Morgunblaðið - 10.10.1995, Side 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 10. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
ERLENT
Myntbandalag ESB-ríkja
Aðild fer eftir
árangri árið 1997
Washington. Reuter.
YVES-Thibault de Silguy, sem fer
með peningamál í framkvæmdastjóm
Evrópusambandsins, segir að farið
verði eftir hagtölum ársins 1997, þeg-
ar metið verði hvaða rfki ESB fái
aðild að Efnahags- og myntbandalag-
inu (EMU), sem taka á gildi árið 1999.
Ummæli de Silguys þykja bera
vott um að framkvæmdastjómin sé
höll undir þá stefnu að hvika hvergi
frá skilyrðum Maastricht-sáttmálans
um frammistöðu í efnahags- og rík-
isfjármálum, en ýmis aðildarríki
ESB höfðu vonað að frekar yrði far-
ið eftir þjóðhagsspám fyrir árið 1998
en niðurstöðutölum ársins 1997, er
valið yrði í EMU-hópinn. Verði þetta
raunin, er ólíklegt að til dæmis ítal-
ía verði eitt af stofnríkjum EMU.
„Til þess að halda tímaáætlunina
verður að taka ákvörðun í árslok
1997 og hana verður að byggja á
raunverulegum tölum ársins 1997,“
sagði de Silguy á blaðamannafundi
í Washington, í tilefni ársfundar
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Hann
sagði að koma yrði til móts við þau
ríki, sem ekki yrðu á meðal stofn-
enda EMU, til dæmis með „styrktu
gengissamstarfi".
Ekki stofnað án Frakklands
Jean-Claude Juneker, forsætis-
ráðherra Lúxemborgar, sagði á
fundinum að smærri ríki ESB vildu
að farið yrði nákvæmiega eftir skil-
yrðum Maastricht og ekki væri um-
deilt innan sambandsins að farið
yrði eftir hagtölum ársins 1997.
Hins vegar yrðu nægilega mörg
öflug ríki að uppfylla skilyrðin áður
en hægt væri að stofna myntbanda-
lagið. Frakkland yrði þannig að vera
á meðal stofnríkja EMU.
Reuter
Evrópusinnaður
kóngur í heimsókn
KARL Gústaf, konungur Sví-
þjóðar, er í opinberri heimsókn
í Belgiu og notaði tækifærið til
að heimsækja höfuðstöðvar
framkvæmdastjómar Evrópu-
sambandsins í Brussel. Karl
Gústaf sem, hefur lýst því yfir
að hann sé einlægur Evrópu-
sinni, stillir sér hér upp fyrir
ljósmyndara ásamt Jacques
Santer, forseta framkvæmda-
stjómarinnar.
Felagsmalaraðherrar ESB
Jafnrétti kynjanna
enn langt undan
Lúxemborg. Reuter.
FELAGSMALARAÐHERRAR að-
ildarríkja Evrópusambandsins
ræddu um niðurstöður kvennaráð-
stefnunnar í Peking á opnum ráð-
herraráðsfundi í síðustu viku. Ráð-
herramir hétu því að halda áfram
að bæta atvinnutækifæri kvenna,
veita þeim aukin áhrif á stefnumótun
og hindra ofbeldi gegn konum.
í umræðum ráðherranna kom
fram að full þörf væri á átaki í þess-
um efnum, því að enn væri langt í
að raunverulegu jafnrétti kynjanna
væri náð í aðildarríkjunum.
Launamisrétti vandamál
Sænski félagsmálaráðherrann,
Ann-Christin Tauberman, sagði að
jafnvel í landi sínu, þar sem 40%
þingmanna em konur og opinberir
embættismenn eru skyldaðir á jafn-
réttisnámskeið, væri launamisrétti
alvarlegt vandamál.
Belgíski atvinnumálaráðherrann,
Miet Smet, tók undir þetta og sagði
að löggjöf um sömu laun fyrir sömu
vinnu hefði ekki skilað árangri og
launamunur væri enn mikill. „Þetta
er vegna þess að kvennastörf eru
vanmetin,“ sagði Smet.
Félagsmálaráðherra Danmerkur,
Karen Moustgaard Jespersen, sagði
að hlutfall kvenna væri hæst í
ótryggum störfum, til dæmis i ríkis-
geiranum, sem væru skorin niður
ef ríkisstjómir vildu spara. Hún
kvartaði jafnframt undan því að
konur tækju 90% af öllu fæðingar-
orlofi og að karlar og konur veldu
sér enn störf út frá kynferði.
