Morgunblaðið - 11.07.1993, Side 39

Morgunblaðið - 11.07.1993, Side 39
MORGUNBLAÐIÐ IÞROTTIR SUNNUDAGUR U. JpLÍ 1993, 39 Morgunblaðið/Gunnlaugur Tölvubúnadurinn FULLKOMINN tölvubúnað er nú að fínna í aðstöðu keppnisliðanna við brautim- ar, og finnst mörgum nóg um hve tæknin er farin að skipa stóran sess. í sérstakri hópferð til að fylgjast með keppninni. íslendingarnir munu fylgjast með og m.a. skoða keppnisliðin að tjaldabaki. í tvo daga fyrir hveija keppni nota keppnisliðin tímann til að stilla bílana fyrir brautirnar, sem eru misjafnar að lögun og lengd, auk þess sem malbikið er aldrei eins. Svo þarf að taka tillit til veðurf- ars, hæð brautar yfir sjávarmáli og margir aðrir þættir fléttast inn í, sem skipta máli. Hröðun bestu Formula 1 bílanna í 100 km hraða er um tvær sekúndur, en þeir geta náð 350 km hraða með réttri gír- un. Hvorn æfingadag eru teknir tímar á keppendum í brautinni, sem ákvarða hvar þeir lenda í rás- marki keppninnar, sem alltaf er haldin á sunnudegi. Tuttugu og sex keppnisbílum er raðað í rás- markið, en rúmlega þijátíu kepp- endur reyna að ná tímum í hverri keppni. Þegar keppni hefst liggur fyrir ökumönnum að aka um 300 km í einum rykk með 210-230 lítra af eldsneyti um borð, en ekki má bæta við eldsneyti í Formula 1 keppni. Afl vélanna, eyðsla og þyngd bílanna sem er um 500 kíló þarf því að spila saman, eigi hann að komast á leiðarenda. Kraftur upp á 4G Það er ekkert grín að aka Form- ula 1 keppnisbíl, átökin eru gífur- leg og miðflóttaaflið leikur menn grátt í beygjum, þar sem togkraft- ar þrýsta mönnum til og frá í þröngum klefunum. í erfiðustu beygjunum er kraftur miðflóttafls- ins á ökumann upp á 4G, en til samanburðar er krafturinn í F15 orustuþotu mestur 9G. Klefi öku- manns rétt rúmar ökumanninn og ekki er óalgengt að menn fái krampa í fæturna í keppni, en hins vegar er styrkur klefans slíkur að hann þolir árekstur við grindverk og veggi brautanna vel. Hafa menn jafnvel sloppið með skrámur við að aka á öðru hundraðinu á harðgerða fyrirstöðu. Gírkassi toppbílanna er rafstýrður, þannig að ökumenn skipta með því að smella takka, svipað og gert er til að setja í fjórhjóladrif í sumum venjulegum fjölskyldubílum. Þá er einnig takki til að stýra fjöðrun- inni, stífa hana eða létta og þá í samráði við tæknimenn liðsins sem fylgjast með að tjaldabaki. Öku- menn eru í sambandi við viðgerð- arlið sitt gegnum talkerfi og geta þannig látið vita ef eitthvað er bilað eða þeir vilja skipta um dekk undir keppnisbílnum. 5 sek. að skipta um dekkin Þessi dekkjaskipting tekur 5-6 sekúndur, ef liðið er vel samæft og keppandi rýkur aftur af stað. Oft skipta menn um dekk í miðri keppni, en það getur munað um 1-3 sekúndur í hveijum hring hvort dekkin eru ný eða slitin og þegar eknir eru 60-70 hringir þá skiptir hver sekúnda máli. Miklu máli skiptir að vera sem fremstur þegar keppnin er ræst af stað, en afl bílanna skiptir líka máli í upp- hafi. Það þarf mikla útsjónarsemi og reynslu til að taka fram úr öðrum bíl á 2-300 km hraða, stundum í miðri beygju, enda er ekki óalgengt að keppendur skelli saman, stundum sleppa þeir með skrekkinn en oftar rifnar létt- byggð framfjöðrunin undan eða hluti plastyfirbyggingarinnar þeytist af. Án hennar eru bílarnir eins og skip í stórsjó, því yfirbygg- ingin er hönnuð til að þrýsta bílun- um niður á mikilli ferð og vængir aftan á þeim gefa bílnum há- marksgrip, loftþrýstingurinn sem myndast leggur þungann á aftur- dekkin. Það nægir ekki að standa sig vel á keppnisbrautunum, því sam- keppnin er mikil meðal þeirra bestu. Ökumennirnir æfa og prófa bílana með reglulegu millibili, stunda líkamsrækt og heilbrigt líf- erni, en þeir þurfa að fljúga milli landa 50-70 sinnum á hverju keppnistímabili sem hefst í mars og lýkur í nóvember. Margir þeirra búa í Mónakó — eins og fleiri heimsþekktir íþróttamenn, vegna skattfríðindanna sem boðið er upp á í furstadæminu — en