinnar miða
og að því að fangelsismálastofn-
un verði byggð upp til að geta
betur sinnt núverandi verkefn-
um sínum og framtíðarhlut-
verki. Nefndin vill að ýmis verk-
efni, sem nú er sinnt í dóms-
málaráðuneyti, verði færð til
stofnunarinnar, svo sem Jjármál
fangelsa, starfsmannamál og
eðlileg samskipti við hliðstæður
erlendis. Nefndin vill að sett
verði reglugerð eða lög um fang-
elsismálastofnun og verkaskipt-
ingu milli hennar og dómsmála-
ráðuneytisins og forstöðumanna
fangelsa. Þá leggur nefndin til
að menntun starfsfólks í fang-
elsiskerfinu verði efld til mikilla
muna og að Fangavarðaskóli
ríkisins verði færður undir fang-
elsismálastofnun.
Morgunblaðið tekur í megin-
atriðum undir tillögur fangelsis-
málanefndar, enda löngu tíma-
bært að ná fram úrbótum í þess-
um efnum. Tryggja verður að
hægt verði að framfylgja fyrir-
mælum laga um fangelsi og
fangavist, meðal annars um kost
fanga á vinnu, námi, útiveru og
um úrræði til að hindra ofneyzlu
lyfja og fíkniefna í fangelsum,
eins og vikið er að í samþykkt
stjórnarfundar íslandsdeildar
Amnesty International um þetta
efni. „f'angelsiskerfið verður að
hrista af sér 19. öldina,“ eins
og komist er að orði í fréttaskýr-
ingu hér í blaðinu. Blaðið fagnar
og jákvæðum undirtektum Þor-
steins Pálssonar, dómsmálaráð-
herra, og væntir þess, að tillög-
ur nefndarinnar og undirtektir
hans leiði til nauðsynlegra við-
bragða og úrbóta.
Jóhannes Nordal seðlabankastjóri:
SH geti með hlutafjárþátttöku al-
mennings ráðist í stærri verkefni
„NÝLEGA er lokið gagngerri endurskoðun reglna um hlutabréfavið-
skipti á Verðbréfaþingi Islands, sem vonandi leiðir til þess að mun
fleiri félög fái hlutabréf sín skráð og öðlist þannig betri aðgang að
því áhættufjármagni, sem flest þeirra skortir í dag. I þeim heimi
alþjóðlegrar samkeppni, sem við nú lifum í, ræður traust fjárhags-
staða oftast úrslitum. Mér kæmi því ekki á óvart, þótt það yrði eitt
af mikilvægustu verkefnum stjórnenda Sölumiðstöðvarinnar í fram-
tíðinni að skipuleggja þannig fjárhagsuppbyggingu samtakanna að
þau geti með hlutafjárþátttöku almennings í landinu ráðist í enn
stærri alþjóðleg verkefni íslenskum sjávarútvegi og þjóðarbúskap
öllum til eflingar," sagði Jóhannes Nordal seðlabankastjóri á aðal-
fundi SH.
I ræðu sinni sagði Jóhannes Nor-
dal einnig m.a. að háir raunvextir
síðustu 4 árin ættu að nokkru leyti
rætur að rekja til þess að almenning-
ur hefði ekki haft nægilegt traust á
framtíð þess stöðugleika, sem þó
hefði náðst í verðlagsmálum.- Þetta
hafi komið fram í reglulegum
skoðanakönnunum, sem Seðlabank-
inn láti gera varðandi verðbólgu-
væntingar manna. Þær hafi yfiríeitt
sýnt að almenningur byggist við all-
verulega meiri verðbólgu á hveijum
tíma en opinberar spár gerðu ráð
fyrir.
