Morgunblaðið - 08.03.1995, Síða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 8. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Hundahald í þéttbýli
Gegndarlausar ofsóknir á hendur hundaeigendum
TILEFNI skrifa
minna er grein sem
hæstvirtur Sveinn Ól-
afsson fyrrverandi full-
trúi skrifaði um hunda-
hald í Morgunblaðið
þann 14. febrúar sl.
Sveinn, þú hefur
augsýnilega verið upp-
fullur af innibyrgðri
reiði þegar þú skrifaðir
greinina. Málflutning-
ur þinn allur er með
ólíkindum svo ekki sé
meira sagt og alhæf-
ingar um hundaeigend-
ur og þeirra framferði
eru á þann veg að ég
sem hundeigandi get
ekki setið undir þeim.
Mig langar til að segja þér frá því
að erlendar rannsóknir hafa sýnt að
fólk sem á og umgengst hunda eða
önnur gæludýr er yfirleitt rólegra og
í betra jafnvægi en annað fólk. Börn
sem alast upp með hundum eiga líka
sjaldnar í erfiðleikum að mynda
tengsl við bekkjarfélaga og vini,
m.a. vegna þess að þau eru vön því
að sýna dýrinu sínu blíðu og væntum-
þykju. Þegar þú klappar dýrinu þínu
hægist á hjartslætti og ýmislegt ann-
að gerist sem bendir til
þess að þáð hafi róandi
áhrif á þig. Hins vegar
er það svo að rólegasta
fólk getur orðið reitt ef
það sætir ofsóknum á
borð við þær sem hun-
deigendur hafa mátt
þola af hendi fólks sem
skákar í því skjólinu að
það sé að hugsa um
velferð hunda.
Samkvæmt skrifum
Sveins myndi ég sjálf-
sagt falla undir skil-
greininguna „kona með
blinda ofurást á hund-
um til að leika sér að í
þéttbýli", já, ég á tvo
hunda og skammast mín ekkert fyr-
ir það. Það er einu sinni svo að
áhugamál okkar mannfólksins eru
mismunandi og mitt áhugamál m.a.
eru hundar. Hundamir mínir eru vin-
ir mínir, ég nýt samvistanna við þá
í gönguferðum, við leikum okkur
saman í alls konar þrautum, ég kenni
þeim að rekja slóðir og svo mætti
lengi telja. Eg held ég geti fullyrt
að hundunum mínum þyki jafnvænt
um mig og mér um þá.
Ég er útivinnandi en það gerist
Ég á ekki að þurfa að
færa rök gagnvart öðr-
um, segir Bryndís Jóns-
dóttir, fyrir þeirri eigin
ákvörðun að eiga hund.
þó afar sjaldan að hundarnir séu ein-
ir heima allan daginn. Það kemur
þó fyrir, en hundarnir eru sem betur
fer vel upp aldir og fá næga athygli
og útrás þess utan, þannig að þeir
eru ekki gólandi og vælandi öðrum
til ama eins og Sveinn vill halda fram
að hundar sem eru einir heima geri.
Þetta hef ég frá nágrönnum mínum
sem hafa haft það á orði að þeir tryðu
því varla hvað færi lítið fyrir tveimur
svona stórum hundum eins og ég á.
Fullyrðingar þínar um að hundar
þurfi að vera fijálsir og séu nánast
alltaf til vandræða í þéttbýli benda
til þess að konan sem þú talar svo
fjálglega um (ég vil taka það fram
að ég las ekki greinina hennar) hafí
haft rétt fyrir sér með nokkur atriði
sem þú taldir upp í greininni þinni.
Bryndís Jónsdóttir.
Þ.e. að þú sért fordómafullur og
hafir rangar hugmyndir a.m.k. um
ákveðnar þarfir og hegðun dýra.
Hefur þú aldrei heyrt öll dæmin um
„frjálsu" sveitahundana sem hanga
einir allan daginn á bæjartröppunum
vegna þess að enginn hefur tíma eða
áhuga á að sinna þeim. Þessir hund-
ar fara síðan að flakka um sveitina
af því þeim leiðist og enda í verstu
tilfellum _ sem dýrbítar af sömu
ástæðu. Ég vil líka benda þér á að
hundar róta ekki yfir skítinn sinn
og leita því ekki uppi sandkassa til
að gera þarfir sínar, það gera kettir.
