Morgunblaðið - 14.11.1993, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIR/YFIRUT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1993
ERLEIMT
INNLENT
Seðlabank-
inn losar um
8,4 milljarða
SEÐLABANKI íslands lækkaði
bindiskyldu innlánsstofnana úr
5 prósentustigum í 4 og það
ásamt rýmkun lausafjárkvaða
gerir það að verkum að ráðstöf-
unarfé banka og sparisjóða
eykst um 8,4 milljarða króna.
Auk þessa greiðir Seðlabankinn
I, 5% vaxtabót á bindiskylduna
fyrir allt þetta ár sem jafngildir
um 150 milljónum króna.
Útlánsvextir lækka um
1,7-2%
Innlánsstofnanir lækkuðu útl-
ánsvexti á vaxtabreytingardegi
II. nóvember um 1,7 prósentu-
stig til 2 prósentustig. Meðal-
vextir verðtryggðra útlána eftir
breytinguna eru samkvæmt út-
reikningi Seðlabankans 7,2% í
Landsbankanum, 7,7% í Búnað-
arbanka og sparisjóðunum og
7,8% í íslandsbanka.
Verðstríð á Akureyri
Mikil harka ríkir í verðstríði
á Akureyri milli Bónus og KEA-
Nettó sem skapast hefur í kjöl-
far þess að verslun Bónus var
opnuð þar á laugardaginn fyrir
viku og hafa verslanir lækkað
verð á víxl. Þannig var mjólkur-
lítrinn seldur á 59 krónur um
miðja vikuna.
Slit í viðræðum um
debetkort
Kaupmannasamtökin hafa
slitið viðræðum sem þau áttu í
við bankana um hver eigi að
bera kostnaðinn af debetkortum
sem koma að verulegu leyti í
stað ávísanahefta. Formaður
Kaupmannasamtakanna segir
að verulega lítið hafi miðað og
því hafi þeir ekki séð ástæðu til
þess að halda viðræðunum
áfram.
Meðalávöxtun í 5%
Meðalávöxtun i útboði spari-
skírteina í byijun vikunnar var
5%, en í útboði fyrir mánuði var
þessi sama ávöxtun 7,22%. Sam-
tals voru seld skírteini fyrir 260
milljónir króna, en tilboð bárust
í skírteini fyrir fjárhæð að upp-
hæð 347 milljónir króna.
140 milljónir til
endurgreiðslu á fiski
Útlit er fyrir að neyslufiskur
hækki í verði um áramót þegar
matvörur fara í lægra þrep í
virðisaukaskatti, 14% í stað
24,5%, sem gilt hefur til þessa.
Virðisaukskatturinn hefur verið
greiddur niður um tæp 20% af
fiskinum en um tæp 9% af kjöti,
mjólkurvörum og grænmeti, sem
samsvarar nokkurn veginn
álagningu 14% vsk. Ráðgert er
að hætta þessum endurgreiðsl-
um um áramót og mun því fisk-
urinn hækka sem muninum á
endurgreiðslunum nemur, en
140 milljónir hafa farið til endur-
greiðslu á fiski á heilu ári. Al-
þýðusambandið hefur mótmælt
því að stjórnvöld hætti þessum
sérstöku endurgreiðslum á fiski
og segir þær fela í sér sjálfstæða
ákvörðun um skattlagningu.
Skuldir SÍS umfram eignir
nema 349 milljónum
Stjóm Sambands íslenskra
samvinnufélaga ákvað á fundi
sínum í vikunni að láta reyna
til þrautar á að ná nauðasamn-
ingum við lánardrottna fyrirtæk-
isins. Er gert ráð fyrir að á
næstu tveimur vikum skýrist
hvort þeir nást eða ekki. Skuldir
umfram eignir að mati endur-
skoðenda eru taldar 349 milljón-
ir króna og eftirlaunaskuldbind-
ingar einar sér eru taldar 220
milljónir.
skriftalistum með tilskildum
fjölda stuðningsmanna. Alls fá
13 stjórnmálaflokkar og samtök
að bjóða fram, meðal þeirra er
kommúnistaflokkurinn endur-
reisti.
