Morgunblaðið - 07.09.1996, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 07.09.1996, Blaðsíða 38
38 LAUGARDAGUR 7. SEPTEMBER 1996 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ + Jenný J. Levy fæddist í Hrísa- koti á Vatnsnesi hinn 9. ágúst 1910. Hún lést á Sjúkra- húsinu á Hvamms- tanga hinn 26. ág- úst siðastliðinn. Foreldrar hennar voru hjónin Guð- ríður Guðrún Gísla- dóttir frá Lágafelli í Mosfellssveit, f. 11.5. 1882, d. 3.10. 1951, og Jóhannes Pétur Jónsson bóndi í Hrísakoti, f. 3.12. 1868, d. 20.12. 1938. Systkini Jennýjar sem upp komust eru: Jón, f. 6.6. 1909, d. 4.5.1957. Helga, f. 17.1.1912, d. 16.10. 1987. Stefán, f. 27.6. 1915, d. 3.7. 1987. Skúli, f. 10.5. 1924, býr í Reykjavík, og Björn Þórarinn, f. 29.5. 1930, d. 11.5. 1995. Hinn 25. desember 1937 giftist Jenný Jóhannesi Helga E. Levy frá Osum á Vatnsnesi, f. 29.5. 1910, d. 26.5. 1981, síðar bónda og oddvita í Hrísakoti. Foreldr- ar hans voru hjónin Ogn Guð- mannsdóttir frá Krossanesi, f. 1.7. 1877, d. 28.2. 1955, og Egg- ert Levy frá Tjörn á Vatns- nesi, síðar bóndi og hreppstjóri á Ósum, f. 30.3. 1875, d. 22.11. 1953. Börn Jennýjar og Jóhannesar eru: 1) Svanhildur Erla, f. 4.9. 1937, býr í Reykjavík, gift Gunn- laugi Guðmundssyni, f. 8.2. 1931, og eiga þau fjögur börn og átta barnabörn. 2) Agnar Rafn, f. 30.1. 1940, býr í Hrísa- koti, kvæntur Hlíf Sigurðardótt- Elsku amma min. Þegar sorgin særir hjarta mitt, ég sé í anda milda brosið þitt. Og þig sem ávallt þerraðir mínar brár, og þoldir ekki að sjá á hvarmi tár. Þú varst tekinn allt of fljótt mér frá, þín fagra minning er besta sem ég á. Þó hyrfirðu hafið yfir blátt, ég heyri ennþá hvern þinn hjartaslátt. Hvert sem hinn hrímkaldi heimur mig ber, skal hjarta mitt ævilangt tilheyra þér. Þó lífíð sé leikur að sjá, ég lifí nú sem blaktandi strá. Eg á fróandi þrá, sem ég fleyti mér á. Ég fái í eilífð, að dvelja þér hjá. (Guðrún Gísladóttir) Þakka þér samverustundirnar. Við mamma biðjum algóðan Guð að styrkja aðstandendur í sorginni. Guðrún Erna Levy. Einn sólfagran sunnudag gekk Jenný, mágkona mín, með mér upp í Barð fyrir ofan bæinn í Hrísa- koti. Hún var að sýna mér plönt- urnar, sem hún hafði sáð til. Við gengum hátt upp í hlíðina. Flestum trjánum fylgdi saga þeirra, hve gömul þau væru og hve hratt þau hefðu vaxið. Hún og fjölskyldan hefðu borið áburð að þeim og reynt að skýla þeim fyrir vetrarnæðingn- um. „Ég vildi sýna, að það væri hægt að rækta tijágróður á Vatns- nesi,“ sagði hún svolítið ísmeygi- leg, kímin og brosandi. „Þetta er kannski það eina, sem lifir eftir minn dag.“ Það var eins og hún hefði þá gleymt öllum góðverkum sínum og stuðningi við mann sinn, afkomendur og bróðursyni sína. Hún fann það af eðlislægri ávísun, að konur þyrftu að gera eitthvað nýstárlegt til þess að þeirra yrði minnst. ur og eiga þau fimm börn og tvö barna- börn. 3) Eggert Ós- mann, f. 26.4. 1947, býr í Reykjavík, var kvæntur Ingunni Sigurðardóttur, f. 8.3. 1949 og eiga þau fjóra syni. Þau skildu 1986. Síðar eignaðist hann dótt- ur með Rannveigu Sigurðardóttur, f. 28.6. 