Morgunblaðið - 16.01.1994, Síða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR SUNNUDAGUR 16. JANÚAR 1994
Hjónaminning
Sigtryggur F.
Bjamason og Sig-
ríður Sigfúsdóttir
Sigtryggur
Fæddur 7. mars 1899
Dáinn 14. apríl 1980
Sigríður
Fædd 10. júní 1904
Dáin 8. janúar 1994
Mánudaginn 17. janúar verður
jörðuð frá Akraneskirkju amma mín
Sigríður Sigfúsdóttir og langar mig
að minnast hennar og afa míns í
nokkrum orðum.
Afi minn, Sigtryggur Bjamason,
fæddist í Bæjarstæði á Akranesi
hinn 7. mars 1899, sonur hjónanna
Bjama Brynjólfssonar, f. á Akra-
nesi 15. ágúst 1873, d. 28. mars
1955, og Hallfríðar S. Sigtryggs-
dóttur, f. 20. maí 1874, d. 26. apríl
1962. Þau hjón bjuggu í Bæjar-
stæði við Suðurgötu á Akranesi.
Bjami var það sem kallað var út-
vegsbóndi og Hallfríður var húsfrú
á stóm heimili, en systkini Sig-
tryggs vom fímm, Guðjón, f. 12.
september 1900, d. 9. ágúst 1907,
Ásmundur Ingimar, f. 11. júlí 1903,
búsettur á Akranesi, Haraldur Gísli,
f. 8. janúar 1905, búsettur á Akra-
nesi, Guðjón, f. 16. desember 1911,
búsettur á Akranesi, og Dóra, f. 27.
desember 1912, búsett á Akranesi.
Amma mín Sigríður Sigfúsdóttir,
f. að Nesi í Norðfírði 10. júní 1904,
dóttir hjónanna Sigfúsar Davíðs-
sonar sjómanns, f. á Norðfírði 5.
október 1881, d. 2. ágúst 1913, og
Ólafar Bjamadóttur húsfrúar, f. að
Stóru-Vatnsleysu 2. október 1882,
d. 10. maí 1966. Systkini Sigríðar
vom flögur talsins, Halldóra, f. 19.
maí 1906, d. 14. mars 1944, Ásta,
f. 23. júní 1912, d. 13. júlí 1980,
Þorvaldur, f. 29. ágúst 1915, d. 14.
desember 1935, og Þórarinn, f. 7.
júlí 1917, nú búsettur á Akranesi.
Afí minn byijaði ungur að vinna
við búskap og útveg föður síns en
segja má að 14 ára gamall hafí
hann byijað að vinna fyrir alvöru
við beitningu línu á bát frá Akra-
nesi. Á milli vertíða reri hann með
föður sínum sem átti fjögra manna
far. Árið 1918 réðst hann sem há-
seti á opinn árabát föður síns og
man ég hvemig hann lýsti því hve
fískiríið var mikið, hvernig báturinn
var drekkhlaðinn, og hve menn
sóttu fast dag eftir dag. Árin 1920-
1922 vann afí við vitabyggingar,
m.a. við byggingu vita á Hvalbaks-
eyri, Hrísey, Hjalteyri, Hrómunds-
ey, Kambanesi og Papey. A þessum
ámm vom vélbátar famir að sanna
ágæti sitt. Faðir afa, Bjami, var á
þessum ámm orðinn gigtveikur og
gat ekki róið á bát sínum en vildi
endilega stunda sjóinn. Varð því
úr að afí keypti vél í bátinn sem
gerði gamla manninum Jdeift að
stunda sjóinn og var afí oft með
sem þriðji maður. Á þeim árum sem
fóm í hönd stundaði afí minn sjó-
inn, fyrst nokkrar vertíðar frá
Sandgerði en árið 1927 var afí skip-
veiji á Víkingi. Mokfískaðist þessa
t
Móðir okkar, tengdamóðir og amma,
ÞÓRA HINARSDÓTTIR,
sem andaðist í Reykjavík 9. janúar, verður jarðsungin frá
Hallgrímskirkju þriðjudaginn 18. janúar kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á Hallgrímskirkju,
Reykjavik.
