Morgunblaðið - 22.01.1995, Síða 14

14 B SUNNUDAGUR 22. JANÚAR1995
MORGUNBLAÐIÐ
VESTURBRÚIN nær frá Knudshoved á Fjóni til Sprogo á miðju Stórabelti, en hún er bæði fyrir bíia- og lestaumferð.
Danaveldi
sameinað
Með brúm og göngum sem tengja saman Sjáland og
Fj’ón í Danmörku verður allt landið endanlega komið í
vegasamband. Þetta er viðamikið mannvirki sem kraf-
ist hefur ýtrustu tækniþekkingar enda hefur í þessum
framkvæmdum verið stefnt saman tæknimönnum og
framleiðendum í mörgum löndum í Evrópu og Vestur-
heimi. Jóhannes Tómasson kynnti sér framkvæmdim-
ar hjá danska hlutafélaginu Stórabelti.
TENGING Sjálands og
Fjóns yfir Stórabelti í
Danmörku með brúm og
göngum er nú vel á veg
komin og er gert ráð
fyrir að opnað verði fyrir
lestarumferð síðla árs
1996 og fyrir bílum rúm-
lega ári síðar. Með þessum framkvæmdum
má segja að Danaveldi tengist endanlega
saman og verður þá hægt að aka óhindrað
frá Sjálandi um Fjón og til Jótlands og á
mun skemmri tíma en til þessa hefur verið
mögulegt með ferjunum yfir Stórabelti.
„Við tölum þá ekki lengur um Vestur- og
Austur-Danmörku heldur alla Danmörku
og þess vegna hefur þessi tenging meiri
þýðingu fyrir alla íbúa landsins og þróun
atvinnulífs en nokkurt annað samgöngu-
mannvirki,“ sagði H.P. Clausen þáverandi
samgönguráðherra Dana þegar hann tók
fyrstu skóflustunguna að framkvæmdunum
23. júní 1988.
„Allir hafa verið sameinaðir um þessar
framkvæmdir. Það hefur þó ekki alltaf ríkt
um þær friður og þær hafa ekki verið ein-
tóm ánægja en það er allt gleymt í dag,“
sagði Jóakim prins þegar hann fyrstur
manna ók, gekk og skreið yfir og undir
Stórabelti um miðjan október. Þar með var
miklum áfanga náð og þótt enn sé mörgu
ólokið sjá menn nú fyrir endann á þessari
miklu framkvæmd sem tekið hefur lengri
tíma en ráðgert var og kostað nokkru
meira. Áætlaður kostnaður með fjármagns-
kostnaði er sem svarar milli 350 og 400
milljörðum íslenskra króna.
Hugmyndir um brú yfir Stórabelti hafa
lengi verið á borðum dönsku vegagerðar-
innar og þegar árið 1978 voru áætlanir
tilbúnar en hlutu þá ekki samþykki yfir-
valda. Málið var tekið formlega upp á ný
árið 1986 og samþykkt á danska þinginu
í janúar 1987 að ráðast í þessa tengingu.
í framhaldi af því var stofnað hlutafélagið
Stórabelti sem ríkið á meirihluta í á móti
fjölmörgum aðilum. Fyrirtækinu var falið
að undirhúa hugmyndina, hanna og kanna
fjármögnun og rúmu ári síðar var allt til-
búið og fyrsta skóflustungan tekin 23. júní
1988.
Betri og hraðvirkari tenging
Tilgangurinn með þessum framkvæmd-
um er fyrst og fremst sá að tengja saman
Danmörku og tala Danir sjálfir um að nú
fyrst verði landið eitt markaðs- og atvinnu-
svæði. Fram að þessu hafa menn orðið að
sigla yfir Stórabelti hvort sem menn aka
sjálfir bíl eða fara með lest. Sjálf siglingin
tekur í dag klukkustund og með bið fyrir
brottför og eftir að í land er komið er
meðalferðatíminn um fimm stundarfjórð-
ungar. í dag tekur 2,5 tíma að_ fara með
lest milli Kaupmannahafnar og Óðinsvéa á
Fjóni og klukkustund og 25 mínútur með
flugi en sá tími styttist niður í einn tíma
og stundarfjórðung með lest eftir að nýja
tengingin er komin. Ferðatími milli Vejle á
Jótlandi og Kaupmannahafnar með lest
styttist úr 3 klst. og 10 mínútum í dag
niður í tvo tíma en flugið í dag tekur klukku-
stund og 45 mínútur. Því má gera ráð fyr-
ir að Stórabeltisbrúin hafi það í för með
sér að talsvert af farþegum kjósi lestina í
stað flugs þegar ferðatíminn verður álíka
langur.
Tengingin milli Sjálands og Fjóns er fjöl-
þætt því hér er ekki um eina brú að ræða
heldur tvær mjög ólíkar brýr og tvöföld
jarðgöng fyrir lestir á hluta leiðarinnar.
Frá Fjóni og yfír á Sprogo, sem er nokk-
urn veginn á miðju Stórabelti, er tvöföld
brú sem kölluð er vesturbrúin. Hún hefur
annars vegar tvær akreinar í hvora átt
fyrir bíla og hins vegar eitt jámbrautarspor
í hvora átt. Milli Sprogo og Sjálands er
síðan önnur brú fyrir bílana, austurbrúin,
en jámbrautirnar fara niður í jarðgöng
undir sundinu og það voru þau göng sem
vora opnuð á dögunum.
Vesturbrúin
Vesturbrúin er alls 6.611 m löng. Er
þetta fremur lág brú, byggð á stöplum í
um 18 m hæð yfir yfirborði sjávar og ná
lengstu stöplarnir um 30 m undir sjávar-
borðið. Þensla vegna hitabreytinga er mik-
il og á allmörgum stöðum er gert ráð fýrir
eins metra löngum þenslusvæðum. Brúar-
gólfið er 36,4 m breitt og taka lestarsporin
12,3 metra en bílaakreinarnar rúma 24
m. Lestarhlutinn stendur 1,36 m hærra en
akvegurinn þar sem sá hluti brúarinnar er
sérstaklega styrktur vegna þunga lestanna.
Er það m.a. vegna þeirra miklu átaka sem
gætu orðið ef lest verður til dæmis að nauð-
hemla á brúnni.
í vesturbrúna fara 500 þúsund rúmmetr-
ar af steypu, sem skiptist nokkuð jafnt
milli efri hlutans og stöplanna og 88 þús-
und tonn af steypustyrktaijárni. Brúar-
smiðir vora 25 mánuði að koma undirstöð-
unum 62 fyrir og raða á þær brúargólfinu