Morgunblaðið - 19.12.1992, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 1992
Efnagreining vegna olíuleitar í Öxarfírði
Áhugavert að
athuga áfram
- segir Jón Signrðsson iðnaðarráðherra
NBDURSTÖÐUR liggja fyrir úr rannsóknum á sýnum úr borholum
í setlög við Skógalón í landi Ærlækjarsels í Öxarfirði sem gerðar
voru fyrir tveim árum. Þar fundust vísbendingar um olíu í jarðlög-
um þegar borað var eftir heitu vatni árið 1987 og jarðgas kom
upp með vatninu. Sérfræðingar Orkustofnunar telja rétt að rann-
sóknum verði haldið áfram á grundvelli þessara niðurstaðna og
hefur iðnaðarráðherra verið send skýrsla um málið. Að sögn
Jóns Sigurðssonar er hér um áhugavert mál að ræða sem hann
segir þurfi að halda áfram en hann kveðst nú bíða eftir tillögum
frá Orkustofnun um rannsóknaráætlun. Til stendur að kynna
niðurstöðurnar erlendis.
„Þetta er fyrst og fremst áhuga-
vert vegna þess að það eru uppi
kenningar um að myndun gass og
olíu sé tengd jarðhita með einhveij-
um hætti. Þó almennt sé talið ólik-
legt að hér fínnist þessi verðmæti
vegna þess hve landið er ungt jarð-
sögulega séð, þá kann það að vera
skynsamlegt og áhugavert að halda
þessum athugunum áfram,“ sagði
ráðherra.
Veitt var fé á íjárlögum árið 1991
til að bora 450 metra djúpa holu við
Skógalón og voru sýni úr borkjama
send til rannsókna og efnagreiningar
í Danmörku til að finna uppruna að
olíugasinu. í kjölfar þeirra átti síðan
að taka ákvörðun um hvort ástæða
Morgunblaðið/RAX
Uppsagnirnar fleiri en jólakortín
Mikill fjöldi tilkynninga stéttarfélaga um uppsagnir kjarasamninga
berast með jólapóstinum inn á skrifstofu ríkissáttasemjara á síðustu
dögum og eru uppsagnarskeytin öllu fleiri en jólakortin eins og sjá má
í höndum Guðlaugs Þorvaldssonar ríkissáttasemjara.
Uppsagnir streyma
til sáttasemjara
TILKYNNINGAR stéttarfélaga um uppsagnir kjarasamninga
streyma þessa dagana inn til embættis ríkissáttasenýara að sögn
Guðlaugs Þorvaldssonar ríkissáttasemjara.
Segist hann fá allt að tíu sím- ingar um hversu mörg félög hefðu
skeyti og ábyrgðarbréf á hveijum
degi þar sem tilkynnt er um upp-
sagnir samninga og hefur mun
meira borist frá starfsmannafé-
lögum ríkisins og sveitarfélaga
en frá einstökum aðildarfélögum
Alþýðusambandsins.
Guðlaugur hafði ekki upplýs-
sagt samningum sínum lausum
en sagði að þau skiptu mörgum
tugum. Uppsagnimar miðast allar
við áramót þannig að samningar
verði lausir frá og með 1. febr-
úar, sem er mánuði fyrr en gild-
andi samningar gera ráð fyrir.
Bensm hækkað um 7,5%
tíl að afla ríkinu tekna
BENSÍNVERÐ hækkar ura 7-7,5% um áramótin vegna
opinberra álaga, eða 4-5 krónur lítrinn. Þetta er meira en
áður var gert ráð fyrir og stafar meðal annars af því að
afla á ríkinu 200 milljóna króna viðbótartekna með sér-
stöku bensíngjaldi, sem áður átti að innheimta með al-
mennu vörugjaldi.
Vatnsdalur
Finimgrip-
ir drápust
ÁBÚENDUR á Forsæludal efst í
Vatnsdal misstu 5 nautgripi í
óveðri i vikunni. Er talið að þeir
hafi hrakist undan veðrinu og
hrapað niður gil í Vatnsdalsá og
drukknað þar. Menn úr hjálp-
arsveit skáta á Blönduósi, sem leit-
uðu gripanna, horfðu á eftir árs-
gamalli kvígu hrapa niður um vök
á ísilagðri ánni.