„Á þessu hefur hins vegar orðið
gleðileg breyting nú síðustu mánuði,
sem t.d. kemur fram í því að í mars
sl. gerðu menn í þessari könnun ráð
fyrir helmingi lægri verðbólgu en í
lok síðasta árs, eða nálægt 5%, og
þetta var þónokkru fyrir kjara-
samningana. Þetta styrkir mann í
þeirri trú að hinir nýju kjarasamn-
ingar, þegar þeir liggja nú fyrir,
muni auka verulega traust á fjár-
magnsmarkaðnum og þannig stuðla
að áframhaldandi lækkun raun-
vaxta. Enn mikilvægara er þó að
það takist að hemja hina gífurlegu
lánsfjáreftirspurn ríkissjóðs og hús-
næðislánakerfis, sem til samans hafa
gleypt meginhluta alls innlends
sparnaðar undanfarin tvö ár.“
Jóhannes sagði að horfur væru
nú mun betri í þessu efni, bæði um
minni halla á ríkissjóði á þessu ári
en í fyrra og minni eftirspurn eftir
húsnæðislánum og vonandi gengi
það eftir. „Þegar það gerist ætti sú
lækkun vaxta, sem nú hefur verið
ákveðin, að reynast raunhæf en með
henni eru nafnvextir til fyrirtækja
þegar orðnir um það bil álíka eða
lægri hér á landi en í flestum ná-
grannaríkjum íslendinga. Jafnframt
verður að leggja áherslu á það að
tilraunir Seðlabanka, eða ríkisvalds,
til þess að halda vaxtastiginu fyrir
neðan það, sem framboð og eftir-
spurn á lánsfjármarkaðnum leyfir,
getur aðeins leitt til peningaþenslu,
sem myndi fljótlega spilla þeim
mikilvæga árangri, sem náðst hefur
til lækkunar á verðbólgustiginu hér
á landi.
En takist hins vegar að halda
verðbólgunni nálægt, eða innan við,
2% fram á næsta ár, eins og nú eru
horfur á, mun það smám saman
bæta rekstrarskilyrði útflutningsat-
vinnuvega, bæði vegna hagstæðara
raungengis og lægra vaxtastigs mið-
að við samkeppnislönd okkar. Loks
skiptir það ekki minnstu máli að
efnahagslegur stöðugleiki skapar
bæði skilyrði og hvatningu til þess
að sjávarútvegsfyrirtæki og önnur
fyrirtæki í landinu leiti sjálf lausnar
á fjárhagsvandamálum sínum með
endurskipulagningu á rekstri og með
því að breyta fjárhagslegri uppbygg-
ingu sinni í samvinnu við lána-
stofnanir.
Hins vegar hefur margt gerst í
þeim efnum að undanförnu, eins og
Jóhannes Nordal.
ég fékk gott tækifæri til að kynnast
fyrr í þessari viku, þegar stjórnendur
Seðlabankans heimsóttu hin tvö
endurbornu stórfyrirtæki í Vest-
mannaeyjum, sem orðið hafa til með
sameiningu margra aðila nú fyrir
skömmu.
Það er áreiðanlega hollast að skip-
ulagsbreytingar af þessu tagi verði
fyrir frumkvæði fyrirtækjanna
sjálfra án afskipta ríkisvaldsins en
nauðsynlegt er að lánastofnanir veiti
þeim brautargengi, ekki síst með
lánabreytingum. Næsta skrefið hlýt-
ur síðan að vera að styrkja eiginfjár-
stöðu með opnun félaganna og sölu
hlutabréfa á almennum markaði.
Mikill árangur hefur náðst með upp-
bygginu hlutafjármarkaðs hér á
landi, þótt enn sé langt í land að
hann sé orðinn atvinnuvegunum sú
lyftistöng, sem vera þyrfti," sagði
Jóhannes.
Jóhannes sagði að við verðum að
vera samkeppnishæfir á opnum
markaði, jafnt hérlendis sem erlend-
is, „Með þessu er ég að sjálfsögðu
ekki að segja að íslendingar eigi að
gefa útlendingum óheftan aðgang
að fiskimiðum okkar og orkulindum
en ég tel lítil rök mæla með því að
útiloka erlent áhættufíármagn frá
nokkrum atvinnuvegi frekar en að
banna notkun erlends lánsfíár. Sé
dugur í íslendingum sjálfum munu
þeir standast þessa samkeppni heima
fyrir en þeir verða jafnframt að setja
metnað sinn í að sækja af ekki minni
þrótti inn á erienda markaði en út-
lendingar sækja hingað.“
Jóhannes sagði að fyrstu áratug-
ina eftir síðari heimsstyijöldina hefði
stefna þjóðnýtingar og miðstýringar
frekar verið í vörn en sókn í Vestur-
Evrópu. Það hefði ekki verið fyrr en
á 7. áratugnum, sem fylgjendur
markaðsbúskapar hefðu náð þar ör-
uggri forystu.
