Morgunblaðið - 22.05.1994, Side 32

MORGUNBLAÐIÐ
32 SUNNUDAGUR 22. MAÍ 1994
JOHANNES HRAFN
ÞÓRARINSSON
+ Jóhannes Hrafn
Þórarinsson
fæddist í Krossdal
í Kelduhverfi 24.
febrúar 1928. Hann
lést á Húsavík 27.
apríl siðastliðinn.
Jóhannes var sonur
hjónanna Ingveld-
ar Guðnýjar Þórar-
insdóttur (4.6.
1903-2.1.1992) og
Þórarins Jóhann-
essonar
(29.10.1905-
16.7.1970). Jóhann-
es var elstur fimm
systkina en tvö þeirra auk hans
eru nú látin. Systkini hans voru:
Sipáður f. 3.6. 1929, býr á
Húsavík, Ingveldur Vilborg f.
20.8. 1930, d. 20. júlí 1992, bjó
í Reykjavík, Þórarinn f. 14.6.
1932, d. 17.3. 1988, skólastjóri
í Skúlagarði og áður prestur í
Suður-Þingeyjarsýslu og
Sveinn, f. 29.9. 1938, bóndi í
Krossdal. Jóhannes kvæntist
árið 1950 Evu Maríu Þórarins-
son frá Þýsklandi, f. 15.9. 1929
(fædd Lange). Þau eignuðust
átta börn sem komust á legg
og eru barnabörn orðin 14.
Börn Jóhannesar og Evu eru:
Friðrík Lange f. 24.4. 1951,
Guðný Ragna f. 19.8. 1952,
María Margrét f. 11.12. 1953,
Þórarinn f. 6.6.1956, Hólmfríð-
ur f. 15.3. 1961, Arnjjótur f.
15.1. 1963, Sveinn f. 4.10. 1964
og Jóhannes Elmar f. 16.6.
1974. Jóhannes hóf búskap,
ásamt konu sinni, á hluta Kross-
dalsjarðarinnar og
reisti þar nýbýlið
Ardal. Þar bjuggu
þau frá 1955 til ársins
1978 að þau fluttust
til Kópaskers þar sem
Jóhannes hafði verið
sláturhússtjórí í 16
ár. Jóhannes fór
tvisvar á námskeið til
útlanda sem slátur-
hússtjóríj til Noregs
1962 og Irlands 1969.
Á Kópaskeri bjuggu
þau Jóhannes og Eva
til 1980 en fluttust þá
til Húsavíkur þar sem
Jóhannes tók við starfi slátur-
hússljóra. Því starfi gegndi
hann til ársins 1987. Vann hann
eftir það hjá byggingavöru-
deild Kaupfélagsins á Húsavík
allt til síðustu áramóta. Jóhann-
es var jarðsettur að viðstöddu
fjölmenni frá Húsavíkurkirkju
6. mai síðastliðinn.
TENGDAFAÐIR minn, Jóhannes
Hrafn Þórarinsson, var aðeins 66
ára að aldri er hann lést. Fréttin
var þungbær en kom þeim sem til
þekktu ekki með öllu á óvart því
að Jóhannes hafði verið hjartasjúkl-
ingur í rúman áratug, eða frá 1983
er hann fékk alvarlegt hjartaáfall.
Haustið 1992 gekkst hann svo und-
ir erfíða hjartaaðgerð sem tókst
ekki nægilega vel og hafði hann
verið sárþjáður síðan þótt ekki sæju
það aðrir en vandamenn.
Mér hlotnaðist sú gæfa að þekkja
Jóhannes í hálfan annan áratug og
langar mig til að kveðja þennan
MINNINGAR
ágætismann með fáeinum orðum.
Ég kynntist Jóhannesi fyrst þegar
ég kom inn á heimili hans rúmlega
tvítugur maður. Ég fann strax að
þama fór maður sem hafði meiri
mannkosti en flestir aðrir sem ég
þekkti. Hann var verkstjóri í slátur-
húsinu á Kópaskeri þar sem ég hafði
fengið vinnu, og ég fékk því tæki-
færi til að kynnast honum vel strax
í upphafí, bæði á vinnustað og á
heimili hans. Hann var mikill atorku-
maður og hvar sem hann var á vinnu-
staðnum tók hann tU höndunum,
enda verkmaður með afbrigðum,
röskur og ósérhlífínn. Mér fannst
mikið til um þann kraft sem bjó í
honum, og reyndi eftir föngum að
vinna vel öll þau margvíslegu störf
sem hann fékk mér í hendur. Það
var auðheyrt á vinnufélögum mínum
að hann var vinsæll yfírmaður, þó
að stundum gustaði nokkuð af hon-
um eins og gengur með góða stjóm-
endur, því að hann var skapgóður
og sanngjam við starfsmenn sína.
