Morgunblaðið - 16.03.1997, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 16. MARZ 1997 B 17
HJÁ jeppamönnum eru engin vandamál, bara verkefni
sem leysa þar.
OG allir kom þeir aftur - og enginn þeirra dó... Glaður hópur eftir árangursríka ferð.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
STEINMAR á Mösdunni rýnir í GPS-rúnir til
að ráðfaera sig við gervihnatta andana.
SIGÞÓR og Ragnar fá morgunverð hjá
Magnúsi í Nýjadal; hafragrautur með rjóma-
blandi var bara byrjunin. Kokkarnir, Rögn-
valdur og Magnús göldruðu fram sælkera
kvöldverð og morgunverð.
að bíða eftir að lífið hafi sinn gang.
Lífið getur stundum tekið alltof
langan tíma.
Allt í einu „blúbb.“ Utvarpið út.
Algjör þögn. Hríðin þéttist. Þver-
aldan nálgast. Myrkur að skella á.
Ekki lengur hægt að tala um hríð.
Komið ofstopaveður. Sjáum ekki
hvellrauð afturljósin á næsta bíl fyr-
ir framan okkur. Gunni í talstöðinni
að tékka hópinn á mínútu fresti.
Ekið í átt að engu - bara stöðugt inn
í endalausa veggi af ofan- og hliðar-
komu. Hríðin svo hörð að það fennti
í slóðina á milli fram- og afturhjóla
bílanna.
Lentum út af „trakkinu" á Þver-
öldunni; hópurinn sundraðist.
Glórulaust, glórulaust og Gunni í ró-
legheitum, kyrr í einhverjum skafii
að safna liðinu saman - lengi dags.
Día, konan hans að prjóna, kveikti
stundum á kassettutæki, spilaði iyr-
ir okkur Geirmund í talstöðinni. Við
hin, sátum og störðum út í hríðina,
hvert í sínum bíl og biðum eftir að
allir næðu saman. Svo lægði aðeins í
fáein augnablik og okkur varð Ijóst
að við sátum öll á sömu þúfunni,
jepparnir fímm voru bara eitt and-
artak hver frá öðrum. Það voru nú
öll ósköpin.
Næsta verkefni að koma sér aftur
á „trakkið." Tók að vísu tíma, en
við áfram. Stundum stoppað til að
hleypa lofti úr dekkjunum. Loft í
dekkjum mikil stærðfræðiformúla.
Svo lenti maður í spreng. Þurfti að
fara út í mannskaðaveður til að
skvetta úr skvísunni í þessu líka
fyrirtæki af fatnaði. Tókst vel. Þrír
tíkallar duttu úr vasanum og þegar
ég ætlaði að pilla þá upp, voru þeir
svo pikkfreðnir í skaflinum að það
var útijokað. Engar neglur nógu öfl-
ugar. Eg, eina manneskjan sem hef-
ur borgað fyrir salernisaðstöðu í
skafli á hálendinu.
Komið vel fram yfir miðnætti
þegar við náðum inn í Nýjadal. Góð-
ur tími hafði farið í það hjá okkur að
undrast hamaganginn í G-hópnum,
sem var á sífelldum þönum fram og
til baka og tveimur Econolinerum,
sem voru alltaf að festa sig alls stað-
ar. Hvað voru menn að vilja með
svona þunga bíla í þessar ófærur?
Þegar við komum inn í Nýjadal,
var verið að ljúka við að elda kvöld-
verðinn, sem átti að vera tilbúinn
fjórum tímum áður. Mannskapur-
inn opnaði á sér þverrifuna til að
kvarta - en lokaði henni jafnskjótt.
Econolinerarnir höfðu verið með
allan matinn, lögðu af stað þó nokk-
uð á undan hópnum frá Versölum,
en voru svo þungir að ferðin sóttist
seint. Þegar þeir festust, hristu allir
EINN heitur lækur á langri leið minnti á eldinn sem kraumar undir ísuðu yfirborði landsins.
terinn sinn og sína eigin myndavél
gu í albúminu sínu.
