Morgunblaðið - 07.09.1996, Qupperneq 60

Wifldows
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMl 669 1100, SÍMBRÉF B69 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL(3CENTRUM.1S / AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTI 1
LAUGARDAGUR 7. SEPTEMBER 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Fyrstu réttirnar
Lélegiir árgangur
þorsks frá liðnu vori
FYRSTU vísbendingar um stærð
þorskárgangsins frá þessu ári eru
að hann verði undir meðailagi eða
lélegur. Skýringin á slakri útkomu
hrygningarþorsksins í vor er meðal
annars lítill hrygningarstofn og
stuttur hrygningartími en hvort
tveggja dregur úr líkunum á árang-
ursríkri hrygningu og klaki. Seiða-
vísitala loðnu er hins vegar ejnhver
sú hæsta sem mælzt hefur.
Seiðavísitala þorsks er langt und-
ir meðallagi og svipuð og vísitala
lélegu árganganna 1986 til 1992.
Enn fremur eru seiðin mjög smá,
, —,,þrátt fyrir hagstætt ástand sjávar.
Ekki varð vart við seiðarek yfir til
Grænlands. Fyrstu vísbendingar um
stærð þorskárgangsins 1996 eru því
þær að hann verði undir meðallagi
eða lélegur þrátt fyrir að hitastig
og ástand sjávar sé í meðallagi.
Lítill hrygningarstofn
Sveinn Sveinbjörnsson fiskifræð-
ingur segir að það séu nokkrir þætt-
ir sem ráði ætíð miklu um hrygning-
una og klakið; stærð hrygningar-
stofns, hlutfall stórs, gamais fisks í
stofninum og sá tími, sem hrygning-
in tekur. „Hrygningarstofninn í ár
var metinn á 380.000 tonn og hafði
hann ekki stækkað milli ára. Það
er anzi lítill hrygningarstofn. Þá er
samsetning hans óhagstæðari en
oftast áður. Það fannst varla í hon-
um þorskur eldri en 7 til 8 ára. Eldri
fiskurinn er nánast horfinn en hann
er mjög mikilvægur fyrir hrygning-
una,“ segir Sveinn.
Seiðavísitala loðnu er nú með því
hæsta sem mælzt hefur. Venjan
hefur verið sú að miða ráðgjöf um
afla við að um 400.000 tonn af loðnu
hrygni árlega. Undanfarin ár hefur
leyfilegur afli ekki náðst og mjög
mikið af loðnu hefur því hrygnt.
„Við áætlum til dæmis að á þessu
ári hafi allt að 900.000 tonn af loðnu
hrygnt hér við landið og það skiptir
mjög miklu,“ segir Sveinn Svein-
björnsson.
■ Seiðavísitala þorsks/20
MIKLAR annir eru hjá
sauðfjárbændum á haustin. Nú
standa yfir göngur víða um
land og fjöldi rétta verður
næstu daga. Fyrstu „alvöru“
réttirnar voru í gær, þá var
réttað í Fossrétt á Síðu. í þá
rétt er smalað fé af austurhluta
Síðuafréttar, frekar fátt fé
enda gengu réttarstörfin fljótt
og vel fyrir sig. Réttardagurinn
er mikill hátíðisdagur hjá börn-
unum. Frændsystkinin Atli Páll
Helgason úr Hafnarfirði og
Jóna Hulda Pálsdóttir á Fossi
fylgdust með afa sínum og
pabba, Páli Helgasyni bónda á
Fossi, finna hvern dilkinn á
fætur öðrum og færa í Fossdilk-
inn. Á bak við þau sést Helgi
Pálsson, faðir Atla og bróðir
Jónu, við sundurdrátt í réttinni.
I gærkvöldi kom fjöldi gangna-
manna til byggða með stór og
smá fjársöfn, meðal annars
fjallmenn af mið- og vestur-
hluta Síðuafréttar. Þeir ráku
myndarlegt safn til Skaftár-
réttar við Dalbæ þar sem réttað
verður í dag. I dag verður einn-
ig réttað í Hrútatungurétt í
Hrútafirði, Miðfjarðarrétt og
Skarðsrétt í Gönguskörðum. Á
morgun verður unnið að réttar-
störfum í Hlíðarrétt í Mývatns-
sveit, Hraunsrétt í Aðaldal og
Reynisstaðarrétt í Skagafirði.
Síðan taka hverjar réttirnar við
af öðrum fram eftir mánuðin-
um. Gangnamenn fara í aðrar
göngur og þær þriðju eftir
þörfum. Standa þessi störf fram
eftir mánuðinum og fram í
október.