Og meðal annarra orða, já, hundar
eru félagsverur. Þeir þurfa að fá
andlegar þarfír sínar uppfylltar ekki
síður en líkamlegar og það er ekki
fóigið í því einu að þeir fái að vera
frjálsir.
Hundahald hefur breyst mikið á
undanförnum árum. Hreinræktuðum
hundum íjölgar og þar með félögum
í Hundaræktarfélagi íslands sem
hefur gengið mjög ötullega fram í
því ásamt fleirum að halda námskeið
og uppfræða um uppeldi og með-
höndlun hunda. Þetta tel ég að hafi
skilað sér í ábyrgari og betri hunda-
eigendum almennt.
Þú nefnir skoðanakönnun um
hundahaldi í grein sinni. Finnst þér
virkilega eðlilegt réttlæti að þú og
skoðanasystkini þín fái að stjórna
því hvort ég held hund eða ekki? Það
fínnst mér ekki. Það fmnst mér hins
vegar skerðing á persónufrelsi af
verstu gerð. (Þú fyrirgefur að ég
skuli voga mér að hafa aðra skoðun
á því en þú.) í sumum málum á ein-
faldlega ekki við að láta meirihluta
ráða.
Svartir sauðir eru til af öllum
gerðum. Ekki kunnum við öll að
fara með vín og ég hef persónulega
orðið fyrir miklu ónæði af ofurölv-
uðu fólki. En ... ekki er öllum bann-
að að drekka þess vegna. Margir
ökumenn hafa valdið slysum með
óvarkárni í akstri. En ... ekki er
öllum bannað að keyra. Margir sem
búa í blokk verða fyrir miklu ónæði
vegna þess að fóik í næstu íbúðum
rífst hástöfum ... eða elskast, það
spilar tónlist á hæsta styrk, börn
gráta o.s.frv. Ekki er hægt að banna
allt þetta. En ef það er ferfætt, loð-
ið og heitir hundur þá má setja upp
vandlætingarsvip og hrópa: „Burt
með ófétið!“
Ágæti Sveinn! Það er ekki hægt
að draga fólk svona í dilka, stimpla
alla eftir nokkrum sem ekki standa
sig. Ég tel mig vera ábyrgan hunda-
eiganda sem fer eftir dýraverndun-
arlögum, hreinsa upg skít eftir
hundinn minn o.s.frv. Ég á ekki að
þurfa að færa rök gagnvart öðrum
fyrir þeirri ákvörðun minni að vilja
eiga hund. Ég vil hafa þau sjálf-
sögðu mannréttindi að fá að taka
þá ákvörðun sjálf og ekki þurfa að
gjalda fyrir vanrækslu eða mistök
annarra í meðhöndlun hunda sinna.
Ég óska þess eins að fá að vera í
friði með hundana mína fyrir fólki
eins og þér sem er augsýnilega hald-
inn blindu ofurhatri á hundum og
eigendum þeirra.
Höfundur er hundaeigandi.
Leikskóli fyrir öll börn
Á SÍÐARI árum
hafa þær raddir gerst
æ sterkari sem berjast
fyrir auknum réttind-
um fatlaðra. Foreldrar
sem eiga fötluð börn
hafa barist fyrir til-
verurétti barna sinna
og þroskaheftir þurfa
að beijast fyrir því að
verða viðurkenndir sem
fullgildir meðlimir
þjóðfélagsins. Okkur er
tamt að líta á fólk og
dæma það eftir sér-
kennum þeirra og setja
á ákveðna bása. Til
dæmis tölum við um
þroskaheft börn,
hreyfíhamlaða og ofurfatlaða. Þeim
er síðan ætlaður bás eftir því hvaða
hóp samfélagið markar þeim.
Það eru mannréttindi að menn
séu virtir að verðleikum.
Til þess að gera það mögulegt
verður koma til hugarfarsbreyting.
Þá þarf að huga’vel að uppeldi ungra
bama. Þau ættu að fá að læra að
BOLA-
PRENTUN
Sími: 568 0020
meta hvert annað og
vera tekin gild á jafn-
ræðisgmndvelli.
