Morgunblaðið - 24.02.1993, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. FEBRUAR 1993
Dostojevskíj-
kvikmyndir í
MIR-salnum
TVO NÆSTU sunnudaga verða
Dostojevskíj-myndir sýndar í
bíósal MÍR, Vatnsstíg 20. Næst-
komandi sunnudag, 28. febrúar
klukkan 16, verður sýnd kvik-
myndin „26 dagar í lífi
Dostojevskíjs" og sunnudaginn
7. mars klukkan 16 verður sýnd
myndin „Fávitinn", sem byggð
er á fyrri hluta samnefndrar
skáldsögu eftir Dostojevskíj.
í fréttatilkynningu segir: I
myndinni „26 dagar í lífi
Dostojevskíjs“ er sagt frá því, er
Stellovskíj, útgefandi verka hans,
krafðist þess að skáldið lyki við
nýja skáldsögu fyrir ákveðinn
tíma, ella fengi útgefandinn allan
höfundarrétt á birtum jafnt sem
óbirtum skáldverkum
Dostojevskíjs í sinn hlut og án
endurgjalds. Þá skrifaði
Dostojevskíj söguna „Fjárhættu-
spilarann“ og á sama tíma kynnt-
ist hann tilvonandi eiginkonu
sinni, Önnu Snitkinu. Leikstjóri er
Alexander Zarkhi, en með aðal-
hlutverkin fara Anatólíj Solonítsjín
og Jefgenía Smonova. íslenskur
texti er með myndinni. Aðgangur
er öllum heimill.
EIGNASALAIM
REYKJAVIK
SAMTENGD
SÖLUSKRÁ
ÁSBYRGI
tlGMASAlAN
Símar 19540 -19191
Yfir 35 ára reynsla
tryggir öryggi þjónustunnar
HÖFUM KAUPANDA
með góða útb. að góðri 5-6 herb.
sérhæð í HlíÖahverfi. Bílskúr
æskilegur.
HÖFUM KAUPENDUR
að 2ja-5 herb. risi og kjibúðum.
Mega í sumum tiifelium þarfnast
standsetn. Góðar útb. geta verið
í boðí.
HÖFUM KAUPANDA
að góðri 2ja herb. Eb. í Hraunbæ
eða Rofabæ. Góð útb. í boði fyr-
ir rétta eign.
ÓSKAST Á
KAUPLEIGU
Okkur vantar góða 4ra herb. íb.,
gjarnan m. bílsk. á kaupleigu fyr-
ir traustan aðila.
HÚS M/TVEIMUR
ÍBÚÐUM
Okkur vantar góða húseign með
tveimur íbúðum. Sú minni a.m.k.
3ja herb. Ýmsir staðir koma til
greina. Traustur kaupandi með
góða útb.
SELTJARNARNES
Höfum kaupanda að góöri sér-
hæð á nesinu. Fyrir rétta eígn
er mjög góð útb. í boði.
HÖFUM KAUPAIMDA
að góðri 4ra herb. íb. í Langholts-
hverfi. Góð útb. í boði fyrir rétta
eign.
HÖFUM KAUPANDA að góðri 4ra eða 5 herb. ibúð i austurbæ. Æskil. staðir eru Fossvogur, Espigerðí eða Smá- íbúðahverfi.

SELJEfMDUR ATH! Okkur vantar allar gerðir fast- eigna á söluskrá. Skoðum og verðmetum samdægurs.
EIGNASALAIM
REYKJAVIK
Ingóllastræti 8
Sími 19540 og 19191
Magnús Einarsson, lögg. fastsali,
Eggert Elíasson, hs. 77789,
Svavar Jónsson, hs. 657596.
Magnús
Myndlist
Eiríkur Þorláksson
Nú fer senn að Ijúka í Gall-
eríi einn einn við Skólavörðustíg-
inn allforvitnilegri sýningu frá
hendi Magnúsar Pálssonar
myndlistarmanns, sem hann hef-
ur gefið titilinn „Enginn gleypir
sólina“. Hér er um að ræða
nokkra hljóðskúlptúra, sem lista-
maðurinn skiptir niður á tvö rými
sýningarstaðarins, og lætur
ganga samtímis í báðum.