Þau hjónin, Jóhannes og Eva,
tóku mér strax á fyrsta degi sem
einum af íjölskyldunni. Jóhannes var
fjölskyldumaður af lífí og sál og allt-
af hefur verið gestkvæmt á heimili
hans, ekki síst eftir að bömin flutt-
ust að heiman og bamabömum tók
að ljölga. Oft og tíðum vom þijár
flölskyldur eða fleiri gestkomandi í
einu á heimilinu, og má nærri geta
að stundum var hamagangur í öskj-
unni! En Jóhannes var glaðvær og
bamgóður og þótti fátt skemmti-
legra en að hafa sem flesta af af-
komendum sínum kringum sig og
konu sína, og helst sitja að spilum
með þeim fram á rauða nótt. Þetta
félagslyndi hans snerti vitanlega
fleiri en nánustu tjölskyldu, enda
vissu allir að hann var einstaklega
góður heim að sækja.
Jóhannes var mikill bjartsýnis-
maður og sá alltaf jákvæðar hliðar
HREFNA TYNES
+ Hrefna Samúelsdóttir Tyn-
es fæddist að Tröð í Súða-
víkurhreppi í N-ísafjarðar-
sýslu 30. mars 1912. Hún lést í
Reykjavík 10. maí síðastliðinn.
Útför hennar var gerð frá Nes-
kirlqu í gær.
ELSKULEG móðursystir mín, Þur-
íður Hrefna Samúelsdóttir Tynes,
eins og hún hét fullu nafni var elst
systkina sinna. Næst henni komu
tvíburasystumar Elísabet og Krist-
ín sem báðar eru látnar. Eftir lifa
af systkinahópnum Samúel Jón,
Hulda, Guðný Kristjana og Guð-
mundur Lúðvík.
Hrefna giftist norskum manni,
Sverre A. Tynes og fluttist með
honum til Noregs þar sem þau
buggu í sjö ár.. Sverre var einstakt
ljúfmenni, elskaður og virtur af öll-
um sem kynntust honum. Hann lést
árið 1962.
„Tendraðu lítið skátaljós."
Bræðralagshugsjónin og kristin trú
voru leiðarljós Hrefnu frænku um
lífsins veg. Hún var sannur skáti
og einæg í trú sinni, hugsjónamað-
ur sem aldrei brást þeirri köllun
sinni að gera öðrum lífíð léttbærara.
„Hefuðru komið austur að Úlf-
ljótsvatni." Þeir sem áttu þess kost
að dvelja hjá Hrefnu í skátaskólan-
um á Ulfljótsvatni búa að því alla
ævi. Kærleikur og ást á landinu
sínu var það veganesti sem þeir
fengu með sér frá dvölinni þar. Þar
sveif sérstakur andblær yfir vötn-
um, þar varð ævintýrið að veru-
leika, þar fannst sá innri fögnuður
að gráta niður í grasið, að grúfa
andlitið í gróskumikla jörð, að fínna
ilminn, að horfa upp í himininn, að
sjá þann himinbláma öllu öðru fegri.
Finnst þér ekki sem þú lítir
inn í landsins eigin sál.“
Hrefna frænka, það var hún og
hét í hugum okkar ættmenna henn-
ar á ísafirði. Hún bar hag okkar
ætíð fyrir brjósti og fagnaði hverju
nýju lífí í ættartrénu, hjá henni
fengum við húsaskjól og andlega
umönnun. Hrefna frænka unni
æskuslóðum sínum fyrir vestan.
Álftafírðinum spegilsléttum með
þaralykt og fuglakvaki og Súðavík-
inni þar sem Dídí systir hennar festi
rætur. Seyðisfirði á kyrrum sumar-
morgni, einstaka kind að kroppa
og lömbin í leik. Ísafirði þar sem
Bubba og Jana áttu heima með sín-
ar fjölskyldur.
