Morgunblaðið - 26.02.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 26. FEBRÚAR 1997 25
AÐSEIMDAR GREINAR
Hefur R-listinn
LÆKKAÐ
skatta og álögur?
FORSVARSMÖNN-
UM R-listaflokkanna í
Reykjavík er gjarnt á
að veija miklar skatta-
og gjaldahækkanir sínar
með því að segja að
skattar og gjöld séu
lægri í Reykjavík en í
mörgum öðrum sveitar-
félögum.
Skýringin á því er þó
aðeins ein: Sjálfstæðis-
menn hafa varðað veg-
inn með áherslu á að
halda sköttum og gjöld-
um niðri.
Það eina sem R-lista-
flokkamir hafa haft
fram að færa í meiri-
hlutatíð sinni sl. 3 ár er
að hækka skatta og gjöld. Þetta
þekkja fjölskyldur í Reykjavík. Nýr
holræsaskattur, hækkun vatnsskatts,
hækkun rafmagnsreikninga, hita-
veitureikninga, bílastæðagjalda,
strætisvagnafargjalda og þjónustu
R-listinn hefur selt
eignir og fyrirtæki,
segir Arni Sigfússon,
en notar peningana
í neyslu þessa árs.
fyrir aldraða, allt eru þetta spor R-list-
ans. Þessar hækkanir vega svo þungt
í rekstri hverrar fjölskyldu að þær
hafa hrifsað til sín meirihluta þeirra
launahækkana sem samið var um í
síðustu kjarasamningum árið 1995.
Fóru skuldir langt fram úr
öðrum sveitarfélögum?
Helstu afsakanir R-listaflokkanna
eru þær að nauðsynlegt hafí verið að
hækka skatta vegna þess að skulda-
staða borgarinnar, í tíð
sjálfstæðismanna hafi
verið komin í algert
óefni. R-listinn skellir
skollaeyrum við rök-
semdum um miklar lán-
tökur til að svara krepp-
unni. Engu er svarað um
að nú í tíð R-listans, í
góðærinu sem ríkir og
sést á auknum tekjum
sem streyma til borgar-
innar, hafa skuldir hlað-
ist upp. Þetta gerist þrátt
fyrir að í núverandi fjár-
hagsáætlun séu 800
milljóna kr. skuldir færð-
ar frá borgarsjóði yfir á
ný „hlutafélög" til að
breiða yfir skuldaaukn-
ingu borgarsjóðs.
R-listinn hefur gefið til kynna að
skuldir Reykjavíkur hafi aukist svo
mjög á árunum 1991 til 1994 að skuld-
ir á hvem íbúa hafi verið komnar langt
fram úr öðrum sveitarfélögum.
Þetta er alrangt, þótt sérstaða borg-
arinnar hafi verið sú að miklum fjár-
munum var varið til sérstakra átaks-
verkefna í kreppunni. Þetta kom m.a.
fram í orðum þáverandi forystumanns
verkalýðshreyfingarinnar, Guðmundar
J. Guðmundssonar. Hann lofaði
Reylq'avíkurborg fyrir slíka áherslu.
Mikil fjárfesting og atvinnuátaksverk-
efni sem töldust til reksturs kölluðu á
lántökur.
10 stærstu sveitarfélög
borin saman
Nú, þegar við höfum búið við efna-
hagslegt góðæri í tvö ár, sakar ekki
að líta til baka. Nýlegar samanburðar-
upplýsingar frá Sambandi íslenskra
sveitarfélaga eru þar einkar gagnleg-
ar.
R-listinn hefur ekki notað góðærið
til að greiða skuldimar. Hann hefur
Árni
Sigfússon
200
Mynd 4. Hlutfall (%) af heildarskuldum 20 stærstu sveitarfélaganna. Meðaltal
samanburðarára frá 1987-1995. Reykjavík er í 19. sæti
meöaltal skulda sveHaríélaqa er 100
selt eignir og fyrirtæki en notar pen-
ingana í neyslu þessa árs. Það er alvar-
legt mein til framtíðar.
Þegar borin _eru saman 10 stærstu
sveitarfélög á íslandi kemur í ljós að
árið 1990 var Reykjavik skuldlægst í
þeirra hópi. Jafnframt vora meðaltals-
skuldir á mann hjá sveitarfélög þá um
70 þúsund krónur en í Reykjavík 42
þúsund krónur
Árið 1992 var kreppunnar farið að
gæta í atvinnulífinu. Reykjavík tók
öflugt á móti með átaksverkefnum og
framkvæmdum. í lok þessa árs var
Reykajvík í næstlægsta sæti hvað
skuldir varðar þegar 10 stærstu sveit-
arfélögin era borin saman. Þá vora
skuldir á hvem borgarbúa komnar í
79 þúsund krónur en landsmeðaltalið
var þá 89 þúsund krónur. Sjálfstæðis-
menn töldu skuldastöðuna gefa svig-
rúm til frekari lántöku til átaksverk-
efna og framkvæmda (mynd 2).