„Margt í þróun síðustu ára virðist
mér benda til þess, a.m.k. á efna-
hagssviðinu, að ekki verður um fyrir-
sjáanlega framtíð horfið aftur af
þeirri braut, sem nú hefur verið
mörkuð. Sigur markaðshagkerfisins
í samkeppni við áætlunarbúskap og
miðstýringu er ekkert tískufyrir-
brigði, sem byggist á tímabundnum
vinsældum fijálshyggjukenninga,
heldur eru hér tvímælalaust að verki
djúpstæð öfl, sem eiga sér rætur í
hinum öru tæknibreytingum nútím-
ans og vil ég sérstaklega nefna
tvennt þessu til skýringar.
í fyrsta lagi hefur tækniþróunin
valdið því að framleiðslukerfið hefur
orðið æ flóknara og breytingar orðið
örari en nokkru sinni fyrr. Sú skoðun
átti lengi miklu fylgi að fagna að
með aukinni tækni yrði meiri þörf
skipulagningar og áætlunargerðar
en reynslan hefur orðið allt önnur.
í hinu margbrotna tækniþjóðféagi
nútímans er miðstýring of flókið við-
fangsefni, jafnvel með tölvukosti, til
að vera nokkru stjórnkerfi viðráðan-
leg.“
Frá listahátíð í Seltjarnarneskirkju: Ingunn Benediktsdóttir glerlistamaður og Elísabet F. Eiríksdóttir
söngkona og formaður undirbúningsnefndar við verk á listsýningunni.
„Voríð og
sköpunar-
verkið“
á Seltjarn-
amesi
„VORIÐ og sköpunarverkið",
listahátið Seltjarnarnessóknar,
sténdur nú yfir. Á hátíðinni er
boðið upp á sýningu á listmunum
sem stendur fram til 17. maí. Auk
þess verður sunnudaginn 10. maí
boðið upp á fjölbreytta dagskrá
með tónlist og upplestri. Koma
þar fram bæði reyndir listamenn
auk þeirra sem eru yngri. Til
dæmis les Sigríður Hagalín Ijóð,
sem hún hefur valið sjálf.
Aðrir sem koma fram: Sigrún
V. Gestsdóttir, söngvari, Einar Kr.
Einarsson, gítarleikari, Guðmundur
Magnússon, píanóleikari, Hólmfríð-
ur Þóroddsdóttir,_óbóleikari, Sólveig
Anna Jónsdóttir, píanóleikari, Þóra
Einarsdóttir, söngvari, Jón Stefáns-
son, orgelleikari, Stefán Arnarson,
sellóleikari, og Rúnar Óskarsson,
klarinettleikari. Leikin verða verk
eftir Chopin, Schumann, Dowland,
Messiaen, Hándel og fleiri.
Sóknarnefndin vill með hátíðinni
auðga menningarlíf í sókninni með
því að bjóða upp á fjölbreyttan list-
flutning í húsakynnum kirkjunnar,
og stuðla að samstarfi við listamenn
í hinum ýmsu listgreinum. Elísabet
F. Eiríksdóttir, formaður undir-
búningsnefndar, bendir á mikilvægi
listarinnar í eða við hlið kirkjulegs
starfs, jafnvel þótt hún hafi ekki
beinlínis trúarlega skírskotun.
Um aðdraganda þessarar lista-
hátíðar segir Elísabet, að hann
megi rekja til eins konar maraþon-
tónleika, sem haldnir voru í kirkj-
unni í maímánuði í fyrra. Var vilji
fyrir hendi að endurtaka hátíðina
eða einhveija álíka. Niðurstaðan
varð að haldin skyldi listahátíð sú
sem nú stendur yfir.
