Morgunblaðið - 29.09.1996, Blaðsíða 6

6 B SUNNUDAGUR 29. SEPTEMBÉR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
M
ig hefur langað í her-
mennsku frá því að ég
man eftir mér og veit
ekki í dag af hvetju,"
segir Eggert um til-
drög þess að hann
gerðist hermaður.
Hann segir að ákvörð-
unin hafi ekki komið foreldrum hans á óvart.
„Þau voru bara ánægð með að ég skyldi fara
þessa leið í staðinn fyrir að stinga af til dæm-
is til Frakklands og ganga í útlendingahersveit-
ina.“
Eggert sendi umsókn um herþjónustu til
norska varnarmálaráðuneytisins. Það tók hann
um það bil ár að fá skólavist og segist Eggert
hafa fengið góða aðstoð frá utanríkisráðuneyt-
inu. Eggert var 22 ára þegar hann byrjaði í
herskólanum og því eldri en flestir skólafélaga
hans. Eggert segir æskilegt að hafa stúdents-
próf eða iðnmenntun til undirbúnings foringja-
námi og eins þurfi að hafa hreint sakavottorð.
Inntökuskilyrði eru ströng. Þeir er valdir
úr sem hafa bestar einkunnir í framhaldsskóla
og eins þeir sem hafa skarað framúr í íþrótt-
um. „Eg var ekki með framúrskarandi ein-
kunnir og hafði ekki æft íþróttir að ráði en
hins vegar verið útivistarmaður og töluvert í
íjallaferðum, hlaupið og synt mikið," segir
Eggert. Hann er ekki fyrsti íslendingurinn til
að nema við þennan skóla.
„Það hafa verið þrír á undan mér. Sá fyrsti
var héma um 1950 og var skólafélagi eins
kennarans míns. Norðmenn hafa tekið mér
mjög vel og ég fæ sama aðgang að leynilegum
skjölum og norsku strákarnir. Þeir virðást al-
veg treysta mér enda held ég að ég hafí sýnt
að það sé óhætt og auðvitað erum við allir
bundnir þagnareiði."
Farangurinn undir rúm.
Eggert hóf nám í lok júní 1993 og var send-
ur til Stavanger.
„Ég var fárveikur þegar ég kom og því
nokkuð kvíðinn þar sem ég vissi að ég þurfti
að ganga í gegnum allsherjar læknisskoðun,"
segir Eggert. „Þegar ég mætti í skólann var
farið gaumgæfilega í gegnum allan farangur-
inn. Eg var með allt of mikið með mér því að
ég vissi ekki hvað ég var að fara út í. Ég bjóst
við að vera hérna í eitt ár án þess að fara
heim. Ég sá að það var engan veginn pláss
fyrir allt dótið í skápnum sem mér var úthlutað-
ur og laumaði því restinni í tösku undir rúm.
Þegar það komst upp urðu heilmikil læti
þar sem þetta var brot á reglunum."
Nýliðarnir voru teknir í viðtal
og spurðir um viðhorf til kyn-
þáttafordóma, sam-
kynhneigðar,
HERÆFINGARNAR gátu verið slarksamar og líkamlega
erfiðar. Eggert er lengst til hægri í hópnum.
Lét hermennsku-
drauminn rætast
Þeir eru ófáir strákamir sem láta sig dreyma um her-
mennsku. Eggert Magnússon, 25 ára gamall liðsforingi
í norska sjóhemum, átti þann draum í æsku og lét
hann rætast. Unnur S. Eysteinsdóttir ræddi við
Eggert sem nýlega lauk þriggja ára námi við Sjökrigs-
skolen í Bergen. Hans bíður nú þriggja ára þjálfun
og störf innan norska hersins.
eiturlyfja og fleira í þeim dúr. Þá var reynt
að komast að því hvort þeir hefðu öfgakennd-
ar skoðanir, enda reynt að koma í veg fyrir
að slíkir komist inn. Strax á fyrsta degi byij-
uðu tungumálaörðugleikar.
„Það kom auðvitað ekki annað til greina en
að tala norsku og það gekk ágætlega innan
skólans. Ég lenti oft í því í byijun að gera
mistök vegna þess að ég misskildi. Utan skól-
ans kom það fyrir að ég væri beðinn um
að tala ensku," segir Eggert.
„Fyrstu vikuna voru engar líkam-
legar æfingar. Við vorum vaktir
með látum milii klukkan sex
og átta á morgnana og látn-
ir búa um rúmin, þrífa
og taka til mést allan
daginn. Herbergið
átti að vera tandur-
hreint og ekki
,, rykkorn neins
staðar. Her-
væri ekki í fullkomnu lagi, meðal annars í
skápunum. Það kom oftar en ekki fyrir að við
þurftum að taka allt úr skápnum og byija upp
á nýtt. Ef það fannst rykkom undir rúmunum
þurftum við að skúra allt gólfið aftur. Þegar
yfirmennirnir komu inn sló hjartað mun örar
en venjulega. Þeir skoðuðu búningana og stíg-
vélin gaumgæfilega og öskruðu upp í eyrun á
rnanni."
Reynslutíminn stóð í fjórar vikur. Þá var
allt reynt til að gera nýliðunum lífíð sem erfið-
ast. Stundum voru þeir vaktir á nóttunni og
látnir mæta úti í öllum herklæðum innan
ákveðins tíma. Um klukkan hálf átta á morgn-
ana var marsérað í morgunmat.