Hljóðskúlptúr er eitt þeirra
nýju tjáningarforma, sem tóku
að þróast á sjötta og sjöunda
áratugnum í kjölfar aukinnar
fjölbreytni og leitunar á hinum
ýmsu sviðum lista, þar sem
gjörninga og uppákomur bar ef
til vill hæst. Þó að hljóðskúlptúr-
ar hafi ekki orðið eitt hinna ríkj-
andi forma í listinni, þá festu
þeir rætur og hafa átt sér dygga
fylgjendur í gegnum tíðina, eink-
um vegna þess að með þeim virð-
ist hægt að nýta efnivið, sem
aðrir miðlar eiga ekki kost á, og
þannig skapað myndir fyrir önn-
ur skilningarvit, ef svo má segja.
íslenskir listamenn tóku
snemma að þreifa fyrir sér á
þessum vettvangi, og sem dæmi
um það má nefna „Sellófónsinfó-
níuna“, sem Jón Gunnar Árna-
son skapaði á sínum tíma, og
bíður þess væntanlega enn að
vera leikin.
Magnús Pálsson hefur tekið
vissu ástfóstri við þennan miðil,
og notað hann á nokkuð per-
sónulegan hátt; hann hefur leit-
að fanga í manniegum hljóðum,
annarlegum frásögnum eða slitr-
Pálsson
um úr samræðum, og fléttað
saman í áheyrileg og oft kostuleg
verk, sem verða að fjölbreyttum
myndverkum í huga áheyrand-
ans. Þannig setti hann upp
minnisstætt verk á Listahátíð í
Reykjavík 1990 í bakgarði í
Þingholtunum sem hann nefndi
„Draumar annarra“, og byggðist
á stuttum, en oft nær súrrealísk-
um draumförum fólks. Um síð-
ustu páska var flutt í Ríkisút-
varpinu viðamikið verk eftir
Magnús, „Freyskatia“, þar sem
Steingrímur Hermannsson var
sögumaður; stór kór og fjöldi
þekktra einstaklinga tók þátt í
flutningnum.
Að þessu sinni hefur Magnús
leitað fanga í hljóðbrot úr æsku-
minningum sínum, sem margir
ættu að kannast við úr eigin lífi.
Þar getur að heyra slitróttar frá-
sagnir, sem tæpast ná nokkru
samhengi vegna þess hljóðum-
hverfis, sem þær koma úr. Við-
staddir hósta, ræskja sig,
geyspa, jánka og jamma, endur-
taka, stynja og rymja, þannig
að hlustandinn sér brátt fyrir sér
hóp fullorðinna, sem tilheyra
öðrum tíma og öðrum stöðum;
þetta er horfinn tími frá horfnum
stöðum, og slíkur hópur var ef
til vill aldrei til, nema þá í ímynd
baðstofumenningarinnar.
Til að leggja frekari áherslu á
þessi fornu tengsl kallar lista-
maðurinn framsetning verkanna
tvö ijóður, og undir hveijum
hátalara (þeir eru fjórir í hvoru
„ijóðri“, þannig að verkin heyr-
ast í tvöföldum víðóm) hefur
hann sett myndarlega hrúgu af
neftóbaki og nokkur stórbrotin
nef úr pappír; þannig er vísað
til fleiri skilningarvita og boðið
upp á tilvísanir fyrir nokkuð af
þeim hljóðum, sem hljóðverkin
byggja á.
Hin undarlega íslenska al-
þýðukímni er ekki langt undan
í þessum verkum, eins og nöfn
einstakra hljóðskúlptúra bera
með sér: „Enginn gleypir sólina
... (þó hann bryðji tunglið eins
og fisk)“, „Mús og lús“, „Hér
pissa ég“, „Herra Túrpur Jóns-
son“.
Sýningargestir þurfa að ætla
sér nokkra stund til að njóta
verkanna, og í hraða nútímans
er það ef til vill meira en marg-
ir vilja sjá af. En þeir sem staldra
við verða ekki sviknir af þeim
ímyndum sem verkin skapa í
huganum, og kynnast um leið
ferskri hlið á listalífi borgarinn-
ar.