Leikskólinn, fyrsta
skólastig barnsins, er
kjörinn vettvangur til
að hefja slíkt uppeldi.
Hann á að vera opinn
öllum börnum, burtséð
frá félagslegri stöðu,
greindarfari, kynþætti
eða fötlun. í leikskólan-
um læra bömin að eng-
inn er eins, hver og einn
hefur sín sérkenni, en
ekki bara sumir.
Það er ekki rökrétt
að álíta að aðeins sum
böm hafí sérstakar
þarfír sem þurfi að sinna. Öll börn
hafa sérstakar þarfir sem ber að
sinna.
Leikskólinn getur mætt þörfum
allra barnanna á þeirra forsendum.
Leikskólakennarinn útbýr einstak-
lingsáætlanir fyrir þau böm sem
þurfa sérstuðning undir handleiðslu
sérfræðinga. Allir fá námstilboð við
sitt hæfi. Leggja ber áherslu á leik-
inn, félagsleg samskipti og að kenna
viðeigandi hegðun.
Það að vera tekinn út úr hópnum
til stuðningskennslu getur haft nei-
kvæð áhrif á sjálfsmynd barnsins,
því verður að gæta vel að því að
þessi böm fái sína sérkennslu, sem
mest í hóp með öðmm bömum.
Þessi samskipan þarfnast mikils
undirbúnings og þarf að vanda til
verka ef vel á að takast. Það er
nauðsynlegt að starfsmenn leikskól-
ans komi sér saman um sameigin-
legan starfsgmndvöll, þ.e.a.s. að
allir viti hvers konar hugmynda-
fræði starfíð byggist á og hvaða
aðferðum er beitt í uppeldislega
starfínu. Markmið starfsins verða
•ÍIUlNAll **
i ;ífiií.i<
Sjábu hlutina
í víbara samhengi!
-kjarni niálsins!
Leikskólinn á að vera
öllum opinn, segir
Bergljót Björg Guð-
mundsdóttir, burtséð
frá félagslegri stöðu,
greind, kynþætti
eða fötlun.
að vera skýr og leiðirnar að markinu
ljósar.
Meta verður árangur starfsins og
gera athuganir til að sjá hvort öll
börnin fái verkefni við sitt hæfi.
Til að leikskólinn geti mætt þörf-
um allra barnanna verður eftirfar-
andi að vera fyrir hendi:
Jákvætt og víðsýnt starfsfólk.
Fagmenntað starfsfólk (leik-
skólakennarar)
Góð ráðgjafarþjónusta.
Sveigjanleiki í starfínu.
Gott aðgengi að nauðsynlegum
hjálpartækjum.
Stuðningur rekstaraðila.
Góð samvinna við foreldra.
Það hafa verið færð rök fyrir
samskipan allra barna á eftirfarandi
hátt:
Það hefur verið sýnt fram á að
sé vel að samskipaninni staðið að-
lagast börnin þeirri hugmynd að
allir séu, á einhvern hátt, ólíkir og
eigi einnig margt sameiginlegt.
Börn geta lært samskipti og
myndað vináttutengsl, unnið saman
og hjálpast að á grundvelli sterkra
hliða einstaklinganna.
Bent er á slæmar afleiðingar ein-
angmnar og aðskilnaðar og að sið-
ferðilega eigi allir sama rétt í lýð-
ræðisþjóðfélagi.
Að setja börn á sérdeildir viðheld-
ur fyrmefndri flokkun og bömin
missa tengsl við samfélagið. Fyrir-
myndir þeirra verða önnur fötluð
börn. Þau fá færri tækifæri til að
læra að umgangast ófötluð böm og
þau ófötluðu fá síður að kynnast
fötluðum bömum.
Að Iokum vil ég hvetja alla sem
vinna að uppeldismálum að búa öll-
um börnum þau uppeldisskilyrði að
þau fái að njóta sín á eigin forsend-
um og kynnast sem fjölbreytilegustu
samfélagi.
Höfundur er aðstoðar-
leikskólastjóri.
Bergljót Björg
Guðmundsdóttir
Svar til Sveins
Olafssonar
NÚ GET ég ekki
orða bundist, eftir að
hafa lesið tvær greinar
eftir Svein Ólafsson
sem birtust með stuttu
millibili í Morgunblað-
inu, önnur 29. desem-
ber og hin eftir miðjan
janúar og fjölluðu á
mjög svo neikvæðan
hátt um hundahald.
