Morgunblaðið - 26.05.1992, Blaðsíða 48

é*
, MOKGUN’BI.ADID ÞIUDJUUAGUK 26.,MAÍ, 1992
Höfn — Minning
Fæddur 24. september 1908
Dáinn 20. maí 1992
Arvakan hefst fyrir æsku og þor. -
Ekkert í verkinu mikla snýr aftur,
hver íjörður, hver tönn, hver knýjandi kraftur
er kallaður fram í brautir og spor.
(Einar Ben.)
Framfarasókn íslendinga á síð-
ustu áratugum hefur verið ótrúlega
hröð. Við lítum á það sem sjálfsagð-
an hlut að keyra á nokkrum klukku-
tímum milli Reykjavíkur og Hafnar.
Við lítum líka á það sem eðlilegan
þátt í daglegu lífi, að bátamir komi
með afla að landi og útflutnings-
verðmæti sjávarafurða standi undir
góðum kjöram fjöldans. Þannig hef-
ur það alltaf verið og stutt er síðan
að íslendingar bjuggu við þröngan
kost. En hvers vegna breyttust að-
stæður? Þótt sagan sem býr að baki
sé löng, er aðalástæðan að til var
fólk sem trúði á landið og var stað-
ráðið í að nýta kosti þess og gæði.
Sumir bárast með staumnum en
aðrir tóku forystu.
Óskar Guðnason var einn af þeim
sem var í forystusveit baráttumanna
framfara og nýrra atvinnuhátta.
Hann var fæddur á Höfn 1908.
Foreldrar hans vora Guðni Jónsson
verslunarmaður og kona hans Ólöf
Þórðardóttir. Þau bjuggu í Heklu á
Höfn. Þar ólst Óskar upp ásamt
bræðram sínum, Svavari listmálara,
Stefáni lækni á Akureyri og síðar
í Reykjavík og Garðari rafveitu-
stjóra á Fáskrúðsfirði. Guðni og
Óíöf ráku gistihús í Heklu. Þar bar
marga að garði sem komnir vora
um langan veg. Þar komu bændur,
sjómenn og verkamenn, en einnig
listamenn og stjómmálamenn. A
þessum áram var Hornafjörður ein-
angráður en Hekla var miðstöð
þeirra sem komu til staðarins. Þar
mótaðist Óskar og varð fyrir miklum
áhrifum af þeim miklu umræðum
sem fylgdu heimili foreldra hans.
Það má með sanni segja að Hekla
hafi verið nokkurs konar akademía
þeirra tíma, þar sem möguleikar
framtíðarinnar vora ræddir út frá
margvísiegum sjónanniðum.
Eiginkona Óskars var Kristín
Björnsdóttir frá Dilksnesi. Þau voru
ákaflega samrýmd og í sameiningu
byggðu þau myndarlegt heimili' á
Höfn. Þau eignuðust sex börn sem
öll era á Iífi nema Knútur sem fórst
í flugslysi 1973. Hann sat þá við
hiið Bjöm Pálssonar sem var einn
okkar fremstu forustumanna á sviði
flugmála.
Það kom fljótt í Ijós að Óskar var
gæddur miklum hæfileikum og hug-
rekki. Hann vildi nota tæknina til
að efla framleiðslu og létta störfín.
Ford-vörubíll sem hann keypti 1931
markaði þáttaskil í samgöngumál-
um. Haustið 1932 var hann forustu-
maður fyrir leiðangri sem fór land-
leið á vörubíl milli Hornafjarðar og
Reykjavíkur. Það var í fyrsta skipti
sem farið var á bifreið alla þessa
leið. Tildrög ferðarinnar voru þau
að þrír Hornfirðingar áttu erindi til
Reykjavíkur en skipíð fór framhjá
vegna ófærðar. Óskar bauðst þá til
að aka þeim til Reykjavíkur og tók
ferðin fjóra daga. Þetta var ótrúlegt
afrek sem vakti upp vonina, að
hægt væri að ijúfa einangranina.
Öskar starfaði lengi sem bifreiða-
stjóri og var eftirsóttur til að hafa
umsjón með verkum. Þegar frysti-
húsið var stofnsett á Höfn 1952 var
Óskar fenginn til að stjórna því. Það
var ekki síst farsælli stjórn hans að
þakka hvað rekstur þess gekk vel.
Það var ekki mikið sem menn höfðu
á milli handanna þegar þessi starf-
semi hófst, en með útsjónarsemi,
dugnaði og framsýni tókst að
byggja upp öflugt fyrirtæki.