Sjö leikarar, leikstjóri og
hljóðupptökumaður koma að
gerð verkanna auk höfundar, og
virðast allir skila sínu og vel
það, en styrkur verkanna felst
ekki síst í hljóðblönduninni; þeg-
ar ræskingar berast úr öllum
hornum er hlustandinn kominn
inn í miðja myndina.
Sýningu Magnúsar Pálssonar
í Galleríi einn einn lýkur fimmtu-
daginn 25. febrúar.
Dauðinn í lífi stúdenta
Bókmenntir
Jón Stefánsson
Smásögur háskólastúdenta:
Innkaupaferð, úlfur og vindla-
kassi. Bóksala stúdenta. Reykja-
vík. 1992. Umsjón: Eiríkur Guð-
mundsson.
Ofbeldi, dauði, sjónvarpsgláp,
gluggavofur og undarleg inn-
kaupaferð eru meðal viðfangsefna
í smásagnasafni háskóiastúdenta,
Innkaupaferð, úlfur og vindla-
kassi. Tilurð safnins er smásagna-
samkeppni sem Stúdentaráð Há-
skóla Islands stóð fyrir veturinn
1991 til 1992. í stuttum inngangi
segir Eiríkur Guðmundsson, um-
sjónarmaður keppninnar, að alls
hafi borist 59 sögur. Það þykir
mér ekki svo lítið og ég gleðst
yfir áhuganum og ekki síður fram-
takinu.
Það kom mér á óvart hversu
líkar sögurnar ellefu eru í efni-
011 01 07fl L^RUS Þ' VALDIMARSS0N framkvæmdastjóri
m I I Wv £ I 0 / w KRISTINIMSIGURJÓIMSSON,HRL.löggilturfasteignasali
Til sýnis og sölu meðal annarra eigna:
Góð íbúð - bflskúr - gott verð
Mikið endurnýjuð 4ra herb. íbúð skammt frá „Fjölbr'aut" Breiðholti.
Parket á gólfum. Sérþvottaaðstaða. Sólsvalir. Ágæt sameign.
Nýtt glæsilegt einbýiishús
við Þingás með 6 herb. rúmgóðri íbúð á tveimur hæðum auk bílskúrs
með verkstæðisrými, alls 226 fm nettó. Húsið er íbúðarhæft, ekki full-
gert. Mikil og góð lán fylgja.
Ný úrvalsíbúð við Reykás
4ra-5 herb. á 2. hæð 118 fm. Rúmgóð svefnherb. m. innbyggðum
skápum. Sérþvottahús. Allar innréttingar og tæki af bestu gerð.
Gamia, góða húsnæðislánið kr. 2,5 millj.
Góð íbúð - góð lán - gott verð
Endaíbúð 4ra herb. á 1, hæð við Stóragerði. Ágæt sameign Vinsæll
staður. 40 ára húsnæðislán kr. 2,3 millj.
Skammt frá elliheimilinu Grund
Mikið endurnýjuð 3ja herb. íbúð, tæpir 80 fm á 3. hæð. Risherbergi
með snyrtingu. Rúmgóð geymsla í kj. Sameign mikið endurbætt. Laus
strax.
Á vinsælum stað við Mosfeilsbæ
Glæsiiegt nýtt parhús á einni hæð með góðum bílskúr og sólskála,
samtals 169,5 fm. Allar innréttingar og tæki af bestu gerð. Mjög góð
lán fylgja. Skipti möguleg á nýlegri 4ra-5 herb. íbúð í borginni eða
nágrenni.
• • •
Fjöldi fjársterkra kaupenda.
Margskonar eignaskipti.
Opið a laugardaginn. HI!uGwÉgM8SÍmÁr2ÍÍ5Ö^Í37Ö
AIMENNA
FASTEIGNASALAN
svali. Dauðinn er í aðalhlutverkinu
í sjö af ellefu sögum, og í flestum
þeirra er stutt í hrollvekjuna. í
Úlfinum og barninu eftir Jóhönnu
Hauksdóttur borðar Rauðhetta
hjartað úr úlfinum og kastar höfði
ömmu sinnar í eldinn. Hengingin
mikla nefnist saga Barkar Gunn-
arssoftar og segir frá undurfögru
b'arni sem lætur hengja fólk sér
til skemmtunnar. Ekki veit ég
hvort stúdentar við Háskóla ísland
séu almennt svona uppteknir af
dauðanum. Fróðlegt hefði verið
að vita hvort þeir höfundar sem
ekki hlutu náð fyrir augum dóm-
nefndar — skipuð þeim Árna Sig-
uijónssyni, Kristínu Ómarsdóttur
og Úlfhildi Dagsdóttur — hafi ver-
ið jafn heillaðir af hrollvekjunni
og dauðanum.
