Morgunblaðið - 17.01.1995, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 17. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
L
Samúel Kristjánsson
Samúel Kristjánsson
slapp úr flóðinu
ásamt eiginkonu og
þremur börnum
Aðkoman
eins o g eftir
loftárás
„FJALAR Gunnarsson hringdi til
mín rúmlega hálfsjö og tjáði mér
að það hefði falllð eitt snjóflóð í
þorpinu. Eg vakti strax alla fjöl-
skylduna og við drifum okkur
út án þess að taka nokkuð með
okkur, ekki einu sinni tann-
bursta. Eina hugsunin sem komst
að var að koma fjölskyldunni i
öruggt skjól,“ sagði Samúel
Kristjánsson, skipstjóri í Súða-
vík, sem bjó að Nesvegi 19 ásamt
eiginkonu sinni Rannveigu Ragn-
arsdóttur og þremur börnum.
„Við vorum ekki komin nema
um hundrað metra frá húsinu
þegar við gengum fram á snjó-
flóð sem var á allt öðrum stað
en okkur hafði verið tjáð og sáum
að þar höfðu að minnsta kosti tvö
hús farið. Síðan komum við að
stóra flóðinu og það var nánast
eins og eftir loftárás, rústir ein-
ar. Þetta var hræðileg aðkoma,"
sagði Samúel.
Samúel og fjölskylda hans fóru
fyrst niður í fjölbýlishúsið á
staðnum og síðan niður í frysti-
hús Frosta þar sem íbúarnir söfn-
uðust saman. Þangað voru nær
allir Súðvíkingar komnir um
klukkan tíu. „Þar voru læknar
og hjúkrunarfólk sem hlúðu að
slösuðum. Ég sendi konuna og
börnin með Fagranesinu til ísa-
fjarðar eftir hádegi en reyndi
sjálfur að aðstoða eftir megni.
Ég fór síðan með Stefni siðar um
daginn til ísafjarðar."
Margir eiga um sárt að binda
„Ég held að það fáist enginn
til að búa þarna á þessu svæði
frá á og útúr eftir þennan hroða-
lega atburð. Þetta var skelfilegt
það sem maður sá, en mjög slæmt
skyggni var á svæðinu. Maður
getur kannski trútt um talað með
alla sína fjölskyldu á lífi. Það eru
margir sem eiga um sárt að
binda."
fréttir smówhémm I smmíK '
Sigríður Hrönn Elíasdóttir líkir aðkomunni við kjarnorkusprengingu
Það versta gerðist
SIGRÍÐUR Hrönn Elíasdóttir á skrifstofu sinni í Súðavík.
„VIÐ ERUM öll mjög hljóð og döp-
ur. Áfallið kemur sjálfsagt síðar,“
sagði Sigríður Hrönn Elíasdóttir,
sveitarstjóri í Súðavík, í samtali í
gærkvöldi. Hún sagði að flest nýj-
ustu húsin í þorpinu hefðu staðið
þar sem flóðið fór yfir og við þess-
ar tvær götur hefði yngsta barna-
fólkið búið. „Og það versta gerðist
sem getur gerst í svona, böm misstu
foreldra sína og foreldrar misstu
böm,“ sagði Sigríður.
Sigríður Hrönn segist hafa verið
í sambandi við lögreglustjóra og
Magnús Má Magnússon snjóflóða-
sérfræðing í fyrrakvöld vegna snjó-
flóðahættu á staðnum. Klukkan að
ganga tvö um nóttina hefði Magn-
ús Már ságt sér að nú væri að
koma sú átt sem væri alverst upp
á snjóflóðahættu í Súðavík. Hún
hefði þá látið rýma svæðið þar sem
talin hefði verið hætta á snjóflóð-
um, það er við Traðargil, þar sem
snjóflóð féll 18. desember síðastlið-
inn.