Sigríður Ragnarsdóttir húsfreyja
í Forsæludal segir að sennilega hafi
gripimir farist á þriðjudag en þeirra
var ákaft leitað næstu tvo daga á
eftir án árangurs. Vatnsdalsá rennur
í gegnum gil rétt hjá bænum en
nautgripimir höfðu aðgang að opnu
útihúsi skammt frá gilinu. Þeim var
hinsvegar gefið úr heyrúllum úti við.
Er óveðrinu slotaði nokkuð á mið-
vikudag reyndi heimilisfólkið á For-
sæludal, sem ekki ertryggt fyrirtjóni
sem þessu, að leita gripanna en þá
voru miklar hengjur á gilbarminum
við Vatnsdalsá og ekki hægt að kom-
ast að ánni. Menn úr hjálparsveit
skáta voru kallaðir til aðstoðar og
komu þeir frá Blönduósi á snjóbíl og
vélsleðum. Þeim tókst að komast
niður í gilið og fundu þar eina kvígu.
Hún var stygg og stökk undan þeim
út á ísilagða ána og hrapaði þar nið-
ur um vök og sást ekki meir.
væri til að bora dýpra og gera jarð-
eðlisfræðilegar mælingar á svæðinu.
Niðurstöðumar liggja nú fyrir í
skýrslu sem ekki hefur fengist opin-
beruð. Þrátt fyrir að þar komi ekki
fram ótvíræðar vísbendingar um að
olíu sé að fínna í jarðlögum, sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðs-
ins, gefa þær tilefni til frekari rann-
sókn.
Jón Sigurðsson sagði að jarðgas
hefði fundist í litlu magni en menn
þekktu ekki uppmna þess. Niður-
stöðumar sem nú lægju fyrir væm
einkum áhugaverðar frá jarðeðlis-
fræðilegu sjónarmiði, um hvort hægt
sé að varpa ljósi á hvemig gas mynd-
ast í tengslum við jarðhitavirkni
fremur en að um nýtingu í atvinnu-
skyni verði að ræða. „Nú þarf að
halda þessu máli áfram. Það er mikil-
vægt að vekja ekki væntingar um
hluti sem ekki eiga við rök að styðj-
ast,“ sagði ráðherra.
Gert er ráð fyrir að lagt verði á
sérstakt 4,50 króna bensíngjald um
áramótin til fjáröflunar fyrir ríkis-
sjóð og einnig á bensíngjald til
vegagerðar að hækka um 2%. Sam-
kvæmt upplýsingum fjármálaráðu-
neytisins þýðir þetta að bensínverð
þarf að hækka um 7-7,5% um ára-
mótin en hluti hækkunarinnar kom
til framkvæmda í byijun desember.
í fjárlagafrumvarpinu fyrir
næsta ár var reiknað með að leggja
almennt vörugjald á bensín, sem
kæmi í stað tolla. Átti þetta vöru-
gjald að afla ríkinu 300-350 millj-
óna króna viðbótartekna, m.a. til
að mæta niðurfellingu á jöfnunar-
gjaldi. í efnahagsmálapakka ríkis-
stjórnarinnar í nóvember var svo
ákveðið að hækka bensíngjald sér-
staklega um 1,50 krónur sem átti
að skila 280 milljónum í ríkissjóð á
næsta ári og átti að innheimta það
gegnum vörugjaldið. Nú liggur fyr-
ir að frumvarp um vörugjaldið verð-
ur ekki að lögum fyrir áramót og
því haldast tollarnir en ákveðið hef-
ur verið að leggja á sérstakt bensín-
gjald til að afla ríkissjóði þessara
viðbótartekna. Á það að falla niður
þegar lagafrumvarp um vörugjald
af eldsneyti tekur gildi.
í fjárlagafrumvarpinu var einnig
gert ráð fyrir því að ná 200 millj-
óna króna tekjum í ríkissjóð með
hækkun á almennum vörugjöldum
en nú hefur verið ákveðið að ná
þessari upphæð í ríkissjóð með
hækkun á sérstaka bensíngjaldinu.
Samtals er því gert ráð fyrir að ná
780 milljónum króna í ríkissjóð með
sérstöku bensíngjaldi og til þess að
ná þeirri upphæð þarf það gjald að
vera 4,50 krónur á hvem lítra. Að
auki er í fjárlagafrumvarpinu gert
ráð fyrir 2% hækkun á bensíngjaldi
til vegagerðar. Hluti af þessari
bensínhækkun kom til fram-
kvæmda í byijun desember þegar
bensíngjald var hækkað um 1,50.
