Morgunblaðið - 08.10.1997, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Viðar Eggertsson leik-
ur Drakúlu á írlandi
Framúr-
skarandi
blóðsuga
VIÐAR Eggertsson fær lofsamlega
umsögn í dagblaðinu Irish Independ-
ent fyrir leik sinn í „Drakúlu", sem
nú er sýnt í RHA-leikhúsinu í
Dyflinni á írlandi.
Declan Jones skrifar í dómi, sem
birtist í gær, að leikur Viðars hafi
verið sterkur og hafi haft greinileg
áhrif á áhorfendur. „Þegar íslenski
leikarinn Viðar Eggertsson hlykkj-
aðist um sviðið með margarma kert-
astjaka með flöktandi ljósum í hendi
(og sennilega í úrkynjaðasta fatn-
aði, sem ég hef nokkru sinni séð)
virtust nokkrir þeirra, sem sátu með
mér í salnum, vera felmtri slegnir."
Leikritið er sett þannig upp að
áhorfendur eiga að elta leikendur
og berst leikurinn um myrka ganga
kastala Drakúlu, enska hafnarborg
og blóði drifnar götur Lundúna. Seg-
ir Jones að áhorfendur hafi fylgst
með fullir athygli, sem hafi verið
náð fram með „framúrskarandi leik,
góðri lýsingu og hljóði og vilja áhorf-
enda til að taka því, sem að höndum
bar“.
Síðar skrifar hann: „Leikurinn var
stórkostlegur og voru Viðar Egg-
ertsson í hlutverki Drakúlu og Derek
Chapman í hlutverki Renfields sér-
staklega áhrifaríkir. Textinn er
fremur stirður og melódramatískur
eins og nauðsyn krefur, en það hafði
ekki áhrif á leikinn eitt augnablik.
Þess vegna tókst að viðhalda heimi
blekkingarinnar á meðan við vorum
leidd úr einu herbergi í annað.“
Að endingu segir Jones lesendum
sínum að drífa sig á Drakúlu: „Komi
verkið ekki blóði þínu á hreyfingu
ertu sennilega þegar dauður."
Verkið verður sýnt í Dyflinni til
18. október.
Islenski dans-
flokkurinn flytur
í Borgarleikhúsið
SÍÐDEGIS í gær var undirritað-
ur húsaleigu- og samstarfssamn-
ingur milli íslenska dansflokks-
ins og menntamálaráðuneytisins
annars vegar og Leikfélags
Reykjavíkur og Reykjavíkur-
borgar hins vegar.
Samningurinn er til 5 ára og
hljóðar upp á rými í Borgarleik-
húsinu undir aðalæfingasal
flokksins, búningsherbergi og
skrifstofur. Þá fær íslenski dans-
flokkurinn 3 sýningar á ári {
Borgarleikhúsinu, þar af tvær á
stóra sviði leikhússins og verður
önnur uppfærslan hluti af
áskriftarkerfi hússins.
íslenski dansflokkurinn hefur
verið án fasts sýningarhúsnæðis
frá því að hann flutti úr Þjóðleik-
húsinu árið 1990. Samningurinn
styrkir því starfsgrundvöll
flokksins til muna og er lykil-
þáttur í _ áframhaldandi þróun
hans en íslenski dansflokkurinn
á aldarfjórðungsafmæli á næsta
ári.
Katrín Hall listdansstjóri er
að vonum ánægð með þennan
áfanga í sögu íslenska dans-
flokksins. Hún segir það ákveðin
starfsgrundvöll fyrir flokkinn að
hafa tryggingu fyrir þremur sýn-
ingum á ári. „Fólk veit nú hvar
okkur er að finna og æfingar
geta farið fram á sama stað og
sýningar. Þá sé ég fyrir mér
samstarf dansflokksins og leik-
félagsins við uppsetningar á sýn-
ingum sem væru á beggja for-
sendum. Þetta er merkur áfangi
fyrir báða aðila og ég er sann-
færð um að öll starfsemi í Borg-
arleikhúsinu á eftir að eflast.“
Morgunblaðið/Golli
FRÁ undirritun samningsins í Borgarleikhúsinu.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
TÓNLISTARFÓLKIÐ sem fram kemur á tónleikunum
í Seltjarnarneskirkju í kvöld.