Þeim lá á. Ætluðu að verða fyrstir
inn í Nýjadal, þar sem skyldi áð fyr-
ir nóttina. Urðu flestir síðastir.
Voru ýmist að festa sig, affelga, eða
bara rata í ógöngur í öllu óðagotinu.
Svona menn með unga folann svo
ólman í sér að þeir hafa ekki lund til
OF langt á næsta dekkjaverkstæði. Þegar
menn affelga, er bara bifvélaverkstæðið
tekið upp úr töskunni.
tókst. Stórmerkileg þessi GPS tæki,
sem áttu nú hug minn allan.
„Trakkið" fyrirfram merkt inn á
tækið af þvílíkri nákvæmni að ef
maður ók einn metra út frá fyrir-
fram ákveðinni slóðinni, þá kom það
fram á tækinu. Mjökuðumst milli
staðarákvörðunarpunktanna í ró-
legheitum. Jugguðumst upp úr
sköflum og dældum. Funheitir bílai1
á freðinni jörð yfir eldheitri kviku.
Um fímmtíu kflómetra leið frá
Versölum inn í Nýjadal varð að ríf-
lega sjö tíma ökuferð. Gekk vel hjá
okkur. Alltaf einhverjir að fara fram
úr og stuttu seinna liðum við fram-
hjá þeim, þai' sem þeir voru fastir í
skafli. Einn í L-hópi, líka úr Kefla-
vík, missti heilt afturdekk með öllu
áhangandi af bílnum. Sat bara jeppi
í skafli uppi í óbyggðum og fjörutíu
og fjögurra tommu dekk lá á hlið-
inni skammt frá. Æ, æ.
Ekki vandamál. Siggi í okkar
hópi kallaður upp í talstöðinni og
spurður hvort hann hefði bolta og
eitt og annað til að græja dæmið.
Já, Siggi hafði bolta og þetta eitt og
annað og einn úr L-hópi kom að
sækja það sem í mínum huga var
heilt bifvélaverkstæði. Svo héldum
höfuðið og óku framhjá þeim; skildu
þá eftir í hverjum skaflinum á eftir
öðrum.
Eftir sallafínan kvöldverð - mat-
armikla grænmetissúpu og tveggja
kjöta pottkássur, gómsætai', með
salati og hrísgrjónum - var skriðið í
kojur og sofið til morguns þegar
veðurgnýrinn skall á skálanum með
braki og brestum. Andfætlingar
mínir á loftinu vöknuðu með haus
sinn í skafli. Það var drifíð sig á
lappir og snæddur morgunverður
sem var samkvæmt venju hótela í
betri kantinum; hafragrautur með
rjómablandi, brauð og fjöldi áleggs-
tegunda, salat, te og kaffi. Veðrið
svo vitlaust að ég hélt að nú yrði
snúið við, rétt eins og þegar þessi
ferð var fyrst reynd fyrir tiu árum.
En, nei, um hádegið var lagt af
stað í norðurátt. Veðrið tók upp á
því að hemja sig og við sáum glöggt
hvar við ókum. Það hafði rignt og
því auðveldara að mynda for sem
héldust í snjónum. Færðin var samt
slæm, minnti mest á öldugang úti á
rúmsjó - svo þetta sóttist allt saman
fremur seint, því enginn vill eyði-
leggja bílinn sinn. Stefnt á Réttar-
kot, afdalahús ferðaklúbbsins 4X4,
efst í Bárðardalnum, þar sem norð-
anmenn buðu upp á kakó og kex.
Gluðað yfir ísbrú á Skjálfandafljóti
að húsinu og aðra ísbrú frá húsinu.
Komið í byggð, að síðasta bænum í
dalnum, um sexleytið á laugardegi.
Grenjandi úrhelli og leðja. Bílarnir
eitt forarsvað á augabragði. Ekið til
Akureyrar. Allir bílamh' komust á
leiðarenda. Óhöpp smávægileg.
