Morgunblaðið - 16.06.1996, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 16.06.1996, Blaðsíða 34
34 B SUNNUDAGUR 16. JÚNÍ 1996 MORGUNBLAÐIÐ FISKIMANNAÞORPIÐ Liideritz í sunnanverðri Namibíu þar sem mikill fjöldi íslendinga hefur búið og starfað. Ahorninu á Bismarck Strasse og Kaiser Wil- helm Strasse rekur Frau Schröder gardínuverslun og hugsar vel um viðskiptavini sína. Þegar hún svo sá strákling að betla fyrir utan verslunina, stormaði hún út og öskraði á drenginn á kjarn- yrtri þýsku „Verschwinde du Drecksack“ og strákurinn forðaði sér eins og fætur toguðu. Ég varð vitni að þessu atviki, ekki í Þýska- landi, heldur á strönd Suður-Atl- antshafsins í Namibíu í bænum Swakopmund, sem segja má að sé jafnþýskur og hvaða bær sem er í Þýskalandi. Saga í Namibíu hafa svartir þjóð- flokkar búið árþúsundum saman og þar er að fínna merkar stein- ristur frá forsögulegum tíma. Evr- ópubúar komu ekki til Namibíu fyrr en á 19. öld og Namibía varð þýsk nýlenda árið 1884 og nefnd; ist þá Deutsch-Súdwest-Afrika. í fyrri heimsstyijöldinni 1914 komst landið undir Suður-Afríku sem fór með stjórn landsins næstu þrjá aldarfjórðungana. Þótt svo langt sé um liðið frá þýska nýlendutíma- bilinu, eru þýsk áhrif ennþá mjög sterk í Namibíu. Götunöfn eru víða á þýsku, þýska er algengt mál í listum, verslun og viðskiptum. Margir þýskir skólar eru í landinu og í Namibíu búa um 50 þúsund afkomendur þýskra landnema sem halda fast í þýska tungu, siði og venjur. Namibía var hjálenda Suður- Afríku frá 1914 til 1990, en þá hlaut landið sjálfstæði og Lýðveldið Namibía var stofnað 21. mars 1990. Þegar loksins náðist sam- komulag um viðskilnað við Suður- Afríku eftir áratuga sjálfstæðisbar- áttu, fór viðskilnaður landanna vel fram í umsjón Sameinuðu þjóðanna og undir yfirstjóm Martti Ahtisa- ari, núverandi forseta Finnlands, sem gerður var að heiðursborgara Namibíu fyrir störf sín í þágu landsins, þegar hann kom í opin- bera heimsókn á síðastliðnu ári. Eins og áður sagði var Namibíu stjómað sem væri hún hluti Suður- Afríku frá lokum fyrri heimsstyrj- " aiidar til 1990 og fer því ekki á milli mála að þótt þýsk áhrif séu enn sterk í Namibíu, þá eru suður- afrísk áhrif enn sterkari. Margir bankar, verslunarkeðjur og stórfyr- irtæki eru útibú frá Suður-Afríku eða að stórum hluta í eigu suður- afrískra aðila og um 80% alls vöru- innflutnings til Namibíu kemur frá Suður-Afríku. Gjaidmiðill Namibíu, Morgunblaðið/Ómar Friðriksson SKRAUTBÚNIR Namibíumenn dansa þjóðdansa við trumbuslátt, sem þeir gera einatt þegar þeir fagna góðum gestum. Samgönguráðherra Namibíu, Oskar Valent- in Plichta, verður hér á landi í opinberri heimsókn dagana 23.-28. júní nk. í boði Halldórs Blöndals, hins íslenska starfsbróður síns. I föruneyti ráðherrans verður meðal annarra flugmálastjóri Namibíu sem er ís- lendingurinn Grétar Oskarsson sem hér gerir grein fyrir þessu landi sem mest tengsl hefur við ísland af öllum Afríkuríkjum. namibíski dollarinn, er bundinn gjaldmiðli Suður-Afríku, randinu, og hefur sama verðgildi. Gengi þessara gjaldmiðla miðað við ís- lenskar krónur er nú þannig að: 1 N$ = 1 rand = 15,50 íslenskar krónur. íbúar og tunga íbúar Namibíu eru um 1,5 millj- ónir og eru um 90% þeirra krist- innar trúar. Ibúarnir skiptast í grófum dráttum þannig að svartir eru um 1,3 milljónir (Wambo 720.000, Kavango 130.000, Herero 110.000, Damara 110.000, Nama 80.000, Caprivi-búar 60.000, Búsk- menn 50.000, Tswana 10.000, aðr- ir 20.000), hvítir eru um 110.000 og litaðir um 100.000. Hinir ýmsu svörtu þjóðflokkar Namibíu eiga sér flestir eigið tungumál eða mállýsku sem til- heyra tveimur aðalmálaflokkum, Bantu og Khoikhoi. í Namibíu eru töluð alls