Ríkisstjórnir flestra ESB-ríkjanna
fögnuðu niðurstöðu Peking-ráð-
stefnunnar og sumir sögðu að fram-
kvæmdaáætlunin, sem ráðstefnan
samþykkti, væri framar vonum.
Fram kom að Bretland, Danmörk,
Þýzkaland og fleiri ríki væru að
undirbúa sérstakar áætlanir til að
fylgja ráðstefnunni eftir.
Peking-ráðstefnunni
fylgt eftir
Padraig Flynn, sem fer með jafn-
réttismál í framkvæmdastjóm ESB,
og Christina Alberdi Alonso, félags-
málaráðherra Spánar og formaður
ráðherraráðsins, sögðu ESB myndu
halda sérstaka ráðstefnu í Madríd í
nóvember til að fylgja Peking-ráð-
stefnunni eftir og ræða hvemig styrkja
mætti tæki þau, sem Evrópusamband-
ið hefði tii að vinna að jafnrétti.
Þjónahlaup í París
Reuter
ÞJÖNAR og þjónustustúlkur í París efna ár-
lega til kapphlaups á götum borgarinnar og
ber sá sigur úr býtum, sem kemst fyrstur í
mark og áfallalaust með bakka með flösku
og glösum. Fór keppnin fram á sunnudag og
hér liggur leiðin framhjá Óperuhúsinu.
Bosníu-Serbar
felldu 15 manns
Nóbelsverðlaunin
í læknisfræði
Veitt
þremur líf-
fræðingum
Stokkhólmi. Reuter.
ÞRÍR líffræðingar, sem hafa með
rannsóknum sínum sýnt fram á
erfðagalla, sem veldur líkamlegri
fötlun, hlutu Nóbelsverðlaunin í
læknisfræði á þessu ári. Skýrði
Karólínska stofnunin í Stokkhólmi
frá því í gær en tilkynnt verður um
verðlaunin í eðlisfræði, efnafræði
og hagfræði síðar í vikunni.
Verðlaunahafarnir eru tveir
Bandaríkjamenn, Edward Lewis, 77
ára, og Eric Wieschaus, 48 ára, og
Þjóðverjinn Christiane Nússelein-
Volhard, 52 ára að aldri. í tilkynn-
ingunni sagði, að verðlaunin væru
veitt fyrir uppgötvanir um „erfða-
stjóm á fyrstu stigum fósturmynd-
unar“ en talið er líklegt, að stökk-
breytingar á mikilvægum erfðavís-
um á þessu stigi eigi nokkra sök á
fósturlátum og á um 40% af með-
fædduni líkamsgöllum.
Rannsóknir á ávaxtaflugu
Við rannsóknir sínar notuðu þau
Wieschaus og Nússelein-Volhard
ávaxtaflugur vegna þess, að ekki
líða nema níu dagar frá því egg
þeirra frjóvgast þar til þau verða
að fóstri. Þar að auki er erfðafræði-
leg uppbygging þess lík því, sem
gerist í mönnum. Beindust rann-
sóknimar að því að finna erfðavís-
inn, sem stjómar upphafi þessarar
þróunar.
Þau Nússelein-Volhard, sem
starfar við Max-Planck-stofnunina,
og Wieschaus, sem starfar við sam-
eindalíffræðideild Princeton-
háskóla, unnu saman hjá evrópsku
sameindalíffræðistofnuninni i Heid-
elberg á áttunda áratugnum. Um
Lewis, sem er prófessor við Tækni-
háskólann í Kalifomíu, segir, að
hann hafi snemma orðið gagntekinn
af ávaxtaflugunni, sem stundum
verður fyrir stökkbreytingum og
fær þá til dæmis aukavængi.
Sagt er, að Lewis hafi verið langt
á undan samtíð sinni í rannsóknum
sínum en hann uppgötvaði, að auka-
vængimir stöfuðu af tvöföldun heils
líkamshluta. Erfðavísi, sem stjórnar
samræmi í líkamsbyggingunni,
vantaði og því breyttu aðrir vísar
líkamshlutanum í aukavængi. Hafa
þessar uppgötvanir síðan rutt braut-
ina fyrir svipuðum rannsóknum á
mönnum.
Sar^jevo, Genf. Reuter.