„Þeir sem voru síðastir fengu ekkert. Þetta
varð til þess að allir hjálpuðust að. Samvinna
er rauði þráðurinn í þjálfuninni líkt og í her-
mennsku," segir Eggert. „Á daginn þegar var
dauður tími var marsérað stöðugt fram og til
baka. Ef við gerðum einhveija vitleysu var
refsingin svo og svo margar armbeygjur."
Fljótlega skrifaði Eggert undir samning um
sex ára veru í norska hernum. „Fyrsta árið
var ég undirforingjaefni og það ár fór að mestu
leyti í ögun. Undirforingjamir og liðþjálfarnir
öskruðu á okkur nýliðana og komu fram við
okkur eins og við værum skíturinn undir fótum
þeirra. Foringjarnir komu eðlilega fram við
okkur og voru mun manneskjulegri.
Ég var alltaf þreyttur í byijun og alltaf
svangur. Okkur var haldið á stöðugri hreyf-
ingu. Þetta var eins og að hafa timburmenn
í mánuð. Minn hópur sá um að skúra leikfimi-
salinn. Það var ekkert slæmt því að ég sá
bara um ákveðið r.væði I salnum. Fyrir utan
þetta vorum við í bóklegri og verklegri kennslu
í ýmsu sem viðkemur hernaði.
Oft vorum við látnir ganga heilu næturnar.
Það kom fyrii' að við vorum nýlagstir í rúmið
og búnir að sofa í stundarfjórðung þegar við
vorum vaktir aftur. Ef einhver stóð sig ekki
eða var of seinn fékk sá hinn sami að kenna
á því. Flestir sem hætta í byijun gera það
vegna meiðsla. Sumir fá í bakið, beinhimnu-
bólga er líka algeng og þá er mönnum ráðlagt
að hætta. í byijun vorum við nokkur hundruð
en það eru ekki nema svona tíu prósent sem
halda áfram.“
Eftir fyrstu þijár vikurnar kom lokaþolraun-
in, vikulöng ganga sem Norðmenn kalla „hel-
vetesuken" eða vítisvikuna.
„Við fórum inn í dal sem er aðallega þekkt-
ur fyrir að þar rignir látlaust. Ég var í góðum
hópi sem stóð vel saman, við komumst allir í
gegn og kynntumst mjög vel þessa viku,“ seg-
ir Eggert. „Við fengum ekkert að borða þessa
viku og lítinn svefn. Það var leitað á okkur til
að koma í veg fyrir að við_ smygluðum með
okkur mat eða vítamínum. Á hvetjum morgni
vorum við látnir fara í svokallað stríðshlaup
með vopnin yfir alls konar hindranir. Við byij-
uðum á því að fara út í mýri, klæða okkur
úr öllu og fara í rennandi blaut föt og blauta
og kalda skó. Þetta var auðvitað ískalt og ég
man að mér fannst alltaf verst að setja á mig
byssuna því að hún var svo köld. Síðan tóku
við ýmsar þrautir til dæmis að_ bera þunga
vopnakassa upp brattar hlíðar. Í hvert skipti
sem við komum niður var aftur farið upp.
Þetta reynir á þolinmæðina og nokkrir urðu
svo þreyttir að þeir duttu gjörsamlega úr sam-
bandi við veruleikann. Síðustu nóttina átti ég
að passa að fólk sofnaði ekki og þá kom ég
að einum sem stóð á vakt og hann hafði misst
byssuna sína og sofnað standandi. Þrátt fyrir
að hann stæði átti ég erfitt með að vekja hann.“
Sundnámið kom sér vel
„Á einni æfíngunni vorum við búnir að ganga
lengi og ég orðinn svo þreyttur að ég vissi
varla lengur hvað ég hét. Þá áttum við að hlaupa
í gegnum skóg og skjóta á þvinina sem voru
gerðir úr krossviðarplötum. Ég gerði auðvitað
eins og mér var sagt og hljóp og skaut og skaut.
Eitt skotmarkið reis alltaf upp aftur og ég skildi
ekkert af hveiju. Svo kom yfirmaðurinn minn
og sagði að ég þyrfti að athuga hvern ég væri
að reyna að skjóta. Þá sá ég að hann var með
merki Rauða krossins í barminum."
Eggert segir að það hafi hjálpað sér að
hafa komið aðeins nálægt starfi í hjálparsveit.
Hann vissi því hvernig best var að klæða sig.
„Við fengum bómullarnærföt en blaut bóm-
ull gerir ekkert gagn á fjöllum þannig að ég
tók þá sem voru alveg að gefast upp af kulda
og þreytu og fékk þá til að klæða sig í ullar-
peysuna innst. Þetta hafði venjulega góð áhrif
og við fengum að hafa þetta svona þrátt fyrir
að þetta væri ekki samkvæmt reglum.
Éitt af því sem við þurftum að gera var að
synda yfir vatn með allan farangurinn. Það
kom mér til góða hvað við fáum góða sund-
kennslu á íslandi. Að því leyti stóð ég betur
að vígi en margir aðrir.“
Eftir þolraunina miklu lá leiðin til Horten í
Oslófirðinum en þar er undirforingjaskólinn.
„Við ókum þangað í rútu og ég man nákvæm-
lega ekkert eftir ferðinni, þannig var því raun-