■ Lækirnir renna saman/4
Allar fannir horfnar
úr Esjunni
Hefur ekki
gerst í
rúm 30 ár
HLÝINDI síðastliðinn vetur og í
sumar hafa gert það að verkum
að fannir í Esjunni hafa horfið
nánast með öllu en það hefur ekki
átt sér stað síðan sumarið 1964.
Að sögn Páls Bergþórssonar, fyrr-
verandi veðurstofustjóra, var al-
gengt að fannir í Esju hyrfu á tíma-
bilinu frá 1928 og upp úr 1960,
en þar áður kom það vart fyrir.
„Þetta er afskaplega sterkur
vitnisburður um loftslag. Fyrir
1925 eða svo var kaldara, en svo
aftur hlýrra í 40 ár og þá gerðist
þetta oft en síðan aldrei þar sem
kaldara hefur verið síðan. Nú er
þetta á uppleið," sagði Páll.
Fönn hefur frá árinu 1964 ætíð
setið eftir í Gunnlaugsskarði sem
að sögn Páls safnar í sig skafrenn-
ingi ofan af Esjunni í norðan- og
norðaustanáttum og myndar mik-
inn skafl. Þaðan er nú öll fönn
horfin, en í fyrradag mátti greina
örmjóa snjórák ofan við skarðið.
„Góður vetur veldur því að ekki
safnast fyrir eins mikill snjór, en
meira virði er samt sumarið og þá
ekki síst sólskinið sem var nokkuð
gott lengi í sumar,“ sagði Páll.
Aukning í
prentun
hjá Odda
PRENTUN bóka virðist vera
farin að færast inn í landið á
nýjan leik, m.a. með breyttu
fyrirkomuíagi á prentun jóla-
bóka.
Hjá Prentsmiðjunni Odda
hefur prentun bóka aukist um
20-25% miðað við síðasta ár,
ef tekið er mið af þeim verk-
efnum sem þegar hafa verið
unnin og þeim verkefnum
sem framundan eru.
■ 20% aukning/18
Morgunblaðið/RAX
Iðnaðarráðherra um viðræðurnar við fulltrúa Columbia Ventures Corporation
Bjartsýnin er
meii'i en áður
FINNUR Ingólfsson iðnaðarráð-
herra segir að eftir fund fulltrúa
iðnaðarráðuneytisins og Landsvirkj-
unar nú í vikunni í New York með
stjórnendum Columbia Ventures
Corporation séu menn bjartsýnni en
áður á að málið geti gengið upp.
Columbia Ventures Corporation
hefur hug á að reisa 60 þúsund
tonna álver hér á landi, og var á
fundinum fyrst og fremst fjallað um
rafmagnsverð og orkusöluskilmála
auk sköpunar aðstöðu og lagalegrar
umgjarðar fjárfestingarinnar.
Viðræðum verður haldið áfram á
næstu vikum og munu ákvarðanir
um byggingu álversins ráðast af
niðurstöðum þeirra viðræðna, en
jafnframt þarf hvor aðili um sig að
ná viðunandi niðurstöðu í viðræðum
varðandi ýmsa þætti sem eru for-
senda heildarsamninga. Segir iðn-
aðarráðherra að þar sé m.a. um að
ræða skattamál, umhverfismál og
það hvort hægt sé að afhenda orku
á tiþsettum tíma.
„Ég held að það sé óhætt að segja
að menn hafí færst nær hver öðrum
í því að möguleiki sé á því að ljúka
málinu. Það er þó langt frá því að
það sé orðinn einhver samningur.
Niðurstaðan varð sú að verið er að
skoða enn frekar þær upplýsingar
sem fram komu á fundinum og
meta það hvort samningsflötur sé
til. Menn ei-u þó það bjartsýnir að
þessum viðræðum verður haldið
áfram,“ sagði Finnur.
Fulltrúar Columbia
væntanlegir í næstu viku
Líkur eru á því að í næstu viku
komi hingað til lands fulltrúar frá
Columbia Ventures Corporation til
að ræða ýmis tæknileg atriði varð-
andi hugsanlegar álversfram-
kvæmdir, en engar eiginlegar
samningaviðræður munu þá fara
fram að sögn iðnaðarráðherra.
„Eg lít svo á að menn hafi færst
talsvert nær hver öðrum á þessum
fundi, en það er ekki hægt á þess-
ari stundu að fullyrða á neinn hátt
að menn séu komnir það langt í
þessu að þeir séu komnir á ein-
hvern síðari hiuta samningslotu.
Það hefur hins vegar skapast ágæt-
is grundvöllur til að halda viðræð-
unum áfram, en menn eiga eftir
að kanna ýmsa hiuti hér heima og
fyrirtækið á eftir að kanna ýmsa
hluti sem snúa að því hvort hægt
sé að ijúka þessu. Hvort hægt sé
að afgreiða orkuna á tilsettum tíma
og hvort heilstæður samningur
náist,“ sagði Finnur.