Morgunblaðið - 27.01.1996, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 1996 29
AÐSENDAR GREIIMAR
markaði. Yfirdráttur borgarsjóðs
var nú í árslok um 700 milljónir
króna en á síðasta kjörtímabili
stóð hann jafnan í um 1.400
milljónum króna í árslok og fór
um tíma, þegar verst lét, upp í
2.500 milljónir króna.
Eins og allir vita er viðvarandi
lántaka í formi yfirdráttar einhver
óhagstæðustu lán sem um getur,
enda er yfirdráttur fyrst og fremst
hugsaður sem sveiflujöfnunar-
tæki. Sjálfstæðismenn kusu hins
vegar að hafa þennan háttinn á
til að forðast opinbera umfjöllun
um skuldastöðu og lántökur borg-
arinnar. Skammtímalán þurfa ekki
umfjöllunar við í borgarráði, en
þegar tekin eru lán til lengri tíma
er málið lagt fyrir borgarráð til
afgreiðslu.
Ný vinnubrögð Reykjavíkurlist-
ans í fjármálastjórn borgarinnar
hafa því ekki aðeins leitt til þess
að skammtímaskuldir hafa lækkað
og samsetning lána orðið hag-
stæðari, heldur um leið til þess
að fjölmiðlar og borgarbúar eru
nú betur upplýstir um fjármál
borgarinnar en áður.
Ný innkaupastefna - risna
lækkar
Á flestum sviðum borgarrekstr-
arins hefur verið reynt að gæta
aðhalds og sparnaðar á þessu ári.
Frumkvæði Reykjavíkurlistans að
nýrri og endurbættri innkaupa-
stefnu hjá borginni hefur þegar
leitt til tugmilljóna króna sparnað-
ar. Nú er farið að bjóða út ýmis
verkefni sem áður var talið erfitt
eða jafnvel ógerlegt að bjóða út.
Reynslan hefur sannað hið gagn-
stæða. Víðast hvar er hægt að
koma við útboðum. Stórar borgar-
stofnanir sem voru algerlega fyrir
utan innkaupakerfi borgarinnar
bjóða nú öll sín verk út'í gegnum
Innkaupastofnun Reykjavíkur-
borgar. Á síðasta ári náðist jafn-
framt umtalsverður sparnaður í
risnu- og ferðakostnaði borgarinn-
ar. I því sambandi má nefna að
risna á árinu 1995 nam samtals
rúmum 14 milljónum króna en var
27 milljónir árið 1993 og rúmar
28 milljónir árið 1994. Þarna er
því um 50% sparnað að ræða.
Ferðakostnaður borgarinnar var 5
milljónum króna lægri á síðasta
ári en árið þar á undan, og auka-
fjárveitingar borgarráðs hafa
Iækkað til muna.
Þriggja ára áætlun
Allt ber þetta að sama brunni:
Fjármál borgarsjóðs hafa tekið
stakkaskiptum frá því nýr meiri-
hluti Reykjavíkurlistans tók við
stjórn borgarinnar. Hefur því eina
ferðina enn verið hrakin sú goð-
sögn, sem sjálfstæðismenn hafa
reynt að halda á lofti um sjálfa
sig, að þeir einir kunni með fjár-
mál að fara. Sú goðsögn snerist
reyndar upp í öfugmæli þegar á
síðasta kjörtímabili.
Til að freista þess að ná enn
betri tökum á rekstri borgarinnar
er nú unnið að því að gera þriggja
ára áætlun um rekstur, fram-
kvæmdir og íjármál borgarinnar
eins og sveitarstjórnarlög kveða á
um að gert skuli. Hefur verið skip-
uð verkefnisstjórn fjögurra emb-
ættismanna til að stjórna þessu
verki og endurskoðendur verið
ráðnir þeim til aðstoðar. Er stefnt
að því að leggja áætlunina fram
á fyrri hluta þessa árs og verður
það þá í fyrsta sinn sem slík áætl-
un lítur dagsins ljós hjá Reykjavík-
urborg.
Öflug uppbygging
Fjárhagsáætlanir og ársreikn-
ingar með öllu sínu talnaflóði segja
okkur ákveðna sögu - en ekki
söguna alla. Stjórnmál snúast um
fólk og rekstur borgarinnar snýst
um að þjóna fólki. Það ér í verka-
hring stjórnenda borgarinnar að
mæta þörfum Reykvíkinga' fyrir
sameiginlega þjónustu með eins
hagkvæmum hætti og kostur er.