Járnblendiverksmiðjan
Nær full
afköst á
næstunni
JÓN Sigurðsson iðnaðarráðherra
segir lítið vit í að reka Járnblendi-
verksmiðjuna á Grundartanga á
75% afköstum, full afköst séu
miklu hagstæðara rekstrarform
og verði við lýði frá áramótum.
Núgildandi samningar við Elkem
gefa aðeins svigrúm til 75% af-
kasta.
Jón Sigurðsson á Grundartanga
kveðst nú ekki búast við að botn
fáist í vanda verksmiðjunnar fyrr en
í mars, apríl. „Bæði ríkið og Elkem
þurfa að taka óþægilegar ákvarðan-
ir,“ segir hann. „Elkem lýkur ekki
sínum áætlunum fyrir næsta ár fyrr
en í upphafi þess og getur ekki tek-
ið afstöðu áður. Við höldum á meðan
áfram viðræðum við Landsvirkjun
um orkuverð og nýtum báða ofnana
frá fjórða janúar. Samningar við
Elkem um markaðshlutdeild leiða til
framleiðslu á 75% af heildargetu
verksmiðjunnar. Reyndar munu ofn-
arnir skiía nær 90% afköstum fram
að sumarleyfum, en þá verður að
óbreyttu dregið úr framleiðslu."
Iðnaðarráðherra segir að horft
hafi verið til tveggja næstu ára og
hugleidd lokun verksmiðjunnar,
notkun annars bræðsluofns hennar,
notkun beggja ofna á 75% eða þá
fullum afköstum. Hámarksafköst séu
hagkvæmust en forsendurnar verði
að fást: Samningar við Elkem um
aukna markaðshlutdeild og við
Landsvirkjun um betri orkukjör. Að
undanförnu hafi gengið á birgðir
verksmiðjunnar .
Nú kostar 92 oktana bensín um
60,40 krónur og 95 oktana bensín
kostar 63,40 og ef miðað er við að
verðið hækki um 7,5% myndu þess-
ar bensíntegundir hækka í um 65
krónur og 68,15 krónur.
Bensínverð hefur farið lækkandi
undanfarið á mörkuðum erlendis.
Þegar Morgunblaðið spurði Kristin
Björnsson forstjóra Skeljungs hvort
þess mætti ekki vænta í bensín-
verði hér sagði hann að svo gæti
farið ef ljóst yrði að sú lækkun
væri viðvarandi; bensín hefði raun-
ar hækkað aftur í verði á fimmtu-
dag. Hins vegar væri hlutur inn-
kaupsverðs í bensínverði lítill, eða
um 17%, og þegar opinberar álögur
væru orðnar yfir 70%, eins og útlit
væri fyrir, réðu olíufélögin orðið
litlu um verðlagninguna.

>
>
\
i
i
i
i
5 milljón króna gjöf____________
Hjón um nírætt gáfu stórgjöf til
byggingar barnaspítala 32
Kína vill meiri samskipti
Sendifulltrúi Kína segir tímabært
að efla samskiptin við ísland 35
Ófærðin_________________________
Erfiðlega gengur að ná í mjólk til
bænda 40
Leiðari_________________________
Fjárhagsáætlun borgarinnar 36
RÆNINGJADÓTTIR
Menning/Listir
► Ronja ræningjadóttir - Við
erum böm í skilningi - Rjóm-
inn af því besta - Myfair
lady - Vandi karlmanna -
Hann er gefinn fyrir drama
þessidama
Afslátt-
armiðar
skila sér
Hagkaup, ásamt fleiri fyrirtækjum,
gaf í gær lesendum Morgunblaðsins
afsláttarmiða, sem fólk gat fram-
vísað við kassana í öllum verslunum
Hagkaups. Flestar vörumar, sem
afsláttur var gefinn á, gætu komið
mörgum til góða fyrir jólin, en
meðal þess var konfekt, gos, síld
og andarkjöt. Jón Ásbergsson,
framkvæmdastjóri Hagkaups, sagði
að hann ætti von á því að mikið
af afsláttarmiðunum myndi skila
sér fyrir hátíðamar, en í gær höfðu
margir þegar notfært sér afsláttinn.