Guðrún Sigríður Jakobsdóttir, Hans W. Rothenborg,
Svava Jakobsdóttir, Jón Hnefill Aðalsteinsson,
Þór Edward Jakobsson, Jóhanna Jóhannesdóttir,
Jón Einar Jakobsson, Gudrun Jakobsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför eiginkonu minnar, dóttur, móður okkar, systur,
tengdamóður og ömmu,
ÞORGERÐAR BJARKAR GUÐLAUGSDÓTTUR,
Ásholti,
Skagaströnd.
Fyrir okkar hönd og annarra vandamanna,
Óskar Axelsson,
Ingbjörg Karlsdóttir.
t
Ástkær sambýliskona mín, móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
GUÐMUNDA KRISTJÁNSDÓTTIR,
Múlasiðu 9,
Akureyri,
veröur jarðsungin frá Akureyrarkirkju þriðjudaginn 18. janúar
kl. 13.30.
Jón Einarsson,
Guðlaug Einarsdóttir,
Guðný Björnsdóttir,
Ólöf Björnsdóttir,
Pálmi Björnsson,
Magga K. Björnsdóttir,
Birna Björnsdóttir,
Guðmundur Björnsson,
barnabörn og
Björn Guðmundsson,
Inga Jónatansdóttir,
Helgi Guðnason,
Margrét Einarsdóttir,
Guðbrandur Jóhannsson,
EyþórJóhannsson,
Hjördís Hauksdóttir,
Björn Snæbjörnsson,
Helgi Helgason,
Rósa Knútsdóttir,
barnabarnabörn.
vertíð en það ár urðu ákveðin þátta-
skil í útgerð frá Akranesi, við það
að þeir fundu hina svokölluðu Akur-
nesingaslóð, sem varð til þess að
Akumesingar hættu að róa frá
Sandgerði á vetrarvertíð. Á þeim
árum sem í hönd fóru var afí ýmist
við störf í landi eða á sjó, lengst
af með Þórði Sigurðssyni skipstjóra
á Haraldarbátunum eða um 25 vert-
íðar samfleytt. Síðustu 15 ár ævi
sinnar vann hann ýmis störf á eyr-
inni, eins og það var kallað hjá HB
& Co, og má geta þess hér að dag-
inn sem hann lést á heimili sínu,
þá á áttugasta og öðra aldursári,
var hann að undirbúa sig til að
mæta til vinnu.
Amma mín var sín bemskuár á
Norðfírði. Níu ára gömul varð hún
fyrir því að missa föður sinn í sjó-
slysi. Það þarf ekki flókna hugsun
til að skilja að slík staðreynd sem
þessi níu ára stelpa stóð frammi
fyrir kæmi til með að móta þau
uppvaxtarár sem í hönd fóru. Sem
betur fer átti amma góða að og var
það amma hennar Geirlaug Jóns-
dóttir sem tók að sér uppeldið næstu
árin. Mér er minnisstætt þegar
amma mín lýsti þeirri gæðakonu
sem Geirlaug var. Þótt oft á tíðum
hafi þær búið við kröpp kjör, þá
gafst gamla konan ekki upp og má
segja að hennar líf hafí snúist um
það að greiða götu ömmu minnar.
Það er erfítt að setja sig í spor
ömmu, þegar hún lýsti því hve mik-
ið amma hennar náði að gleðja
hana með ýmsu smávægilegu sem
væri talið sjálfsagt á nútíma mæli-
kvarða, eins og t.d. að veita sér
þann munað að fá að borða „einn“
ávöxt á jólunum, sjá til þess að
svelta ekki, eða sjá til þess að hafa
ávallt „næg“ klæði.
Ljóst má vera að þær hafa þurft
að hafa fyrir að sjá sér farborða,
en það gerðu þær t.d. með því að
sjá um þvotta fyrir sjómenn á er-
lendum skipum sem voru algeng í
Neskaupstað á þessum árum. Um
það leyti sem amma mín var fermd
hafði sjón Geirlaugar hrakað það
mikið að hún treysti sér ekki til að
halda úti heimili og flutti hún því
til eins sona sinna.
