Morgunblaðið - 30.11.1995, Blaðsíða 44

• -44 FIMMTUDAGUR 30. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
+ Einir Jónsson
fæddist í
Reykjavík 23. jan-
úar 1923. Hann lést
í sjúkrahúsinu í
Keflavík að kvöldi
21. nóvember síð-
astliðins. Foreldrar
Einis voru: Jón
Ágúst Guðmunds-
son, f. 7. ágúst
1890, d. 11. ágúst
1938, og kona hans,
Kristín Guðmunds-
dóttir, f. 14. sept.
1893, d. 21. apríl
1976. Systkini Ein-
is voru: Guðmundur, f. 21. jan-
úar 1926, d. júní 1982. Ólína,
f. 5. apríl 1927, býr í Banda-
ríkjunum. Ragnar, f. 21. júli
1928, er búsettur í Keflavík.
Sigríður Jóna, f. 18. júlí 1932,
býr í Keflavík.
Einir kvæntist 12. apríl 1952
Guðrúnu Jörgensdóttur frá
Akranesi, f. 4. júlí 1929. Þau
Einir og Guðrún áttu 5 börn.
Þau eru: Jón Ágúst, félagsráð-
gjafi, f. 30. desember 1952.
Hann kvæntist Karlínu Hólm
og þau áttu einn son. Þau slitu
samvistir og síðar giftist hann
norskri stúlku, Aud Rensmoen,
FAÐIR minn, Einir Jónsson, varð
bráðkvaddur að kvöldi 21. nóvem-
ber. Skömmu síðar hringdi móðir
mín og sagði: „Hann pabbi þinn
er dáinn.“ Þessi orð nístu mig og
ég streittist við af öllum lífs- og
sálarkröftum að trúa þeim. Hún
kélt áfram rólegri og sorgmæddri
röddu: „Læknirinn sagði að það
hefði verið hjartaslag, það var ekk-
ert hægt að gera.“
Pabbi fæddist í Reykjavík 23.
janúar 1923. Hann var elstur 5
systkina. Þegar hann var 7 ára
fékk faðir hans stöðu sem vitavörð-
ur á Reykjanesi. Árið 1938 dó fað-
ir hans frá sinni ungu fjölskyldu.
Pabbi var þá 15 ára gamall og
þurfti, ásamt móður sinni, að ala
önn fyrir fjórum yngri systkinum.
Vitamálastjóm útvegaði hinni föð-
urlausu fjölskyldu aðstoðarvita-
verði og var skáldið Steinn Stein-
arr einn þeirra. En sá aðstoðarvita-
vörður sem studdi best við_ hina
"t.ngu fjölskyldu var Siguijón Ólafs-
son. Þeir voru skyldir, en auk þess
var hann sá sem studdi best við
unglinginn á erfiðum tímum og
kunni pabbi honum alltaf þakkir
fyrir það. 20 ára gamall var hann
skipaður vitavörður og þurfti hann
undanþágu vegna aldurs, en 21
ár var lágmarksaldur.
29 ára kvæntist hann mömmu.
Þau eignuðust 5 böm og vildi pabbi
skíra sitt fyrsta barn í höfuðið á
föður sínum. Þau höfðu verið gift
í 43 ár þegar pabbi lést. Þau voru
samhent hjón, voru alltaf saman
og gerðu allt saman. Elsku
mamma, þinn missir er mikill.
Erfidnkkjiir
Glæsileg kaffí-
hlaðborð, fallegir
salir ogmjög
góð þjónusta
Upplýsingar
í síma 5050 925
og 562 7575
FLUGLEIÐIR
ilÍTil LÖFTLEIBIR
félagsfræðingi, og
þau eiga 3 börn og
eru búsett í Noregi.
Sigurbjörg, f. 4.
maí 1954. Hún er
hárgreiðslumeist-
ari og lærður kvik-
myndagerðarmað-
ur. Hún var lengp
búsett í Bandaríkj-
unum en er nú bú-
sett í Reykjavík,
hún á einn son.
Ingibjörg Sigrún,
hjúkrunarfræðing-
ur og ljósmóðir, f.
30. ágúst 1956, er
búsett í Bandaríkjunum, gift
Gylfa Ólafssyni verkfræðingi.