AÐ minnsta kosti 15 manns biðu
bana í tveimur árásum Serba í
Bosníu á sunnudag og stjóm lands-
ins hótaði að fresta friðarviðræðum
við Serba ef árásunum linnti ekki.
Fimm böm létu lífið í loftárás á
þorpið Tesnajka í norðurhluta
landsins og tíu börn vora á meðal
50 þorpsbúa sem særðust alvarlega,
að sögn útvarpsins í Sarajevo. Tíu
manns biðu bana, aðallega börn,
þegar klasasprengju var skotið á
flóttamannabúðir í Zivinice nálægt
Tuzla og 48 særðust.
„Serbnesku hryðjuverkamennim-
ir halda áfram að drepa bömin okk-
ar,“ sagði Haris Silajdzic, forsætis-
ráðherra Bosníu, og kvaðst vilja að
friðarviðræðunum yrði frestað þar
til tryggt yrði að íbúum Bosníu staf-
aði ekki hætta af slíkum árásum.
Alija Izetbegovic, forseti Bosníu,
sagði hins vegar að árásimar ættu
ekki að hafa áhrif á vopnahléið sem
á að taka gildi í Bosníu í dag.
Embættismenn Atlantshafs-
bandalagsins sögðu að bandalagið
hefði verið tilbúið til að svara árás-
unum en Sameinuðu þjóðirnar
hefðu ekki beðið um það. Stjórn
Bosníu hvatti til þess að Serbum
yrði refsað með loftárásum á víg-
hreiður þeirra.
Rússar Ijá máls á herliði
Pavel Gratsjov, vamarmálaráð-
herra Rússlands, og William Perry,
varnarmálaráðherra Bandaríkj-
anna, komu saman í Genf á sunnu-
dag og ræddu hugsanlega þátttöku
rússneskra hermanna í friðargæslu
í Bosníu ef samningar næðust um
frið.
Perry sagði að „veralegur árang-
ur“ hefði náðst á fundinum. Ráð-
herramir voru sammála um að her-
menn ríkjanna ættu að vinna saman
til að framfylgja friðarsamningi en
samkomulag náðist ekki um yfir-
stjórn hersveitanna.
Flokkaskipti
áfall fyrir Major
London. Reutcr.
FRAMMÁMENN í breska íhalds- flokksþingi. Við stefnum að sigri í
flokknum reyndu í gær að gera lít-
ið úr brotthlaupi eins fyrrverandi
ráðherra flokksins, sem gekk til liðs
við Verkamannaflokkinn um helg-
ina. Er þetta þó mikið áfall fyrir
íhaldsflokkinn og baráttuandann
innan hans og ekki síst nú þegar
flokksþing íhaldsmanna er að hefj-
ast í Blaekpool.
Alan Howarth, fyrrverandi að-
stoðarmenntamálaráðherra í stjóm
íhaldsflokksins og þingmaður frá
1983, sagði í viðtali við BBC, breska
ríkisútvarpið, að hann hefði rætt við
John Major forsætisráðherra á
sunnudagskvöld um þá ákvörðun
sína að ganga yfir til Verkamanna-
flokksins. Þá hefði Major viður-
kennt, að um væri að ræða mikið
áfall fyrir sig og flokkinn en opinber-
lega ber hann sig vel og segir, að
Howarth hafi orðið á mikil mistök.
_,,Ég hafna algerlega lýsingu hans
á Ihaldsflokknum og það mun ekk-
ert verða til að spilla fyrir góðu
næstu kosningum," sagði Major við
fréttamenn.
Stjórnin hrokafull
I bréfi, sem Howarth sendi for-
ystu íhaldsflokksins, segir hann,
að stjórnin sé orðin hrokafull og
láti sig litlu varða hag almennings
eftir 16 ára valdasetu.
Þetta er í fyrsta sinn, að íhalds-
þingmaður gengur yfir í raðir
Verkamannaflokksins, sem hefur
um 30% forskot á íhaldsflokkinn.
Ihaldsflokkurinn hefur nú aðeins
sjö atkvæða meirihluta á þingi og
ekki nema fimm ef einn Evrópuand-
stæðinganna, Sir Richard Body,
greiðir atkvæði gegn stjórninni eins
og hann hefur hótað.
Fréttaskýrendur fjölmiðlanna
telja, að brotthlaup Howarths muni
varpa miklum skugga á flokksþing
íhaldsflokksins og gera Major erfið-
ara fyrir með að fylgja eftir sigri
sínum í leiðtogakjörinu í júlí.