Morgunblaðið - 29.09.1994, Page 56

WhpI hewlett
mL'/ik PACKARD
--------------UMBOÐIÐ
H P A ISLANOI HF
Höfdabakka 9, Reykjavík, sfmi (91) 671000
Frá möguleika til veruleika
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103 REYKJAVÍK
SlMI 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 86
FIMMTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1994
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Skipin í Tromsö fá 31 milljón í sekt
Sektin mun
hærri en í
fyrri tilvikum
Morgunblaðið/Sverrir
Skipt um þak á A-álmu
NORSK yfirvöld gerðu í gær út-
gerðum Björgúlfs EA og Óttars
Birtings að leggja fram rúmlega
30 milljóna króna bankaábyrgð
vegna töku skipanna að meintum
ólöglegum veiðum á Svalbarða-
svæðinu. Að mati Jónasar Haralds-
X sonar, lögfræðings LÍÚ, er þetta
um helmingi hærri sektarfjárhæð
en í sambærilegum tilvikum þegar
skip hafa verið tekin í norskri land-
Morgunblaðið/Hrefna B. Óskarsdóttir
Rækja í öll-
um koppum
og kirnum
Sandgerði. Morgunblaðið.
ÞEIR voru kampakátir strák-
arnir á Guðfinni KE 19 er
þeir komu í land á þriðjudags-
kvöld. Þeir voru að koma úr
stærsta róðri sumarsins, með
10 tonn af Eldeyjarrækju, all-
ir koppar og kimur um borð
voru fullir af ra;kju og urðu
þeir meira að segja að geyma
rækju í trollpokanum sjáífum.
Aflann fengur þeir í þremur
hölum. Guðfinnur er 30 tonna
stálbátur og hefur skipstjór-
inn og útgerðarmaðurinn Sig-
urður Friðriksson stundað
rækjuveiðar við Eldey um
árabil. Hann segist aldrei hafa
upplifað aðra eins veiði og í
sumar. Hann sagði þá á Guð-
finni búna að fá u.þ.b. 250
tonn af rækju síðan þeir hófu
yeiðarnar um mánaðamótin
maí/júní.
ÞRIGGJA lesta bátur, Gísli Jónsson
BA 400, frá Patreksfirði brann
laust fyrir klukkan 10 í gærmorgun
út af Kópnum. Finnur Björnsson
var einn um borð og var honum
bjargað um borð í Garra BA 90 frá
Tálknafirði.
Finnur sagðist hafa verið að
leggja línu þegar eldur blossaði upp
helgi. Þorsteinn Pálsson, sjávarút-
vegsráðherra, segir óvíst hvort
norskir dómstólar dæmi um þjóð-
réttarskuldbindingar Norðmanna.
Björgúlfur hélt þegar úr höfn
eftir að útgerð skipsins hafði lagt
fram 13 milljóna bankatryggingu.
Óttar Birting er enn í höfn í Tromsö
þar sem útgerð skipsins tókst ekki
að útvega tryggingu í gær. Elma
Þórarinsdóttir, framkvæmdastjóri
útgerðarinnar, sagðist gera sér von-
ir um að tryggingarfé verði lagt
fram í dag, en tryggingarupphæðin
sem útgerðinni er gert að greiða
er um 18 milljónir.
Útgerðir skipanna höfnuðu boði
norskra yfirvalda að Ijúka málinu
með því að greiða sektirnar. Mál
skipanna fer því fyrir dómstóla í
Noregi og verða þau tekin fyrir í
héraðsrétti í Tromsö 3. janúar.
Sjávarútvegsráðherra sagði óvíst
hvort norskir dómstólar myndu
leiða þetta mál til lykta. „Þeir skoða
fyrst og fremst hvort norsk lög
standast norska stjórnarskrá og það
er því óvíst að norskir dómstólar
leysi úr réttarágreiningi milli þjóð-
anna. Ef það mál leysist ekki með
samningum þarf að fá úr því skorið
fyrir Alþjóðadómstólnum í Haag,“
sagði Þorsteinn.
■ Fiskveiðideilan/4 og6
TÆPLEGA 93,8 milljarða króna
vantaði upp á að eignir lífeyris-
sjóða starfsmanna ríkis og sveitar-
félaga stæðu undir þeim réttindum
sem sjóðfélagar höfðu áunnið sér
með veru í sjóðunum samkvæmt
tryggingarfræðilegum úttektum
sem gerðar hafa verið á þessum
sjóðum á árabilinu 1990 til 1992
utan ein sem gerð var 1988.
Eignir sjóðanna samanlagt í lok
þess árs sem úttektirnar voru gerð-
í lúkar og leið skammur tími frá
því hann varð eldsins var þar til
hann hafði breiðst út. Þeir á Garra
voru skammt undan og vissu af
honum og voru því fljótir að bregð-
ast við. Finnur var kominn í björg-
unarbát þegar þeir komu.
Gísli Jón sökk ekki og var hann
dreginn til hafnar á Patreksfirði.
ÞESSA dagana er verið að skipta
um þak á A-álmu Borgarspítal-
ans, en að sögn Ámunda Brynj-
ólfssonar á skrifstofu Borgar-
verkfræðings, sem hefur umsjón
með verkinu, hefur þakið lekið
til margra ára. Bráðabirgðavið-
gerðir hafa verið unnar á þakinu
ar námu 23,1 milljarði króna, en
verðmæti þeirra réttinda sem sjóð-
félagar höfðu áunnið sér nam rúm-
um 116,9 milljörðum króna.