Einn velti; var velt við og hélt ferð-
inni áfram. Nokkrar affelganir, fá-
ein óhöpp með drifsköft, dempara
og fjöðrun og hvað þetta allt heitir.
Allir heilh' á húfi í organdi fínu lík-
amlegu ástandi - á leið í Sjallann.
Geðbilun?
Fréttum á Akureyri að saman-
lögð þjóðarsálin væri stórhneyksluð
á þessu óðagoti upp í óbyggðir.
Þetta væri geðbilun. Einkum vegna
þess að einhver þýskur skipstjóri
hafði framið óhæfuverk suður af
iandinu. Það átti sem sagt að
stjórna hugsun og atferli allrar
þjóðarinnar. Fólk, sem jeppamenn
kalla Hveragerðistúrista, hafði tjáð
sig fjálglega um að þetta ætti að
banna, björgunarsveitin væri upp-
tekin við skipsstrand.
En við vorum aldrei í lífshættu;
ekki einu sinni í slysahættu. Fylgd-
um reglum, ókum fyrirfram
ákveðna leið, eftir fullkomnustu
tækjum.
Ferðin var hreinn unaður.
Það er með þetta veður. Ég hef
aldrei séð svona veður. Hélt það
væri bara til í bókum, eins og Sjálf-
stæðu fólki, þegar Bjartur í Sumar-
húsum fer að leita að skjátu á með-
an konan hans er í barnsnauð og
synir hans nokkrum árum síðar.
Allt þetta íslenska tal um að takast
á við náttúruöflin hefur alltaf verið í
mínum huga eins konar skáldskap-
ur - rómantíseríng til að finnast eitt-
hvað merkilegt að vera Islendingur.
Mér hefur alltaf fundist ísland vera
leikhús, listasöfn og bækur - og
Hveragerði - og skil ekki þetta Is-
land utandyra sem allir tala um.
Hvað þá að fólk skuli gera sér leik
að því að ana út í skafla á skíðum,
sleðum og jeppum.
Hver er tilgangurinn?
Sprengisandsferðin var því æði
merkileg lífsreynsla fyrir litla konu,
sem lifir leðursólalífi á malbiki utan
snjóalaga. Öll þessi löngu augna-
blik, þar sem ekkert kemst að nema
undrunin yfir veðrinu, endalausar
minningar um sögur og bækur af
fólki, sem berst við þetta veður. Allt
hvarf. Það gildismat. sem maður lifir
við molnar eins og sandköggull í
höndunum á manni. Það er ekki
hægt að hugsa um gærdag, eða
morgundag. Ekki síðasta klukku-
tíma, eða þann næsta. Það er bara
þetta augnablik - tært, ómengað. Þú
skynjar aðeins sjálfan þig og náttúr-
una og getur ekki flúið, hvorki til-
finningar né hugsun. Þú bara ert.
Og tilgangurinn . . . Hundrað og
fimmtán jeppar fara yfir hálendið í
vonlausu veðri. Þó vantaði um
fimmtíu af hundrað bestu jeppun-
um, vegna þess að þeir voru að
sinna ferðamannaiðnaðinum. Það
vantaði norðanjeppana, þótt sautján
kæmu á móti okkur frá Húsavík, inn
í Nýjadal. Við vitum núna að við eig-
um 2-300 jeppa og fjallamenn, sem
hafa tækni og hæfni til að bjarga
mannslífum í hvaða veðri sem er,
uppi á fjöllum. Ferðin var hópæfing,
sem er öllu skynsamlegra en að einn
og einn sé að æfa sig. Skipulagið var
óaðfinnanlegt, matur og allur að-
búnaður til fyrirmyndar. Allflestir
ánægðir með ferðina. Ekki ætla ég
að kaupa mér jeppa - en landið hef-
ur skipt um andlit. Það hefur loks-
ins heillað mig. Ég held ég skilji það
betur.