1953, en kona hans er María Norðdahl, f. 13.4.1950. Jenný hóf búskap með manni sínum á Ægissíðu árið 1936 og bjuggu þau þar til ársins 1938. Þá bjuggu þau á Ósum frá 1938 til 1940 er þau fluttust að Hrísa- koti þar sem þau stunduðu bú- skap sinn til ársins 1975, en dvöldust þar til ársins 1981 er Jóhannes lést. Eftir það dvald- ist hún á Hvammstanga um nokkurt skeið, þá hjá börnum sínum í Reykjavík en á Hjúkr- unarheimilinu á Hvammstanga frá því í janúar 1995. Jenný tók þátt í störfum kven- félagsins Ársólar í Þverár- hreppi og var formaður þess um tíma. Áhugamál hennar tengdust landbúnaði og gróður- rækt en Jenný byijaði að gróð- ursetja tré fyrir ofan bæinn í Hrísakoti í byijun sjöunda ára- tugarins. Þar er nú dágóður tijálundur, hinn fyrsti á Vatns- nesinu. Útför Jennýjar fer fram frá Vesturhópshólakirkju í dag, laugardaginn 7. september, og hefst athöfnin kl. 14.00. Seinna minnist ég ólíkrar heim- sóknar að Hrísakoti. Þá var öðru- vísi um að litast. Þetta var í maí- mánuði 1970, og ösku frá Heklu hafði lagt yfir Vatnsnesið. Heima- jörðin í Hrísakoti var þakin svört- um sora. Þetta var um sauðburð- inn, og flúor-mengun sýkti lömb og skepnur. Húsfreyjan lét sér hvergi bregða fremur en endranær og hafði orð á því, að allt mundi lagast. Hún brá sér upp á hól við bæinn til að gefa nýfæddu lambi að sjúga úr pela, en vesalings ærin kom á eftir á hnjáliðunum og fékk sinn sopa líka. Eftir fylgdi hópur af dýrum, sem fengu sopa af nýmjólkinni, eftir því hvernig þau voru á sig komin. Jennýju varð að ósk sinni um að allt mundi lagast. Hrísakot er nú ein blómleg- asta jörðin á Vatnsnesinu, og þar er búið af myndarskap eins og forðum. Við Jón Jóhannesson háskóla- kennari, bróðir Jennýjar, giftum okkur árið 1949, og hann vildi sýna mér æskustöðvar sínar norð- ur á Vatnsnesi. Hann naut þess að vera hjá systur sinni og manni hennar, Jóhannesi E. Levy odd- vita, leikfélaga sínum og vini. Hjá þessu góða fólki fannst honum eins og hann væri kominn heim. í Hrísakoti var enn búið í gamla bænum, steinsteyptu húsi með torfþaki. Margt minnti þá á fyrri tíð. Gamla klukkan tifaði enn á veggnum. Hún var fyrst fengin til þess, að afi þeirra systkina, Jón Jónsson frá Syðsta-Hvammi, gæti fylgst með klukkuslættinum, er hann var orðinn blindur. - Þau Jenný og Jóhannes gengu úr rúmi fyrir okkur, og við vorum látin sofa í gömlu baðstofunni. Drifhvítt lín var á rúmum, útsaumuð sæng- uiver og ótal kræsingar voru á borðum. Auðséð var að Jenný, mágkona mín, hafði oft þurft að taka til hendi við heimilisstörfin. Jón Jóhannesson lést tæplega fjörutíu og átta ára að aldri, og aðstæður fjölskyldunnar voru mjög erfiðar. Jenný fann alltaf hvenær hennar var þörf og ekkert var henni ljúfara en að verða bróð- ursonum sínum, Helga og Jóni, að liði. Jóhannes, bóndi hennar, var og sama sinnis. Hann fór með þeim í réttirnar, lét þá velja sér gimbrarlamb og fékk þeim arðinn af ánum, þegar hann kom suður. Á hveiju sumri hlökkuðu þeir til að fara norður á Vatnsnesið í sveit- ina sína, en þar kynntust þeir al- gengum sveitastörfum í öllum sín- um