Góðu ævistarfi er lokið, ævistarfi
sem helgað var bömum og ung-
mennum með trú á bjarta framtíð
þeim til handa.
Við ættmenni hennar á ísafirði
sendum bömum hennar, fjölskyld-
um þeirra og systkinum hennar
innilegar samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning hennar.
Bára Einarsdóttir.
Þegar ég minnist Hrefnu Tynes,
sérstaks vinar okkar hjóna í tæpa
hálfa öld, koma margar góðar
minningar í hugann. Þar rísa hæst
hin mörgu störf í þágu skátahreyf-
ingarinnar; starfið á Úlfljótsvatni,
forysta í stjóm Bandalags ís-
lenskra skáta, öll skátamótin og
námskeiðin. Þar naut Hrefna sín
vel og með hæfileikum sínum tókst
henni ævinlega að laða fram það
jákvæða í hugum skátanna, jafnt
ungra sem aldinna. Frásagnargleði
hennar hreif okkur á braut ævin-
týra og jákvæðra hugsjóna. Hún
var fljót að kynnast fólki og vinna
það til fylgis við hugjsónir sínar.
Forystuhæfileikar hennar vora öll-
um augljósir og hún var því alltaf
í forystusveit í hveijum þeim fé-
lagsskap sem hún starfaði í.
Það var því mikið happ fyrir
skátahreyfinguna þegar Helgi
Tómasson skátahöfðingi, fékk
Hrefnu til að taka við forystu kven-
skáta árið 1948, en þá var hún
nýkomin heim „úr stríðinu" frá
Noregi. Því starfi gegndi hún í 20
ár. Alltaf var Hrefna tilbúin að
leggja hönd að verki og alltaf með
jafn ljúfu geði. Hvar sem hún kom
birti, létt iund og töfrandi persónu-
leiki hennar var öilum ijós. Hún
var óþreytandi að heimsækja
skátafélög og hvetja alla til betri
starfa. Hún lét ekki „smámuni“
hindra sig. Alltaf minnist ég þess
þegar hún kom eitt sinn til okkar
upp á Akranes með Akraborginni.
Veður var hið versta og varla
ferðafært. Þegar ég spurði hana
hvort ferðalagið hefði ekki verið
erfitt og veltingur mikiil, svaraði
hún; ,jú, jú, en ég lagðist bara á
gólfið og þá gat ekkert komið fyr-
ir“. Þannig var Hrefna. Alltaf
viðbúin og einlægur vinur.
Nú er okkur efst í huga, hve
góður vinur Hrefna var öllum sem
hún umgekkst. Við, skátar, sjáum
nú á bak góðum vini sem hafði svo
góð áhrif á okkur. Við munum því
minnast hennar þegar við heyrum
góðs manns getið. Hrefna skilur
eftir sig mörg fögur skátaljóð, sem
munu skila vel áfram hugsjónum
skátahreyfingarinnar sem hún
túlkaði svo vel, starfaði og lifði
eftir.
Foringinn er „farinn heim“ til
Guðs, en hugsjónin lifir og minn-
ingamar líka.
Páll Gíslason,
fyrrverandi skátahöfðingi.
Hrefna Tynes bar velferð æsk-
unnar fyrir brjósti og vann mikið
dagsverk í þágu uppeldis og æsku-
lýðsmála. Hennar verður sennilega
lengst minnst, sem skátahöfðingja
og forustukonu í skátahreyfingunni
og öðram félögum, þar sem velferð
barna og unglinga var höfð að leið-
arljósi. Kristin trú var aflvaki þeirrar
bjartsýni og lífsgleði, sem einkenndu
viðmót hennar og verk.
Það var mikill fengur fyrir Æsku-
lýðsstarf þjóðkirkjunnar, þegar
Hrefna réðist þar til starfa árið
1971. í fulltrúastarfi sínu lagði hún
höfðuáherslu á samskipti við leik-
skóla og barnaheimili og var mjög
í mun að yngstu meðlimir kirkjunnar
nytu skipulegrar skírnarfræðslu,
engu síður en skólaskyld börn.
Hrefna vann að þessu verkefni
af alhug og af brennandi kærleika
og móðurlund, sem fágast hafði,
eflst og skírst í áratuga starfí börn-
um og unglingum til heilla, en fyrst
og fremst Guði til dýrðar.