um 14 tungumál og þar af þijú af evrópskum uppruna (þýska, enska og afrikaans). Afr- ikaans, tungumál Búanna í Suður- Afríku, sem runnið er frá hol- lensku, var opinbert tungumál í Namibíu ásamt ensku til 1990. Ennþá er afríkaans það tungumál sem flestir tala sín á milli í Namib- íu (lingua franca), þótt enska sé hið eina opinbera tungumál lands- ins frá lýðveldisstofnuninni 1990. Veðrátta og lega Namibía er á vesturströnd Afr- íku við Suður-Atlantshafið og er strandlengjan 1.490 km löng. Norðan við Namibíu er Angóla, í austri er Botswana og í suðri Suð- ur-Afríka. Namibía er átta sinnum stærra en Island eða um 825 þús- und ferkílómetrar. Loftslag er þurrt og hlýtt, og í Windhoek er meðal- hiti í janúar, sem er hlýjasti mánuð- urinn, um 17 á nóttunni og 29 á daginn. I júlí, sem er kaldasti mán- uðurinn, er meðalhiti um 6 á nótt- unni og 20 á daginn. í höfuðborginni Windhoek búa um 150 þúsund manns, en borgin sjálf er mög falleg með fagran fjallahring á hásléttu í miðju land- inu í um 1.700 metra hæð yfir sjáv- armáli. Til þess er tekið hversu loftið er tært og ómengað og sjálf borgin er hrein og snyrtileg. Borg- ina prýða margar fagrar byggingar frá þýska nýlendutímanum og þess hefur verið sérstaklega gætt við nýbyggingar að þær falli vel inn í borgarmyndina eins og hún er fyrir. Sólskinsdagar í Windhoek eru að meðaltali um 360 á ári og ekki rignir og vart sér ský á himni frá maí til október. Aðalrigningar- tíminn er frá janúar til mars, en þá geta komið allmiklir rigning- arskúrir með þrumum og eldingum í stutta stund, en síðan brýst sólin fram á ný. Vegna lítillar úrkomu síðustu ár standa íbúar Windhoek frammi fyrir miklum vanda. Vatns- birgðir borgarinnar eru orðnar hættulega litlar og verði ekki mikil úrkoma á næsta rigningartímabili getur neyðarástand orðið ríkjandi. Atvinnuvegir Meðaltekjur á íbúa Namibíu eru með þeim hæstu í Afríku (um US$ 1460/ári) en þeim er að vísu mjög misskipt enn sem komið er. Mark- viss menntun þjóðarinnar og upp- bygging atvinnuvega mun vænt- anlega bæta hagsæld og jafna lífs- kjörin þegar fram líða stundir. Aðal útflutningsvörur Namibíu eru: demantar 38%, málmar alls konar (þ.m.t. úraníum) 23%, fiskafurðir 21% og landbúnaðarafurðir 12%. Ferðamannaiðnaður er ört vaxandi og stefnt er að mikilli uppbyggingu hans á öllum sviðum. Vegna gam- alla tengsla við Þýskaland kemur það ef til vill ekki á óvart að um 80% allra ferðamanna í Namibíu koma frá Þýskalandi og þýskumæ- landi nágrannalöndunum, Austur- ríki og Sviss. Stjórnarfar Eins og kunnugt er af fréttum er ástand skelfilegt í mörgum ríkj- um svörtu Afríku og nægir að nefna Líberíu, Angóla og Rúanda sem dæmi þar um. Oftast er orsaka hörmunga margra ríkja Afríku að leita hjá misvitrum, samviskulaus- um og gerspilltum leiðtogum ríkj- anna, sem hafa náð völdum með illu eða góðu og nýta sér fengin völd í eigin hagsmunaskyni. Tveir lýðræðislega kosnir þjóðhöfðingjar Áfríku standa þó einkum og sér í lagi upp úr sem óumdeildir og traustir leiðtogar í löndum sínum, hafnir yfir spillingu og misnotkun valds. Þessir þjóðarleiðtogar eru Nel- son Mandela, forseti Suður-Afríku og Sam Nujoma, forseti Namibíu. Báðir háðu þeir áratugum saman stranga baráttu fyrir sjálfstæði landa sinna og þegar draumur þeirra varð að veruleika, reyndust þeir vandanum vaxnir og urðu boð- berar friðar, sátta og samlyndis meðal þegna sinna. Það er engin tilviljun að svo mörg lönd Evrópu, þar með talið Island og hin Norður- löndin, eru sérstaklega fús að rétta Namibíu hjálparhönd með hvers konar þróunaraðstoð í formi fjár- magns, þekkingar og mannafla. I Namibíu kemur aðstoðin að notum

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.