Þau eiga 3 börn. María, hjúkr-
unarfræðingur, f. 12. apríl
1963 gift Tyrfingi Tyrfings-
syni, matreiðslumeistara, þau
eiga 3 börn og eru búsett í
Kópavogi. Ásta, leikskóla-
kennari, f. 10. mars 1965. Hún
býr með Steingrími Halli
Steingrímssyni fulltrúa, og
þau búa í Kópavogi og eiga 2
börn.
Útför Einis fer fram frá
Fella- og Hólakirkju í Reykja-
vík í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Pabbi var myndarlegur maður.
Ungur var hann skarpleitur og
dökkhærður, hann var brúneygur,
hár og grannur. Með árunum
þynntist hárið og gránaði og brúnu
augun fóru á bak við þykk fjar-
sýnisgleraugun. Alltaf hélt hann
samt grönnum vextinum og fallegu
brosinu sem var svo sérlega fallegt
á brúðarmyndinni þeirra. Við
mæðgumar stríddum honum á því
að þetta væri „Clark Gable“ bros.
Pabbi var ákaflega dulur maður
og hlédrægur. Hann var einfari
sem gat ekki verið einn, og sú
manneskja sem hann gat ekki ver-
ið án var mamma. Pabbi hafði,
þrátt fyrir hlédrægni, skoðanir á
öllu og lá ekkert á þeim. Kom
hann þeim gjarnan á framfæri með
hnyttnum hætti. Hann þjálfaði
okkur sem unglinga í „þraslistinni"
og bar þá stjórnmálin yfirleitt
hæst, en hann var mikill íhalds-
maður.
Uppeldi eldri systkina minna lét
hann mest eftir mömmu eins og
var þeirra tíma siður. Þegar ég
fæddist virtist hann tilbúnari að
takast á við föðurhlutverkið og
nutum við yngsta systir mín þess.
E.t.v. var þá tíminn búinn að deyfa
nægilega þau sárindi að missa föð-
ur sinn svo ungan. Pabbi lagði
áherslu á að styðja börn sín til
náms. Það var dýrt að þurfa að
halda uppi börnum í Reykjavík en
það gerði hann með stolti, þótt
hann þyrfti um leið að neita sér
um veraldleg gæði.
Andlátið kom algjörlega á óvart.
Sárast fínnst mér að barnabörnin
missa af afa sínum. Tyrfingur, 8
ára sonur minn, mun eiga minning-
ar um afa Eini sem var alltaf hjá
okkur á jólunum, fór með hann í
bíltúr að skoða bátana og var svo
skondinn í tilsvörum. Einir, 4 ára,
ber nafnið hans og augnlitinn.
Hann náði nokkrum dögum fyrir
andlátið að sýna afa að hann var
farinn að geta lesið og afi dáðist
einlægt að nafna sínum, þeim litla
til ómældrar gleði. Svava er bara
1 árs en við minnumst síðustu jóla
þegar hún var 5 mánaða og sat í
fanginu á afa sínum. Hann var
ánægður að fá afastelpu. I pakkan-
um frá ömmu Möllu í Ameríku var
fínt hárband sem ég setti skakkt
á hana og afi Einir sneri rétt og
var svo hrifmn af því hvað hún
toildi með það allt kvöldið. Við
höfðum orð á því að þetta ætti við
fagurkerann hann pabba.
Elsku pabbi, þú fluttir aldrei í
íbúðina sem þú varst búinn að
MINNINGAR
kaupa rétt hjá mér. Ég sem ætlaði
að hugsa svo vel um þig í ellinni.
Ég veit að þér líður vel þar sem
þú ert nú og tek undir orð Einis
litla: „Afi er dáinn og fór beint til
Guðs og þegar við deyjum förum
við á skýið til hans.“ Elsku
mamma, vertu sterk. Við getum
huggað okkur við það að hann vildi
ekki verða sjúklingur og hann vildi
deyja á undan þér.
Öskir hans rættust.
María Einisdóttir.