Fjölmargir listamenn sýna list-
muni á hátíðinni. Myndverk eru eft-
ir nemendur í Mýrarhúsa- og Val-
húsaskóla. Listmálararnir Bragi
Hannesson, Guðrún Einarsdóttir,
Kjartan Guðjónsson, Magnús Valde-
marsson, Rúna Gísladóttir, Sólveig
Eggerz Pétursdóttir, Sigríður Gyða
og Sigurður Kr. Árnason, sýna verk
sín. Vefnaðarlist sýna Herdís Tóm-
asdóttir og Steinunn Pálsdóttir,
höggmyndalist Ólöf Pálsdóttir, leir-
list Ragna Ingimundardóttir og
glerlist Ingunn Benediktsdóttir.
Ingunn segir það mjög jákvætt
að allir listamennirnir sem sýna á
sýningunni séu af Seltjarnarnesi.
Hún segir að kirkjan bjóði upp á
mikla möguleika í sambandi við list-
sýningar. Ingunn hefur gert tvö
glerverk, vorið og sköpunarverkið,
sérstaklega fyrir sýninguna, en það
er eimitt yfirskrift listahátíðarinnar.
Elísabet F. Eiríksdóttir segir, að
þessi listahátíð sé aðeins byijunin.
Ætlunin sé að halda áfram ef und-
irtektir verði góðar. Allir listamenn-
irnir á hátíðinni gefa vinnu sína.
Ókeypis er á listsýninguna en ágóði
af sunnudagsdagskránni rennur til
orgelsjóðs.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. MAÍ 1992
27
Samtök fisk-
vinnslustöðva:
Halli á botn-
fiskvinnsl-
unni fjórir
milljarðar
Frá aðalfundi SH á Hótel Sögu.
Morgunblaðið/KGA
Einar Oddur og Sighvatur í sljóm SH
Jón Ingvarsson kjörinn formaður stjórnar SH og Coldwater
EINAR Oddur Kristjánsson, Flateyri, og Sighvatur Bjarnason, Vest-
mannaeyjum, voru kjörnir í stjórn SH á aðalfundi félagsins, sem lauk
í gær. Þeir komu í stað Guðmundar Karlssonar og Guðfinns Einarsson-
ar, sem ekki gáfu kost á sér til áframhaldandi sljórnarsetu. Guðfinn-
ur hafði þá setið í sljórn SH frá árinu 1962, lengur en nokkur ann-
ar. Einar Jónatansson í Bolungarvík gaf kost á sér til setu í stjórn
SH, en hann laut í lægra haldi fyrir Einari Oddi. Jón Ingvarsson var
endurkjörinn formaður stjórnar SH og hann var einnig kjörinn for-
maður stjórnar Coldwater í stað Guðfinns Einarssonar. Þá kom Sig-
hvatur Bjarnason inn í stjórn Icelandic Freezing Plants í Grimsby í
stað Björns Úlfljótssonar.
Hdztu breytingar í rekstri SH á
síðastliðnu ári voru þær, að útflutn-
ingur til Bandaríkjanna dróst saman
um 12%, til sölusvæðis dótturfyrir-
tækisins í Þýzkalandi um 13% og
Bretlands um 1,6%. Hins vegar jókst
útflutningur til Austurlanda fjær um
7,7% og til sölusvæðis Frakkland-
skrifstofu um 3,5%. Enginn útflutn-
ingur varð til þeirra landa, sem áður
tilheyrðu Sovétríkjunum, og lauk
þar með löngum kafla í sögu við-
skipta SH við Sovétríkin., en þau
hófust árið 1953 og höfðu staðið
óslitið í 38 ár.
Fyrsta ársfjórðung þessa árs
dróst framleiðsla framleiðenda inn-
an SH saman um 840 tonn eða um
4,6% miðað við sama tíma í fyrra.
Útflutningur á fyrsta ársfjórðungi
var 18.700 tonn að verðmæti 3,6
milljarðar króna, sem er samdráttur
í magni upp á 8% og 5% í verðmæt-
um.
Afkoma félagsins var jákvæð um
60 milljónir króna í fyrra á móti 244
milljónum árið áður og svarar það
til 0,34% af útflutningsverðmætinu.