Þvílíku og öðru eins
viðhorfi hef ég aldrei
orði vitni að fyrr og hef
hugsað mér í þessari
grein að svara Sveini
Olafssyni umbúðalaust.
Hann talar um að fá
ekki að hafa sínar skoð-
anir um hundahald í
friði og nefnir rakalausar upphróp-
anir og persónulega ófrægingu
gagnvart þeim sem eru á sömu skoð-
un og hann.
En má ég nefna við þig, Sveinn
Ólafsson, að ég kæri mig ekki heldur
um rakalausar upphrópanir og per-
sónulega ófrægingu í fjölmiðlum
gagnvart mér og það er akkúrat það
sem þú gerir með blaðaskrifum þínum.
Það vill svo til að ég er hundaeig-
andi og þú segir í greinum þínum
að hundaeigendur, og þar með talin
ég, sé með skefjalausa frekju og
ágang. Þú fullyrðir að ég misþyrmi
hundinum mínum með því að hafa
hann í þéttbýli, en má ég benda þér
á, kæri Sveinn, að hundur er ekki
sauðkind og hefur ekki þörf fyrir
að hlaupa um fjöll og fírnindi. Hund-
ur er hópdýr og honum er eðlilegt
að vera í félagsskap mannsins. Þú
veist kannski ekki að hundurinn
hefur fylgt manninum í þúsundir ára
og er eina dýrategundin á jörðinni
sem ekki lifir villt.
Þú nefnir að hundur sé leiksoppur
mannsins í eigingirni sinni, sem af-
saki hið mikla uppeldisgildi fyrir
börn að umgangast hunda og klykk-
ir svo út að þeir séu látnir gera
stykkin sín í sandkassa barnanna
okkar.
Má ég benda þér á, að hundinum
er eðlilegt að gera stykkin sín úti,
en yfirleitt leitar hann á gras eða
möl. Hins vegar gerir kötturinn
stykki sín í sand. Þar kemur kannski
skýringin af hveiju seldur er katta-
sandur í gæludýraverslunum! Svo
er það mál hundaeigandans að þrífa
upp eftir hundinn og ég
þori að fullyrða að það
gera langflestir hunda-
eigendur þó þú sért á
annarri skoðun.
En við vitum bæði
að alls staðar eru svart-
ir sauðir hvort sem þeir
eru hundaeigendur,
ökumenn, skattgreið-
endur eða annað.
Og uppeldisgildið á
svo sannarlega rétt á
sér. Mín börn njóta
þeirra forréttinda að fá
að alast upp með hund-
um. Þau læra ábyrgð
og umhyggjusemi.
Hundur er nefnilega
ekki leikfang heldur leikfélagi.
Hér með býð ég þér í heimsókn
til mín, Sveinn Ólafsson. Á heimili
mínu færð þú að sjá fjóra stóra
hunda sem eru vel upp aldir. Þú
Hundur er hópdýr, segir
Guðbjörg Helgadóttir,
en honum er eðlilegt að
vera í félagsskap
mannsins.
færð að kynnast kærleiksríku sam-
bandi milli hunda og barna. Hund-
arnir mínir gelta ekki, þeir valda
ekki nágrönnum mínum ónæði. Þeir
eru stundum einir heima, sem þú
telur vera mjög slæmt hundsins
vegna. En flestir hundar sofa þegar
lítið er um að vera og er það svo
slæmt? En þeir fá líka hreyfingu og
alla þá umhyggju sem þeir hafa
þörf fyrir.
Ég trúi því ekki Sveinn að þetta
sé viðhorf þitt til hundahalds. Skrif-
aðir þú þessar greinar bara til að
hrella okkur hundaeigendur? Mér er
skapi næst að halda það, en ef þú
kemur í heimsókn er þér óhætt að
sleppa prikinu þínu sem þú þarft
iðulega að hafa með þér þegar þú
ferð út að ganga því heima hjá mér
þarf enginn að vígbúast!
Bestu kveðjur.
Höfundur er húsmóðir og
hundacigandi.
Guðbjörg
Helgadóttir