Milljarða halli hjá SAS
HALLI á rekstri flugfélagsins
SAS fyrstu níu mánuði ársins
nemur um tólf milljörðum ís-
lenskra króna. Stjóm félagsins
tilkynnti á fímmtudag að á næst-
unni yrði ráðist í hagræðingu
innan félagsins til að ná tökum
á hallanum. Þó yrði reynt í
lengstu lög að láta ekki koma til
uppsagna. Markmiðið er að spara
um 20-25 milljarða króna og tólf
flugleiðir verða lagðar niður, auk
þess sem sá hluti rekstursins,
sem ekki snertir flugið beint,
verður seldur.
Hart sótt að Scalfaro
HART var sótt að Oscar Luigi
Scalfaro, forseta Ítalíu, á þingi
landsins í vikunni eftir að fyrrver-
andi yfirmaður leyniþjónustunn-
ar SISDE hafði staðfest að gögn,
sem sýna að forsetinn þáði mikl-
ar fjárhæðir úr sjóðum SISDE,
væru ófölsuð. Umberto Bossi,
leiðtogi Norðursambandsins, hót-
aði því að þingmenn flokksins
gengju af þingi og mynduðu nýja
stjórn, alls óháða þinginu, ef ekki
yrði boðað til kosninga þegar í
stað.
Aðferð til að velja kyn
fósturvísis fundin
BANDARÍSKIR vísindamenn
segjast hafa orðið fyrstir til að
þróa aðferð til að velja fyrirfram
kynferði fósturvísis manns og
verða senn hafnar tilraunir á
fólki. Notað verður sæði sem
ætlað er til glasafijóvgunar, að
því er fram kom í tímaritinu Jo-
urnal of Human Reproduction.
Reuter
Friðargæslu í Kambódíu lýkur
FRIÐARGÆSLU Sameinuðu þjóðanna í Kambódíu lýkur á mánudag og fara þá allir hermennirnir á vegum
Sameinuðu þjóðanna úr landinu. Á myndinni ganga franskir friðargæsluliðar frá farangri sínum í herstöð í
Phnom Penh.
Auðiöfur í Japan iátar
að hafa greitt mútur
Tókýó. Rcuter.
JAPANSKI auðjöfurinn Ryoei Saito hefur viðurkennt að hafa
greitt japönskum héraðsstjóra mútur fyrir að fá að leggja golf-
völl.
Fregnir herma að auðjöfurinn
hafi greitt héraðsstjóranum í Miy-
agi í norðurhluta landsins 100
milljónirjena, jafnvirði 20 milljóna
króna. I staðinn aflétti héraðs-
stjórinn banni við stórum golfvoll-
um í héraðinu og leyfði honum að
leggja golfvöll á skógivöxnu svæði
innan héraðsins. Héraðsstjórinn
hefur þegar sagt af sér.
Saito er 77 ára gamall, rekur
næst stærsta pappírsfyrirtæki
Japans og hefur einnig auðgast á
verktakastarfsemi af ýmsum toga.
Hann komst í heimsfréttirnar fyrir
þremur árum þegar hann keypti
málverk eftir Van Gogh og Renoir
fyrir 160 milljónir dala, jafnvirðí
rúmra 11 milljarða króna, á einni
viku. Búist er við að hann segi
af sér öllum stöðum sínum innan
fyrirtækjanna.
Rannsókn á mútugreiðslum jap-
anskra fjármálamanna, fjórða
spillingarmálinu í Japan á fimm
árum, hefur orðið til þess að 20
forstjórar eða framkvæmdastjórar
sex stærstu verktakafyrirtækja
landsins hafa neyðst til að segja
af sér. Tveir héraðsstjórar og tveir
borgarstjórar hafa látið af emb-
ætti vegna mútuþægni.
Reuter
Háður lyfjum
MICHAEL Jackson hefur við-
urkennt að hann sé háður
verkjalyfjum og þurfí í með-
ferð.
Sjónvarpsþáttur um Margaret Thatcher
„Málmþreyta“ ein-
kenndi Járnfrúna
Lundúnum. Reuter.