í lok árs 1994 vora skuldimar
komnar í 120 þúsund krónur á mann.
Þá var Reykjavik í 5. sæti hvað skuld-
ir varðar þegar 10 stærstu sveitarfé-
lögin eru borin saman. Skuldir á mann
í landsmeðaltali sveitarfélaga vora þá
134 þúsund krónur (mynd 3).
Þannig hefur Reykjavík alltaf verið
langt undir landsmeðaltali bæjarfélaga
á Islandi hvað skuldir varðar, þrátt
fyrir sérstök útgjöld á krepputímum.
Reylq'avík hefur aldrei blandað sér í
hóp skuldsettustu sveitarfélaganna
þegar 20 stærstu sveitarfélögin á land-
inu era skoðuð. (mynd 4)
Það sem vekur þó athygli er að
þrátt fyrir stóryrtar yfirlýsingar for-
svarsmanna R-listans um slæma fjár-
málastjóm Reykjaríkur undir stjóm
sjálfstæðismanna og loforð R-Iistans
um að bæta úr því, hefur aðeins eitt
gerst á valdatíma hans. Skattar hafa
hækkað, gjaldskrár hafa hækkað og
skuldir hafa aukist.
Höfundur er oddviti sjáifstæðis-
mann a i borgarstjórn
Reykjavíkur.
Staðreyndimar tala sínu máli
í FRAMHALDS-
SÖGU, sem birtist i
formi tveggja greina í
Morgunblaðinu 18. og
19. febrúar sl., hefur
Gunnlaugur Þórðarson
enn einu sinni vegið
að eiginmanni mínum,
Hans G. Andersen,
þjóðréttarfræðingi og
sendiherra, sem lést í
apríl 1994. Því þessi
orð.
í framangreindum
greinum fór Gunn-
laugur Þórðarson
mörgum orðum um
eigin fræðimennsku,
visku, reynslu og
þekkingu á landhelgismálum ís-
lands og alþjóðlegum hafréttar-
málum - svo og doktorsritgerð
sína, sem hann sjálfur mun hafa
lesið oftar en nokkur annar lifandi
maður. Gunnlaugur notaði tæki-
færið, nú sem fyrr, til
að ásaka Hans G.
Andersen (tilgreindur
sem landhelgisráð-
gjafi utanríkisráð-
herra) um skammsýni,
blindni og afglöp í
tengslum við land-
helgismál þjóðarinnar,
en þau voru eins og
flestir vita ævistarf
eiginmanns míns.
Staðreyndirnar og
staða þessara mála í
dag tala hins vegar
sinu máli en það mun
vera Gunnlaugi ill-
bærilegt að hann hafi
lítið haft með þróun-
ina að gera þótt hann haldi því
fram sjálfur að svo hafi verið.
Varðandi áhrif Gunnlaugs á þró-
un landhelgismála má líkja þeim
við sísuðandi flugu, sem að lokum
hefur þau „áhrif“ að hendi er sleg-
Hans hafði það alla
ævi fyrir reglu, segir
Astríður Andersen,
að svara aldrei
skrifum Gunnlaugs.
ið til hennar. Reyndar hafði Gunn-
laugur aldrei þessi áhrif á Hans
G. Andersen, sem hafði það alla
ævi fyrir reglu að svara aldrei skrif-
um Gunnlaugs. Að doktorsritgerð
Gunnlaugs Þórðarsonar hafi gjör-
bylt hugsunarhætti og viðhorfi sér-
fræðinga um heim allan til hafrétt-
armála, eins og hann gefur í skyn,
er jafntrúanleg frásögn sem saga
um að doktorsritgerð hans hafi
slegið öll met í bóksölu í Kamerún,
eða að hann hefði fengið aðalhlut-
verkið í „La cage aux folles“ á
Broadway í New York.
Ástríður
Andersen
WICANDERS
GUMMIKORK w
í metravís
• Besta undirlagið fyrir trégólf
og linoleum er hljóðdrepandi,
eykur teygjanleika gólfsins.
• Stenst hjólastólaprófanir. j rú||um - þykktir 2.00 og 3.2 mm.
• Fyrir þreytta fætur.
GUMMIKORK róar gólfin niður!
PP
&co
t>. ÞORGRÍMSSON &CO
ARMÚLA29 • PÓSTHÓLF 8360 • 128 REYKJAVÍK
SIMI553 8640 568 6100
%vic/^X\\v\ - Gœðnvam
Gjalavara - matar og kafíislcll.
Áliir verdllokkar.
VERSLUNIN
Lnugavegi 52, s. 562 4244.
Hciinslrægir hönnuðir
m.a. Gianni Vcrsdcc.