fjölbreytileik. Mest var þó vert um hlýjuna, sem streymdi frá hús- ráðendum, sem voru þeim eins og bestu foreldrar. Vonand.i vex tijágróður Jennýj- ar norður á Vatnsnesi og einnig sá arður, sem hún veitti með um- hyggju sinni og ástúð. Að lokum vil ég þakka þessari merku konu fyrir samfylgdina, og aðstandend- um hennar votta ég innilega sam- úð. Guðrún P. Helgadóttir. Hún Jenný mín er búin að fá hvíldina 86 ára gömul. Veit ég að hún kvaddi sátt, því þegar ég leit inn til hennar á ferð minni um Norðurland í júlí sl. þá ræddum við þessi vistaskipti og sagðist hún gjarnan vilja fá hvíld, hún gæti varla verið svo syndug að almætt- ið vildi hana ekki. Ef vandlætið er það mikið, að það verður ekki tekið á móti henni, þá er enginn þarna uppi. Fyrsta ferð mín norður í Hrísa- kot til móðursystur minnar var sumarið 1945. Móðir mín ásamt systkinum sínum var að fara i ferð til Akureyrar, en hængur var á, við systurbörnin vorum orðin þijú, Erla, Agnar og ég. Þóttum við of ung fyrir svona ferð sem bara var ætluð fullorðnum, en amma okkar Guðríður lét ekki sitt eftir liggja, hún tók mig með sér norður og þar sá hún um okkur á meðan á ferð stóð. Upp frá þessu var hugurinn óvenju sterkur tii Hrísakots, þar sem Jenný og Jói voru þetta trausta og hlýja at- hvarf sem maður sótti í. Jenný var heimakær með ein- dæmum, vildi helst aldrei fara af bæ, enda var hún búkona, eins og þær gerast bestar, og náttúrubarn af Guðs náð. Kindurnar sínar þekkti hún hveija fyrir sig og það með nafni, ef þær hétu eitthvað. Kýrnar voru henni svo hjartfólgn- ar, að ef maður sagði eitthvað misjafnt um þær, þá varði hún þær eins og börnin sín. Frá því ég man fyrst eftir var fallegur garður sunnan við bæinn, sem hún ræktaði eins og lífið í bijósti sér, hlúði að litskrúðugum blómunum og tijánum sem komu mismikið brotin undan snjóþunga vetrarins, en allt dafnaði þetta í umsjá hennar. Ein af hennar stærstu óskum var að rækta tijálund á landinu sínu, sú ósk rættist þegar hún fór að gróðursetja tré í barðinu fyrir ofan bæinn, þar undi hún hag sín- um hvað best. Ég held að mér sé óhætt að segja, að allar hennar tómstundir hafi verið í barðinu frá því að snjóa leysti á vorin og þar til laufin voru fallin á haustin. Jenný og Jói komu upp þremur mannvænlegum bömum. Nutu þau samvista í 44 ár, en hann lést á heimili þeirra 1981 og vantaði þá þijá daga upp á að verða 71 árs. Mikill var missir hennar og var henni kært að tala um hann og rifja upp góðar stundir. Hinn 9. ágúst sl. hringdi ég í hana í tilefni afmælis hennar, var hún óvenju kát og hláturmiid þennan dag. Rifjuðum við upp mörg brosleg atvik sem höfðu hent okkur í gegnum tíðina og ekki seinna vænna því 26. ágúst var hún öll. Guð veri sálu hennar náðugur. Ég kveð hana með söknuði. Hanna. Mig langar til að kveðja þig, Jenný föðursystir mín, og þakka þér fyrir allt sem þú gerðir fyrir mig. Ég var tæplega fjögurra ára gamall þegar ég kom fyrst í heim- sókn til þín í Hrísakot, þá í fylgd með foreldrum mínum. Pabbi dó vorið eftir og það sumar og næstu átta sumur var Hrísakot heimili mitt á