Fjórtán ára flytur amma mín því
til Akraness en skömmu áður höfðu
móðir hennar og stjúpi Einar Þor-
valdsson flust þangað og vildi hún
dvelja í nálægð þeirra. Fljótlega
réðst hún í vist á stöðum sem ég
kann ekki að nefna, en það var
oftast á stórum og bammörgum
heimilum. Til merkis um það hve
Geirlaugu hafði tekist vel til með
uppeldi ömmu minnar er vitnisburð-
ur sem einn húsbónda hennar, Olaf-
ur Stefánsson, orti til hennar.
Skíni þér sólin skært og blítt í hjarta
og skreyti Ijóminn hennar lífsins stund,
ég óska framtíð eigir blíða og bjarta
er brosir við þér unga sæmdarhrund,
en allt það besta sem býr í sálu þinni
brosir hlýja og hjartans friður með
það léði guð af miklu miskunn sinni
þín milda lund oss fellur vel í geð.
Eftir að amma mín ræður sig
síðan í vist í Bæjarstæði á Akra-
nesi, sem þá var heimili afa míns,
má segja að ákveðin þáttaskil hafi
orðið í lífí hennar, því að góður vin-
skapur tókst með henni og afa sem
leiddi til þess að þau giftu sig árið
1929. Þetta sama ár flytja þau í
nýtt hús, Ámes við Suðurgötu á
Akranesi, þar sem þau bjuggu alla
sína tíð. I þessu tvílyfta timbur-
húsi, sem þótti stórt á þeirra tíma
mælikvarða, var oft búið þröngt en
efri hæð hússins var leigð út í fjölda
ára. í þessu húsi hefur fjöldi bama
fæðst og bera því margir hlýjan hug
til þess. Á lóðinni var einnig byggt
fjárhús og hlaða þar sem hafðar
voru nokkrar kindur og hænsni.
Amma og afí eignuðust tvö börn,
Sigfríði Erlu, f. 11. september 1934,
d. 27. nóvember 1981, giftist Matt-
híasi Sveinssyni og eignuðust þau
tvö börn, og Þorvald Halldór, f. 23.
ágúst 1944, kvæntur Ingveldi
Sverrisdóttur og eiga þau þijú börn.
Hjónaband afa og ömmu stóð í
52 ár, eða þar til afi féll frá 1980.
Þetta sama ár féll frá eina þálif-
andi systir ömmu, Ásta, og árið
eftir dó eipkadóttir hennar. Þetta
var henni mikið áfall. Amma vildi
þó vera áfram í húsinu sínu meðan
hún mögulega gæti og til þess hafði
hún stuðning frá syni sínum og
tengdadóttur. Amma var vel ern,
allt tilþess dags er hún veiktist og
varð hún að dvelja á sjúkrahúsi
Akraness tvö síðustu ár ævi sinnar.
Undirritaður átti því láni að fagna
að fá að alast upp í húsi afa og
ömmu allt frá fæðingu til 12 ára
aldurs. Þótt frá þeim degi hafí ég
■ekki átt þess kost að búa í nálægð
við þau, hélst alltaf gott samband
og á skólaárum mínum bjó ég hjá
þeim í þijú sumur þar sem ég stund-
aði vinnu við smíðar hjá syni þeirra.
Það sem stendur efst í huga mínum
þegar ég kveð afa minn og ömmu
er þakklæti og góðar minningar.
Sigtryggur Matthíasson.
Ingeborg Sveins-
son — Minning
Einn af öðrum hverfa þeir yfír
móðuna miklu íbúar götu bemsk-
unnar, þar sem böm eða félagar
voru í hveiju húsi, þar sem ævintýr-
ið beið handan homsins. Minnis-
stæðir em dagamir þegar frostrós-
ir prýddu glugga, þegar útvarps-
leikritið var háspenna tilvemnnar
og aðal umræðuefni barna götunn-
ar, þegar við gengum hús úr húsi
og smöluðum í kýló eða bófahasar.