Þá var hagnaður innlendu dótturfyr-
irtækjanna, Jökla hf. og Umbúða-
miðstöðvarinnar hf. samtals um 44
milljónir króna á móti 37 milljónum
árið 1990. Heildarhagnaður þegar
afkoma erlendu dótturfyrirtækjanna
er tekinn með var 166 milljónir
króna á móti 301 milljón árið áður.
Stjórn SH skipa nú eftirfarandi
fulltrúar: Jón Ingvarsson, formaður,
Ólafur B. Ólafsson, varaformaður,
Gunnar Ragnars, ritari, Aðalsteinn
Jónsson, Brynjólfur Bjarnason,
Finnbogi Jónsson, Haraldur Stur-
laugsson, Jón Páll Halldórsson, Lár-
us Ægir Guðmundsson, Magnús
Kristinsson, Pétur Þorsteinsson,
Rakel Olsen, Svavar B. Magnússon,
Sighvatur Bjarnason og Einar Odd-
ur Kristjánsson.
Deilan um miðlunartillöguna fyrir ISAL:
Eru að reyna að taka af
okkur samningsréttínn
-segir Gylfi Ingvarsson aðaltrúnaðarmaður verkamanna hjá ISAL
GYLFI Ingvarsson aðaltrúnaðarinaður verkamanna hjá ÍSAL segir
að með því að fella miðlunartillögu ríkissáttasemjara fyrir ISAL
séu vinnuveitendur og stjórn fyrirtækisins að reyna að taka
samningsréttinn af verkamönnunum. „Deilan er enn til meðferðar
hjá ríkissáttasemjara en við ætlum að boða fund hjá trúnaðarmann-
aráðum verkalýðsfélaganna hér á næstunni og reyna að finna lausn-
ir á málinu,“ segir Gylfi.
„Hvað framhaldið varðar munum
við á næstunni ræða þessi mál
okkar hópi en deilan er ennþá til
meðferðar hjá ríkissáttasemjara,
segir Gylfi.
TAP botnfiskvinnslunnar er nú
rúm 10% af tekjum, eða um fjór-
ir milljarðar króna á ári, sam-
kvæmt afkomumati Samtaka
fiskvinnslustöðva. Arnar Sigur-
mundsson, formaður samtak-
anna, segir að þá sé ekki tekið
mið af hækkunum við kjara-
samninga, sem auki tapið um
0,5%, en fiskvinnslan horfi einn-
ig til frekari lækkunar raun-
vaxta. 1% lækkun raunvaxta
bæti stöðu vinnslunnar um 150
milljónir og sjávarútvegsins í
heild um 350 milljónir.
Við afkomumatið miða samtökin
við rekstrarskilyrði þessa mánaðar.
Reiknað er með 8% verðlækkun á
saltfíski frá febrúarverði og 3,5%
lækkun á hráefnisverði frá því í
janúar. Miðað við þessar forsendur
verða tekjur botnfiskvinnslunnar á
þessu ári alls tæpir 38,5 milljarðar
króna. Þar af eru útflutningstekjur
rúmlega 36,5 milljarðar, en aðrar
tekjur tæpir tveir milljarðar. Hins
vegar reiknast Samtökum fisk-
vinnslustöðva svo til, að gjöld botn-
fiskvinnslunnar verði rúmlega 38,6
milljarðar, eða rúmum 100 milljón-
um hærri en tekjurnar.
Niðurstaða afkomumats Sam-
taka fiskvinnslustöðva er sú, að
miðað við 6% ávöxtun stofnfjár sé
vinnslan rekin með 9,2% tapi, eða
3,552 milljarða tapi á ári. Sé miðað
við 8% ávöxtunarkröfu nemur tapið
10,3%, eða 3,973 milljörðum á ári.
Arnar Sigurmundsson segir að
samtökin hafi ekki reiknað út stöðu
einstakra fiskvinnsluhúsa, en
reynsla undanfarinna ára sýni, að
munur á tapi þeirra best settu og
lakast settu sé um 20%. „Þau hús,
sem best standa, eru rekin á núlli,
en þau sem erfiðasta stöðu hafa
eru rekin með 20% halla. Þessi
munur milli húsa hefur verið svip-
aður undanfarin ár, þó eitthvaö
hafi dregið úr honum við samein-
ingu húsa og lokunar þeirra allra
verst stöddu.“
Arnar segir að halli fískvinnsl-
unnar aukist um hálft prósent þeg-
ar kjarasamningar ganga í gildi.