sumir eiga afdrep á nokkrum stöðum. Að baki þeim eru .allt að 200 manna keppnislið, en það er fjöldi starfs- manna Williams Iiðsins, sem notar hvert tækifæri til að gera endur- bætur á bílunum. Þeir eru hannað- ir með aðstoð nýjustu tölvutækni og allar endurbætur renna fyrst í gegnum sérhönnuð forrit þeirra, áður en ökumennirnir prófa þær á æfmgabrautum. Rétta blandan Olíurisarnir hanna sífellt betra eldsneyti og blanda það á staðnum fyrir mótin, sem fyrr með tilliti til aðstæðna á hveijum stað. Rétta blandan er búin til í hvert skipti. Hver sá kokteill er hveiju sinni getur skipt sköpum um hver vinn- ur, en til að ná settu marki þá verða margir hlutir að passa sam- an. Eins og staðan er í dag eru bara þijú lið sem geta gert sér vonir um vinning, McLaren, Will- iams og Benetton. Fátækari liðin láta sér nægja að fylgja í kjölfarið og vona að haft verði sett á tækni- framfarirnar, sem aðeins þeir ríku ráða við. Með því móti myndi líka færast meiri spenna í Formula 1 keppnina. Þurfi að skipta um dekk bruna ökumenn að viðgerðarsvæðinu og tólf menn taka á móti bílnum, átta þeirra sjá um dekkjaskipting- una, tveir á hvert dekk, en skipt er um öll fjögur dekkin í einu. 85 ára Þórður Helgi Einars- son, fyrrverandi versl unarmaður á Isafirði Hvað skyldi gamall maður, fæddur inn í fátæka alþýðufjölskyldu í upp- hafi aldarinnar, alvarlega veikur af berklum fram undir tvítugt, mikið heyrnarskertur, sem vann erfiðis- vinnu til sjötugs og í hlutastarfi til áttræðs til að sjá sér farboða, hafa að segja á ævikvöldi? „Mikið hefur nú Guð verið mér góður að gefa mér allt sem hann hefur gefið mér.“ Þessi setning er honum afar töm og hvern dag endar hann með því að biðja fyrir þeim sem honum standa næst. Hversu mikið megum við ekki læra af þessum aldna vini, fólk sem hefur lifað við allsnægtir og öryggi á flestum sviðum og kallar það alvar- lega kreppu ef lífsgæðastigið fellur til þess sem það var fyrir fimm árum. Þórður var svo veiklaður strax við fæðingu að honum var vart hugað líf. Fyrstu sautján árin var hann mikið veikur af berklum, sem þá lögðu flesta að velli sem veiktust. En Þórður hjaraði þangað til Vil- mundur Jónsson síðar landlæknir tók hann undir handaijaðar sinn 1925. Við erfiðar aðstæður þess tíma tókst Vilmundi, meðal annars með því að skafa upp allt hold á bijósti Þórðar, að komast fyrir sjúkdóminn, þótt hann væri afar veikburða og máttfar- inn mörg ár í viðbót. Auk þess var Þórður mikið heym- arskertur á báðum eyrum. Það í við- bót við sljóleikann sem fylgdi sjúk- dóminum gerði það að verkum að menn heldu hann jafnvel vangefinn og var hann því að mestu útundan við menntun. Hann var aðeins eitt ár í barnaskóla. Þórður hóf störf hjá Kaupfélagi ísfirðinga tvítugur að aldri og vann þar samfleytt til áttræðs. Fyrstu fimmtíu árin í vöruafgreiðslunni, en síðustu árin aðstoðaði hann á skrif- stofunni. Þegar hann var um fimmtugt tók Árný Oddsdóttir sig til, þá ung stúlka á Kaupfélagsskrifstofunni, og kom Þórði til heyrnarsérfræðings, sem kom til ísafjarðar. í framhaldi af því fékk hann heymartæki, en við það opnaðist honum nýr og spennandi heimur. Nú gat hann heyrt hvað fólk var að tala, hlustað á útvarp með góðu móti og tekið þátt í umræðum. Hann hefur alltaf haft mikinn áhuga á stjórnmálum og fylgdist vel með. Hann er sanntrúaður krati og því eru það hans verstu dagar þegar skammast er í blöðum og útvarpi yfir forystumönnum flokksins. Hann er svo alveg niðurbrotinn þá daga sem forystumenn flokksins berast innbyrðis á banaspjótum vegna stundlegra sérhagsmuna. Þar brest- ur hann skilning á jafnaðarstefnunni. Þórður er fæddur á ísafirði, en fyrstu bemskuminningar em frá vor- inu 1918 þegar hann, þá á tíunda ári, vaknaði upp einn morguninn í gamla húsinu í Króknum og sá að hafís hafði fyllt fjörðinn um nóttina. Einhveijum dögum síðar fór svo Ein- ar faðir hans gangandi á ís inn að Hjöllum við Skötufjörð, þar sem hann