Hvar sem borið var niður eða drep-
ið á dyr var eirúngin alger. í endur-
minningunni er ósætti óhugsanlegt;
íbúar götunnar gátu komið sér sam-
an um flest. Sérstaklega man ég
eftir sameiginlegri eign, stómm
stiga, sem geymdur var hjá Einari
á Egilsgötu 16 og kom sér oft vel
þegar bráðlá á að komast inn, þeg-
ar maður hafði gleymt lykli. Einar
og kona hans em nú látin fyrir
ekki margt löngu en minning þeirra
lifir.
í haust, nánar tiltekið 25. sept-
ember, lést móðir mín, Ingeborg
Hjartarson, í hárri elli eftir góða
ævi. Móðir mín var dönsk^ kom
hingað á þeim ámm sem við Islend-
ingar börðumst fyrir sjálfstæði okk-
ar og enga áttum við dyggari stuðn-
ingsmenn en dönsku brúðimar sem
komu hingað ungar og ástfangnar.
Ein af þeim var frú Sveinsson,
brúður Jakobs Sveinssonar kenn-
ara, sem komið hafði til Danmerkur
til að auka sér víðsýni og til að
kynna sér evrópska menningu. Ekki
veit ég hvernig þeirra fyrstu kynni
voru en það veit ég að þegar frú
Sveinsson hafði tekið þá ákvörðun
að hlýða kalli hjartans og halda á
vit hins óþekkta til íslands hafði
hún fengið vitneskju um unga,
danska stúlku, kennslukonu á Jót-
landi, sem heitbundin væri íslend-
ingi. Frú Sveinsson hafði samband
við nöfnu sína Ingeborg og það
varð úr að hún fór frá Fjóni til
Jótlancfs, nánar tiltekið til Allelev,
til að heimsækja hana. Einhvern
veginn fínnst mér ég sjá þær fyrir
mér þessar ungu stúlkur, ákafar,
eftirvæntingarfullar, bjartsýnar og
síðast en ekki síst ástfangnar á leið
á vit ævintýrisins. Og ævintýrið
beið þeirra, það vitjaði þeirra og
þær bám gæfu til að njóta þess.
Órlögin höguðu því svo til að þær
bjuggu við sömu götu í nær 60 ár,
þær fylgdust að í sorg og gleði, þær
voru saman í spilaklúbb og Dansk
kvindeklubb.
Þær fylgdu ákveðnum reglum í
samskiptum við fólk. Mér er minnis-
stætt þegar ég uppgötvaði allt í
einu að þær þémðu vinkonu sína
sem þær höfðu þekkt gegnum ára-
raðir og þegar ég fór að grennslast
fyrir um hveiju þetta sætti fékk ég
það svar að hún væri eldri og þess
vegna ætti hún að bjóða dús.
Þegar ég horfi til baka finnst
mér það ómetanlegt að hafa kynnst
í æsku minni tvennum tímum,
tvennskonar menningu. Hin síðari
ár eftir að frú Sveinsson lét af störf-
um sem hjúkrunarkona urðu sam-
skipti hennar við móður mína nán-
ari. Þær töluðust við nær daglega
og þegar frú Sveinsson lagðist inn
á sjúkrahús sl. sumar leið varla sá
dagur að móðir mín hringdi ekki í
annan hvom son frú Sveinssonar
til að spyijast fyrir um líðan henn-
ar. Þær komu um sama leyti til
Islands, þær kveðja um sama leyti.
Frú Sveinsson var einn af frum-
byggjum götunnar. í nær 60 ár bjó
hún hér og fylgdist með vexti bæj-
ar í borg. Hún var kurteis, menntuð
og einstaklega listhneigð, hún hafði
tímalaust skyn á list, óháð straum-
um og stefnum. Ingeborg Sveinsson
bar með sér andblæ evrópskrar
menningar.
Ég er eilíflega þakklát fyrira að
hafa kynnst þessum merku dönsku
konum sem af ævintýraþrá, hug-
rekki og væntumþykju settust hér
að og stuðluðu að menningu borgar
okkar. Blessuð sé minning þeirra,
blessuð sé minning Ingeborgar
Sveinssonar.
+
Elskulegi bróðir okkar og frændi,
ÞORGEIR JÓNSSON,
Freyjugötu 5,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 17. janúar kl.
15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sverrir Guðmundsson,
Bjarni Guðmundsson,
Gréta Jónsdóttir.
Elsa.