Þrennir tónleikar á
Norðurljósum 1997
FYRSTU tónleikar tónlistarhátíðar-
innar Norðurljósa 1997 verða í Sel-
tjarnarneskirkju í kvöld kl. 20.30.
Fram koma Marta G. Halldórsdóttir
sópransöngkona, Peter Thompkins
sem leikur á barokkóbó, Sigurður
Halldórsson sem leikur á barokks-
elló og Anna Magnúsdóttir sembal-
leikari en flutt verður tónlist eftir
H. Purcell, A. Vivaldi, J.S. Bach,
J.L. Krebs og M.A. Charpentier.
Sunnudaginn 12. október kl.
20.30 verður Norðurljósum fram
haldið í Þjóðminjasafni íslands en
þar verður meðal annars leikin tón-
list úr kvikmyndinni Allir heimsins
morgnar. Flytjendur verða Camilla
Söderberg blokkflautuleikari, Guð-
rún Óskarsdóttir semballeikari og
Snorri Öm Snorrason sem leikur á
teorba.
Lokatónleikar Norðurljósa 1997
verða haldnir í Langholtskirkju mið-
vikudaginn 15. október, þegar heið-
ursgestur hátíðarinnar að þessu
sinni, breska sópransöngkonan
Emma Kirkby, mun koma fram.
Með Kirkby, sem kölluð hefur verið
söngdrottning barokksins, leikur
lútuleikarinn Anthony Rooley en í
sameiningu starfrækja þau tónlist-
arhópinn Concort of Musicke sem
gefið hefur út fjölda geislaplatna.
„Hér er um mikinn hvalreka fyrir
Norðurljós að ræða,“ segir í kynn-
ingu en á efnisskrá tónleikanna
verða verk eftir Galilei, Monteverdi,
Saracini, Strozzi, Piccinini, Cariss-
imi, Lawes, Blow og Weldon.
í tengslum við tónleikana mun
Emma Kirkby efna til námskeiða
með Master Class-sniði í íslensku
óperunni þriðjudaginn 14. október
og fimmtudaginn 16. október.
Norðurljós er tónlistarhátíð til-
einkuð tónlist fyrri tíma. Hátíðin
hóf göngu sína fyrir þremur árum
og hefur fjöldi tónlistarmanna kom-
ið fram undir merkjum hennar,
meðal annars hinn kunni hópur
Sequentia, sem flutti hin fornu ís-
lensku Eddukvæði í fyrra og hljóð-
ritaði væntanlega geislaplötu í Skál-
holtskirkju.
Mynd úr hversdagslífinu
LEIKUST
Sunnudagslelkhúsiö
BLÓM HANDA FRÚNNI
Eftir Friðrik Erlingsson. Leikstjóri:
Gísli Snær Erlingsson. í aðalhlut-
verkum: Erlingur Gíslason, Benedikt
Erlingsson og Glódís Gunnarsdóttir.
Stjóm upptöku: Marteinn St. Þórs-
son. Myndataka: Jón Víðir Hauksson,
Gylfi Vilberg Árnason, Dana F. Jóns-
son og Einar Páll Einarsson. Kvik-
myndataka: Jón Víðir Hauksson.
mjóð: Gunnar Hermannsson og Vil-
mundur Þór Gíslason. Lýsing: Ámi
Baldvinsson. Búningan Stefanía Sig-
urðardóttir og Ingibjörg Jónsdóttir.
Leikmynd: Olafur Engilbertsson.
Tónlist: Ólafur Gaukur. Klipping:
Gísli Snær Erlingsson og Marteinn
St. Þórsson. Samsetning: Einar Stein-
grímur Sverrisson. Ríkissjónvarpið,
sunnudagur 5. október
SÍÐASTLIÐIÐ sunnudagskvöld
sýndi Ríkissjónvarpið nýtt íslenskt
leikrit, hið fyrsta í röð fimmtán ís-
lenskra leikrita sem sýna á í vetur
undir heitinu Sunnudagsleikhúsið.
Sýnd verða í bland ný leikrit og
gömul verk úr safni sjónvarpsins.