Þessar upplýsingar má lesa út
úr nýrri skýrslu bankaeftirlits
Seðlabanka íslands um lífeyris-
sjóðina. Miðað er við 2% ávöxtun
eigna sjóðanna, sem í skýrslunni
segir að sé eðlilegt þegar lífeyrir
miðist við launabreytingar. Launa-
greiðandi, ríki eða viðkomandi
sveitarfélög eru í ábyrgð fyrir rétt-
indum sjóðfélaga.
Þeir lífeyrissjóðir sem hér um
ræðir eru Lífeyrissjóður starfs-
manna ríkisins, sem er langstærst-
ur, með rúmlega 90 milljarða króna
skuldbindingar, Lífeyrissjóður
hjúkrunarkvenna og Iífeyrissjóðir
eftirtalinna sveitarfélaga: Reykja-
víkur, Akureyrar, Kópavogs, Hafn-
arfjarðar, Keflavíkur, Húsavíkur,
Neskaupstaðar og Vestmannaeyja.
Lífeyrissjóður Akraness er ekki
meðtalinn, þar sem tryggingar-
fræðileg úttekt hefur ekki farið
fram á sjóðnum, en starfsmenn
annarra sveitarfélaga en að fram-
eftir þörfum hingað til, en í byrj-
un september var hafist handa
við að skipta alveg um þakið.
ístak annast verkið, og að sögn
Ámunda er áætlaður kostnaður
við það 23 milljónir. Gert er ráð
fyrir að verkinu ljúki um mán-
aðamótin nóvember-desember.
an greinir eiga aðild að Lífeyris-
sjóði starfsmanna ríkisins.
Tæplega 27.400 manns teljast
hafa verið sjóðfélagar í þessum
sjóðum á síðasta ári og lífeyrisþeg-
ar voru rúmlega 6.200 talsins. Til
samanburðar voru félagar í lífeyr-
issjóðum á almennum vinnumark-
aði rúmlega 100 þúsund, fjöldi líf-
eyrisþega þeirra um 25 þúsund og
eignir þeirra sem standa á móti
réttindum sjóðfélaga um 185 millj-
arðar króna, en halli á þessum sjóð-
um er ekki á ábyrgð launagreið-
enda.
Um 200 launagreiðendur
greiða til LSR
Hallinn er hlutfallslega mestur
á Lífeyrissjóði starfsmanna
Reykjavíkurborgar, þar sem ná-
lega þarf að tífalda eignirnar til
þess að þær standi undir réttind-
um. Næstmest vantar hlutfallslega
upp á eignir Lífeyrissjóðs Vest-
mannaeyja, en það þarf rúmlega
að áttfalda eignir hans til að þær
standi undir þeim réttindum sem
lofað hefur verið. Raunar hefur
Aformum
að lækka
framlag
tilLÍN
Stjórnarfor-
maður andvígur
INNAN menntamálaráðuneytis-
ins eru uppi áform um að lækka
framlag til Lánasjóðs íslenskra
námsmanna á næsta ári um 150
milljónir. Gunnar Birgisson, for-
maður stjórnar LÍN, segist vera
algerlega andvígur þessum hug-
myndum. Hann segist ekki ætla
,að beita sér fyrir frekari skerð-
ingu á námsaðstoð til stúdenta.
Niður fyrir 1.500 milljónir
í ár fær LÍN 1.620 milljónir í
óafturkræft framlag úr ríkissjóði.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er hugmynd menntamála-
ráðuneytisins sú að lækka þetta
framlag niður fyrir 1.500 milljón-
ir. Ekki náðist í menntamálaráð-
herra vegna þessa máls.
Skerðing eða lán
„Það er ekki hægt að bregðast
við nema með tvennum hætti.
Annaðhvort að skerða úthlutunar-
reglurnar, sem ég er algjörlega
mótfallinn og mun ekki standa að,
eða að auka lántökur sjóðsins.
Aukin lántaka gengur þvert á þá
stefnu sem mörkuð hefur verið að
hafa sjóðinn í þannig jafnvægi að
hann eigi fyrir skuldbindingum
sínum,“ sagði Gunnar Birgisson.
verið tekin ákvörðun um að loka
þeim sjóði fyrir nýjum félögum frá
og með áramótum og hefur fjár-
málaráðuneytið gefíð vilyrði fyrir
breytingu á reglugerð sjóðsins í
þá veru.
Rúma 72 milljarða vantar í Líf-
eyrissjóð starfsmanna ríkisins og
þyrfti að fimmfalda eignir hans til
að þær jafngiltu áunnum réttind-
um. Um 200 launagreiðendur
greiða til sjóðsins, þar á meðal um
50 sveitarfélög vegna starfsmanna
sinna. Gera má ráð fyrir að ríkis-
sjóður og opinberar stofnanir séu
í ábyrgð fyrir um 70% skuldbind-
inga sjóðsins, en ríkissjóður og
stofnanir á B-hluta fjárlaga
greiddu lífeyrisiðgjöld vegna um
16 þúsund starfsmanna á síðasta
ári.
Að auki nema skuldbindingar
Lífeyrissjóða alþingismanna og
ráðherra rúmum 2,6 milljörðum
króna. Engar eignir eru í sjóðunum
og koma lífeyrisgreiðslur úr ríkis-
sjóði. Þær námu rúmum 115 millj-
ónum króna í fyrra.
Kominn í björgunar-
bát þegar hjálp barst
Rúmlega 27 þúsund félagar í lífeyrissjóðum ríkis- og bæjarstarfsmanna
93,8 milljarða vantar á
aö eignir mæti réttindum