Eitthvað mikið að
„Ég var rétt búin að koma fólk-
inu í hús, mörgum heim til mín, og
rétt komin upp í rúm þegar formað-
ur björgunarsveitarinnar hringdi og
sagði mér að snjóflóð væri fallið
og eitthvað mikið að,“ segir Sigríð-
ur. Hún segist hafa hringt strax í
lögregluna á ísafírði og beðið um
að allt tiltækt lið yrði haft tilbúið
til aðstoðar, bæði læknar og björg-
unarlið. Björgunarsveitarmenn í
Súðavík hefðu farið strax af stað
til leitar. Hún segist hafa kallað
almannavarnanefndina saman en á
ieiðinni á fundinn hafi hún frétt að
skrifstofa Súðavlkurhrepps sem
jafnframt er stjómstöð almanna-
varna hefði lent í flóðinu. „Ég hljóp
því upp í Túngötu, í innri hlutann
sem slapp við flóðið, til að fá lán-
aða lykla að frystihúsi Frosta hf.
til að koma upp stjórnstöð þar. Þar
hitti ég einn verkstjórann sem opn-
aði húsið. Hann var aðeins með
lykla að útidyrunum og brutumst
við inn á skrifstofuna með því að
bijóta gler í hurð þangað inn. Og
þá var allt sett á fullt,“ segir Sigríð-
ur.
Slösuð fann skjól í bíl
Hún lýsir aðkomunni að snjó-
flóðasvæðinu eins og eftir kjarn-
orkusprengju. Brak úr húsunum
hefði verið niður alla götuna, einnig
bílar og slasað fólk. Sést hefði í
hendur fólks upp úr snjónum. Ein
slösuð kona hafði komið sér fyrir í
bíl sem hafði oltið og gat notað
bílflautuna til að láta vita af sér.
„Þetta var hreinasta hörmung,“
segir hún. Flestir hefðu verið sof-
andi í rúmum sínum þegar flóðið
kom og var fólkið því illa klætt, á
náttfötum eða nærklæðum einum
fata.
„Hingað var komið fólk sem hafði
slasast. Sumt hafði ég hitt þegar
ég fór yfír snjóflóðið til að komast
I frystihúsið og björgunarsveitar-
menn komu með fólk. Ég lét loka
af svæði í húsinu fyrir þá sem voru
mikið slasaðir, öðru fyrir þá sem
voru minna slasaðir og með tauga-
áfall og hafði aðra íbúana á þriðja
svæðinu.“
Sveitarstjórinn lét rýma öll hús
í Súðavík, kom flestum í frystihúsið
en sumir fóru í Eyrardal sem er
sveitabær innan við þorpið. Fólkið
var síðan flutt út á ísafjörð og að-
eins ungir menn, karlmenn og
nokkrar konur, urðu eftir vegna
leitarstarfanna. Grunnskólinn var
tekinn undir björgunarsveitarmenn
þegar liðsauki fór að berast og þeir
vinna á vöktum við leitina.
Fólk á lífi fyrir tilstilli
hundanna
Sigríður Hrönn segir að heima-
menn hafi strax fundið fólk, sem
ekki grófst í snjó og sem sást í eða
gat látið vita af sér. Þegar leitar-
menn hafi komið frá ísafírði með
hunda hafi þeir strax fundið fleiri.
Segir hún að fólk hafi fundist á lífi
fyrir tilstilli hundanna.
Stangir eru notaðar við leitina
og svo er grafið upp þegar fólk
finnst. Sigríður segir að það hafi
oft reynSt erfítt vegna þess hvað
mikið brak sé undir.
Snjóflóðasvæðið er lokað vegna
hættu á nýjum snjóflóðum og Sig-
ríður Hrönn segir að enginn fari inn
á það vegna fasteigna eða annarra
eigna fyrr en hættuástandi hafi
verið aflýst, þangað fari aðeins
björgunarmenn í leit að fólki.
Sigríður Hrönn var búin að vaka
lengi þegar blaðamaður ræddi við
hana í gærkvöldi, hafði ekkert sofið
um nóttina. Kristján Þór Júlíusson
bæjarstjóri á ísafirði var kominn
til að leysa hana af og sagðist hún
ætla að reyna að leggja sig.
í gærkvöldi var versnandi veður
og útlit fyrir svipað hættuástand í
fjallinu og í fyrrinótt.
Morgunblaðið/Snorri Snorrason
Stjórnstöðin í Frosta
FRÁ höfninni í Súðavík. Myndin er tekin síðastliðið haust. Til
hægri sést Hraðfrystihús Frosta hf., en þar var stjórnstöð björg-
unaraðgerða þar til rafmagn fór af þorpinu í gærkvöldi.