I frystihúsinu vann Kristín með
Óskari og var verkstjóri í salnum.
í sameiningu tókst þeim að virkja
starfsfólkið tii átaka. Það var mikill
skóli fyrir unglingana að njóta hand-
leiðslu þeirra á uppvaxtaráranum.
Óskar gerði miklar kröfur til starfs-
fólksins, en það fannst öllum sjálf-
sagt, því hann gerði mun meiri kröf-
ur tii sjálfs sín. Hann hélt uppi góð-
um aga á vinnustað, en lét sér annt
um alla og gaf sér tíma til að segja
öllum til. Þótt hann væri strangur
húsbóndi var hann gamansamur og
glettinn og orð hans voru lög á
vinnustað.
Þau Kristín voru mjög samrýmd
um uppbyggingu frystihússins og
nutu virðingar allra. Okkur strák-
unum fannst stundum ósanngjarnt
að hafa helmingi lægri laun en þeir
fullorðnu. Óskar útskýrði þetta fyrir
okkur með föðurlegum tón og að
loknum viðræðum við hann vorum
við ánægðir, enda ekkert nema
ósanngirni af 12 og 13 ára stákum
að vera með einhveija kröfugerð.
Þeir áttu auðvitað að þakka fyrir
að fá að vera með og geta tekið
þátt í því sem var að gerast og fá
að vinna fram á nætur. Nú væri
þetta sjálfsagt kallað barnaþræl-
dómur, en enginn sem fékk að vinna
hjá Óskari á barns- og unglings-
aldri á sér slíkar minningar. Minn-
ingamar eru góðar og bjartar og
hann gaf uppvaxandi kynsíóð mikið.
Óskar tók virkan þátt í félagsmál-
um. Hann sat í fyrstu stjóm verka-
lýðsfélagsins Jökuls og íengi deild-
arstjóri Hafnardeildar kaupfélags-
ins. Hann var um árabil formaður
hafnamefndar enda þékktu fáir
höfnina og fjörðinn jafnvel. Vinnu-
staður hans var lengst af við höfn-
ina og hann hafði mikla unun af
að stunda silungsveiði út á firði.
Hann byggði upp jarðræktarsam-
band Bæjar-, Nesja- og Hafnar-
hrepps og var framkvæmdastjóri
þess um langan tíma. Störf hans
t
SIGURBJÖRG BJÖRNSDÓTTIR,
Raufarhöfn,
lést á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund 24. maí.
Börn, tengdadætur,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Systir mín,
JAKOBÍNA KR. ERIKSEN,
búsett í Noregi,
lést í sjúkrahúsinu í Moss mánudaginn 25. maí.
Jarðsett verður 1. júní í Noregi.
Fyrir hönd aðstandenda,
Þóra Kristinsdóttir.
t
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir, amma, lang-
amma og systir,
SIGRÍÐUR B. SIGURÐARDÓTTIR,
Grandavegi 47,
áður til heimilis í Ásgarði 55,
lést að kvöldi 23. maí í Landakotsspítala.
Fyrir hönd barna, tengdabarna, barnabarna, barnabarnabarns
og systkina,
Guðmundur Laxdal Jóhannesson,
Halldóra Gróa Guömundsdóttir, Vilhjálmur Haraldsson,
Jóhannes L. Guðmundsson,
Sigurður E.L. Guðmundsson,
Herdís Guðmundsdóttir,
Halldór Ó.L. Guðmundsson,
Kristin J.L. Guðmundsdóttir,
Elfn Helga Guðmundsdóttir,
Björg Elísabet Guðmundsdóttir, Konráð Árnason,
barnabörn, barnabarnabarn og
systkini hinnar látnu.
Gyða Björg Elfasdóttir,
Ásta Haraldsdóttir,
Árni Brynjólfsson,
Karl Ólafsson,
Gestur Már Gunnarsson,
t
Útför móður minnar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
ELKU GUÐBJARGAR ÞORLÁKSDÓTTUR,
Kleppsvegi 18,
verður gerð frá Laugarneskirkju í dag, þriðjudaginn 26. maí,
kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hinnar látnu, er bent á Krabbameinsfé-
lagið.
Valgerður Pálsdóttir, Hreinn Bergsveinsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
HAFSTEINN ORMAR HANNESSON
frá ísafirði,
til heimilis á Grandavegi 47,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju í dag, þriðjudaginn
26. maí, kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hins látna, er vinsamlegast bent á Hjálp-
arsveit skáta á ísafirði.