Þegar ég frétti lát Einis mágs
míns varð ég hljóður við og fór
að hugsa hve skjótt getur skilið á
milli lífs og dauða, og einnig það
sem mestu máli skiptir, hvernig
lífi maðurinn hefur lifað. Einhvers-
staðar stendur: Dauðinn og ástin
eru vængimir sem bera góðan
mann til himins. Það er hvorki
matur né drykkur sem skapar
veislugleðina heldur hugarfar gest-
anna. Og hugarfarið er það, sem
mestan þátt á í því að skapa lífs-
ánægju í meðlæti og geta tekið á
móti því með skynsemi, sem erfitt
reynist. Hugarfarið skapar lífsstíl-
inn í samskiptum við aðra.
Einir var maður traustur og
hjálpsamur, sem aldrei brást ef til
hans var leitað og möguleikar voru
á úrbótum.
Einir var fæddur í Reykjavík en
fluttist 7 ára gamall í Reykjanes-
vitann, þar sem faðir hans gerðist
vitavörður. Faðir Einis dó þegar
hann var 15 ára og þá tók móðir
hans við vitavarðarstarfinu. Einir
var elstur systkina sinna og því
sjálfkjörinn fyrirvinna heimilisins
með móður sinni, og í rauninni
varð hann þá vitavörður. Unglings-
árin fóm fyrst og fremst í vinnu
en lítið var um skólanám. Þegar
hann var 20 ára var hann skipaður
í vitavarðarstöðuna þó að Iögin
krefðust þess að ekki mætti veita
þessa stöðu yngri manni en 21
árs. Hann fékk þarna sérstaka
undanþágu.
Fjórum árum eftir stöðuveiting-
una hætti hann sem vitavörður og
flutti til Keflavíkur og gerðist
starfsmaður hjá hernum. Fljótlega
fór hann að vinna á viðgerðarverk-
stæði fyrir bíla og vinnuvélar hers-
ins og flugvallarins. Fljótlega var
hann svo ráðinn sem yfirmaður
þessa verkstæðis. Hann reyndist
góður yfirmaður sem hjálpaði og
leiðbeindi sínum starfsmönnum, en
krafðist jafnframt iðjusemi og
vandvirkni.
Þetta varð hans aðalstarf um
ævina og hann varð svo næmur
fyrir enskunni í þessu umhverfi að
margir yfirmenn hans og hermenn,
sem hann þurfti að hafa viðskipti
við, héldu að hann væri fæddur
ameríkani, eða hefði a.m.k. verið
einhver uppeldisár sín í Ameríku.
Einir var aldrei skráður lærling-
ur hjá meistara í þessari iðn, en
hann var fljótur að fínna út hvar
bilanir voru og finna leiðir til að
lagfæra eða gera við. Nákvæmni
og útsjónarsemi var honum í blóð
borin. Ég hefi aldrei þekkt mann
sem var eins innlifaður í starf sitt
og hann var og hefi ég þó kynnst
mörgum góðum verkmönnum.
Þegar Einir var að verða sjötug-
ur hittist svo á, að vegna fækkun-
ar í hemum á vellinum, varð að
fækka starfsmönnum á þessu
verkstæði og víðar í störfum innan
hersins. Einir bjóst þá við að sér
yrði sagt upp vegna aldurs, hann
kominn á ellialdurinn, og hann
kveið fyrir því að hafa kannske
ekki nóg við að vera næstu árin,
þó að hann gæti dundað eitthvað
heima við. En honum var ekki sagt
upp heldur látinn vita að honum
væri frjálst að vinna áfram eins
lengi og hann treysti sér til. Hann
var í fullu starfi þegar hann varð
skyndilega veikur og þó að fljótt
væri brugðið við og hann fluttur
í skyndi á sjúkrahúsið, þá var hann
dáinn innan tveggja stunda eftir
að hann veiktist.
Einir var ekki aðeins nákvæmur
við vélar, hann var líka frábær
hagleiksmaður við allt sem hann
tók sér fyrir hendur í frítímum sín-
um. Þetta kom fram t.d. í natni
hans við hús og heimili. Hann lag-
færði það sem gera þurfti innan
dyra og utan.
Eitt árið smíðaði hann hjólhýsi
til að ferðast með í útilegur, og
þar var öllu haganlega og snyrti-
lega fyrir komið, eins og bestu
hjólhýsi gátu verið, og hann smíð-
aði líka fyrir börnin lítil hús til að
leika sér í og leikföng. Hann virt-
ist alltaf vera sívinnandi í frítímum
sínum, en hann hafði líka gaman
af ferðalögum og góðum félags-
skap með vinum og kunningjum.