sumrin. Tii þín var alltaf gott að koma og ég man að ég hlakkaði mjög til að koma norður á vorin. Alltaf tókst þú jafn vel á móti mér og ég man að ég leit- aði alltaf til þín þegar á móti blés. Þá var gott að finna hlýjuna þína. Stundum settistu hjá mér þegar ég var komin í rúmið og sagðir mér frá einhverju skemmtilegu. Mest gaman hafði ég af sögum frá því að þið pabbi voruð börn í Hrísakoti og sérstaklega einni þegar hann manaði þig til þess að stökkva yfir skurð á eftir sér en þú lentir á kafi í skurðinum. En það var ekki bara ég sem fann hlýjuna þína, sama gilti um allt kvikt á bænum. Stundum varð ég dálítið öfundsjúkur þegar þú fórst milli húsa og allar skepnur bæjar- ins, hundur, köttur, hænur, lömb og kálfar, eltu þig. Þegar ég spurði þig um þetta gerðir þú ekki mikið úr því og sagðir að þetta væri mest matarást. Stund- um gat þetta þó komið sér illa, einkum á þann hátt að sumar kýrnar seldu ekki þegar aðrir mjólkuðu þær. Á þessum árum þóttist ég hafa mikilvægu hlut- verki að gegna í fjósinu og var afar stoltur af kú sem hét Silfra, en hún var „fystuverðlaunakýr" eins og það hét í þá daga. Vand- inn var hins vegar sá að ef þú gast ekki mjólkað hana, þá seldi hún seint og illa og nytin minnk- aði. I Hrísakoti var einnig lítill tijá- garður og í honum áttir þú mörg handtökin. Sérstaklega man ég eftir litlum vermireit þar sem þú ræktaðir jarðarber og hve gaman var að smakka berin á haustin. Seinna færðir þú út kvíarnar með skógrækt í barðinu fyrir ofan bæinn og við töluðum um hve gaman yrði þegar þarna væri kom- inn skógur. Þótt við hittumst sjaldnar eftir að þú hættir að búa, var alltaf jafn gott að hitta þig og skynja sömu hlýjuna og væntumþykjuna og í Hrísakoti forðum. Allar mínar minningar um þig, Jenný frænka mín, eru á þennan sama góða veg og allir sem um- gengust þig gátu lært af öllu því góða sem þér fylgdi. Guð blessi þig í þinni síðustu ferð. Helgi Jónsson. Kom innar og heim! mælir ásýnd hvers fjalls. Kom innar og heim! syngur blærinn í viðum. Það kveður í ómi hvers fossafalls og við flúðir og tanga í hafrótsins iðum. Svo mæla við sál vora eilífð og öld, hinn árfagri morgunn, hið friðsæla kvöld. Sjálft himinsins mál yfir háfjallariðum. Hvíslar um víðan geim: Kom innar og heim! (Sig. Ein.) Hún Jenný hefur verið kölluð innar og heim. Hún verður í dag kvödd og lögð til hinstu hvílu heima í sveitinni sinni, við hlið eiginmanns síns Jó- hannesar E. Levy, sem féll frá fyrir rúmum 15 árum. Samkvæmt lögmálinu verða þeir sem unnið hafa langan dag fegnir hvíld að kvöldi. Það ætti því ekki að koma á óvart þegar þeir sem lokið hafa löngu og far- sælu ævistarfi sofna svefninum langa. Mig setti samt hljóða er mér var flutt andlátsfregnin hennar. JENNYJ. LEVY Að mér settist sorg og tregi, — en á öllu eru tvær hliðar og ég trúi því að nú þegar hún kemur innar og heim geti andar þeirra Jóhannesar sameinast á ný og notið fegurðar sveitarinnar sem ól þau bæði og þau unnu svo mjög. Sveitarinnar sem naut starfsorku þeirra, fórnfýsi og alúðar og geym- ir flest þeirra spor frá æsku til elli. Þegar ég