FYRRUM samstarfsmenn Margaret Thatcher, fyrrverandi for-
sætisráðherra Bretlands, sögðu í sjóvarpsþætti, sem sýndur
var á dögnnum, að hún hefði traðkað á ráðherrum eins og
„gólfmottum“ og sýnt „merki um málmþreytu“ síðustu mánuð-
ina fyrir afsögnina.
Thatcher lét hins vegar svo um
mælt að of margar „prímadonnur"
hefðu verið í stjórninni. „Það var
aðeins ein kona í stjórninni,“ sagði
hún. „En trúið mér, prímadonn-
urnar voru miklu fleiri en það ...
Guð minn góður, þeir voru svo
hörundsárir. Úff, maður varð að
leggja sig fram við að sefa þá.“
Vinur Thatcher og fyrrverandi
formaður íhaldsflokksins, Norman
Tebbit, sagði að hún hefði smátt
og smátt einangrast innan stjórn-
arinnar, æ færri ráðherrar hefðu
fylgt henni að málum. „Þar af Ieið-
andi missti hún smátt og smátt
tökin á stjóminni eftir 1987.“
„Hún var, að mínu áliti, byrjuð
að sýna merki málmþreytu," sagði
Chris Patten, núverandi landstjóri
í Hong Kohg.
Ýmsir sem komu fram í þættin-
áliýggjum. „Það
Margaret Thatcher var næstum eins
og hún kæmi fram við hann eins
og gólfmottu," sagði Nigel Law-
son, þáverandi fjármálaráðherra.
„Hún var ákaflega ókurteis við
hann, traðkaði á honum, og það
var mjög erfitt fyrir hina að horfa
upp á það.“
Lawson og Howe sögðu báðir
af sér skömmu áður en Thatcher
fékk mótframboð innan íhalds-
flokksins sehi varð til þess að hún
sagði af sér fyrir þremur árum.
Jackson
í meðferð
vegna
lyfjavanda
Los Angeles. Reuter.
BANDARÍSKI poppsöngvar-
inn Michael Jackson hefur
ákveðið að binda enda á
hljómleikaferð sína um heim-
inn og hefur viðurkennt að
hann sé orðinn háður verlqa-
lyfjum.
Bandarískir fjölmiðlar segja
að Jackson fari á meðferðar-
stofnun í Gstaad í Sviss fyrir
milligöngu leikkonunnar Eliza-
beth Taylor, sem hefur sjálf
gengist undir meðferð vegna
áfengissýki og ofnotkunar lyfja.
Michael Jackson gaf út yfir-
lýsingu á laugardag þar sem
hann sagði að hann gæti ekki
haldið áfram hljómleikaferðinni
þar sem hann væri orðinn háður
verkjalyfjum og vegna andlegs
álags í kjölfar ásakana um að
hann hefði misnotað ungan
dreng í Kaliforníu kynferðislega.
„Það er kominn tími til að ég
viðurkenni þörf mína fyrir með-
ferð til að endurheimta heils-
una,“ sagði Jackson, sem er 35
ára að aldri. „Ég varð æ háðari
verkjalyfjunum til að halda mér
gangandi í ferðinni."
ERLENT
Reutcr
SÆRÐ stúlka flutt á sjúkrahús
í Sarajevo.
NÍU manns, þeirra á meðal fjög-
ur börn og kennari þeirra, létu
lífið í sprengjuárás sem gerð var
á barnaskóla og torg í Sarajevo
á þriðjudag. Tugir annarra særð-
ust alvarlega. Daginn eftir biðu
þijú börn og tveir fullorðnir bana
í sprengjuárás á borgina. Fórn-
arlömb stríðsins í Bosníu eru nú
orðin um 9.000, aðallega óbreytt-
ir borgarar. Auk þess hafa um
55.000 manns særst.
Átta flokkum meinað að
bjóða fram í Rússlandi
STJÓRNARANDSTÆÐINGAR í
Rússlandi gagnrýna harðlega þá
ákvörðun kjörstjórnar á miðviku-
dag að úrskurða framboð átta
floícka tii þingkosninganna 12.
desember ógild vegna formgalla.
Flokkarnir skiluðu ekki undir-
Sprengju-
árásir á
bömí
Sarajevo

\
i
)
|
í
í