Einir og Guðrún voru ung þegar
þau giftu sig og þau lifðu fyrir
börnin, sem urðu 5 að tölu, og þau
lifðu líka hvort fyrir annað, eða
með öðrum orðum, þau lærðu að
vinna saman og skilja hvort ann-
ars hugsanir og þarfir. Heimilislíf-
ið var ánægjulegt, fijálst og hleypi-
dómalaust.
Þau hjónin ferðuðust mikið sam-
an, sérstaklega þó seinni árin -
eftir að sum börnin voru flutt í
önnur lönd eða dvöldu þar um tíma
við nám eða störf, - þá fóru þau
í heimsóknir til þeirra í sumarleyfi
sínu, og þau fengu sér lítinn „lysti-
bát“ í Noregi og könnuðu ókunna
stigu á skipa- og vatnaleiðum.
Fyrir 7 árum fór ég með þeim
á þessum bát frá Norður-Noregi
til Frederikstad, sem er við austur-
strönd Óslófjarðar. Þessi ferð tók
13 daga. Skeijagarðurinn var
þræddur eftir því sem hægt var.
Eldað var í bátnum og sofið. í
höfnum var landið skoðað í stuttum
ferðum og áhugaverðir staðir sótt-
ir heim. Fjórum árum síðar fór ég
aðra bátsferð með þeim og þá frá
bænum Arvika í Svíþjóð, en þar
var báturinn þá í vetrargeymslu.
Siglt var um Vánern-vatnið og
þaðan gegn um Götakanalen til
Váttern, en á þessari leið eru 20
skipastigar. Þessi ferð tók tvær
vikur. Víða var stoppað til að skoða
landið og heimsækja merka staði
og mannvirki. Báðar þessar ferðir
voru óvenjuleg ævintýri.
Þegar börnin voru orðin stálpuð
og sum farin í framhaldsnám utan
heimahaganna, þá fannst Guðrúnu
hún ekki hafa nóg að gera sem
heimavinnandi húsmóðir svo að
hún réð sig sem þvottakonu á skrif-
stofum hersins. Nokkru seinna var
auglýst fast starf aðstoðarmanns
við fræðsludeild hersins, og Guð-
rún sótti um það starf ásamt
nokkrum öðrum. Kunnáttupróf var
svo tekið í nokkrum greinum þessu
viðvíkjandi og hlaut hún stöðuna
og fékk eigin skrifstofu þar sem
hún hafði gert hreint áður.
Nú er hún starfandi sem
fræðslu-ráðgjafi innan hersins og
eini íslendingurinn í því starfi. Til
þess að hún gæti þetta þurfti sam-
hjálp í heimilishaldi og fleiru. Þetta
sýnir að þau stóðu saman og hjálp-
uðust að eftir því sem málin þróuð-
ust.
Já, ég samhryggist Gúðrúnu og
bömum þeirra við lát Einis, það
bar sannarlega snöggt að og
óvænt, því að hann var vel frískur
fyrir og varð sjaldan misdægurt.
En ég veit líka að Guðrún, börnin
og fjölskyldur þeirra eru samhent
fólk sem styður hvað annað.
Ég þekkti Eini vel og ég sakna
góðs vinar og góðs manns, sem í
engu vildi vamm sitt vita, - en
samviskusemi, heiðarleiki og hjálp-
semi voru hans lífsmáti, sem kom
fram í öllu hans starfi og viðhorf-
uin til lífsins.
Ég kveð Eini með söknuði og
ég tel að þetta ljóð, eftir Ingibjörgu
Sigurðardóttur, geti verið sam-
eiginleg kveðja frá ættingjum og
vinum, auk mín.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lifs-
ins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf sem gleym-
ist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að kynn-
ast þér.
Hans Jörgensson.
EINIR
JÓNSSON
Er nokkur æðri aðall hér á jörð
en eiga sjón út yfir hringinn þröngva
og vekja, knýja hópsins blindu hjörð
til hærra lífs - til ódauðlegra söngva?