„Lækkun raunvaxta myndi þó bæta
það upp og ríflega það, enda þýðir
1% lækkun raunvaxta að staða físk-
vinnslunnar batnar um 150 milljón-
ir og sjávarútvegsins í heild um 350
milljónir.“
Gylfi segir að í samningaviðræð-
unum sem stóðu áður en miðlunar-
tillagan kom fram hafi VSÍ og ÍSAL
lagt fram kröfur í fimm liðum. í
þremur af þessum liðum, er vörðuðu
niðurfellingu á kaffitima, endur-
skoðun útreikninga ájafnaðarkaupi
og að fellt yrði úr rammasamkom-
ulagi greiðslur fyrir ábata af hag-
ræðingu, hafi verkalýðsfélögin
komið með gagntilboð. Hvað varði
hin tvö atriðin sem gerðu ráð fyrir
einhliða rétti fyrirtækisins til
ákvarðana á vinnufyrirkomulagi og
rétt til að ráða verktaka í ýmsa
verkþætti, hafi verkalýðsfélögin tal-
ið að þar væri verið að ganga frek-
lega á samningsrétt þeirra en hefðu
samt ekkert haft á móti viðræðum
um þessi atriði.
„Við teljum það grundvallaratriði
að það verði að semja um breyting-
ar á vinnufyrirkomulagi og að ekki
sé hægt að breyta því fyrirkom-
ulagi einhliða eftir geðþótta stjórn-
enda fyrirtækisins,“ segir Gylfi.
„Við viljum ræða þessi mál en tónn-
inn hjá viðsemjendum okkar hefur
verið sá að ef ekki verði samið eft-
ir þeirra nótum verði engir samn-
ingar gerðir. Slíkt gengur ekki og
fólk verður að átta sig á að með
tillögum sínum eru viðsemjendur
okkar að reyna að taka af okkur
samningsréttinn."
Hvað varðar kröfur ÍSAL um að
fá að ráða verktaka í ýmsa verk-
þætti svo sem ræstingar, bygging-
ardeild og hafnarvinnu segir Gylfi
að rétt sé að taka fram að frá því
í október s.l. hafi honum borist til-
kynningar frá stjórn fyrirtækisins
um 130 verk á vegum verktaka
innan girðingar á athafnasvæði
ÍSAL. Þar sem um að ræða að verk-
efni séu flutt frá meðlimum verka-
lýðsfélaganna til annarra og því séu
þeir mótfallnir.
Nefnd endurskoðar lög
um Landhelgisgæsluna
Verkefni og markmið skilgreind
DOMSMALARAÐHERRA hefur
ákveðið að skipa nefnd til að
endurskoða lög um Landhelgis-
gæslu íslands.
í nefndinni eiga sæti Leifur
Magnússon framkvæmdastjóri sem
er formaður, Gunnar Bergsteinsson
forstjóri Landhelgisgæslu íslands,
Ólafur S. Valdimarsson ráðuneytis-
stjóri samgönguráðuneytisins, Jón
B. Jónasson skrifstofustjóri í sjáv-
arútvegsráðuneytinu og Ólafur W.
Stefánsson skrifstofustjóri í dóms-
málaráðuneytinu.
Tilgangur þessarar heilda-
rendurskoðunar er að skilgreina
hver skuli vera verkefni og mark-
mið Landhelgisgæslu íslands með
tilliti til þeirra breytinga sem hafa
orðið á umhverfi stofnunarinnar á
þeim aldatfyórðungi sem liðinn er
frá því að lögin um hana voru sett.
Endurskoðunin skal m.a. taka til
þess sérstaklega hver á að vera
þáttur Landhelgisgæslu íslands á
sviði öryggis- og björgunarmála,
almannavarna, fiskveiðieftirlits á
sjó, vitaþjónustu og mengunar-
varna og hvernig hagkvæmast sé
að skipta þeim verkefnum á milli
Landhelgisgæslu íslands og þeirra
aðila annarra sem að þessu vinna.
Er miðað við að nefndin ljúki
störfum fyrir árslok.