Það er mat okkar sem stöndum
að Reykjavíkurlistanum að í dag
sé brýnast að mæta þörfum barna-
fólks í borginni. Það gerum við
með stóraukinni og tjölbreyttari
þjónustu við börn á leikskólaaldri
og með uppbyggingu í skólamál-
um. Árangurinn er þegar farinn
að segja til sín og á síðasta ári
fækkaði um 150-200 börn á bið-
listum Dagvista barna. Heilnæmt
umhverfi og aðstaða til útivistar
er krafa dagsins og henni er
mætt með því að gera útivistar-
svæði borgarinnar sem aðgengi-
legust svo þau nýtist borgarbúum
sem best. Áhersla verður lögð á
göngustíga, endurbætur á græn-
um svæðum og leiksvæðum í
hverfum borgarinnar, holræsa-
framkvæmdum verður haldið
áfram og m.a. lagfærð útrás í
mynni Elliðaánna sem lengi hefur
verið unnendum ánna mikill þyrn-
ir í augum. Af öðrum framkvæmd-
um sem fyrirhugaðar eru á þessu
ári má nefna að hafist verður
handa við byggingu nýrrar al-
mennings- og kennslusundlaugar
við íþróttamiðstöðina í Grafar-
vogi, nýtt útibú Borgarbókasafns-
ins í Grafarvogskirkju verður opn-
að, byggt verður hjúkrunarheimili
fyrir aldraða í Suður-Mjódd og
fyrstu rýmin tekin í notkun á fyrri
hluta ársins 1997, göngustígar og
opin svæði milli fjölbýlishúsa í
Fellahverfi verða fegruð, endur-
bætur gerðar í Austurstræti og á
Skólavörðuholti og áfram verður
haldið með átak í þágu fatlaðra,
hjólandi og gangandi vegfarenda.
Unnið verður áfram að umferða-
röryggismálum, og í tveimur
hverfum til viðbótar verður há-
markshraði lækkaður í 30 km.
Á réttri leið
Fyrir kosningar líkti ég Reykja-
víkurborg við stórt skip sem er
lengi að skipta um stefnu eftir að
stýrinu hefur verið snúið. Stýrinu
vár snúið fyrir hálfu öðru ári þeg-
ar Reykjavíkurlistinn var kosinn
til að standa við stjórnvölinn, og
smátt og smátt hefur skipið breytt
um stefnu. Við erum á réttri leið
eins og ég hef sýnt fram á í þess-
um tveimur greinum, og framund-
an er öflug sigling.
Höfundur er borgarstjóri.
BRIPS
Umsjön Arnór G.
Ragnarsson
Skráningu að ljúka
í tvímenninginn
á Bridshátíð
SÍÐASTI skráningardagur í tví-
menningskeppnina er miðvikudag-
inn 31. janúar. Tvímenningurinn
hefst kl. 19 á föstudagskvöld. Spil-
aður verður Monrad-barómeter, 90
spil og parafjöldi verður hámark
120. Keppnisgjald kr. 10.000 á par.
Eins og undanfarin ár áskilur
Bridssambandsstjórn sér rétt til að
velja pör í tvímenning Bridshátíðar.
Keppt verður um nokkur sæti í ,
vetrarmitchell BSÍ föstudagskvöld-
ið 10. febrúar. Áskilið er að kepp-
endur séu snyrtilega klæddir.
Sveitakeppnin hefst kl. 13 sunnu-
daginn 18. febrúar og heldur áfram
á mánudag kl. 13. Skráning fer
fram á skrifstofu Bridssambnds ís-
lands í síma 587 9360.
Bridsdeild Fél. eldri borgara,
Kópavogi
Spilaður var Mitchell-tvímenningur
föstudaginn 19. janúar. 24 pör mættu,
úrslit í N/S urðu:
Eysteinn Einarsson - Sigurleifur Guðjónsson 258
Sæmundur Bjömsson - Böðar Guðmundsson 256
Ingveldur Viggósd. - Rapheiður Bjömsson 237
Fróði Pálsson - Haukur Guðmundsson 225 4~
A/V:
Baldur Ásgeirsson - Magnús Halldórsson 274
Ingibjörg Stefánsd. - Þorsteinn Davíðsson 259
JónAndrésson-BjömKristjánsson ' 235
HeiðurGestsd.-StefánBjömsson 226
Meðalskor 216
Spilaður var Mitchell-tvímenningur
þriðjudaginn 23. janúar. 24 pör
mættu, úrsiit í N/S:
Þórarinn Ámason - Þorleifur Þórarinsson 256
Eysteinn Einarsson - Sigurleifur Guðjónsson 232
Sæmundur Bjömsson - Böðvar Guðmundsson 227
Baldur Ásgeirsson - Magnús Halldórsson 225
A/V: »
Eggert Einarsson - Anton Sigurðsson 274
Ásthildur Sigurgíslad. - Láras Amórsson 240
Bergsveinn Breiðfjörð — Stígur Herlufsen 240
Hannes Alfonsson - Einar Elíasson 234
Meðalskhr 216
Hvaða áhríf hefur reglubundin þjálfun? Gunnhildur A. Vilhjálmsdóttir og
Kristín E. Hólmgeirsdóttir frá faghópi um endurhæfíngu hjartasjúklinga skrifa
um hin ýmsu áhrif þjálfunar.