(Einar Benediktsson)
Ávarp afa: „Jæja lagsmaður“
hljómar í eyra, og þá er' um að
gera að setja sig í áheyrnarstell-
ingar, því von er á viskulegum
fyrirbærum úr digurbarkalegum
hálsinum. Á eftir kemur gjarnan
eftirvæntingarfull þögn ... en
það er þess virði því í brúnum
augum afa býr svar við flestu og
bláar augnskálar barnsins lýsa til-
trúnaði...
Einir tengdafaðir minn lagði
hugvit sitt í allar sínar gjörðir.
Að loknum ströngum vinnudegi
verður hvíldin kærkomin lúinni sál.
Þegar ég kynntist tengdaföður
mínum fyrrverandi, varð mér fljótt
ljóst að hér fór einstaklingur sem
þegar hafði myndað sér skoðanir
á flestum fyrirbærum. Og þær
skoðanir voru afgerandi og mót-
uðu sterkan persónuleikann.
Hjálpsemi og hlýja einkenndu há-
vaxinn manninn,- sem kom svolítið
spanskt fyrir sjónir með fjörutíu
ára gamalt Clark Gable-yfirvara-
skegg, sá hann enga ástæðu til
að fjarlægja það né skipta um stíl,
það var ekki hans háttur, ekkert
verið að hlaupa eftir straumum
og stefnum.
Einir hélt frumburði mínum
undir skírn og urðu þeir alnafnar
og mestu mátar upp frá því.
Síðar vitnað í afa oftar en aðrar
hetjur. Svo lík urðu lífsviðhorfin
fram eftir, var það mótun - erfð-
ir? - skipta ekki máli hér þær
margþvældu vangaveltur.
Eitt er víst að Einir eldri varð
mikill afi sem sat löngum yfir
pælingum er vinnudegi lauk, hvað
mætti nú betur fara í vinnunni eða
heima, það var málið. Dyggur
þjónn yfir smáu - má e.t.v. segja,
en ekki kom honum í hug að ana
út í neitt að óathuguðu máli. Ein-
kunnarorðin: vandvirkni, sam-
viskusemi, nákvæmni; skyldi þetta
haft í fyrirrúmi. Oft var þörf á
að leggjast undir feld og hugsa,
það gerði Einir þegar mikið lá við.
I frístundum aflaði hann sér þekk-
ingar eftir því sem stundir gáfust,
og að grúska svolítið í leiðinni
sakaði ekki. Hagur á járn? Já, svo
sannarlega. Ef vél skyldi lagfærð
eða ekki yar allt með felldu, grip-
urinn eitthvað ómeðfærilegur, eða
ófáanlegt efni, smíðaði hann
stykkið sjálfur, ekkert upp á aðra
kominn með það.
Ógleymanlegar stundir með afa
tóku fram öllum teiknimyndasög-
um, enda gæddi afi hlutina lífi og
urðu þær ófáar skoðunarferðirnar.
Sögusviðið hið úfna Reykjanes í
öllum sínum blæbrigðum, við nátt-
úruskoðun, bátasmíð, og jafnvel
skotfimi þegar vel lá á afa.
Einir eldri unni Reykjanesi, enda
uppalinn þar í sjálfum Reykjanes-
vita og þekkti því æðaslög boða
og brimrasta. Gamli Willis-jeppinn
klauf ófærur af eigin rammleik og
fuglalífínu var gefínn gaumur. Það
þurfti líka að huga að kríuvarpinu
á vorin, maður lifandi.
Starfsvettvangur Einis var
lengst af verkstjórn og vélagæsla
hjá varnarliðinu á Keflavíkurflug-
velli. Á sínum tíma var hann heiðr-
aður þar fyrir dygga þjónustu og
kom engum á óvart.
Tengdafaðir minn var ekki
skaplaus, en undir hijúfu yflrborð-
inu bjó viðkvæm alheimssál. Það
sem háði honum hins vegar lengst
af var heilsuveila, og svo fór að
vélin, tifarinn óútreiknanlegi,
ákvað að ljúka störfum.
Kæri Einir, þú ert genginn inn
í ljósið - þar bíða þín störf þar
sem verklagið fær að njóta sín.
Blessun fylgi börnunum fimm
og barnabörnunum þrettán.
Elsku Guðrún, drottinn leiði þig
gegnum sorgarferlið og varpi ljósi
á veginn eina. Öðrum aðstandend-
um votta ég dýpstu samúð.
Karlína Hólm.