gekk frá leigusamningi á jörðinni. Þar bjó fjölskyldan í tvö ár en flutt- ist þá aftur til ísafjarðar. Þar vann Þórður við ýmsa verkamannavinnu, meðal annars í bjargráðavinnu með föður sínum og eldri bræðmm við gijótnám í Eyrarhlíð og inni á Múla. Árið 1928 fær hann fasta vinnu í kaupfélaginu hjá Katli Guðmunds- syni, en þar var þá þegar fyrir Gísli bróðir hans og tengdafaðir þess sem þetta ritar. Þar störfuðu þeir báðir, Gísli til æviloka 1967, en Þórður í full 60 ár eða til ársins 1988. Hann starfaði með tíu kaupfélagsstjómum af þeim 11 sem við fyrirtækið hafa starfað, en Guðmundur Guðmunds- son kaupfélagsstjóri frá Gufudal, faðir Ketils, var einn af stofnendum félagsins og kaupfélagsstjóri um skamma hríð. Þórður minnist þessa fólks og annarra samstarfsmanna með hlýju. Þórður er sonur Einars Guð- mundssonar skósmiðs á ísafirði og í Reykjavík og konu hans Svanhildar Jónsdóttur. Einar var fæddur í Reykjarfirði á Ströndum, en Svan- hildur að Tungu í Nauteyrarhreppi. Þau eignuðust 11 börn, en áður átti Svanhildur eina dóttur. Þórður var tvígiftur. Fyrri kona hans var Ragnheiður Jóhannsdóttir, ættuð úr Aðalvík. Með henni eignað- ist hann Hermann, nú flugumferðar- stjóra á Keflavíkurflugvelli. Her- mann er kvæntur Auði Ámadóttur og eru þau búsett í Hafnarfirði og eiga þijú börn. Seinni kona Þórðar var Guðbjörg Magnúsdóttir úr Bolungarvík. Með henni átti hann Svanhildi kaupmann, gifta Magna Guðmundssyni neta- gerðarmeistara á ísafírði Sveinsson- ar frá Góustöðum. Þau eiga þijár dætur. Auk þess gekk Þórður í föður- stað dóttur Guðbjargar, Sólveigu Huldu Jónsdóttur. Hún býr nú í Keflavík, gift Páli Jónssyni húsasmið og eiga þau fimm böm. Guðbjörg lést 1973. Okkur sem þekkjum Þórð Einars- son finnst flestum að líf hans hafi ekki beinlínis verið dans á rósum. En hann er nú aldeilis á öðm máli. Hann þakkar Guði dag hvem fyrir að hafa gefið sér svona dásamlegt líf, sem hafi batnað með hveiju árinu og aldrei verið betra en síðustu fimm árin eftir að hann hætti alveg að vinna. Þrátt fyrir lítil efni lifir hann fjölbreyttu og fullnægjandi lífí, ferð- ast bæði innanlands og utan, gengur mikið á hveijum degi, heimsækir vini sína á Ísafírði og ræðir þjóðmálin. Jákvætt hugarfar og velvilji í garð allra manna hafa gert hann að aufú- sugesti hvar sem hann kemur og vandamál, og erill dagsins verða í raun svo léttvæg borið saman við lífshlaup hans Þórðar sem hann er i þó svo ánægður með. Það er alveg víst að ef við getum tileinkað okkur hugarfarið hans þá væri bjart og fagurt yfir þetta góða land okkar að líta og gott fólk sem getur ef það vill lifað hamingjusömu lífi þrátt fyrir risjótt veður og mis- góða landsfeður. Fjöldi ættingja og vina er kominn vestur á ísafjörð til að samgleðjast Þórði á afmælinu. En hann býður öllum vinum sínum og velunnurum til veislu í sal Framhaldsskóla Vest- fjarða í dag milli klukkan þijú og fimrn. Ulfar Ágústsson. Hanne Juul Hanne Juul á Sóloni HANNE Juul syngur á Sóloni íslandusi á sunnudagskvöld. Hún er þekkt um öll Norðurlönd af vísnasöng sínum og á Sóloni byrj- ar hún að syngja kl. 21 annað kvöld. Hanne Juul er fædd í Kaup- mannahöfn, en hefur verið búsett í Svíþjóð síðan 1977. Hún kallar sig norræna söngkonu og sækir lögin sem hún syngur til Norður- landanna allra. Hún leggur tilfinningu í sönginn hvort heldur það eru íslenskar ást- arvísur, ljóð Tove Ditlevsen eða eitt- hvað annað. Sagt er um hana að hún geti sungið hvar sem henni sýnist, á sveitabæ, í kirkju, í kon- sertsal eða undir berum himni. ttctENÝTT HÚSNÆÐI / / / TölvumiSstöðin hf. hefur flutt starfsemi sína í nýtt húsnæði og jafnframt hafa verið tekin í notkun ný símanúmer: NÝJA PÓSTFANGIÐ ER: NÓATÚN 17 PÓSTHÓLF 5207 125 REYKJAVÍK NÝJA SÍMANÚMERIÐ ER 615933 OG SÍMBRÉFANÚMERIÐ 617733 (] 0 Tölvumiðstöðin hf ÖFLUGT FYRIRTÆKI MEÐ 16 ÁRA REYNSLU í HUGBÚNAÐARGERÐ OG ÞJÓNUSTU

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.