Sjúkra-
þjálfarinn
segir ...
Aukin
hreyfing -
betri líðan
FÓLK finnur fljótlega breytingar á
andlegri líðan sinni við reglu-
bundna þjálfun. Erfitt er að festa
hendur á þeim því þetta er hug-
lægt mat hvers og eins. Við það að fara
út og hreyfa sig, fáum við líkamlegt álag
í stað andlegs álags þannig að við gleymum
a.m.k. um stund amstri dagsins jafnvel
þótt undirmeðvitundin sé að störfum. Oft
virðast lausnir á hinum ýmsu vandamálum
liggja fyrir þegar heim er komið. Þetta er
oft nóg til þess að minnka kvíða og streitu-
einkenni. Einnig finnst mörgum einbeiting
batna og skapið léttast.
Líkamlegri áreynslu fylgir eðlileg slökun
sem oftast auðveldar okkur að ná betri
nætursvefni. Líkamlega virkur einstakling-
ur á því síður við svefnvandamál að stríða.
Líkamlega sterkur einstaklingur hefur
meira mótstöðuafl gegn veikindum og nær
sér fyrr ef hann veikist. Einnig dregur
reglubundin líkamsþjálfun úr líkum á ýms-
Gunnhildur
Vilhjálmsdóttir
Kristín E.
Hólmgeirsdóttir
um sjúkdómum s.s. hjarta- og æða-
sjúkdómum.
Hvaða líkamlegar breytingar
verða við þjálfun?
Reglubundin líkamleg áreynsla eyk-
ur samdráttarkraft hjartans og úthald
þess eykst. Hjartað þarf því ekki að
slá eins oft á mínútu til þess að koma
sama blóðmagni frá sér. Þetta segir
okkur að hvíldarpúls og hjartsláttur
við álag lækkar þannig að hægt er
að þjálfa lengur án þess að þreyta
taki völd. Reglubundin þjálfun getur
haft áhrif til vægrar lækkunar blóð-
þrýstings sé hann of hár. Fólk sem
hefur of háan blóðþrýsting er oft á
tíðum einnig of þungt. Reglubundin
þjálfun eykur brennslu og hjálpartil við
að fækka aukakílóum sem leiðir til þess
að blóðþrýstingur lækkar sé hann of hár.
Þjálfun hefur áhrif á blóðfitu og dregur
úr hættu á hjarta- og æðasjúkdómum.
Lungnastarfsemin batnar við þjálfun.
Þetta er einn af þeim þáttum sem auðvelt
er að finna breytingu á. Við sama álag
mæðist fólk minna en það gerði áður en
þjálfun hófst.
Áhrif á stoðkerfi
Ýmsar breytingar verða á stoðkerfi lík-
amans við reglubundna þjálfun. Beinin
styrkjast við líkamlegt álag og því þurfum
við síður að óttast beinþynningu er árin
færast yfir. Beinagrindarvöðvar styrkjast
einnig og úthald þeirra eykst. Blóðflæði
til vöðva eykst þannig að aðflæði næringar-
efna og brottflæði úrgangsefna batnar.
Þetta ásamt auknum liðleika, sem fæst
með aukinni hreyfingu, leiðir til vellíðunar
í vöðvum og minni vöðvaspennu. Með þessu
dregur úr líkum á ýmsum stoðkerfisein-
kennum s.s. vöðvabólgu. Líkamsvitundin
batnar og fólk ber sig betur. Líkaminn
verður stinnari, útlínur og limaburður fal-
legri en áður. Með auknu líkamlegu út-
haldi eigum við meiri orku eftir í lok vinnu-
dags til aukinnar þjálfunar og tómstunda-
iðkunar.
Aukin hreyfing eykur brennslu líkam-
ans. Þannig er auðveldara að fækka auka-
kílóum og/eða viðhalda kjörþyngd sinni.
Af framansögðu er ljóst að það er til
mikils að vinna. Auk líkamlegs og andlegs
ávinnings er félagslegi þátturinn stór. Fólk
nær oft að rífa sig út úr félagslegri einangr-
un með því að fara út og stunda reglu-
bundna hreyfmgu. Það að fara út og hitta
annað fólk er einn af þeim þáttum sem fá
fólk til þess að halda áfram því maður er
jú manns gaman.
Gunnhildur A. Vilhjálmsdóttir er sjúkra-
þjálfari á Heilsustofnun NLFÍ. Kristín E.
Hóímgeirsdóttir er sjúkraþjálfari á Land-
spítalanum og HL-stöðinni.
Teikningu gerði Kristbjörg Helgadóttir
sjúkraþjálfari á Reykjalundi.