Framtakið ber að lofa, enda eru góð
leikrit með besta sjónvarpsefni sem
völ er á, eins og Bretar hafa manna
best margsannað, og þessi þáttur
íslenskrar menningar hefur lengst
af verið vanræktur af sjónvarpi allra
landsmanna.
Fyrsta verkið í þessari leikritaröð
nefndist Blóm handa frúnni eftir
Friðrik Erlingsson, sem einna best
er þekktur fyrir verðlaunaskáldsögu
sína Benjamín dúfu. Leikritið er
skrifað í raunsæjum stíl, fjallar um
samskipti ungs manns (Benedikt
Erlingsson) og aldraðs föður hans
(Erlingur Gíslason) sem vistaður
hefur verið á elliheimili og er við-
skotaillur að flestu leyti, syni sínum,
starfsmönnum heimilisins og öðrum
vistmönnum til sárrar hrellingar. Á
yfirborðinu er þetta einföld og al-
kunn saga, en til hliðar við aðalsögu-
þráðinn eru sagðar aðrar og örlaga-
ríkar sögur sem auka verkinu dýpt.
Erlingur Gíslason var sannfær-
andi i hlutverki hins gamla leið-
indapúka sem virðist eiga það eitt
takmark í ellinni að gera syni sínum
lífið leitt. Örlög hans þekkjum við
vel úr nútímasamfélagi, þau eru
örlög ótal margra af eldri kynslóð-
inni á íslandi i dag. Starfi hans er
lokið, hann er einmana, fínnst líf
sitt einskis virði lengur og lítur á
það sem rétt sinn sem gamalmennis
að vera tillitslaus og sjálfselskur.
„Þú veist ekkert hvernig það er að
vera gamall," hreytir hann út úr sér
við son sinn þegar sá síðamefndi
kvartar yfir háttalagi hans. Persóna
gamla mannsins er vel skrifuð,
hegðun hans sveiflast á sannfær-
andi hátt á milli skefjalausrar sjálfs-
elsku annars vegar, sem lýsir sér í
tillitslausri framkomu gagnvart öðr-
um og háðslegum athugasemdum í
garð sonarins, og hins vegar sjálfs-
vorkunnar og augnablika þar sem
einmanaleikinn og fánýtistilfinning-
in eru í forgrunni.
Benedikt Erlingsson gerir hlut-
verki unga mannsins sömuleiðis góð
skil. Hann er einhleypur og barn-
laus, vill fá að „lifa sínu Iífi“ í friði
fyrir nöldri og háðsglósum pabba
gamla, en virðist þegar öllu er á
botninn hvolft ekki hafa mikið að
lifa fyrir. Hann húkir einn yfír sjón-
varpinu á kvöldin (í félagsskap
skjaldböku) og borðar tilbúna
skyndirétti. Fljótlega kemur í Ijós
að feðgarnir búa yfir reynslu sem
litar allt líf þeirra beggja, og varðar
dauða eiginkonunnar/móðurinnar.
Sonurinn trúir því að móðir hans
hafí dáið úr ættgengu krabbameini
og að hann sjálfur muni hljóta sömu
örlög og deyja ungur. Þessi vissa
hans virðist hafa komið í veg fyrir
að hann gefi sig að hinu kyninu;
fínnst það ábyrgðarlaust að eignast
fjölskyldu og deyja frá henni í blóma
lífsins.
Það má velta því fyrir sér hvort
þetta sé ekki veikur hlekkur í upp-
byggingu leikfléttunnar, því það er
í sjálfu sér fremur ósennilegt að
siíkur grunur um ótímabæran dauða
geti stjórnað lífi manns á svo af-
drifaríkan hátt. Það kemur hins
vegar á daginn að hér hefur faðirinn
brugðist syni sínum því hann hefur
logið að honum um andlát móður-
innar. Hún reynist hafa fyrirfarið
sér en ekki dáið úr krabbameini, og
þegar sannleikurinn kemur í ljós
verða hvörf í lífi sonarins sem sér
allt í einu möguleika á hamingju-
ríkri framtíð. Hann lætur því verða
af því að bjóða út ungri hjúkrunar-
konu sem annast föður hans (eða
er hún læknir? Búningur hennar
gæti bent til þess, en störf hennar
benda til þess að hún sé hjúkrunar-
kona) og þegar hún þiggur boðið
er gefið fyrirheit um batnandi tíma
og innihaldsríkara líf sonarins í
framtíðinni.