Fyrir það allfc eru henni færðar
þakkir að leiðarlokum.
á öllum málum. Hann var heiðarleg-
ur og mildur í dómum sínum um
aðra menn, hrósaði fólki ef slíkt
átti við, en þagði annars, og mátti
þar margt af honum læra. Greiða-
semi hans var alþekkt og ekki veit
ég til að hann hafí nokkrun tíma
neitað manni um hjálp. Sérstaklega
leituðu menn til hans um aðstoð
við hvers kyns handverk, því að
hann var afar verklaginn eins og
íbúðarhúsið í Árdal ber með sér,
en það reisti hann með eigin hönd-
um strax og hann hóf búskap. Sama
natnin og handlagnin kom líka í
ljós þegar þau hjónin fluttust til
Húsavíkur árið 1980 og keyptu
íbúðarhús að Baldursbrekku 3, með
veglegri lóð en óræktaðri. Jóhannes
hófst þá fljótt handa, fékk sér græð-
linga og hríslur og saman komu
þau Eva sér þar upp fallegum garði
sunnan við húsið. Én ekki lét hann
sér þetta nægja. Austur í Keldu-
hverfi hefur hann verið óþreytandi
á sumrin nokkur síðastliðin ár við
að bijóta land, girða og gróðursetja
tijáhríslur og blóm í ágætum reit
sem þau hjónin áttu í landi Kross-
dals. Börn og tengdaböm hafa að-
stoðað við verkið og síðastliðið sum-
ar átti ég dagstund með Jóhannesi
austur í Hverfi í reitnum sem hon-
um var svo hugleikinn. Hann hafði
gert sér mynd af honum í huganum,
gekk með mér um hann allan og
lýsti fyrir mér hvemig hann sæi
hann fyrir sér eftir nokkur ár, með
tijáröðum yst til að taka af goluna
og sumarhúsi í miðju, helst nægi-
lega stóra til að rúma alla fjölskyld-
una. Við voram tveir að verki og
voram svo heppnir að ná í besta
dag sumarsins, sem annars var
kalt og vindasamt. Þama hamaðist
ég við að höggva rótarhnyðjur og
stinga upp rás meðfram girðing-
unni, undir styrkri stjóm Jóhannes-
ar. Það var af sem áður var að
í fjarveru Biskups íslands herra
Ólafs Skúlasonar.
Jón Ragnarsson
Fræðslu- og þjónustudeild
kirkjunnar.
Það er í senn ijúft og sárt að
kveðja góðan vin. Aðskilnaðurinn
veldur sársauka, en vináttan sælu.
Hrefna Tynes var sannur vinur.
Æviágrip manna era mislöng.
Hrefna er í hópi þeirra, sem áttu
fjölbreytta ævi, kom víða við og
lagði mönnum og málefnum lið.
Það sást á upptalningu í Morgun-
blaðinu með dánarfregn hennar í
vikunni sem leið.
Það er þó á sinn hátt aukaatriði
í minningunni um Hrefnu. Þessi
lágvaxna, glaðlynda kona var fyrst
og fremst sönn, einlæg og heil-
steypt manneskja. Hún var á vakt
allan sólarhringinn fyrir meðbræð-
ur sína og samstarfsmenn. Sími
hennar var oftast á tali, ef hún á
annað borð var heima.
Hrefna var komin talsvert á sjö-
tugsaldur, þegar ég kynntist henni.
Ég tel það gæfu að hafa fengið
að vinna með henni og eiga hana
að vini. Hún sýndi mér móðurlega
umhyggju, og einlægni hennar og
lífsgleði batt okkur óijúfanlegum
böndum. Hrefna varð mér fyrir-
mynd í mörgu og ég lærði margt
af henni. Hún var einlægur læri-
sveinn Jesú, sem leitaði fyrst og
fremst að þeim verkefnum, þar sem
hún gat komið að sem mestu gagni.
Við vorum báðar vanar félagsstörf-
um, hún hjá skátunum, ég í KFUK.
Þó höfðum við báðar sameiginlegt
markmið með störfum okkar, að
kalla æskuna til fylgdar við Jesú.