Kristín Bárðardóttir,
Bárður Hafsteinsson, Edda Gunnarsdóttir,
Guðrún K. Hafsteinsdóttir, Einar Pétursson,
Hannes Hafsteinsson, Soffía Jóhannsdóttir
og barnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn,
ÞÓRMUNDUR GUÐSTEINSSON,
Ártúni 17,
Selfossi,
lést í Sjúkrahúsi Suðurlands að morgni sunnudagsins 24. maf.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sígurbjörg Guðmundsdóttir.
t
Ástkær eiginkona, móðir, tengdamóðir, amma og langamma,
LAUFEY KRISTJANA BENEDIKTSDÓTTIR,
Hvammi,
, Húsavík,
lést í sjúkrahúsinu á Húsavík laugardaginn 23. maí.
Gunnlaugur Jónasson,
Steinunn Jónasdóttir,
Helga Jónasdóttir,
Snorri Jónasson,
Þorbjörg Jónasdóttir,
HermannJónasson,
Sigrún Jónasdóttir,
Jónas Gunnlaugsson,
Anna Þórðardóttir,
Kristján Helgason,
Jóhann Helgason,
Valgerður Jóhannesdóttir,
Halldór Bragason,
Hulda Agnarsdóttir,
Sigurjón Sigurðsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Eigínmaður minn,
GUÐMUNDUR SIGURÐSSON
frá Katadal,
lést laugardaginn 23. þ.m. í sjúkrahúsinu á Hvammstanga.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Ragnhildur Levy.
þar bera enn einn vott- um framfara-
hug hans og dugnað.
Það var mikið áfall fyrir Óskar
þegar Kristín féll frá á besta aldri.
Þau höfðu verið samrýmd allt sitt
líf, ekki aðeins í vinnu heldur jafn-
framt í einkalífi og tómstundum.
Þau voru félagslynd og það var
gestkvæmt á heimili þeirra. Eftir
að hún lést varð Óskar hlédrægari
og í reynd einmana. Starfskraftar
hans voru miklir og hann tók að sér
að stýra uppbyggingu nýju fisk-
vinnslustöðvarinnar á Höfn. Það var
alveg sama að hveiju Óskar kom,
hvort sem það var að stjórna vinnslu
á gæðaafurðum eða byggja hús,
allt lék í höndunum á honum og
hann gat gengið í hvaða verk sem
var.
Hann flutti síðan til Reykjavíkur
og bjó þar í mörg ár. Hugurinn leit-
aði alltaf austur og síðasta árið flutti
hann á Skjólgarð, þar sem hann
eyddi síðustu stundum sínum.
Tíminn var ekki langur á Skjólgarði
en hann var ánægður að koma aftur
heim. Hann uppiifði þá miklu breyt-
ingu sem hann hafði tekið svo ríkan
þátt í að skapa. Hann sá á sínum
síðustu dögum að draumurinn hafði
orðið að veraleika. Það var sæll
maður sem kom heim í byggðina
sína. Þar skynjaði hann sömu
fegurðina og áður af þeirri næmni
sem var honum í blóð borin. Það
voru margir sem vora fegnir að sjá
hann aftur. Fólk sem hafði unnið
með honum langa starfsævi hafði
saknað hans og gladdist yfir að sjá
hann á nýjan leik.
Höfn í Hornafirði á Óskari
Guðnasyni mikið að þakka. Það
þakklæti hefur ekki oft verið látið
í ljós, en það var ánægjulegt að
Verkalýðsfélagið Jökull skyldi
heiðra hann sérstaklega 1. maí sl.
Enginn átti það betur skilið. Hann
var í fyrstu stjórn Jökuls og fáir
hafa notið jafnmikils trausts og virð-
ingar verkafólks og sjómanna á
Höfn.
í kirkjunni á Höfn hangir mynd
eftir meistara Kjarval úr Horna-
firði. Kjarval málaði hana þegar
hann dvaldi eitt sinn í Heklu hjá
Guðna og Ólöfu. Óskar gaf þessa
mynd til kirkjunnar. Hún túlkar
fegurð Hornafjarðar en minnir
kirkjugesti ekki síður á það sóma-
fólk sem bjó í Heklu. Hún sýnir einn-
ig þann hug sem Óskar bar til
kirkjulegs starfs og kristinnar trúar.
Við Siguijóna vottum aðstand-
endum Óskars samúð okkar og for-
eldrar mínir, Ásgrímur og Guðrún,
senda innilegar samúðarkveðjur.
Óskar og Kristín voru vinir þeirra
Suðurlandsbraut 10
Reykjavík. Sími 31099