Glódís Gunnarsdóttir leikur
hjúkrunarkonuna ungu á eðlilegan
og átakalausan hátt og er ljóst að
þar fer sjálfstæð kona sem lætur
engan vaða yfir sig. Ágætlega tekst
einnig að sýna gagnkvæman áhuga
hennar og sonarins, sem gefur fyr-
irheit um upprennandi ástarsam-
band. Lok leikritsins benda til nýs
upphafs í lífi sonarins og markast
það á táknrænan hátt af dauða föð-
urins.
Hér að ofan sagði ég að Blóm
handa frúnni væri að uppbyggingu
raunsætt og einfalt í byggingu. Það
lýsir kunnuglegum aðstæðum sem
auðvelt að samsama sig með og
þrátt fyrir einfaldleikann fjallar það
um stórar tilvistarlegar spurningar.
Umgjörð verksins, búningar og leik-
mynd styðja hina einföldu og
raunsæju mynd. En kannski er sá
texti sem verkið samanstendur af
full átakalítill til að skáldskapargildi
verksins rísi yfír meðalmennskuna
að einhveiju marki. En ef ætlunin
hefur verið að bregða upp raun-
særri mynd af hversdagsleikanum
er tilgangnum náð og sem sjón-
varpsefni var leikritið ágætis af-
þreying.
Gísla Snæ Erlingssyni leikstjóra
og Marteini St. Þórssyni, sem stjórn-
aði upptöku, tekst vel að raða sam-
an atriðunum í heilsteypta mynd-
ræna frásögn sem er ágætlega fjöl-
breytt, með inni- og útitökum í
bland, og er það góð tilbreyting frá
þeim sið að taka leikrit upp „á sviði“
með „stöðugum" myndatökum, eins
og sést hefur í upptökum á leikhús-
verkum (á báðum sjónvarpsstöðv-
um) síðastliðin misseri (þótt slíkar
upptökur séu góðra gjalda verðar
ef vel er að staðið).
Það verður spennandi að fylgast
með framhaldinu á sunnudagsleik-
húsi sjónvarpsins, sem vonandi verð-
ur eins fjölbreytt og verkin eru
mörg.
Soffía Auður Birgisdóttir
Andófs-
menní
torfkofum
Á 95 ára afmælisári Halldórs Lax-
ness hefur verið efnttil margvíslegr-
ar umijöllunar um skáldið og verk
hans á vegum Vöku-Helgafells og
Laxnessklúbbsins. Þar á meðal er
röð fyrirlestra í Norræna húsinu.
Fimmtudaginn 9. október heldur
Viðar Hreinsson bókmenntafræð-
ingur fyrirlestur sem hann nefnir:
íslenska akademían. Um andófs-
menn í torfkofum í verkum Hall-
dórs. Erindið hefst kl. 17.15, er öll-
um opið og aðgangur ókeypis. Þetta
er sjötti fyrirlesturinn sem efnt er
til í tilefni af afmælisári skáldsins
og hefur verið húsfyllir í öll skiptin.
í fyrirlestri sínum mun Viðar
ræða um það Iífsviðhorf í bókum
Nóbelsskáldsins sem kenna má við
uppreisnargjörn heilindi og birtist
m.a. í smásögunni Fugl á garð-
staumum.
■ ----» ♦ ♦--
Valerí Berkov
gistir ísland
HINN kunni rússneski norrænu-
fræðingur og orðabókahöfundur,
Valerí P. Berkov, er staddur hér á
landi um þessar mundir ásamt konu
sinni Svetlönu. Næstkomandi
fímmtudagskvöld kl. 20 verða þau
hjón gestir Félagsins MÍR í félags-
heimilinu Vatnsstíg 10 og þar mun
Berkov flytja spjall um ástundun
norrænna fræða í Rússlandi og horf-
ur á þessum sviðum fræðistarfa þar
eystra í framtíðinni.
Aðgangur öllum heimill meðan
húsrúm leyfir.