Stúdentaárin eru mótunartími
fyrir flesta og bera sögurnar þess
merki. Af verðlaunasögunni frá-
taldri, Innkaupaferð eftir Kristján
B. Jónasson, eru sögurnar frekar
ómarkvissar eða öllu heldur ósjáif-
stæðar í stíl. Allar eru þær fram-
bærilegar í sjálfu sér, en um leið
vonlaust að dæma um hvort höf-
undarnir eigi eftir að líta á sögurn-
ar sem bernskubrek eða fyrsta
skrefið á höfundarbrautinni.
Innkaupaferð Kristjáns B. er
lengsta saga safnsins; teygir sig
yfir átta síður meðan hinar eru
flestar upp á tvær til fjórar síður.
Eins og sést á verðlaunasögunni
er Kristján ekki alger nýliði í heimi
orðsins. Ég minnist þess að hafa
séð ritdóma eftir hann í Tímariti
Máls og menningar og smásögu í
Torfhildi, tímariti bókmennta-
fræðinema. Auk þess hefur hann
verið með ljóð í Skýinu. Innkaupa-
ferðin er undarleg saga. Draum-
kennd og nálgast að vera fáránleg
— absúrd. Hún „er öðru fremur
veisla fyrir augað, hún er helgi-
dómur hins sýnilega", segir Eirík-
ur Guðmundsson hrifinn í inn-
ganginum. Ég er nú kannski ekki
eins hrifínn og Eiríkur af sög-
unni, en auðséð er af hveiju hún
hreppti vinningssætið. Hún er út-
hugsuð og stfll hennar markviss-
ari en hinna. Greinilega ekki fyrsta
saga höfundar. Stundum þótti mér
hún þó fullfagmannleg, eins og
hún væri fremur skrifuð með hei-
lanum en hjartanu. Lærð en ekki
upplifuð. Sagan er mjög hæg,
langar setningar og hvað eftir
annað vekur höfundur athygli á
smáatriðum, stækkar þau og gerir
atburðarásina um leið draum-
kennda:
„Á meðan við pökkuðum nauta-
sneiðum og nýsviðnum fuglum
starði hún án afláts niður í glerið
og hafði ekki svo mikið sem hreyft
til fingur þegar önnur afgreiðslu-
konan benti á pylsurnar sem
hlykkjuðust til líkt og eiturtungur
um stálkrókana á veggnum og
staðhæfði að konan vildi fá lengju.
Ég vissi ekki nákvæmlega hvað
það var sem hún horfði á. Ef til
vill hafði hún séð köngulóna
spinna vef sinn milli skoltanna á
svínshausnum. Strengja hann yfír
gienntan kjaftinn og festa jarðar-
berið og hiaupa þannig úr einu
horni í annað, böðuð í ljósum
kæliborðsins.“
Það er ekki á allra færi að skrifa
svona stfl. Lesandinn á að hafa á
tilfinningunni að smáatriðin
hrannist upp eins og af sjálfu sér,
en stundum fannst mér Kristján
brenna sig á að koma með smá-
myndir skrautsins vegna. Til
dæmis þegar hann lætur pyslumar
hlykkjast eins og eiturtungur um
stálkrókana. En auðvitað er alger
óþarfí að dæma sögur stúdenta
of hart. Frekar ætti maður að
undrast ef þær væru gallalausar.
Og svo er óhætt að fagna fram-
taki Stúdentaráðs og vonast um
leið eftir framhaldi. Eg held nefni-
lega að allir stúdentar hafi gott
af því að leggja þykkar skólabæk-
urnar frá sér öðru hvoru og lesa
ljóð eða sögur. Eða yrkja Ijóð og
skrifa sögu.