kynntist þeim hjónum fyrst, fyrir hátt á þriðja tug ára, var Jóhannes oddviti sveitar sinnar, Þverárhrepps á Vatnsnesi, og hafði verið um langt skeið. Því starfi gegndi hann til dauðadags. Hann var vakinn og sofinn yfír velferð og hagsæld sveitarinnar og beitti sér mjög í baráttu fyrir öllu því er stuðlað gæti að framförum og bættri stöðu hennar. Hann hélt öll gögn og bækur hreppsins af mik- illi nákvæmni og áreiðanleika, sem honum var svo eðlislægur. Og alltaf var Jenný til staðar. Hans stoð og stytta. Hún sinnti búinu þegar hann var fjarverandi vegna sinna opinberu starfa og hljóðlát og alúðleg veitti hún gest- um rausnarlegan beina, hvort sem erindi þeirra var einvörðungu við oddvitann, starfs hans vegna, eða að styrkja vináttu og ættarbönd og njóta samvista við fjölskyld- una. Ég minnist þéttingsfasts hand- taks og hlýlegu kveðjunnar, „komdu blessuð og sæl og vertu velkomin" þegar ég kom fyrst í heimsókn til þessara öðlingshjóna í Hrísakot og ætíð síðan. Eldri drengirnir mínir eiga því láni að fagna að muna vel ömmu og afa heima í Hrísakoti, hlýjuna og ástúðina þeirra. Minningar yngri drengjanna ná einungis til ömmu Jennýjar í Reykjavík og á Hvammstanga. En þeir minnast líka umhyggjusemi hennar og glettni, hlýjunnar og bænanna um Guðs blessun og farsæld. Öll erum við ríkari af, og þakklát fyrir þær stundir er við nutum saman. Með þeim eru gengnir virðuleg- ir fulltrúar þeirrar kynslóðar er ekki þekkti kröfugerð á annarra hendur, en fundu lífsfyllingu í því að gera skyldu sína í hvívetna, yrkja jörðina, rækta og veita að- hlynningu. Hún Jenný ræktaði svo sannarlega garðinn sinn — í víðustu merkingu þeirra orða. Natni hennar við blómarækt og trjáa var viðbrugðið og engu minni en umhyggja hennar fyrir skepnunum. Umgengni hennar við þær og nákvæmni við hirðingu var lærdómsrík og eftirminnileg reynsla þeim sem fengu að fylgj- ast með. Hún Jenný deildi ánægjustund- um og spaugi með okkur hinum, en harma sína bar hún ekki á torg. Eftir öll árin sem leiðir okk- ar lágu saman á ég dýrmætar minningar um hógværa og elsku- lega konu sem unni manni sínum, heimili og börnum og fjölskyldum þeirra. Hún sýndi það með því að vera vakin og sofin yfir velferð þeirra og alltaf til taks ef hún gat hjálpað eða hlynnt að. Hún unni einnig sveitinni sinni og jörð- inni og kom það best fram í við- horfum hennar, umgengni um landið og ræktunarstarfi. Langur vinnudagur er að kveldi kominn. Eftir hana - og þau hjón bæði - liggur farsælt starf. Verkin hennar voru unnin í kyrrþey, og af ástúð og natni. Þau hafa borið ríkulegan ávöxt þar sem eru börn- in þeirra þijú og hinn stóri hópur dugandi og efnilegra afkomenda. Hún getur því stolt litið yfir verk- in sín — lífsávextina — og notið verðskuldaðrar hvíldar hjá bónda sínum nú þegar hún hefur einnig verið kölluð innar og heim. Að leiðarlokum færi ég dýpstu þakkir fyrir órofa tryggð og vin- áttu. Guð blessi minningu þeirra. Þeim Erlu, Agnari og Eggert, mökum þeirra og afkomendum votta ég innilega hluttekningu. Inga.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.