Hrefna trúði mér m.a. fyrir því,
að þegar hún kom heim frá Noregi
eftir stríð, hefði hún verið ákveðin
í því að ganga í KFUK og starfa
þar. Einhver hafði þó orðið til að
ræða málið við hana og benti henni
á, að KFUK hefði margar góðar
starfskonur, en skátarnir fáa liðs-
menn. Skátana vantaði einmitt
starfsmenn, sem vildu kenna æsk-
unni um Krist og annast helgihald.
- Það varð köllun Hrefnu til frek-
ara skátastarfs. Þessi afstaða
fannst mér þroskuð. Hún kenndi
hann tæki sjálfur á til jafns við
verkamenn sína, og það var ekki
laust við að svolítillar óþolinmæði
gætti þegar honum fannst ekki
ganga nógu hratt. En hjartað var
bilað og við það varð hann að una.
Við lukum þó góðu dagsverki og
einsettum okkur að þessum undir-
búningi skyldi ljúka næsta sumar
ef honum yrði ekki lokið þetta haust.
Ekki verður af því að ég vinni
framar við hlið Jóhannesar tengda-
föður míns, hvorki við að steypa
veggi, slá tún né stinga torf. Én
mynd hans er skýr í huga mér.
Jóhannes var hlýr maður, góð-
menni, og það er mér efst í huga
þegar ég hugsa um hann. Ef frá
er talinn fyrsti veturinn sem ég
kynntist Jóhannesi hefur ávallt ver-
ið langt á milli okkar, hann og kona
hans á Húsavík en fjölskylda mín
í Reykjavík eða erlendis. Á fimmtán
áram kynntist ég honum þó svo vel
í þeim fríum sem við áttum saman
nyrðra, að minning hans á ekki
eftir að hverfa mér. Ég þakka Jó-
hannesi Hrafni Þórarinssyni fyrir
að hafa fengið að njóta þess að
kynnast honum.
Veturliði Oskarsson.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
ísak, Jarl, Reginn
og Eva Rögn.
mér að þekkja Hrefnu betur, og hún
hefur haft áhrif á lífsstefnu mína
síðan. Það hefur tvímælalaust áhrif
á lífs- og starfsgleði okkar, að
framganga í þessum anda: Ekki
vera þar sem mig langar mest, held-
ur þar sem mest þörf er fyrir mig!
Hrefna hafði marga hæfileika,
og hún notaði þá. Hún var mælsk
og hagmælt, söngelsk og músí-
kölsk, djörf og áræðin að koma
fram og stjóma, en um leið hógvær
og viðkvæm. Einn hæfileika hafði
hún, sem mér finnst skera sig úr
öðrum. Hann birtist í samveranni
með bömunum. Á því sviði varð
Hrefna aldrei of gömul. Hún náði
til bamanna á einstakan hátt og
henni leið vel með þeim. Ég held,
að það hafi verið alveg sérstök for-
réttindi, að vera ömmubam
Hrefnu.
Allt fram til hins síðasta var
Hrefna trú þjónustuhlutverki sínu.
Gleði hennar fólst í því að gleðja
aðra. Eftir að hún flutti í íbúð fyr-
ir aldraða og fætumir vora famir
að bila óþægilega mikið, komst hún
lítið til barna, en þá var gamla
fólkið nærri - og síminn alltaf við
hendina. Trúfestan og hlýjan í garð
gömlu vinanna bilaði ekki.
Mér finnst gott að hugsa til þess,
að Hrefna skyldi fá að deyja
skyndilega og þjáningalaust.
Starfsdagurinn stóð til hinstu
stundar. Þökk sé Guði.
Við aðskilnaðinn birtist mynd í
huga mér. Húsaþyrping - og blakt-
andi fáni við hún. Húsin minna
mig á margbreytilegan lífsferil
Hrefnu: mörg hús, mörg störf.
Fáninn gnæfir upp úr. Hann minnir
á persónuleika hennar. Og fánarnir
era reyndar tveir, bæði íslenski og
norski. Eiginmaðurinn, sem ég
kynntist aldrei, var norskur, og því
varð Noregur og norska þjóðin hluti
af lífi Hrefnu. Þess vegna er viðeig-
andi að líf hennar fái norskan loka-
stimpil, með því að hún er jarðsung-
in á þjóðhátíðardegi Norðmanna,
sem var henni sérstakur hátíðis-
dagur.
Ég þakka Guði fyrir dýrmæta
samfylgd með Hrefnu og bið Guð
að blessa og styrkja ástvini hennar.
Stína Gísladóttir.