Snjór inn á neðri hæðina á Nesvegi 3
Allir í húsinu
sluppu ómeiddir
JÓNATAN Ingi Ásgeirsson var á
heimleið á rækjuskipinu Haffara frá
Súðavík í vitlausu veðri í fyrrinótt
þegar kona hans hringdi snemma
um morguninn og sagði að snjóflóð
hefði fallið á húsið en allir sloppið
ómeiddir.
Hús þeirra við Nesveg 3 er
tveggja hæða og fór snjór inn á
neðri hæðina þar sem dóttir þeirra
svaf án þess að hana sakaði.
Jónatan segir að kona hans, Lilja
Ósk Þórisdóttir, og börn hafí verið
heima. Lilja svaf .á efri hæðinni
ásamt syni þeirra en Steinunn
Björk, 17 ára dóttir, á neðri hæð-
inni. Hann var ekki búinn að hitta
Steinunni í gær þegar blaðamaður
ræddi við hann því hún fór með
fyrri ferð Fagranessins út á ísa-
fjörð. Hins vegar hafði Lilja sagt
honum að snjórinn hefði aðallega
farið inn í annað herbergi og Stein-
unn sloppið alveg.
Héldu sjó
í Álftafirði
Til stóð að Haffari færi til hafn-
ar á ísafirði en almannavarnanefnd-
in bað Jónatan og áhöfn hans að
vera til taks. Voru þeir í ferðum
milli ísafjarðar og Súðavíkur fram
á nótt.
>
>
í
Enn er von að finna fólk á lífi
„ÉG YRÐI ekkert hissa þótt einhver fyndist
enn á lífi, það kæmi mér ekki á óvart,“ segir
Árni Þorsteinsson, sem bjargaðist úr snjóflóð-
inu mikla í Neskaupstað 20. desember 1974,
eftir 20 tíma innilokun undir snjó og braki.
„Blaðið kemur náttúrlega út á morgun og
þá er liðinn rúmur sólarhringur frá því flóðið
féll,“ sagði Árni í samtali við Morgunblaðið
seint í gærkvöldi. Hann sagði að enn væri von
til þess að fólk fyndist á lífi en sú von yrði
veikari eftir því sem lengra liði. Árni var 19
ára gamall þegar hann lenti í snjóflóðinu en
er núna 39 ára gamall, kvæntur og þriggja
barna faðir og býr enn í Neskaupstað.
„Ég get ímyndað mér að ég hafi verið í
annarri aðstöðu en fólkið í Súðavík. Ég lokað-
ist inni í lítilli þró. Það var að vísu talsvert
mikill snjór niðri en ég hafði rými til að hreyfa
mig. Ég gerði mér grein fyrir því að ef ég
héldi vitinu gæti þetta blessast. Það var aðal-
atriðið að halda sönsum og passa sig á því
að missa aldrei trúna. Ég heyrði alltaf í björg-
unarmönnu.num þótt þeir heyrðu aldrei í mér.
Það var mikill hávaði uppi hjá þeim og mér
skildist að þegar mest var hefðu verið fimm
metra lag af snjó milli mín og leitarmanna,"
sagði Árni.
Mikilvægast að halda rónni
„Það sem skiptir mestu máli ef fólk lifír
fyrsta skellinn af er að halda rónni. Það getur
ekkert annað, maður er I þannig aðstöðu að
komast hvorki lönd né strönd. Þá reynir á innri
styrkinn og hann hafa örugglega flestallir,“
sagði Ámi.
Hann kvaðst hafa verið óskaplega sleginn
allan daginn í gær vegna tíðindanna að vest-
an. „Það er endalaust eitthvað að minna á
atburðinn. Það var líka mikið spjallað um
þetta 20. desember síðastliðinn en þá voru
liðin tuttugu ár frá snjóflóðinu í Neskaup-
stað.“
Árni sagði að menn næðu sér aldrei að fullu
eftir náttúruhamfarir sem þessar. „Fyrir mitt
leyti þá fæ ég alltaf hnút í magann þegar ég
heyri drunur, sama hvort það er að sumri eða
vetri til. Þetta er ávallt til staðar og verður
alla tíð.“
Árni Þorsteinsson |